Төрийн албан тушаалтнуудын ёс суртахуунгүй, увайгүй үйлдлүүд хэрээс хэтрээд ч байх шиг. Тэр дундаа дарга нь ажилтнаа үндэслэлгүйгээр халах, хэл амаар доромжлох, ажил мэргэжлээр нь боож хаах гээд л янз бүрийн асуудал чимээгүй хэрнээ энэ нийгэмд газар авсаар байна. Эцэстээ бүр ажилтандаа гар хүрч, биед нь хүнд болон хөнгөвтөр гэмтэл учруулах явдал ч энүүхэнд болсон байх юм.
Өмнөх эрх баригчдыг байхад байгууллагын ажилчид хоорондоо гар зөрүүлсэн төдийхөнд ажлаас нь халах хүртэл арга хэмжээ авч шийтгэдэг байсан. Харин өдгөө дарга нь ажилтнаа зодсон хэрэг хэрхэн шийдэгдэж байгаа нь ч мэдэгдэхгүй хав дарагдаад өнгөрдөг болж. Өөрөөр хэлбэл, АН-ын үед төрийн албан хаагчдын ёс суртахууны үнэмэлж доройтсон гэхэд болно.
Ер нь төрийн албан тушаалтан, дарга цэрэг хэнд ч ёс суртахуун гэж байх ёстой. Учир нь дарга хүн гэж дарамталж зодохын нэр биш шүү дээ. Тэгэхээр Төрийн албаны зөвлөл ийм төрлийн хүмүүсийн ёс суртахууны асуудалд анхаарлаа хандуулмаар юм.
УИХ-ын гишүүн Ц.Нямдорж “Ардчилсан нам төрийн ажлыг нугалдаг чадварлаг боловсон хүчнээ улс төрийн шалтгаанаар ажлаас халсан. Оронд нь бичиг үсэг бүрэн тайлагдаагүй хүмүүс авчирч төрийн аппаратыг дүүргэсэн” гэж хэлж байсан нь үнэний ортой ч юм шиг.
Өнгөрсөн оноос эхлээд дарга нь ажилтнаа зодсон хэргүүд нийгэмд ил гарч эхэлсэн ч нэмэгдсээр байгааг албаныхан ч хэлж байна.

