Үндэсний хөтөлбөр батлах тухай

1.Эдийн засгийн байнгын хорооны хуралдаан 09.00 цагаас “Их Эзэн Чингис хаан” танхимд:
Хэлэлцэх асуудал:
“Монгол Улсын эрдэнэсийн сангийн үндсэн сангийн орлого, үндсэн болон гүйлгээ сангийн зарлагын 2017 оны төсвийн тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл;
Монгол Улсын Хөгжлийн банкны тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл /Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Жавхлан нарын 19 гишүүн 2016.12.22-ны өргөн мэдүүлсэн, анхны хэлэлцүүлэг/;
“Төрөөс төмөр замын тээврийн талаар баримтлах бодлогын хэрэгжилтийг хангах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл /Засгийн газар 2016.12.27-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, анхны хэлэлцүүлэг/;
“Төрийн өмчөөс хувьчилж үл болох эд хөрөнгийн жагсаалт батлах тухай” тогтоолын хавсралтад нэмэлт оруулах тухай Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл /Засгийн газар 2016.12.27-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, анхны хэлэлцүүлэг/;
Үндэсний төлбөрийн системийн тухай хуулийн төсөл /Засгийн газар 2016.12.28-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, төслийн үзэл баримтлалыг хэлэлцэх эсэх/;
Аялал, жуучлалын салбарын өнөөгийн байдал болон эдийн засгийг сэргээх хөтөлбөрт аялал, жуучлалын талаар тусгагдсан зорилт, арга хэмжээг хэрэгжүүлэх бэлтгэл ажлын явц, тулгамдсан асуудлуудын талаархи Байгаль орчин, аялал жуучлалын сайдын мэдээлэл;
Хууль зүйн байнгын хорооны 2016 оны 06 дугаар тогтоолоор байгуулагдсан Оросын холбооны Улсын Засгийн газар болон тус улсын өндөр технологийн үйлдвэрлэлийн бүтээгдэхүүн бүтээх, үйлдвэрлэх, экспортлох ажиллагааг дэмжих “Ростех” улсын корпорацийн “Эрдэнэт үйлдвэр” ХХК болон “Монголросцветмет” ХХК-нд эзэмшиж байсан 49 хувийн энгийн хувьцааг Монголиан Коппер Корпорейшн ХХК худалдан авсантай холбогдох асуудлыг иж бүрнээр нь шалгаж, санал, дүгнэлт гаргах үүрэг бүхий ажлын хэсгийн санал, дүгнэлт.
2.Өргөдлийн байнгын хорооны хуралдаан 09.00 цагаас “Жанжин Д.Сүхбаатар” танхимд:
Хэлэлцэх асуудал:
Өргөдлийн байнгын хорооноос “Туул голын бохирдлын асуудлаар Монгол Улсын Засгийн газарт чиглэл өгөх тухай” 2016 оны 03 дугаар тогтоолын биелелт, явцын талаар Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн яамны мэдээлэл сонсох.
3.Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хорооны хуралдаан 14.00 цагаас “Их Эзэн Чингис хаан” танхимд:
Хэлэлцэх асуудал:
Дэлхийн худалдааны байгууллагын олон талт хэлэлцээрийн “Иргэний агаарын хөлөг худалдах тухай хэлэлцээр”-ийн төсөл /Засгийн газар 2017.01.20-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, зөвшилцөх/;
Гамшгаас хамгаалах тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл /Монгол Улсын Ерөнхийлөгч 2016.12.27-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, эцсийн хэлэлцүүлэг/;
Гадаад харилцааны яамны 2016 оны тайланг сонсох;
Монгол Улсын зарим Элчин сайдын яам, Ерөнхий консулын газар, Консулын газрыг татан буулгах тухай тогтоолын төсөл /Засгийн газар 2016.12.22-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, төслийн үзэл баримтлалыг хэлэлцэх эсэх/;
Дипломат төлөөлөгчийн газар нээн ажиллуулах тухай асуудал /Засгийн газар 2016.12.22-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, зөвшилцөх/.
4.Төсвийн байнгын хорооны хуралдаан 14.00 цагаас “Жанжин Д.Сүхбаатар” танхимд:
Хэлэлцэх асуудал:
Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл /Улсын Их хурлын гишүүн Ж.Ганбаатар нарын 8 гишүүн 2016.12.22-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, эцсийн хэлэлцүүлэг/;
Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийг дагаж мөрдөх журмын тухай хуулийн төсөл /анхны хэлэлцүүлэг/;
Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл /2016.09.30-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, эцсийн хэлэлцүүлэг/;
Засгийн газрын тусгай сангийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон холбогдох бусад хуулийн төсөл /Засгийн газар 2016.12.22, 28-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийг нэгтгэсэн төсөл, анхны хэлэлцүүлэг/;
Гаалийн тариф, гаалийн татварын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төсөл /Засгийн газар 2016.12.28-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, төслийн үзэл баримтлалыг хэлэлцэх эсэх/;
Үндэсний аудитын газраас Засгийн газрын тусгай сангийн үйл ажиллагааны үр дүнд хийсэн нийцлийн аудитын тайланг сонсох.

2017.2.1, ЛХАГВА ГАРАГ / БИЛГИЙН ТООЛЛЫН: 5

ӨВЛИЙН АДАГ ЦАГААГЧИН ҮХЭР САР
ЗУРГААН ЦАГААН МЭНГЭТЭЙ ШАРАГЧИН ХОНЬ ӨДӨР

Аргын тооллын: 2017.2.1, Лхагва гараг
Наран ургах шингэх: 08.20-17.52
Үс засуулбал: Эд,мал арвижна
Барилдлага: Рашаан
Шүтэн барилдлага: Төрөн түгэхүй
Тухайн өдөр гахай, хулгана, үхэр, луу, нохой жилтнээ аливаа үйлийг хийхэд эерэг сайн ба могой, морь жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүүштэй. Эл өдөр насны хүч дэлгэрнэ. Эм найруулах, угаал үйлдэх, хувцас хийх, гэр орон барих, сан нуун дарах, бэр авах, насны бүтээл хийх зан үйл хийгээд төрөл садан бололцох, худалдаа наймааны үйлнээ сайн. Зүүн нүд татвал эцэг, эх садны хэрэг бүтэх баруун нүд татвал эд олдох, зүүн чих хангинавал аймшиг болох, баруун чих хангинавал хэрүүл тэмцэл болох, хэрээ дуугарвал зочид ирэх, тагнай загатнавал сэтгэл зовох, бүх бие татвал хэрэг олон болох, хөл татвал үзэсгэлэн болно. Өдрийн сайн цаг нь бар, туулай, могой, бич, нохой, гахай болой.

Малчид, тээвэрчид, иргэдэд зориулсан мэдээ:

Ойрын өдрүүдэд ихэнх нутгаар өдөртөө хүйтний эрч суларна.

