зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.07.03
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

Я.Төмөрбаатар: Судалгааны их сургуулийн багш нарын 30 хувь нь гадаад багш байх ёстой

2019-11-05
0
ЖИРГЭХ

Судалгааны их сургууль байгуулах болон үүнтэй холбоотой асуудлаар МУИС-ийн захирал Я.Төмөрбаатараас тодрууллаа.


-Судалгааны их сургууль байгуулах талаар олон жил ярилаа. Ер нь судалгааны их сургууль байгуулах боломжтой гэж та харж байна уу?

-Манай улсад судалгааны их сургуулийн хууль байхгүй. Статус нь тодорхойгүй. Тухайлбал, 200 оюутантай сургууль, 2000 оюутантай сургууль адил эрх зүйгээр зохицуулагддаг. Тиймээс уг асуудлыг яаралтай засах ёстой. МУИС-ийн зүгээс дэмжинэ. Бид 77 жилийн хугацаанд найман их сургуулийг бие дааж гаргасан. Үүнд, Хөдөө аж ахуйн их сургууль, Анагаахын шинжлэх ухааны их сургууль, ШУТИС, Монгол Улсын Боловсролын их сургууль зэрэг сургуулийг бие дааж гаргасан байдаг.

-Судалгааны их сургууль байгуулдаг дэлхийн гурван жишиг бий. Эдгээр аргуудын аль нь манай улсад илүү тохиромжтой гэж харж байна вэ?

-Саудын Араб эсвэл Казахстан улс шиг шинэ сургууль байгуулъя гэвэл 10-20 тэрбум ам.доллар шаардлагатай. Манай улсад энэ мөнгө байхгүй. Хоёрдугаарт, их сургуулиудыг хуучин бүтэц дээр нь үндэслэж нэгтгэх эсвэл судалгаагаараа манлайлж байгаа их сургуульд нэгтгэх хэрэгтэй. Тэгэхгүй бол МУИС дэлхийд эрэмбэлэгдье гэхээр анагаах, хөдөө аж ахуй, инженерийн салбар байхгүй болчихоод байгаа юм. Дэлхийн эрэмбэ тогтоодог байгууллагаас гаргасан дүнд Монгол Улсын нэг ч сургууль байхгүй. Учир нь анхны босгоо давж чадахгүй болохоор эрэмбэ тогтоолгож чадахгүй байгаа юм. Нөгөөтэйгүүр, энэ байгууллагад тодорхой хэмжээний төлбөр мөнгө төлж байж эрэмбэ тогтоолгодог.

-Манай улс өмнө нь эрэмбэ тогтоолгохоор оролдож үзсэн юм уу?

-Монгол Улс 1998 онд их, дээд сургуулиадаа эрэмбэлж үзсэн юм билээ. Үүнийг БСШУСЯ болон төр оролцохгүйгээр хөндлөнгийн байгууллагаар үнэлүүлэх ёстой ч тухайн үеийн эрэмбэлэлтэд лобби орсон байдаг.