Хэдхэн жишээ дурдахад,
1. Өнгөрсөн онд Санхүүгийн зохицуулах хорооны дэд дарга Г.Хэрлэн ажилтнаа зодсон хэрэг гарч, нэлээн шуугианыг дэгдээж байсан. Тодруулбал, Г.Хэрлэн нь хорооныхоо Эрсдэлийн үнэлгээ, судалгаа, санхүүгийн шинэ бүтээгдэхүүн үйлчилгээний газрын дарга И.Цэрэн-Онолтыг бусадтай бүлэглэн зодож, танхайрсан хэрэг гарсан.
2.Мөн ЦЕГ-ын Тусгай хэлтсийн дарга нар ажилтнаа зодож гэмтээсэн хэрэг гарсан. Энэ талаар тухайн үед хуулийнхан ихээхэн нууцалж байсан. Дарга нартаа зодуулсан цагдааг н.Отгонмөнх тархиндаа хүнд гэмтэл авсан байдаг.
3.Төрийн өмчийн хорооны дарга Д.Цогтбаатар ажилтнаа хавирган тус газар нь гурван ч удаа цохиж, танхайрчээ. Тэрбээр ТӨХ-нд олон жил ажилласан ажилтнуудаа шалтгаангүйгээр ажлаас нь халж, тушаалыг нь үл зөвшөөрсөн нэгэн ажилтныг Төрийн албаны зөвлөлд өргөдөл гаргасны төлөө ийнхүү алганы амт үзүүлжээ.
4. ГХЯ-ны Төрийн захиргаа, удирдлагын газрын дэд дарга О.Золбаяр, Дотоод аудит хяналтын газрын ажилтан Басбишийг зодож гэмтээсэн гэх дуулиан нэг хэсэгтээ л дэгдэж, бас л нам жим болсон.
5. Сүхбаатар дүүргийн МАН-ын дарга Г.Төмөрбаатар н.Энхзаяа гэгч настай эмэгтэй ажилтнаа архиныхаа халуунд цохиод авсан тухай ч нэг хэсэг хэвлэлээр шуугисан.
6. Иргэний нисэхийн Ерөнхий газрын дэд дарга ажилтнаа зодож танхайрсан. Мэдээж хохирогч гомдол гаргасны дагуу ИНЕГ-ын дэд дарга Ж.Чулуунбаатарт эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгаж эхэлсэн.
7.ХУД-ын АН-ын дарга Д.Батбилэг гишүүнээ зодож байсан бол БШУ-ын дэд сайд Б.Ургамалцэцэг газрын даргаа зодож байсан.
Харин энэ сард Дундговь аймгийн Дэлгэрцогт сумын ИТХ-ын дарга П.Амгаланбаатар ажилтнаа зодожТөрийн өмчийн хорооны дарга Д.Цогтбаатар ажилтнаа хавирган тус газар нь гурван ч удаа цохиж, танхайрчээ. Тэрбээр ТӨХ-нд олон жил ажилласан ажилтнуудаа шалтгаангүйгээр ажлаас нь халж, тушаалыг нь үл зөвшөөрсөн нэгэн ажилтныг Төрийн албаны зөвлөлд өргөдөл гаргасны төлөө ийнхүү алганы амт үзүүлсэн танхайрсан. Улмаар энэ хэрэгт эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгаж байгаа.
Мөн Хөвсгөл аймагт цагдаагийн алба хаагчид, хилийн тагнуулын ажилтанг зодсон хэрэг гарсан. Тодруулбал, тус хэргийг Хөвсгөл аймгийн цагдаагийн хэлтсийн дэд дарга Н.Уртбаяр аймгийн замын цагдаагийн хэлстийн Н гэгч байцаагчтай нийлэн Хөвсгөл аймгийн хилийн отрядын Тагнуулын ажилтанг бүлэглэн зодож, биед нь хүнд гэмтэл учруулсан юм.

Гэтэл энэ бүх хэргүүд шүүхийн шатанд шийдэгдээд ч хэрхэн өнгөрсөн нь тодорхойгүй. Адаглаад ажилтнаа зодсон дарга ял авлаа л гэж сонсогдохгүй юм. Тэгэхээр дарга нь ажилчнаа зодсон юм чин зохицож, эсвэл тухайн ажилтны хохь болоод л өнгөрдөг биз.
Төмөр зам, Гадаадын иргэн харьяатын алба, БСШУЯ, ГХЯ, Монгол банк, Нийслэлийн боловсролын газар, Санхүүгийн зохицуулах хороо гэх мэт олон байгууллагад "атман" гэх тодотголтой хэдэн нөхдүүдийн эл хэргүүд замхарсан уу, эсвэл хуулиар шийдвэрлүүлсэн үү эргэн мэдээлэх болно.
Ер нь төрийн албан тушаалтан, дарга цэрэг хэнд ч ёс суртахуун гэж байх ёстой. Учир нь дарга хүн гэж дарамталж зодохын нэр биш шүү дээ. Тэгэхээр Төрийн албаны зөвлөл ийм төрлийн хүмүүсийн ёс суртахууны асуудалд анхаарлаа хандуулмаар юм.

Өнгөрсөн оноос эхлээд дарга нь ажилтнаа зодсон хэргүүд нийгэмд ил гарч эхэлсэн ч нэмэгдсээр байгааг албаныхан ч хэлж байна.