2017 оны 02 дугаар сарын 01-ний 20 цагаас 02 дугаар сарын 02-ны 20 цаг
хүртэлх цаг агаарын урьдчилсан мэдээ:

БАРУУН АЙМГУУДЫН НУТГААР: Солигдмол үүлтэй. Цас орохгүй. Салхи баруунаас секундэд 5-10 метр. Увс нуурын хотгор, Хүрэн бэлчир, Идэр, Тэс голын хөндийгөөр шөнөдөө 34-39 градус, өдөртөө 24-29 градус, Их нууруудын хотгор болон Монгол Алтайн нурууны өвөр хэсгээр шөнөдөө 24-29 градус, өдөртөө 10-15 градус, бусад нутгаар шөнөдөө 20-25 градус, өдөртөө 7-12 градус хүйтэн байна.


ТӨВИЙН АЙМГУУДЫН НУТГААР: Солигдмол үүлтэй. Цас орохгүй. Салхи баруун өмнөөс секундэд 5-10 метр. Дархадын хотгор, Ерөө голын хөндийгөөр шөнөдөө 33-38 градус, өдөртөө 25-30 градус, Хөвсгөл, Хэнтэйн уулархаг нутаг, Орхон-Сэлэнгэ, Эг, Хараа, Туул, Тэрэлж голын хөндийгөөр шөнөдөө 29-34 градус, өдөртөө 15-20 градус, бусад нутгаар шөнөдөө 22-27 градус, өдөртөө 8-13 градус хүйтэн байна.

ЗҮҮН АЙМГУУДЫН НУТГААР: Багавтар үүлтэй. Цас орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 5-10 метр. Хэрлэн, Халх голын хөндийгөөр шөнөдөө 27-32 градус, өдөртөө 14-19 градус, бусад нутгаар шөнөдөө 23-28 градус, өдөртөө 11-16 градус хүйтэн байна.

ОТРЫН НУТАГ ХЭРЛЭНБАЯН-УЛААН ОРЧМООР: Үүлшинэ. Цас орохгүй. Салхи баруунаас секундэд 6-11 метр. Шөнөдөө 29-31 градус, өдөртөө 11-13 градус хүйтэн байна.

ГОВИЙН АЙМГУУДЫН НУТГААР: Багавтар үүлтэй. Цас орохгүй. Салхи баруун өмнөөс секундэд 5-10 метр. Өмнөговийн нутгаар шөнөдөө 16-21 градус, өдөртөө 2-7 градус, бусад нутгаар шөнөдөө 21-26 градус, өдөртөө 6-11 градус хүйтэн байна.

УЛААНБААТАР ХОТ: Багавтар үүлтэй. Цас орохгүй. Салхи баруун өмнөөс секундэд 5-10 метр. Шөнөдөө Яармаг-Сонгины орчмоор 32-34 градус, бусад хэсгээр 24-26 градус, өдөртөө 11-13 градус хүйтэн байна.

2017 оны 1 дүгээр сарын 31-ны өдөр “I”, “II, “III” ангилалд бүртгэлтэй 27 хувьцаат компанийн 9,293,950 ширхэг хувьцаа арилжигдсанаас 12 хувьцаат компанийн хувьцаа өсч, 11 хувцаат компанийн хувьцаа буурсан бол 4 хувьцаат компанийн хувьцаа тогвортой байлаа. Үүнээс “Хай би ойл” компани хамгийн өндөр буюу 15.00-иар өссөн бол “Женко тур бюро” 11.09%, “Улсын их дэлгүүр” 10.91%-иар тус тус өслөө. ЗГҮЦ-ны анхдагч зах зээлийн арилжаагаар 39 долоо хоногийн хугацаатай 150,000 ширхэг, 156 долоо хоногийн хугацаатай, 18.000%-ийн хүүтэй 2,790 ширхэг, хоёрдогч зах зээлийн арилжаагаар 950 ширхэг ЗГҮЦ арилжигдаж, нийт 14,142,085,131.00 төгрөгийн гүйлгээ хийгдлээ.

Энэ өдөр MSE ALL индекс 840.91 нэгж болж 0.31%-иар буурсан бол зах зээлийн үнэлгээ 1,441,914,088,121.00 төгрөг боллоо.

Арилжаатай холбоотой дэлгэрэнгүй мэдээллийг энд дарж үзнэ үү.

Эх сурвалж: МОНГОЛЫН ХӨРӨНГИЙН БИРЖ

Нэгдсэн Үндэстний Боловсрол, Шинжлэх ухаан, Соёлын Байгууллага /ЮНЕСКО/-д Монгол Улс элссэний 55 жилийн ойг тохиолдуулан уран зураг сонирхогч хүүхэд багачуудын дунд “Соёлын өв бидний бахархал” сэдэвт гар зургийн уралдаан зарлалаа.

Соёлын болон соёлын биет бус өвийг хайрлан хамгаалах, түгээн дэлгэрүүлэхэд хүүхэд багачуудын оролцоог нэмэгдүүлэх, ЮНЕСКО-д бүртгэгдсэн соёлын биет бус өвүүдийг сурталчлах зорилгоор уралдааныг 8-10 нас, 10-13 нас,13-16 насны ангиллаар зохион байгуулах юм.

ЮНЕСКО-д бүртгэгдсэн дараах Соёлын биет бус өв Монгол наадам, Шагайн харваа, Монгол тууль, Монгол уран бичлэг, Ботго авахуулах зан үйл, Монгол ардын уртын дуу, Монгол ардын бий биелгээ бүжиг, Монгол үндэстний хөөмэйн урлаг, Бүргэдийн баяр буюу шувуучлахуй, Морин хуур хөгжмийн уламжлалт урлаг, Монгол цуур хөгжмийн уламжлалт урлаг, Монгол гэрийн уламжлалт урлал, зан үйл, Монгол лимбэчдийн уртын дуу хөгжимдөх уламжлалт арга барил-битүү амьсгаа зэргийг бүтээлдээ тусгасан байх шаардлагатай.

Бүтээлүүдээс эхний гурав болон тусгай байр тус бүр гурван оролцогч шалгаруулан өргөмжлөл, бэлэг дурсгал, мөнгөн шагналаар шагнаж урамшуулах юм. Шалгарсан бүтээлүүдийг ЮНЕСКО-д бүртгэгдсэн соёлын өвийг сурталчлах ном товхимолд хэвлэн нийтлүүлэх аж.

Уралдааны бүтээлийг ирэх сарын 01-нээс гуравдугаар сарын 20-ныг хүртэл НҮБ-ын байранд хүлээн авна.

Дасгалжуулагчийн сонгон шалгаруулалтанд оролцогчид хэлний мэдлэг, компьютер, мэргэжлийн ур чадвар, спортын анагаах ухаан гэсэн дөрвөн үзүүлэлтээр шалгуулдаг байна.