МУИС-ийн зүгээс судалгааны их сургууль байгуулахыг дэмжиж байгаа. Ингэснээр давхардсан хөтөлбөр, хүний нөөцийн асуудал шийдэгдэнэ. Судалгааны их сургуульд гадна, дотнын хамгийн шилдэг оюутнууд байх ёстой. Үүнийгээ дагаад сургуулийн босго оноо, сургалтын төлбөр өндөр байдаг. Мөн багш, ажилчдын цалин, хангамж сайн байхаас гадна хамтарсан судалгаа шинжилгээг төрөөс дэмжсэн шиг дэмжих хэрэгтэй. Энд дэлхийн алдар цуутай, Нобелийн шагнал хүртсэн эрдэмтэн, багш нарыг багшлуулъя гэвэл нийт багш нарын 30 орчим хувь нь гадаад багш байх хэрэгтэй. Тэдгээр багшид сард 10 мянган ам.долларын цалин өгч байж авчирна. Өнөөдөр БНХАУ-ын их сургуулийн багшийн цалин 20 мянган юань байдаг. Өөрөөр хэлбэл, 14 сая төгрөг гэсэн үг. Гэтэл Монголын профессорууд 1.5 орчим сая төгрөг л авдаг. Тэгэхээр энэ цалинг тав дахин өсгөх ёстой. Ингэж байж хамгийн шилдэг багш, оюутан, хөтөлбөр, техник төхөөрөмж, засаглал бүрдэнэ. Түүнчлэн судалгааны их сургууль байгуулна гэвэл яаралтай хуулиа гаргах ёстой. ТУЗ-ийн дарга нь Ерөнхийлөгч юм уу, Ерөнхий сайд байдаг. Засаг солигдох бүрт түүнд үйлчилдэггүй 6-8 жил сонгон шалгаруулалтаар захирлыг тогтвортой ажиллуулах нөхцөлийг нь хангах ёстой. Ингэхдээ зөв сонгон шалгаруулалт шаардлагатай. Ингэж байж зөв засаглал тогтоно. Оюутны хойноос явахгүй. Бүх шилдэг багш, оюутнууд сурна гэж бодож байна. Энэ ажлыг хурдан хийхгүй бол цаг хугацаа алдаад л байна. Нөгөө л нэг хоцордогоороо хоцроод л байна.

 

Б.Лхам

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
Улаанбурхан өвчний батлагдсан тохиолдол 11338 болжээ
Нийт нутгийн 51 хувьд гантай болон гандуу байна
Танилц: Үндэсний их баяр наадмын хөтөлбөр
Наадам айсуй: МУГТ цол хүртсэн анхны харваач, төрийн наадамд 6 түрүүлсэн Дархан мэргэн Ч.Мөнхцэцэг
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (9)