1. Өнгөрсөн онд Санхүүгийн зохицуулах хорооны дэд дарга Г.Хэрлэн ажилтнаа зодсон хэрэг гарч, нэлээн шуугианыг дэгдээж байсан. Тодруулбал, Г.Хэрлэн нь хорооныхоо Эрсдэлийн үнэлгээ, судалгаа, санхүүгийн шинэ бүтээгдэхүүн үйлчилгээний газрын дарга И.Цэрэн-Онолтыг бусадтай бүлэглэн зодож, танхайрсан хэрэг гарсан.
2.Мөн ЦЕГ-ын Тусгай хэлтсийн дарга нар ажилтнаа зодож гэмтээсэн хэрэг гарсан. Энэ талаар тухайн үед хуулийнхан ихээхэн нууцалж байсан. Дарга нартаа зодуулсан цагдааг н.Отгонмөнх тархиндаа хүнд гэмтэл авсан байдаг.
3.Төрийн өмчийн хорооны дарга Д.Цогтбаатар ажилтнаа хавирган тус газар нь гурван ч удаа цохиж, танхайрчээ. Тэрбээр ТӨХ-нд олон жил ажилласан ажилтнуудаа шалтгаангүйгээр ажлаас нь халж, тушаалыг нь үл зөвшөөрсөн нэгэн ажилтныг Төрийн албаны зөвлөлд өргөдөл гаргасны төлөө ийнхүү алганы амт үзүүлжээ.
4. ГХЯ-ны Төрийн захиргаа, удирдлагын газрын дэд дарга О.Золбаяр, Дотоод аудит хяналтын газрын ажилтан Басбишийг зодож гэмтээсэн гэх дуулиан нэг хэсэгтээ л дэгдэж, бас л нам жим болсон.
5. Сүхбаатар дүүргийн МАН-ын дарга Г.Төмөрбаатар н.Энхзаяа гэгч настай эмэгтэй ажилтнаа архиныхаа халуунд цохиод авсан тухай ч нэг хэсэг хэвлэлээр шуугисан.
6. Иргэний нисэхийн Ерөнхий газрын дэд дарга ажилтнаа зодож танхайрсан. Мэдээж хохирогч гомдол гаргасны дагуу ИНЕГ-ын дэд дарга Ж.Чулуунбаатарт эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгаж эхэлсэн.
7.ХУД-ын АН-ын дарга Д.Батбилэг гишүүнээ зодож байсан бол БШУ-ын дэд сайд Б.Ургамалцэцэг газрын даргаа зодож байсан.
Харин энэ сард Дундговь аймгийн Дэлгэрцогт сумын ИТХ-ын дарга П.Амгаланбаатар ажилтнаа зодожТөрийн өмчийн хорооны дарга Д.Цогтбаатар ажилтнаа хавирган тус газар нь гурван ч удаа цохиж, танхайрчээ. Тэрбээр ТӨХ-нд олон жил ажилласан ажилтнуудаа шалтгаангүйгээр ажлаас нь халж, тушаалыг нь үл зөвшөөрсөн нэгэн ажилтныг Төрийн албаны зөвлөлд өргөдөл гаргасны төлөө ийнхүү алганы амт үзүүлсэн танхайрсан. Улмаар энэ хэрэгт эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгаж байгаа.
Мөн Хөвсгөл аймагт цагдаагийн алба хаагчид, хилийн тагнуулын ажилтанг зодсон хэрэг гарсан. Тодруулбал, тус хэргийг Хөвсгөл аймгийн цагдаагийн хэлтсийн дэд дарга Н.Уртбаяр аймгийн замын цагдаагийн хэлстийн Н гэгч байцаагчтай нийлэн Хөвсгөл аймгийн хилийн отрядын Тагнуулын ажилтанг бүлэглэн зодож, биед нь хүнд гэмтэл учруулсан юм.

Төмөр зам, Гадаадын иргэн харьяатын алба, БСШУЯ, ГХЯ, Монгол банк, Нийслэлийн боловсролын газар, Санхүүгийн зохицуулах хороо гэх мэт олон байгууллагад "атман" гэх тодотголтой хэдэн нөхдүүдийн эл хэргүүд замхарсан уу, эсвэл хуулиар шийдвэрлүүлсэн үү эргэн мэдээлэх болно.
Д.Дуулим
Сэтгэгдэл (10)