Казакстаны Алмата хотноо ”Универсиад 2017” наадам болж байна. Тус тэмцээнд оролцож буй манай цанын тамирчид сонгомол болон тэших техниктэй холимог уралдааны эрэгтэй 10км, эмэгтэй 5км-т уралдлаа. Эмэгтэйчүүдийн 5 км-ийн уралдаанд нийтд 62 тамирчин гараанд гарснаас,

Ч.Отгонцэцэг 18:40.3 секундийн амжилтаар 38 дугаар байр
А.Энхтуул 19:27.7 секундээр 46 дүгээр байр
Б.Дэлгэрмаа 22:13.1 секундийн амжилтаар 57 дугаар байрт тус тус шалгарчээ.

Эрэгтэйчүүдийн 10км-ийн зайн уралдаанд нийтд 81 тамирчин уралдсанаас
Б.Ачбадрах 32:59.6 секунд уралдаж 56 дугаар байр,
Б.Амарсанаа 36:34.1 амжилтаар 73 дүгээр байр,
У.Батжаргал 38:03.2 амжилтаар 76 дугаар байрт шалгарсан байна.

Өчигдөр хүүхэдтэй холбоотой зам тээврийн 3 осол бүртгэгдсэн байна.
Ерөнхий боловсролын сургуулийн 2 дугаар улирлын амралт дуусч хичээл сургууль эхэлж байгаатай холбоотойгоор замын хөдөлгөөнд оролцогч тэр дундаа хүүхдийн хөдөлгөөн эрс нэмэгддэг. Үүнтэй холбоотойгоор хараа хяналт, асран хамгаалагчгүй, буруу тээвэрлэлтээс шалтгаалан хүүхэд зам тээврийн осолд өртөж амь нас, эрүүл мэндээрээ хохирох явдал гардаг.
ТУХАЙЛБАЛ:
1. БЗД-ийн нутаг Нянтайсүрэнгийн гудамж, БХИС-ийн баруун замд H.Accent маркийн авто машины жолооч Д нь явган зорчигч 08 настай эмэгтэй М-г мөргөж гэмтээсэн.
Хүүхдийг гарч болзошгүй зам тээврийн осол хэргээс урьдчилан сэргийлэх,тээврийн хэрэгслээр аюулгүй зөв тээвэрлэхэд эцэг эх асран хамгаалагчийн үүрэг оролцоо хамгийн чухал байдаг.
0-10 хүртэлх насны хүүхдийг эцэг, эх асран хамгаалагчтай замын хөдөлгөөнд оролцуулах, үр хүүхэддээ тавих хараа хяналтаа сайжруулах, аюулгүй замын хөдөлгөөнд оролцох талаар байнга зөвлөж зааварлах, зөв үлгэр дуурайлалыг үзүүлдэг байх, тээврийн хэрэгслээр тээвэрлэхдээ зориулалтын хамгаалах суудал, хамгаалалтын бүсийг нь хэрэглэж хэвшин аюулгүй байдлыг нь хангаж оролцуулахыг зөвлөж байна.

УИХ-ын Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хорооны өнөөдрийн /2017.01.31/ хуралдаанаар Алдар цолтон ахмад настанд төрөөс нэмэгдэл, хөнгөлөлт олгох тухай /шинэчилсэн найруулга/ хуулийн төслийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хийлээ.



Хуулийн төслийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хийх үеэр УИХ-ын гишүүн С.Эрдэнэ санал гаргаж буйгаа илэрхийлсэн. Тэрбээр хуулийн төслийн үйлчлэх хүрээг өргөжүүлж, Монгол Улсын Үндсэн хуулийг хэлэлцэж баталсан Ардын Их Хурлын депутат, Улсын бага хурлын гишүүн ахмад настанд төрөөс нэмэгдэл, хөнгөлөлт олгохоор тусгажээ. Хуулийн үйлчлэх хүрээнд 1990 онд ардчилсан хувьсгалыг хийхэд онцгой гавьяа байгуулсан манлайлагчид ахмадуудыг нэмж багтаах саналтай байна гээд энэхүү саналыг хэлэлцэн шийдвэрлэж өгөхийг хүссэн.



Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 23.2.3-т заасны дагуу дээрх асуудлаар санал хураалт явуулахад уг саналыг хуулийн төсөлд тусгах санал байнгын хорооны хуралдаанд оролцсон гишүүдийн гуравны хоёроос доошгүйн дэмжлэгийг авч чадсангүй.

Ингээд хуулийн төслийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хийсэн талаарх танилцуулгыг чуулганы нэгдсэн хуралдаанд танилцуулахаар тогтлоо.

Мөн хуралдаанаар Нийгмийн даатгалын сангаас олгох, тэтгэвэр тэтгэмжийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн эцсийн хэлэлцүүлэг, Малчин, хувиараа хөдөлмөр эрхлэгчийн тэтгэврийн даатгалын шимтгэлийг нөхөн төлүүлэх тухай хуулийн төслийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хийсэн юм. Хуулийн төслүүдийн эцсийн хэлэлцүүлэгтэй холбогдуулан асуулт асууж, санал хэлэх гишүүн гараагүй.



Түүнчлэн энэ өдрийн хуралдаанаар Нялх балчир хүүхдийн хоол, хүнсний бүтээгдэхүүний тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг байнгын хороо, чуулганы нэгдсэн хуралдааны хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхий ажлын хэсгийг УИХ-ын гишүүн Ц.Цогзолмаагаар, Донорын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг байнгын хороо, чуулганы нэгдсэн хуралдааны хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхий ажлын хэсгийг УИХ-ын гишүүн Д.Гантулгаар, Биеийн тамир, спортын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг байнгын хороо, чуулганы нэгдсэн хуралдааны хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхий ажлын хэсгийг УИХ-ын гишүүн Б.Саранчимэгээр ахлуулан байгууллаа хэмээн УИХ-ын Тамгын газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

МУСТА, дуучин М.Бямбажавын “Түмэнтэйгээ” тоглолт хоёрдугаар сарын 4-нд 19.00 цагаас Улаанбаатар паласын концертийн их танхимд болно.
“Оройтсон бороо”, “Ээжийн нутаг”, “Насанд олдсон хайр” зэрэг хуучны дуунуудаас гадна залуу уран бүтээлч Т.Аминатай хамтарсан шинэ уран бүтээлээрээ сонсогчидтойгоо уулзана.
Тоглолтод урилгаар МУГЖ Н.Чулуунхүү, МУГЖ С.Ганзориг, СТА А.Мөнхбат, СТА Т.Амина нар оролцох бөгөөд ирэх сарын 8-наас хөдөө, орон нутгаар аялан тоглолт хийхээр төлөвлөжээ.

Дүүргийн засаг даргын “Нэг цонхны үйлчилгээний хуваарийг дахин батлах тухай” A/4 тоот захирамж 1 дүгээр сарын 09-ний өдөр батлагдсан. Засаг даргын захирамжийн дагуу хэлтэс, албадын мэргэжилтнүүд хороод дээр очиж, иргэдэд мэдээлэл өгч, санал, хүсэлтийг нь хүлээн авч шийдвэрлэж, хэрэгжилтийг сар бүрээр гаргаж, үр дүнг нь тооцон ажиллаж байна.