  • Зочин (202.9.45.248)
    Ямар ч судалгаагүй, төлөвлөгөөгүй ярих юм даа. Гадаад оюутнууд монголд ийм өндөр төлбөртэй сурна гэж мөрөөдөөд байх юм. Монгол оюутанд ийм мөнгө байвал юу гэж энд сурч байдаг юм.
    2019 оны 11 сарын 09 | Хариулах
    • mmm
      чамаас ухаантай хүмүүс хэлээд бна
      2019 оны 11 сарын 09
  • dorj (202.21.127.170)
    Я.Төмөрбаатар хэзээ захирал болчихсон юм бэ. Үүрэг гүйцэтгэгч биздээ. Ямар их удаж байнаа гүйцэтгэгчээр МУИСААР тоглож байгаа эрдээ
    2019 оны 11 сарын 06 | Хариулах
  • Зочин (46.183.103.8)
    Тэгээд баг нь хоосон шоучид, МАН-ын 60 тэрбумыг бүрдүүлэгчид
    2019 оны 11 сарын 06 | Хариулах
  • МУИС (46.183.103.8)
    Ийм л мэдлэг боловсролтой хүн МУИС-ийг удирдаж байна. Яах бэ?
    2019 оны 11 сарын 06 | Хариулах
  • ZOCHIN (202.55.191.205)
    СУДАЛГААТАЙ ЯРИАЧЭЭ ЗАХИРАЛ ГУАЙ ТА ЮУ МЭДДЭГ ЬЭ
    2019 оны 11 сарын 05 | Хариулах
  • tatvar tologch (202.179.31.32)
    ZA BOIOROI BAAS MINI E!!!!!!!!!!!!!!!!!! GADAAD_N BAAHAN TSAGAACH AJILGUI BAGSH NR TEJEEHGUI SHU!!!!!!!!!!!!!
    2019 оны 11 сарын 05 | Хариулах
  • Зочин (150.129.142.236)
    ENEIG BI MEDNE YMARCH CH BOLOVSROLGUI M.ENHBOLDIN BUGS DOLOGCH
    2019 оны 11 сарын 05 | Хариулах
  • хэхэ (103.212.119.22)
    өө муу хар лаларууд
    2019 оны 11 сарын 05 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Х.Булгантуяа: Хүн төвт үзэл баримтал бүхий төрийн албыг хөгжүүлнэ
    18 мин
  • Г.Занданшатар: Хүн төвтэй хандлага төрийн албаны үндсэн зарчим болох ёстой
    39 мин
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх төрийн албан хаагчдад мэндчилгээ дэвшүүллээ
    44 мин
  • Үндэсний их баяр наадамд зодголох бөхчүүдийн бүртгэл даваа гарагт эхэлнэ
    3 цаг 29 мин
  • О.Номинчимэг: Хуулиас давсан, хүний эрхийг зөрчсөн дүрэм журам гаргахгүй байх суурь хууль эрх зүйн орчныг бий болголоо
    3 цаг 42 мин
  • Улаанбурхан өвчний батлагдсан тохиолдол 11338 болжээ
    3 цаг 55 мин
  • Улсын өсөх идэр начин Б.Эрдэнэхүү: Аавыгаа дагаад цүнхийг нь үүрээд явдаг байсан наадам хэзээ ч мартагддаггүй
    4 цаг 13 мин
  • Нийт нутгийн 51 хувьд гантай болон гандуу байна
    4 цаг 14 мин
  • Өнөөдөр Засгийн газар ээлжит бусаар хуралдана
    4 цаг 17 мин
  • “Зээлийн хүүг бууруулах талаар авах арга хэмжээний тухай” УИХ-ын тогтоолын төслийг хэлэлцэнэ
    4 цаг 25 мин
  • УИХ: Эрчим хүчний тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэнэ
    4 цаг 32 мин
  • Танилц: Үндэсний их баяр наадмын хөтөлбөр
    4 цаг 35 мин
  • Наадам айсуй: МУГТ цол хүртсэн анхны харваач, төрийн наадамд 6 түрүүлсэн Дархан мэргэн Ч.Мөнхцэцэг
    4 цаг 41 мин
  • Дундговь аймгийн Дэлгэрцогт суманд 5.0 магнитудын хүчтэй газар хөдлөлөө
    4 цаг 55 мин
  • ХХБ нь Монгол дахь Францын Элчин сайдын яамнаас зохион байгуулсан Францын Үндэсний баярын арга хэмжээнд ивээн тэтгэгчээр оролцлоо
    5 цаг 2 мин
  • Улсын цолон ойрхон бөх #3: Аймгийн хурц арслан Н.Амгаланбаатар
    5 цаг 7 мин
  • ӨНӨӨДӨР: Хуульчийн мэргэжлийн шалгалтын талаар мэдээлнэ
    5 цаг 8 мин
  • Зуны дунд сарын шинийн 8, тахиа өдөр
    5 цаг 15 мин
  • Улаанбаатарт 24 градус дулаан, бага зэргийн бороо орно
    5 цаг 17 мин
  • Монголын 3x3 сагсан бөмбөгийн Үндэсний шигшээ багийн тамирчдад орон сууцны батламж гардууллаа
    20 цаг 47 мин
  • Инээмсэглэл шиг ээ "гоёхон барилддаг" хүчтэн Д.Амарсайханы тухай 24 баримт
