Сүүлийн үед гараад буй аймшигт хэргүүдийг хараад байхад ихэвчлэн өмнө нь шийтгэгдэж байсан этгээдүүд хэрэг үйлдэж байгааг албаныхан хэлж байна. Өөрөөр хэлбэл, өмнө нь шүүхээр шийтгэгдэж байсан, эсвэл ар гэр ойр орчимдоо байнга айдас дарамт учруулж байсан этгээдүүд янз бүрийн хэрэг үйлдэх нь ихэсчээ. Тэд эхлээд хулгай, дээрэм, танхайн хэргээр шалгуулж, шийтгэгдэж байсан хэдий ч сүүлдээ хэрцгий, ноцтой хэргүүдийг хийж эхэлж байгаа нь нийгэмд айдас бий болгоод байна.
Энэ сар гарсанаас хойш л гэхэд 4-5 онц, хүнд гэмт хэргүүд гарсан бөгөөд эдгээр хэргийг үйлдэгч сэжигтэн этгээд нь өмнө нь ял шийтгүүлж, цагдаа шүүхийн байгууллагаар багагүй явж байсан байгаа юм.
Хоёр хүний аминд хүрч, амиа хорлосон этгээд хоёр удаа шүүхээр таслагдаж байсан
Тухайлбал, Хөвсгөл аймагт хоёр хүн буудаж хөнөөгөөд, дахин хоёр иргэнийг шархдуулаад өөрийнхөө амийг хорлосон иргэн өмнө нь шүүхээс яллагдаж байгаад суллагдсан нэгэн байсан байгаа юм. Тэрбээр ялын хугацаа нь дуусч суллагдаад захиргааны журмаар хуулийнхны хараа хяналтанд байж байгаад сар гаруйхны өмнө “эрх чөлөөтэй” болоод дээрх хэргээ үйлджээ.
Хэргийн тухайд, Хөвсгөл аймгийн Жаргалант сумын нутаг Мааньт хороололд иргэн Ж согтууруулах ундаа хэрэглэсэн үедээ бусадтай маргалдаж "Дорвинк" маягийн буугаар хоёр хүний амь насыг хороон, хоёр хүнийг шархдуулаад дараа нь өөрийгөө буудаж хороосон юм. Энэ хэрэг энэ сарын 12-нд гарсан. Хэргийг үйлдсэн Ж гэгч нь 1970 онд төрсөн. Хөвсгөл аймгийн Галт сумын иргэн. Өдгөө 44 настай. Ээж, дүү нарын хамт амьдардаг. Ажил хөдөлмөр эрхэлдэггүй нэгэн байсан. 2006, 2011 онд шүүхээр таслагдаж байсан. Цагдаагийн байгууллагын хяналтанд байж байгаад дөрөвдүгээр сард хяналтын хугацаа нь дууссан байхдаа эл хэргийг үйлдсэн байдаг.

Хоёр охиныг хэрцгийг хөнөөсөн этгээд 1 сарын баривчлах ялаар шийтгүүлж байсан
Баянзүрх дүүргийн есдүгээр хороо, Шар хадны эцэст хоёр эмэгтэйг хэрцгийгээр хөнөөж, овоонд булсан хэрэг гарсан. Тодруулбал, Шар хадны эцсийн буудлаас 300 метрийн зай буюу Шар хад уулнаас хоёр хүний гар, хөл, толгойгүй болсон цогцос олдсон байдаг. Улмаар цагдаа нар тухайн газрын ойр орчмоор шалгалтыг явуулж, хэрэгт нотлох баримт болохуйц эд зүйлсийг цуглуулж, шуурхай ажилласны үр дүнд гэмт этгээд болох сэжигтнийг 48 цагийн дотор олсон юм. Хоёр талийгаач охидын хувьд 19, 20 настай залуухан охид байсан. Харин охидын аминд хүрсэн гэх И нь 1990 онд төрсөн өмнө нь Сонгинохайрхан дүүргийн шүүхээр эрүүгийн хуулийн 99.1 дүгээр зүйлд зааснаар нэг сарын баривчлах ялаар шийтгүүлж байсан. Мөн ажил хөдөлмөр эрхэлдэггүй бүрэн дунд боловсролтой, эцэг эхийн хамт амьдардаг байжээ.