Дүүргийн “Hэг цонхны үйлчилгээ”-гээр 28662 иргэн үйлчлүүлж 28662 асуудлыг шийдвэрлэсэн байна.2017 оны 01 дүгээр сарын байдлаар 19 хорооны ”Hэг цонхны үйлчилгээ”-гээр 5570 иргэн үйлчлүүлж 5167 асуудлыг шийдвэрлэсэн.нийт өссөн дүнгээр 19 хороо болон дүүргийн “Hэг цонхны үйлчилгээ”-ээр 34232 иргэн үйлчлүүлж 33829 асуудлыг шийдвэрлэсэн

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржид Турк Улсаас Монгол Улсад суух Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Ахмет Язал өнөөдөр Итгэмжлэх жуух бичиг барив.

Үүний дараа Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж Элчин сайд Ахмет Язалыг хүлээн авч уулзлаа.

Уулзалтын эхэнд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж Элчин сайдаар томилогдон ирсэнд нь ноён Ахмет Язалд баяр хүргээд хоёр талын харилцааг цаашид өргөжүүлэн хөгжүүлэх үйлсэд нь амжилт хүслээ.

Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж цааш нь хэлэхдээ хоёр талын харилцаа олон салбарт амжилттай хөгжиж байгаад талархалтай байдгаа дурдаад үүнд ТИКА байгууллагын гүйцэтгэсэн үүргийг онцоллоо.

Мөн түүнийг Монгол Улсын Ерөнхий сайдаар ажиллаж байх үед Орхоны хөндий дэх Түргийн үеийн түүхийн дурсгалуудыг сэргээх, засварлах ажлын талаар хоёр талаас хамтран ажиллаж байсныг дурдав.

Элчин сайд Ахмет Язал хоёр орны харилцаа, хамтын ажиллагааг цаашид гүнзгийрүүлэн хөгжүүлэх чиглэлд хүчин чармайлт гарган ажиллана гэдгээ илэрхийллээ.

Өнгөрсөн долоо хоногт

Гадаад харилцааны яамнаас санаачлан зохион байгуулсны дагуу Тайландын ГХЯ-ны Олон улсын хамтын ажиллагааны агентлаг (ТАЙКА)-аас манай сэтгүүлчдэд зориулан “Олон улсын сэтгүүл зүй ба дипломат арга ажиллагаа” сэдвээр 2017 оны 1 дүгээр сарын 17-ноос 27-ны өдрүүдэд зохион байгуулсан сургалт Тайландын Рангситын Их сургуульд амжилттай болж өнгөрөв.



Сэтгүүлчдэд зориулсан сургалтад Рангситын Их сургуулийн Олон улсын харилцааны болон Сэтгүүл зүйн танхимуудын багш, профессоруудаас гадна Тайландын Ерөнхий сайдын ажлын алба, Гадаад хэргийн яамны Мэдээллийн газар, мөн Тайландын Хааны гэрэл зургийн нийгэмлэгийн мэргэжилтнүүд ирж лекц уншив. Тухайлбал, Тайландын Засгийн газрын хэвлэлийн төлөөлөгчийн орлогч, дэслэгч-генерал Вийрачон Суконтапатипак (Deputy Government Spokesman Lieutenant General Weerachon Sukontapatipak) манай сэтгүүлчдэд зориулан төрийн албан хаагчид, ялангуяа гадаад харилцааны чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулж буй байгууллагын төлөөлөгчид хэвлэл, мэдээллийнхэнтэй хэрхэн харилцах талаар лекц уншиж, туршлагаасаа хуваалцав.

Сургалтын хугацаанд Монгол Улсаас Тайландын Вант Улсад суугаа Элчин сайд Т.Төгсбилгүүн нийт төлөөлөгчдийг ЭСЯ-нд хүлээн авч уулзаж, Монгол- Тайландын харилцааны талаар сэтгүүлчдийн сонирхсон асуултуудад хариулж, ярилцлага өгөв. Сургалтын төгсгөлд сэтгүүлчид Тайландын орон нутагт зочилж, түүх дурсгал, соёлын цогцолбор газруудтай танилцсан болно.

Энэхүү сургалт манай сэтгүүлчдийг олон улсын харилцаанд тулгамдаж буй асуудлуудын талаарх мэдлэг, мэдээллээ дээшлүүлэх, түүнчлэн гадаадын төр, засгийн тэргүүн, өндөр албаны төлөөлөгчидтэй харилцаж мэдээлэл олж авах, ярилцлага хийх соёл, арга барилаас суралцах, мөн сүүлийн үеийн дэвшилтэт техник технологитой танилцаж, тэдгээрийг эзэмшихэд ихээхэн ач холбогдолтой болов.

Егөөдөл

Нүглийн тухай ойлголт
Нүгэл гэж юу вэ? гэхээр орчин үеийн хүмүүс ихэд гайхан, ”гажигтай байх аа” гэх буюу ”хоцрогдсон новш” гэж ад үзэх нь мэдээж. Ганц нэг хүн: ”1930-аад оны үед сүм хийд шатахад л түүнтэй устсан байх. Одоо бол нүгэл байхгүй нүхэндээ орсон” гэж ярина. Энэ бол тун үнэнд ойртсон үг. Уг нь буяны эсрэг үйлдлийг нүгэл гэдэг байсан юм шиг санагддаг. Зах зээлийн нийгмийн хөгжлийн зүй тогтлоор буян нүгэл хоёрын ялгаа үндсэндээ арилсан хэрэг. Хүмүүсийн ихэнх нь: ”Хорвоод ариун юм гэж юу байгаа юм бэ? Нүгэл бол буян, баянд хүрэх зам байхгүй юу. Нүгэл хийлгүйгээр баян болсон буянтан ганц ч байхгүй. Битгий тэнэгтээд бай” гэж зүтгэж байна. Худлаа хэлэх, хулгай хийх, залилах зэргийг хүртэл нүгэлд оруулж байсан түүхэн баримт байдаг. Гэтэл өнөөдөр оюуны чадамж өндөр байгаагийн илэрхийлэл буюу капиталист овсгоо гэж үзэх боллоо.
Тэгэхээр нүгэл гэдэг нь өөрт байгаа боломжийг ялгалгүй ашиглаж, хөрөнгийн хуримтлал буй болгож нэр хүндийн өндөрлөгг хүрэх арга гэдэг нь тодорхой байна. ”Нүгэл нүхэндээ орсон” гээд байгаа нь тэр хүнд өөрт нь гүнзгий шингэж харагдахгүй болсон буюу харагдсан ч буяны хэлбэр маягтай үзэгдэж байгаатай холбоотой. Нүгэл мандтугай.

Нүглийн эзэн хэн бэ?
Нүгэл бол монголд хувьчлагдаагүй байгаа, хувьчлагдах ч боломжгүй оюуны үнэт зүйл мөн. Овсгоо самбаа зориг зүрх гаргах юм бол хэн ч түүнийг ашиглаж санасандаа хүрч болно. Социализмаас өмнөх үед лам нар хийгээд сүсэгтэй хүмүүс нүгэл үйлдэхийг эрс цээрлэж ”арван хар нүгэл” хэмээн үзэл номлол гаргаж байсан гэдэг. Гэтэл хүний эрх, эрх чөлөө хангагдсан өнөө үед лам нарын дунд хүртэл нүгэл үйлдэн ашиг олж, капиталист овсгоо гаргаж байгаа сийрэгхэн толгой олон бий. Аливаа ном буяны ажлыг шоу маягаар үйлдэж, дүвчин дүрийг худал эсгэн сүсэгтэн хүмүүсийг үнэн бишрүүлж байгаа нь буяны өмсгөлтэй нүгэл л дээ. Манай засаг төрийн дээдсүүд бол нүглийн ач буяныг хүртэж байгаа хуучнаар бол бузартсан, орчин үеийнхээр бол ариуссан бурхад мөн. Тэдний ихэнх нь хувьсгалын улаан шуурган дундаас нүглээр хөөрхөн хөрөнгийн үүсвэр атган гарч буян хураасны дээр сонгуулиар буянтны дүр эсгэн худал ярих урлагаар тодорч гарсан ардын элч, тэнгэрийн бошгууд л даа. Тэдний нүгэл бол дандаа буян болон бусдад тусаж байдаг ”цагаан” нүгэл. Хэд хэчнээн худлаа ярьж, хулгайн юмыг хүртсэн ч бузартах нигуур байхгүй. Ийм амьд бурхад чуулсан газар нүгэл байдаггүй бөгөөд ард түмэн хэзээ ч сайн нэр зүүдэггүй аж. Бурхантай газар бугтай гэж үнэн байх.

Нүглийг ”буянжуулах” урлаг
Нүглийн ”буянжуулах” нь манай нийгмийн бүх хүрээнд таран түгэж, хүмүүсийн ур ухааныг дайчилж байгаа үйл явц юм. Нүгэл нь олон талт үйл ажиллагаа учраас зарим нөхцөлд гэмт хэрэг хэмээх бүр эсрэг зүйлтэй холбогдох нь бий. Тийм учраас нүгэл нь үйлдэж байгаа хүнээсээ маш цэмцгэр няпг нямбай, бусдын нүдийг хуурах тийм нандин урлагийг шаарддаг. Зарим нүгэл бол нэлээд баян, мөнгөтэй хүн үйлдэхгүй бол шууд гэмт хэрэг болж шоронгийн хаалга татуулж болно. Мөнгөтэй, бэлтэй хүн бол үйлдсэн нүгэл нь гарцаагүй хүнд гэмт хэрэг болсон ч цагдаагийн болон шүүхийн ”бурханд” ахиухан өргөл өргөөд л буянтнаар тодорч дээдсийн суудалдаа суусан хэвээрээ үлдэх жишээтэй юм. Энд нүглийг ”буянжуулах” урлагийн онцгой нууц оршиж байх жишээтэй. Ер нь асар том нүглийг ”буянжуулах” үйл ажиллагаа нь дээдсийн хүрээнд л явагддаг юм. Тэтгэврийн хөгшид болон төсвийн мөнгө харсан амьтад бол хичнээн ч ”гоё” нүглийг буян болгон чимээгүй хүртэж чадахгүй. Харин тэд жижигхэн нүгэл үйлдсэнийхээ төлөө том эрсдэл амсахыг үгүй гэх арга байхгүй, тэгэхээр Монголд нүглийн чөлөөт бүс бий гэж ойлгох хэрэггэй. Тэнд ямар ч нүгэл нь гэмт хэрэгтэй холбогдохгүй. Холбогдлоо ч хууль үйлчлэхгүй. Тэнд нүглийг ”буянжуулах” нууцад нэвтрэх эрдэм билигт гаршсан хөрөнгө мөнгөтэй хүн л нэвтэрдэг юм. Та тайван бай.

Нүглийн ирээдүй
Нүгэл үйлдэх нь манай амьдралын хэв маяг болж улам олон чиглэлээр салбарлан хөгжих нь тодорхой байна. Зарим эдийн засагч манай ядуу эдийн засгийг хөгжүүлэхэд далд буюу ”нүглийн эдийн засаг” онцгой нөлөөтэй гэж үзэжбайхад, генетикчид”Монгол хүний цусанд нүглийн эс бүрэн бүрэлдэж цаашдаа ерөөсөө нүглийн амьтан болно” гэсэн таамаг дэвшүүлжбайна. Харин социологчид ”Нийгмийн ядуулаг хэсгийн хүрээнд бичил нүглийн тоо илүүтэй байгаа нь буяныг харх мэт идэж дуусгах магадлал өндөр байна” гэж дүгнэх аж. Энэ бүгдээс үзэхэд нүгэл хөгжих зам нь бүрэн чөлөөтэй болж улам бүр ”сонгодог” агуулгатай болох нь ойлгомжтой. Гэхдээ нүглийн хөгжилд төрийн оролцоо гарцаагүй хэрэгтэй. Өнөөдөр төр засаг үүнийг баттай ойлгожжижиг хулгай, танхай бяцхан залилан зэргийн тоог ялигүй
хязгаарлаж харин авилга, дээдсийн хүүхдийн хар тамхины наймаа, томоохон мөрийтэй тоглоом зэрэг нүглийг хөхүүлэн дэмжиж, хүрээ хязгаарыг нь тэлэх бодлогыг битүүхэндээ барьж байна. .. Ийм томоохон нүглийг баян чинээлэг, дээгүүр албан тушаалын хүмүүс хийдэг учраас дархлаа сайтай, вирусжуулах нөлөө нь илүү учир түлхүү хөгжүүлэх нь зүйн хэрэг. Зарим гадаадын иргэд манай орны нүглийн хөгжилд томоохон хувь нэмэр оруулжбуйг дурдахгүй өнгөрөх аргагүй. Шөнийн цэнгээний газар, эмсийн хүрээлэн, мөрийтэй тоглоомын газар зэрэг дэлхийд алдартай нүглүүдийг тэд л оруулж ирж Монголчууд бидний нүдийг нээж байна. Төр засаг маань тэднийг зөөлөн гараараа илбэн таалж байгаа нь ”нүглийн сүү”-гээр нь ард биднээ угжиж оюун санааг маань түргэн вирусжуулах ухаан гэхээс өөр аргагүй. Түүний цаана тэдний хаядаг авилгын ”хүнд эд” гэдэг нь салах юм биш. Жинхэнэ нүглийн ”хар халим” гэсэн үг. Тийм ”халим”-ны шөл уусандаа л төрзасгийн зарим эрхмүүд маань ядаргаанд орчихгүй ядуу орноо чирж явна. Ура! ”Хар халим”-ны шөл мандтугай!

Н.Даваадаш Тоншуул

Монгол Улс ёс зүйн хувьд аялахад тохиромжтой дэлхийн шилдэг 10 орны /The World’s Ten Best Distinations/ нэгээр дахин шалгарав.

Калифорни мужийн Беркели хотноо байрладаг “Ethical Traveller” ТББ-аас хөгжиж байгаа орнуудыг байгаль орчин, зэрлэг ан амьдтыг хамгаалж байгаа байдал, нийгмийн халамж, хүний эрхийн талаар хэрэгжүүлж байгаа бодлого зэрэг шалгуураар дүгнэж, ёс зүйн хувьд аялахад хамгийн тохиромжтой 10 орныг жил бүр шалгаруулдаг болсон билээ.

Монгол Улс 2016 онд шилдэг 10 орны нэгээр анх шалгарсан бөгөөд 2017 онд ийнхүү хоёрдахь удаагаа шилдэг 10 орны тоонд орлоо. Энэ жил манай улсаас гадна Белиз, Кабо-Верде, Чили, Коста Рика, Доминика, Палау, Тонга, Уругвай, Вануату зэрэг орон шалгарсан байна.

Элэгний В, С вирусыг эрүүл мэндийн даатгалаар үнэгүй тоолдог боллоо.



Тодруулбал, Элэгний В, С вирусыг улсын эмнэлгүүдэд үнэ төлбөртэй тоолдог байсан бол уг шинжилгээг ХӨСҮТ, УНТЭ-т эрүүл мэндийн даатгалын сангаас хийдэг болсон байна. Дээрх эмнэлгүүд нь эрүүл мэндийн даатгалын дэвтрийг үндэслэн шинжилгээг үнэгүй хийх ба орон нутгийн харъяалал харгалзахгүй үйлчилж байгаа аж.



Ингэхдээ вирус тоолуулах иргэн нь өрх, дүүргийн эмнэлгээсээ эрүүл мэндийн картан дээрээ “R-13” тэмдэглэгээг хийлгэж ирэх шаардлагатай. Энэ тохиолдолд та эмчийн үзлэг болон эхо, цус, шээсний шинжилгээг үнэ төлбөргүй хийлгэх боломжтой юм байна.



Дээрх шинжилгээнүүдийг ажлын өдрүүдэд 8:30-16:00 цагийн хооронд хийж байгаа бөгөөд даатгалын дэвтэргүй эсвэл дүүргээс тэмдэглэгээ хийлгээгүй тохиолдолд бүх шинжилгээ үнэ төлбөртэй аж.

Хүүхдийн утас хулгайлж байсан этгээдийг цагдаагийн алба хаагчид үйлдэл дээр нь таслан зогсоожээ. Тодруулбал, Сүхбаатар дүүргийн 13 дугаар хороонд оршин суух хаягтай, 27 настай Ш гэгч нь Баянзүрх дүүргийн 14 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэр “Их орд” худалдааны төвийн хажууд явж байсан 13 настай Д-ын гар утсыг хулгайлж байсныг үйлдэл дээр нь илрүүлсэн байна.



Уг хэргийн ОНАБХА-ны Хамгаалалтын 1 дүгээр газрын хяналт шалгалтын офицер цагдаагийн дэслэгч Н.Мөнхтулга, цагдаагийн дэд ахлагч Б.Нарантуяа нар илрүүлжээ. Хэргийг Баянзүрх дүүрэг дэх цагдаагийн нэгдүгээр хэлтэст шалгаж эхэлжээ.

Улсын Их Хурлын Хууль зүйн байнгын хороо өнөөдрийн /2017.01.31/ хуралдаанаараа эхлээд Согтууруулах ундаа хэтрүүлэн хэрэглэсэн этгээдийг албадан эрүүлжүүлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Захиргааны хариуцлагын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслүүд /Улсын Их Хурлын гишүүн М.Билэгт нарын 10 гишүүн болон Засгийн газар 2016.12.28-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийг нэгтгэсэн төсөл/-ийн анхны хэлэлцүүлгийг хийлээ.

Хуулийн төслийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэсэн талаарх ажлын хэсгийн санал, дүгнэлтийг Улсын Их Хурлын гишүүн Н.Оюундарь танилцуулав. Ажлын хэсэг хуралдан, эрүүлжүүлэх байранд эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээ үзүүлэхэд мэргэжил, арга зүйгээр хангах чиг үүргийг эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага хэрэгжүүлэх, төслийн 4 дүгээр зүйлд хуулийн 7.3.2 дахь хэсэгт өөрчлөлт оруулахаар заасан байсныг “шаардлагатай эмчилгээ, яаралтай тусламж үйлчилгээ үзүүлэхгүй байх” гэж өөрчлөн найруулах, эрүүлжүүлэх байр цагдаагийн байгууллагын харьяалалд шилжиж байгаатай холбогдуулан хуулийн зорилт хэсэгт өөрчлөлт оруулах зэргийг төсөлд тусгасан болохыг тэрээр танилцууллаа. Мөн ажлын хэсгээс гаргасан зарчмын зөрүүтэй саналын 6 томьёолол боловсруулсан байна.

Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн Ц.Нямдорж, О.Батнасан, Л.Болд, Ж.Ганбаатар, Ж.Батзандан, М.Билэгт нар хууль санаачлагч болон ажлын хэсгээс асуулт асууж хариулт авлаа. Тухайлбал, Улсын Их Хурлын гишүүн Ж.Ганбаатар согтууруулах ундаа хэтрүүлэн хэрэглэсэн этгээдэд сэтгэцийн эмгэгтэй хүнд хэрэглэдэг номхотгох арга хэрэглэх талаар тусгасан зохицуулалтын талаар тодруулсан юм. Засгийн газрын гишүүн, Эрүүл мэндийн сайд А.Цогцэцэг “Номхотгох таван арга байдаг бөгөөд согтууруулах ундаа хэтрүүлэн хэрэглэж, өөрийгөө хянах чадваргүй болсон иргэний аюулгүй байдлыг хангах үүднээс хэрэглэхээр тусгасан” хэмээн хариулт өглөө. Улсын Их Хурлын гишүүн Ж.Батзандан, эрүүлжүүлэх байрыг эмнэлгүүд рүү шилжүүлсэн нь амьдралд нийцэхгүй байгаагаас үүдэн дахин зохицуулалт хийж байна. Ингэхдээ хүний эрхийг хангахад чиглэсэн зөв зохицуулалт хийх нь чухал гэдэг саналыг хэлсэн. Ингээд ажлын хэсгээс танилцуулсан зарчмын зөрүүтэй саналын томьёолол тус бүрээр санал хураалт явуулан шийдвэрлээд хуулийн төслүүдийг чуулганы нэгдсэн хуралдаанд оруулж хэлэлцүүлэхээр тогтов.
Цагдаагийн албаны тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийн хэлэлцэхээр УИХ дахь АН-ын бүлэг завсарлага авлаа
Байнгын хорооны хуралдаан Засгийн газраас өргөн мэдүүлсэн Цагдаагийн албаны тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл болон холбогдох бусад хуулийн төслүүдийн анхны хэлэлцүүлгээр үргэлжиллээ. Энэ үеэр Улсын Их Хурлын гишүүн С.Эрдэнэ, уг хуулийн төслийг Улсын Их Хурал дахь АН-ын бүлэг хэлэлцэх шаардлагатай байгаа тул Монгол Улсын Их Хурлын тухай хуулийн 27.1.4, Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы нэгдсэн хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 4.6 дахь заалтыг тус тус үндэслэн тав хоногийн хугацаатай завсарлага авах нь зүйтэй хэмээн үзснийг мэдэгдлээ. Хууль зүйн байнгын хорооны дарга Ш.Раднаасэд, Засгийн газраас хууль сахиулах системтэй холбоотойгоор өргөн мэдүүлсэн бусад хуулийн төслүүдтэй харилцан хамааралтай зохицуулалтуудтай. Тиймээс Улсын Их Хурал дахь АН-ын бүлэгт Цагдаагийн албаны тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл болон холбогдох бусад хуулийн төслүүдийг хэлэлцэх нэг хоногийн завсарлага өгөхөөр шийдвэрлэсэн юм.

