Үнэн түүх, бодит явдлаас
сэдэвлэн бүтээсэн кино үзэгчдийн сэтгэл зүрхэнд хүрэх нь амархан байдаг.
Тиймдээ ч дэлхийн хоёрдугаар дайны тухай өгүүлсэн "Төгөлдөр хуурч",
генецодын аймшгийг харуулсан "Руандагийн зочид буудал" зэрэг бодит
түүхээс ургасан бүтээлүүд сая сая үзэгчдийг байлдан дагуулсаар иржээ.
Монголд ч бодит түүхээс сэдэвлэсэн олон кино байдаг бөгөөд бид тэдний
заримаас та бүхэнд сонирхуулахаар бэлдлээ.
Торлогдсон хайр /1999 он/
"Орхидос", "Хөлтрөг" зэрэг киноны зохиолоороо та бидний танил болсон жүжигчин СТА С.Болормаа тэртээ 1999 онд нэгэн бодит хайрын түүхийг кино болгож байжээ.
Тэрээр энэхүү киноны гол дүрд төрийн соёрхолт жүжигчин Ц.Төмөрбаатартай хамтран тоглосон бөгөөд энэ кино тухайн үед багагүй амжилт авчирсан байдаг.
Тухай үед эмэгтэйчүүдийн хориход хоригдож байсан Армангуль хэмээх казак бүсгүй, эрэгтэйчүүдийн хориход насыг элээж байгаа Гэрэлтнаран хэмээх залуу хоёрын хайрын түүхийг өгүүлсэн нийтлэл гарчээ. Хосууд анх шоронд танилцсан бөгөөд тэдний хайр чин сэтгэлийн захидлууд дээр тогтдог байв.
"Халуун сэтгэл" /2008 он/
"Эрхэм элч" уран бүтээлийн нэгдлийн бүтээл "Халуун сэтгэл" киног соц нийгмийн үед болсон гашуун түүхээс сэдэвлэн бүтээжээ.
Тэрхүү түүхийг сөхвөл 1965 он 10 дугаар сарын 2-нд Төв аймгийн угтаалын сангийн аж ахуйн тариан талбайд гал гарсан бөгөөд тухайн үед амралтаараа ажиллаж байсан оюутнууд түймрийг зогсоохоор ажиллаж байгаад харамсалтайгаар амиа алдсан юм. Түймэрт нийт 13 оюутан амь эрсджээ. Тэдэнд зориулж босгосон хөшөөн дээр “Атрын ургацыг гал түймрийн аюулаас хамгаалахаар амь биеэ хайргүй зүтгэж яваад нас барсан МХЗЭ-ийн гишүүдийн дурсгалд” хэмээн бичсэн байдаг.
"Орхидос", "Хөлтрөг" зэрэг киноны зохиолоороо та бидний танил болсон жүжигчин СТА С.Болормаа тэртээ 1999 онд нэгэн бодит хайрын түүхийг кино болгож байжээ.
Тэрээр энэхүү киноны гол дүрд төрийн соёрхолт жүжигчин Ц.Төмөрбаатартай хамтран тоглосон бөгөөд энэ кино тухайн үед багагүй амжилт авчирсан байдаг.
Тухай үед эмэгтэйчүүдийн хориход хоригдож байсан Армангуль хэмээх казак бүсгүй, эрэгтэйчүүдийн хориход насыг элээж байгаа Гэрэлтнаран хэмээх залуу хоёрын хайрын түүхийг өгүүлсэн нийтлэл гарчээ. Хосууд анх шоронд танилцсан бөгөөд тэдний хайр чин сэтгэлийн захидлууд дээр тогтдог байв.
"Эрхэм элч" уран бүтээлийн нэгдлийн бүтээл "Халуун сэтгэл" киног соц нийгмийн үед болсон гашуун түүхээс сэдэвлэн бүтээжээ.
Тэрхүү түүхийг сөхвөл 1965 он 10 дугаар сарын 2-нд Төв аймгийн угтаалын сангийн аж ахуйн тариан талбайд гал гарсан бөгөөд тухайн үед амралтаараа ажиллаж байсан оюутнууд түймрийг зогсоохоор ажиллаж байгаад харамсалтайгаар амиа алдсан юм. Түймэрт нийт 13 оюутан амь эрсджээ. Тэдэнд зориулж босгосон хөшөөн дээр “Атрын ургацыг гал түймрийн аюулаас хамгаалахаар амь биеэ хайргүй зүтгэж яваад нас барсан МХЗЭ-ийн гишүүдийн дурсгалд” хэмээн бичсэн байдаг.