Хүүхдүүд барьцаалж, хүний аминд хүрсэн этгээд танхайн хэргээр шалгагдаж байсан
Хан-Уул дүүргийн 12 дугаар хороонд өдгөө 25 настай, Дорнод аймгийн харьяат М гэгч нь долоон оюутанг барьцаалж, нэг иргэний амийг хөнөөсөн ноцтой хэрэг гарсан. Барьцаанд нийтдээ 10 хүн байснаас 3 нь насанд хүрсэн, долоо нь насанд хүрээгүй мэргэжил сургалтын төвийн оюутнууд байсан. Мэдээж тухайн иргэн хэрэг хийх үедээ согтууруулах ундаа хэрэглэсэн байсан юм. Түүний хувьд 1989 онд төрсөн. Дорнод аймгийн харьяат иргэн бөгөөд урд нь танхайн хэргээр цагдаагийн байгууллагад шалгагдаж байсан.Өнгөрсөн сарын 12-нд тус компанид цэцэрлэгчээр шинээр ажилд орсон. Эхнэр, хүүхэдгүй эцэг эхийн хамт амьдардаг. Бага боловсролтой нэгэн байжээ.

Тэгэхээр энэ бүхнээс харахад аймшигт хэргүүдийг хийж буй хүмүүс өмнө нь ял авч байсан этгээдүүд болж таарч байгаа юм. Мөн хүмүүсийг хамгийн их түгшээгээд байгаа зүйлийн нэг бол эдгээр этгээдүүд улам “залуужих” болж. Тэгэхээр улс орны ирээдүй болсон залуучууд маань хэрэг төвөгт орооцолж, цаашлаад аймшигт хэргийг үйлдэгч, хохирогч болж байгаа нь яахын аргагүй “асуудал” болоод байна.
Аливаа хэргийг үйлдсэнийх нь дараа бус урьдчилан сэргийлэх арга замын хаа хаанаа баримталж ажиллах зүйл манай улсад дутагдаад байгаа бололтой. Мөн хууль шүүхийн байгууллагаар нэгэнт шалгагдаж, их бага хэмжээний ялаар шийтгүүлж байсан хэнийг ч нийгэмшүүлэх, янз бүрийн хүмүүжлийн сургалтанд суулгаж, ялаа эдлээд дуусахад нь багагүй хугацаанд хараа хяналтыг тавьж байх чухал байна.
Энэ сар гарсанаас хойш л гэхэд 4-5 онц, хүнд гэмт хэргүүд гарсан бөгөөд эдгээр хэргийг үйлдэгч сэжигтэн этгээд нь өмнө нь ял шийтгүүлж, цагдаа шүүхийн байгууллагаар багагүй явж байсан байгаа юм.
Хоёр хүний аминд хүрч, амиа хорлосон этгээд хоёр удаа шүүхээр таслагдаж байсан
Тухайлбал, Хөвсгөл аймагт хоёр хүн буудаж хөнөөгөөд, дахин хоёр иргэнийг шархдуулаад өөрийнхөө амийг хорлосон иргэн өмнө нь шүүхээс яллагдаж байгаад суллагдсан нэгэн байсан байгаа юм. Тэрбээр ялын хугацаа нь дуусч суллагдаад захиргааны журмаар хуулийнхны хараа хяналтанд байж байгаад сар гаруйхны өмнө “эрх чөлөөтэй” болоод дээрх хэргээ үйлджээ.
Хэргийн тухайд, Хөвсгөл аймгийн Жаргалант сумын нутаг Мааньт хороололд иргэн Ж согтууруулах ундаа хэрэглэсэн үедээ бусадтай маргалдаж "Дорвинк" маягийн буугаар хоёр хүний амь насыг хороон, хоёр хүнийг шархдуулаад дараа нь өөрийгөө буудаж хороосон юм. Энэ хэрэг энэ сарын 12-нд гарсан. Хэргийг үйлдсэн Ж гэгч нь 1970 онд төрсөн. Хөвсгөл аймгийн Галт сумын иргэн. Өдгөө 44 настай. Ээж, дүү нарын хамт амьдардаг. Ажил хөдөлмөр эрхэлдэггүй нэгэн байсан. 2006, 2011 онд шүүхээр таслагдаж байсан. Цагдаагийн байгууллагын хяналтанд байж байгаад дөрөвдүгээр сард хяналтын хугацаа нь дууссан байхдаа эл хэргийг үйлдсэн байдаг.

Баянзүрх дүүргийн есдүгээр хороо, Шар хадны эцэст хоёр эмэгтэйг хэрцгийгээр хөнөөж, овоонд булсан хэрэг гарсан. Тодруулбал, Шар хадны эцсийн буудлаас 300 метрийн зай буюу Шар хад уулнаас хоёр хүний гар, хөл, толгойгүй болсон цогцос олдсон байдаг. Улмаар цагдаа нар тухайн газрын ойр орчмоор шалгалтыг явуулж, хэрэгт нотлох баримт болохуйц эд зүйлсийг цуглуулж, шуурхай ажилласны үр дүнд гэмт этгээд болох сэжигтнийг 48 цагийн дотор олсон юм. Хоёр талийгаач охидын хувьд 19, 20 настай залуухан охид байсан. Харин охидын аминд хүрсэн гэх И нь 1990 онд төрсөн өмнө нь Сонгинохайрхан дүүргийн шүүхээр эрүүгийн хуулийн 99.1 дүгээр зүйлд зааснаар нэг сарын баривчлах ялаар шийтгүүлж байсан. Мөн ажил хөдөлмөр эрхэлдэггүй бүрэн дунд боловсролтой, эцэг эхийн хамт амьдардаг байжээ.

Хан-Уул дүүргийн 12 дугаар хороонд өдгөө 25 настай, Дорнод аймгийн харьяат М гэгч нь долоон оюутанг барьцаалж, нэг иргэний амийг хөнөөсөн ноцтой хэрэг гарсан. Барьцаанд нийтдээ 10 хүн байснаас 3 нь насанд хүрсэн, долоо нь насанд хүрээгүй мэргэжил сургалтын төвийн оюутнууд байсан. Мэдээж тухайн иргэн хэрэг хийх үедээ согтууруулах ундаа хэрэглэсэн байсан юм. Түүний хувьд 1989 онд төрсөн. Дорнод аймгийн харьяат иргэн бөгөөд урд нь танхайн хэргээр цагдаагийн байгууллагад шалгагдаж байсан.Өнгөрсөн сарын 12-нд тус компанид цэцэрлэгчээр шинээр ажилд орсон. Эхнэр, хүүхэдгүй эцэг эхийн хамт амьдардаг. Бага боловсролтой нэгэн байжээ.

Аливаа хэргийг үйлдсэнийх нь дараа бус урьдчилан сэргийлэх арга замын хаа хаанаа баримталж ажиллах зүйл манай улсад дутагдаад байгаа бололтой. Мөн хууль шүүхийн байгууллагаар нэгэнт шалгагдаж, их бага хэмжээний ялаар шийтгүүлж байсан хэнийг ч нийгэмшүүлэх, янз бүрийн хүмүүжлийн сургалтанд суулгаж, ялаа эдлээд дуусахад нь багагүй хугацаанд хараа хяналтыг тавьж байх чухал байна.
Д.Дуулим
Сэтгэгдэл (17)