Эдийн засгийн байнгын хороотой хамтран шийдвэрийн төсөл гаргахаар тогтов
Дараа нь Хууль зүйн байнгын хорооны 2016 оны 06 дугаар тогтоолоор байгуулагдсан Оросын холбооны Улсын Засгийн газар болон тус улсын өндөр технологийн үйлдвэрлэлийн бүтээгдэхүүн бүтээх, үйлдвэрлэх, экспортлох ажиллагааг дэмжих “Ростех” улсын корпорацийн “Эрдэнэт үйлдвэр” ХХК болон “Монголросцветмет” ХХК-нд эзэмшиж байсан 49 хувийн энгийн хувьцааг Монголиан Коппер Корпорейшн ХХК худалдан авсантай холбогдох асуудлыг иж бүрнээр нь шалгаж, санал, дүгнэлт гаргах үүрэг бүхий ажлын хэсгийн санал, дүгнэлтийг хэлэлцсэн юм. Хууль зүйн байнгын хорооны 2017 оны 01 дүгээр сарын 24-ний өдрийн хуралдааны үеэр Улсын Их Хурлын гишүүн, Ажлын хэсгийн ахлагч Ш.Раднаасэд санал, дүгнэлтийг танилцуулсан.
1. “Эрдэнэт үйлдвэр” болон “Монголросцветмет” нэгдлийн 49 хувийг худалдан авах ажиллагаа Монгол Улсын Үндсэн болон бусад хууль тогтоомж зөрчиж, УИХ, Засгийн газрын бүрэн эрхэд хууль бусаар халдаж одоо хүчин төгөлдөр мөрдөж байгаа гэрээний заалтыг зөрчиж хийгдсэн байх тул Засгийн газрын 2016 оны 6 дугаар сарын 13-ны өдрийн 330 дугаар тогтоолын нэгдүгээр заалтыг хүчингүй болгож тус үйлдвэрүүдийн 49 хувийг төрийн өмчлөлд шилжүүлж 100 хувь улсын үйлдвэрийн газрын статусаар ажиллуулах.
2. Дээрх үйлдвэрүүдийн 49 хувийг худалдаж авахдаа халхавч гэрээ хэлцэл байгуулах, “ХХБ” болон “Улаанбаатар банк”-ны хувьцаа эзэмшигч болон түүний шууд удирдлагад ажилладаг цөөн хүмүүсийн нэр дээр зохиомлоор байгуулсан компаниудын нэр дээр Монголбанкнаас хууль бусаар олгосон зээл, Хөгжлийн банкнаас тус банкинд байршуулсан мөнгөн хөрөнгө, зарим аж ахуйн нэгжтэй байгуулсан концессын гэрээнд хууль бусаар өөрчлөлт оруулж улсын төсвөөс гаргуулсан их хэмжээний мөнгөн хөрөнгө /90.0 сая ам.доллар/, түүнчлэн хадгаламж эзэмшигчдийн мөнгөн хөрөнгө зэрэг эх үүсвэрүүд ашиглагдсан, зээлийн гэрээ гэгчийг байгуулахдаа “ирээдүйд бий болох орлого”, Эрдэнэт үйлдвэртэй байгуулсан “Зэс худалдан авах гэрээ”, “Эрдэнэт үйлдвэрийн 49 хувь”, “Өмнөговь аймагт ирээдүйд баригдах цахилгаан станц” зэрэг хууль бус халхавч, эсхүл огт байхгүй зүйлийг барьцаалсан зэргээс үзэхэд дээрх үйлдвэрүүдийн 49 хувийг худалдан авсан хөрөнгийн эх үүсвэр мь хууль бус. эргэн төлөгдөх баталгаагүй, эцсийн эрсдэлийг төр хариуцахаар байна. Иймд Засгийн газар болон Монголбанк энэ танилцуулгад дурдсан эх үүсвэрүүдийн хүрээнд ХХБ, “Улаанбаатар банк”-ны хувьцаа эзэмшигчтэй харилцан тооцоо хийх нь зүйтэй гэж үзэв.
3. “Эрдэнэт үйлдвэр”-т хууль бус хяналт тогтоосноос хойших хугацаанд тус үйлдвэрийн орлогын ихээхэн хэсзг Д.Эрдэнэбилэгийн хамаарал бүхий компаниудад шилжиж улсад төлж байсан татварын хэмжээ эрс багасаж байгаа нь анхаарал татаж байна Тухайлбал. 2016 оны 6 дугаар сарын 27-ноос 11 дүгээр сарын 21 хүртэлх хугацаанд тус үйлдвэрийн орлогоос 2013 оны ногдол ашиг гэх 8.6 сая ам.доллар, 2012 оны ногдол ашиг гэх 47.1 сая ам.доллар “Монголиан Коппер корпораци” ХХК-д гэрээний урьдчилгаа гэх 2.6 сая ам.доллар /нийт 58.3 сая ам.доллар/ Кью-Эс-Сип компанид гэрээний төлбөр гэх 17.0 тэрбум төгрөг, Хөтөлийн цемент шохойн үйлдвэрт 2.7 тэрбум төгрөг тус тус шилжүүлсэн байна. Түүнчлэн “Эрдэнэт үйлдвэр”-ийн 2016 онд улсын төсөвт төлөх татварын хэмжээ 230.0 тэрбум төгрөгөөр буурах төлөвтэй гэж татварын алба дүгнэсэн байна.
4. ХХБ, Улаанбаатар банк, Хөтөлийн цемент шохойн үйлдвэрийн хувьчлал болон Дарханы хар төмөрлөгийн үйлдвэртэй байгуулсан концессын гэрээнд хууль бусаар өөрчлөлт оруулсан асуудлыг дахин хуулийн хүрээнд нягтлан хянаж хувьчилсан үйл ажиллагаа, хөрөнгийн эх үүсвэр нь Эрдэнэт, Монголросцветмет нэгдлийн 49 хувийг “худалдаж авсан” ажиллагаа, эх үүсвэртэй ижил төсөөтэй байвал нэн яаралтай хууль, шударга ёсыг сэргээн тогтоох арга хэмжээ авах зэргийг ажлын хэсгийн санал, дүгнэлтэд тусгасан байсан юм.

Улсын Их Хурал дахь АН-ын бүлэг уг асуудлаар тав хоногийн засварлага авсан нь өнөөдөр дуусч буй тул хэлэлцүүлгийг үргэлжлүүлсэн бөгөөд ажлын хэсгийн санал, дүгнэлттэй холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүд асуулт асууж, санал хэллээ. Ажлын хэсэг хууль эрх зүйн цаашдын гаргалгаагаа хэрхэн тодорхойлж байгааг Улсын Их Хурлын гишүүн Л.Болд тодруулсан. Ажлын хэсгийн санал, дүгнэлт дэх шийдлийн дагуу асуудлыг шийдвэрлэгдэх ёстой хэмээн Улсын Их Хурлын гишүүн, Ажлын хэсгийн ахлагч Ш.Раднаасэд тайлбарлаад, шийдвэрийн төслийг байнгын хорооны хуралдаанаар хэлэлцэх нь зүйтэй гэлээ. Улсын Их Хурлын гишүүн С.Эрдэнэ, ОХУ-ын эзэмшилд байсан хувьцааг Монголын хувийн хэвшлийн байгуулллага шилжүүлж авсан байгаа гэдгийг хэллээ. Улсын Их Хурал хувийн өмчид халдах талаар ярьж байгаа, нөгөөтэйгүүр шүүх эрх мэдлийг зөвхөн шүүх байгууллага хэрэгжүүлэхээр Үндсэн хуульд заасан байхад дээр үйл явдалтай холбоотой шүүхийн шийдвэр тогтоол, эцсийн шийдвэр гараагүй байгааг онцолсон юм. Мөн Улсын Их Хурал энэ үйл явдалтай холбоотой тодорхой шийдвэр гаргаж байгаа бол 49 хувийг эзэмшигчийн төлөөлийг оролцуулж, асуудлыг шийдэх нь зүйтэй гэдэг байр суурийг илэрхийллээ.

Харин Улсын Их Хурлын гишүүн Ц.Даваасүрэн, хувийн өмч гэдгийг ярихаасаа өмнө хуулийн дагуу хувийн өмчтэй болсон эсэх асуудал гээд “Стратегийн ордын ангилалд багтсан, олон нийтийн буюу төрийн өмчид байсан компанийн тодорхой хувь хуулийн дагуу хувийн өмчид шилжсэн байсан бол өнөөдөр ийн хэлэлцэх нь үнэхээр зохисгүй” хэмээн байр сууриа илэрхийлсэн. Мөн тэрээр ажлын хэсгийн дүгнэлт дэх ногдол ашгийн талаар тодруулав. Монгол Улсын Үндсэн хуулийн 25 дугаар зүйлд хууль, Улсын Их Хурлын бусад шийдвэрийн хэрэгжилтийг хянан шалгах нь Улсын Их Хурлын үндсэн үүрэг болохыг Улсын Их Хурлын гишүүн Ш.Раднаасэд тайлбарлаад “Энэ хүрээнд дээрх үйл явц нь олон хууль, тогтоолыг зөрчиж байгаа учир Улсын Их Хурал шалгах бүрэн эрхтэй. Улсын Их Хурлын зарим гишүүн “нийгэмчлэх, хураах, хувийн өмчид халдах” гэж нэр томьёо хэрэглээд байгаа. Тэгвэл хамгийн энгийнээр тайлбарлахад аавынхаа эзэмшлийн автомашиныг хүү нь зөвшөөрөлгүйгээр зарчихсан. Уг нь ааваасаа асууж, зөвшөөрөл авах ёстой биз дээ. Үүн шиг Улсын Их Хурлаар хэлэлцүүлэх ёстой атал тэгсэнгүй. Үүний хариуцлагыг хаанаас нэхэх вэ. Илэрхий хууль зөрчсөн ийм үйлдэл гарчихаад байхад Улсын Их Хурал хуулийн хэрэгжилтийг хянан шалгах үүрэгтэй юм. Тиймээс үйл явцыг хэтэрхий гуйвуулж, мушгин тайлбарлах хандлага гаргахгүй байхыг та бүхнээс хүсье” хэмээн хэлсэн.

Үндэсний аудитын газрын дэд дарга Б.Баттуяа, 2012 болон 2013 онд хуваарилсан ногдол ашиг болох нийт 55.7 сая ам.долларыг өмчлөлийн асуудал шийдэгдээгүй байгаатай холбоотойгоор шилжүүлээгүй, өглөг хэмээн тодорхойлоод байлгаж байсан. Шийдвэр гарч “Монголиан Коппер корпораци” ХХК-д шилжсний дараа холбогдох талуудын нэхэмжлэлийн дагуу 2016 оны 07 дугаар сарын 25-ны өдөр 8.6 сая ам.доллар, мөн оны 08 дугаар сарын 12-ны өдөр 47.1 сая ам.долларыг “Эрдэнэт үйлдвэр”-ээс гарч “Монголиан Коппер корпораци” ХХК-д шилжүүлсэн хэмээн хариулт өгсөн юм. Түүнчлэн Улсын Их Хурлын гишүүдийн лавласны дагуу 2012 онд Монголын талд ногдол ашиг болгон 110 сая тэрбум төгрөг, 2013 онд 68.3 тэрбум төгрөг шилжүүлсэн болохыг тодруулан хариуллаа.

Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Цогтбаатар уг асуудлыг Монгол Улс дотооддоо шийдэх нь зүйтэй гэсэн байр суурийг илэрхийлж байлаа. Улсын Их Хурлын гишүүн Ж.Батзандан, Б.Дэлгэрсайхан, Д.Тэрбишдагва, Л.Оюун-Эрдэнэ, Ц.Нямдорж нар санал хэлж, ажлын хэсгийн санал, дүгнэлттэй холбогдуулан байр сууриа илэрхийлэв. Ийнхүү Эдийн засгийн байнгын хороо уг санал, дүгнэлтийг хэлэлцсэний дараа Хууль зүйн байнгын хороо хамтарсан шийдвэрийн төсөл гаргах нь зүйтэй хэмээн шийдвэрлэв гэж Улсын Их Хурлын Тамгын газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.