2007 он. "Танайд хоноё" нэвтрүүлгийн багийнхан даруухан хэрнээ асар их сэтгэлийн тэнхээтэй бүсгүйн гэрт зочилсон юм. Б.Тунгалаг агсан тухайн үед ердөө 27-хон настай байсан бөгөөд тэрээр хүнд өвчинд нэрвэгдэн шаналж байсан хоёр үрийнхээ төлөө шүд зуун амьдарч байв.
Түүнд монголын сайхан сэтгэлт ард түмэн туслахаар ихэд хичээсэн боловч өвчин түүнийг нэвтрүүлэгт оролцоод удаагүй байхад нь авч оджээ.
Олон хүнд ухаарлыг авчирсан энэ бүсгүйн амьдралыг "Мазаалай" филмийн залуус кино дэлгэцнээ мөнхөлсөн билээ.
“Wisdom film production”–ны бүтээл “Бодлын хулгайч” киног дуулиант "90 саяын Гансүх"-ын бодит амьдралаас сэдэвлэн бүтээжээ.
Сэтгүүлч мэргэжилтэй Б.Гансүх нь 1995 онд тухайн үеийн Ерөнхийлөгч П.Очирбатад гадны хөрөнгө оруулалтаар баримтат кино хийх гэж байгаа, түүнийгээ авахад 90 сая төгрөг хэрэгтэй хэмээн итгүүлж, залилсан байдаг. Тэрээр энэхүү хэргийнхээ төлөөсөнд чанга дэглэмтэй хорих ангид 14 жил ял эдэлсэн юм.
Уг кинонд эрүүгийн цагдаагийн тагнуулын албыг үндэслэн байгуулагч, цагдаагийн нэрт хурандаа Ц.Жамьянсэнгээ агсны амьдрал, ажил үйлсийн тухай өгүүлжээ.
Кинонд 1970, 80, 90-ээд онуудад Ц.Жамьянсэнгээгийн илрүүлсэн онц хүнд гэмт хэргүүдээс 25 жилийн дараа илрүүлсэн “25 мянгатын хэрэг”, “Нүдний хэрэг”, “Ганбатын” зэрэг хэргүүдийг онцлон гаргасан юм. Тухайлбал “25 мянгатын хэрэг” нь 1950-иад оны сүүлээр төмрийн заводын ажилчдын цалинг авч явсан хоёр хүний амийг хөнөөсөн ноцтой хэргийг Ц.Жамьянсэнгээ 25 жилийн дараа илрүүлснийг ийн нэрийддэг аж.
Өнгөрсөн жил нээлтээ хийсэн МУГЖ найруулагч Н.Нэргүйбаатарын бүтээл “Үхэл амьдралын заагт” киног үхэлтэй нүүр тулсан ч эцсээ хүртэл тэмцэн амьд үлдсэн нэгэн залуугийн бодит түүхээс сэдэвлэн бүтээсэн юм.
2012 оны өвөл Өмнөговь аймгийн Номгон сумын иргэн Ц.Түмэндэлгэр идэр есийн хүйтэнд мотоциклоосоо унаж бэртэн 7 өдөр 6 шөнө үхэл амьдралтай тэмцэж, аймгийн төв рүүгээ мөлхсөөр амьд гарч байжээ. Энэ тухай цуврал нийтлэл хүртэл гарч байсан бөгөөд өдгөө тэрээр энх тунх амьдарч байна.
“Амар медиа“ продакшны бүтээл "Анирлагч" нь Сэлэнгийн тайгад амьдардаг нэгэн гэр бүлд тохиолдсон явдлаас сэдэвлэн бүтээжээ.
Зохиолч, найруулагч Д.Энхбаатар "Замд гаръя" нэвтрүүлгээ хийж яваад тайгынхан Хундай гэж авхайлдаг нэг эмээгээс 1960-аад онд ээжээсээ өнчирсөн түүхийг нь сонссон гэдэг.
24tsag.mn
Сэтгэгдэл (2)