  • Монгол орны үзэсгэлэнт байгалиас ОНЦЛОХ аяллын 24 цэг
  • 17 жилийн өмнөх 7 дугаар сарын 1-ний өдрийг сануулах хуучирч, мартагдахгүй 24 баримт
  • Зуныг зугаатай, үр бүтээмжтэй өнгөрүүлэхэд тань туслах 24 зөвлөмж
  • Хамгийн залуу эмэгтэй МУГТ болж буй Н.Нандинхүсэл гэж хэн бэ?
  • С.Цэнгүүн: Төрдөө үнсүүлнэ гэж ярьдаг ч үнэндээ татвар төлөгчдийн мөнгөөр л одон медаль өгч байгаа
  • Даншиг наадмын барилдаанд Улсын арслан Э.Оюунболд, гарди Б.Гончигдамба нар манлайлна
  • Л.Энх-Амгалан: Боловсролын сайд П.Наранбаярын "гөлөг төөрүүлсэн" мэдэгдэлд зориулж хэдэн үг хэлье
  • Монголын газар нутаг шатаад байна, Х.Баттулга аа
  • "Камертон 30" тоглолтын онцлох агшнууд
  • Долоодугаар сард болох үндэсний бөхийн барилдааны хуваарь
  • Ж.Энхбаяр: Хонь, ямаа, адуун сүргийг бууруулж, үхэр болон тэмээн сүргийг нэмэгдүүлэх шаардлага байгаа
  • Долоодугаар сарын эхэн өдрүүдийн цаг агаарын төлөв
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Хасын хүлэгүүд” багийнхныг хүлээн авч уулзлаа
  • Ерөнхий сайд Г.Занданшатар “Хэмнэлтийн тодотгол”-оо танилцуулж, УИХ-ын чуулганд үг хэллээ
  • Түүх бүтээж буй Монгол ОХИД
  • С.Цэнгүүн: Наадмын өдрүүдээр Б.Чойжилсүрэн сайд “мега хулгай” хийх гэж байна
  • Ж.Энхбаяр: Богино хугацаанд эрс өсөж байгаа салбар, хүмүүс урам зоригтой байгаа
  • Монгол, Киргизийн хамтын ажиллагаа шинэ түвшинд хүрлээ
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Хасын хүлэгүүд” багийнхныг хүлээн авч уулзлаа
  • С.Цэнгүүн: Төрдөө үнсүүлнэ гэж ярьдаг ч үнэндээ татвар төлөгчдийн мөнгөөр л одон медаль өгч байгаа
  • "Камертон 30" тоглолтын онцлох агшнууд
  • Ж.Энхбаяр: Хонь, ямаа, адуун сүргийг бууруулж, үхэр болон тэмээн сүргийг нэмэгдүүлэх шаардлага байгаа
  • Инээмсэглэл шиг ээ "гоёхон барилддаг" хүчтэн Д.Амарсайханы тухай 24 баримт
  • С.Цэнгүүн: Наадмын өдрүүдээр Б.Чойжилсүрэн сайд “мега хулгай” хийх гэж байна
  • Түүх бүтээж буй Монгол ОХИД
  • Монголын газар нутаг шатаад байна, Х.Баттулга аа
  • ГАЗРЫН НАЙМАА: МУ-ын 2 га газрыг БНСУ-ын иргэд хууль бусаар 3 ТЭРБУМ ТӨГРӨГӨӨР заржээ
  • Засгийн газрын эмэгтэй сайд нарын ХОМ
  • Х.Тэмүүжин: Хууль зүйн байнгын хороо яг л шүдгүй арслан шиг байна
  • Б.Жавхлан: Царцаана гэж ярих бол амархан
  • Ж.Ганбаатар: Монголбанкны Ерөнхийлөгч Б.Лхагвасүрэн хэнийгээ дуурайгаад байгаа юм бэ?
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Хасын хүлэгүүд” багийнхныг хүлээн авч уулзлаа
  • Улсын цолонд ойрхон бөх #1: Аймгийн хурц арслан Д.Алтанцоож
  • Төрийн гурван өндөрлөгийн ХОМ
  • Ч.Ундрам: Өнөөдөр МУГТ болсон тамирчдад сар бүр 1 сая төгрөгийн урамшууллыг насан туршид нь олгоно
  • Даншиг наадмын барилдаанд Улсын арслан Э.Оюунболд, гарди Б.Гончигдамба нар манлайлна
  • Ш.Бямбасүрэн: Шинэ хоршоо хөдөлгөөнийг хир халдаахгүй л явуулах гээд байна
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Хасын хүлэгүүд” багийнхныг хүлээн авч уулзлаа
  • Монгол, Киргизийн хамтын ажиллагаа шинэ түвшинд хүрлээ
24 баримт
  • Хамгийн залуу эмэгтэй МУГТ болж буй Н.Нандинхүсэл гэж хэн бэ?
  • 17 жилийн өмнөх 7 дугаар сарын 1-ний өдрийг сануулах хуучирч, мартагдахгүй 24 баримт
  • Зуныг зугаатай, үр бүтээмжтэй өнгөрүүлэхэд тань туслах 24 зөвлөмж
  • Монгол орны үзэсгэлэнт байгалиас ОНЦЛОХ аяллын 24 цэг
  • Инээмсэглэл шиг ээ "гоёхон барилддаг" хүчтэн Д.Амарсайханы тухай 24 баримт
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК