зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.07.19
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

Ц. Цолмон: Сонгуулийн тогтолцоо хоёр нүгэлтэй хүний аль бага нүгэлтэйг нь сонго гэсэн тулгалт байж болохгүй

2019-12-16
0
ЖИРГЭХ

УИХ-ын сонгуулийн тухай хуулийн төслийг парламент хэлэлцэж байгаатай холбогдуулан хуульч Ц.Цолмонгийн байр суурийг сонирхлоо.


-Сонгуулийн хуулийг УИХ хэлэлцэж байна. Ер нь ямархуу төсөл харагдаж байна вэ?

-Үнэндээ төсөл нь яг ямар шатанд яваа талаар надад тодорхой мэдээлэл алга. Сонгуулийн тогтолцоон дээрээ л зөвшилцөж байна гэж ойлгож байгаа. Бодвол УИХ хуулийн хугацаанд нь багтаад энэ долоо хоногтоо батлах байх.

-Тогтолцооны хувьд Монголд аль нь тохиромжтой гэж үздэг вэ. Одоо бол 50:26 гэсэн холимог мажоритар тогтолцоогоор сонгууль явуулах төсөл ороод ирлээ ш дээ.

-Өнгөрсөн 29 жилийн хугацаанд УИХ-ын долоон удаагийн сонгууль явуулсан. Миний санаж байгаагаар мажоритар, холимог, хувь тэнцүүлсэн гээд сонгуулийн бүх тогтолцоог янз бүрийн хэлбэрээр л туршиж үзсэн. Гэвч өнгөрсөн сонгуулиудыг бодоод үзэхэд өмнөх дөрвөн жилийн хугацаанд эрх баригчид хэрхэн ажиллав, эдийн засаг нийгмийн амьдралд өөрчлөлт гарсан уу, иргэдийн хүлээж байсан асуудлуудыг шийдэж чадсан уу гэдэг л үр дүнд шууд нөлөөлдөг. Би хувьдаа ингэж ойлгодог.

-Гэхдээ тогтолцоо сонгуулийн үр дүнд нөлөөлнө биз дээ?

-Мэдээж нөлөөлнө. Харин хамгийн чухал шийдвэрлэх хүчин зүйл болохгүй л болов уу. Сонгууль гэдэг товчхондоо дөрвөн жилийн дараа сонгогчид засгийн эрхэнд байгаа улс төрийн хүчинд дүнгээ тавьж байна л гэсэн үг. Зарим сонгуулиар ард түмэн эрх баригчдад маш муу дүн тавьсан нь жишээ олон. Үүний үр дүнд УИХ-д үнэмлэхүй олонхи бий болдог.

Ер нь бол сонгуулийн насны иргэдийг ангилаад үзвэл тав л хувааж болохоор харагдаад байгаа. 20 орчим хувь нь намын гишүүнчлэлтэй, яаж ч байсан өөрийн намаа л сонгоно. Дахиад 20 хувь нь нэр дэвшигчийг хувь хүн талаас нь харж байгаад гайгүй гэж бодсон хүндээ саналаа өгдөг. Дараагийн 20 хувь нь нам, хүн хоёрыг хамтад нь саналаа өгдөг. Харин үлдсэн 40 хувийн тал нь сонгуулийн яг өмнө тулгаж байж сонголтоо хийдэг бол тал нь сонгуульдаа оролцдоггүй. Энэ бол маш энгийн ойлгомжтой ангилал болов уу.

Харин сүүлийн жилүүдэд энэ харьцаа өөрчлөгдөөд сонгуульд ордоггүй иргэдийн хувь хэмжээ ихсээд байгаа. Мажоритар тогтолцоо үүн дээр нэрмээс болно. Тэгэхээр сонгуульд ялж байгаа хүмүүс нийт сонгогчдын маш бага хувиар л сонгогдож гарч ирж байна гэсэн үг. Тухайлбал одоогийн УИХ-ын гишүүдээс сонгуульд оролцсон иргэдийн хамгийн ихдээ цөөхөн хэдэн хүн 40 орчим хувийн саналаар сонгогдсон. Ихэнхи нь 30 хувь, хамгийн бага нь 25 хувийн саналаар л сонгогдсон. Сонгуулийн насны иргэд биш шүү, сонгуульд оролцсон иргэдийн хувиар гаргасан албан ёсны судалгаа. Тэгвэл үлдсэн иргэдийн эрх ашгийг яах вэ гэж бодож тогтолцоогоо бодох ёстой.

-Тэгээд тэр нь ямар тогтолцоо юм бэ?

-Жинхэнэ утгаар нь сонгуулийн шинэчлэл хийнэ гэж байгаа бол тогтолцоотойгоо зууралдаад байх биш, иргэдийн сонгуулийн оролцоог хангах тал дээр УИХ төвлөрөх ёстой. Яагаад гэвэл одоо иргэдийн сонгох эрхийг баталгаажуулах талаар яг юу хийсэн юм бэ. Шүүмжлэл л яваад байдаг болохоос гарц хэн нь ч хэлэхгүй л байгаа шүү дээ.

-Таныхаар гарц нь юу юм бэ?

-Би хувьдаа иргэдийн улс төрийн идэвх муудаж байгаа гэдгийг иргэдэд сонгох сонголт байхгүй болоод байгаагаас болоод байна уу даа гэж хардаг. Хоёр нүгэлтэй хүний аль бага нүгэлтэйг нь сонго гэдэг англи хэлц үг байдаг байх аа. Ийм байдлаар тулгалт хийвэл хэн дуртай байх вэ дээ. Тийм учраас УИХ-ын гишүүнээр сонгуулийн насны иргэдийн 50-иас дээш хувийн санал заавал авч байж сонгогддог тогцолцоог бий болгох нь зөв. Хэрэв хэн нь ч олон санал авахгүй бол хамгийн бага санал авсан нэр дэвшигчдийг ангилж доороос нь хасаад дахин сонгууль явуулах зарчмаар ядаж сонгуульд оролцсон иргэдийн 50-иас дээш хувийн саналаар сонгогддог тогтолцоонд шилжих нь зөв. Яг л Ерөнхийлөгчийн сонгууль шиг гэсэн үг. Тухайн тойрог дээрээ л 50-иас дээш хувийн санал авсан хүн гарч ирэхгүй бол дахин санал хураалтаар хамгийн олон санал авсан хоёр хүнээс ялагчийг тодруулах зарчим руу шилжих ёстой. Одоо техник технологи хөгжиж байгаа үед сонгууль явуулах хүндрэлтэй асуудал биш. Энэ нэг талаас нэр дэвшигчид өөрсдөө сайн ажиллах, нөгөө талаас иргэдийн эрхийг баталгаажуулах, тэдний улс төрийн оролцоог нь сайжруулах, том зургаараа ардчиллыг бэхжүүлэхэд чухал хэрэгтэй гэж бодож байна.

 

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
“Хог шатааж, эрчим хүч гаргах үйлдвэр” төсөлд гурван аж ахуйн нэгж санал ирүүллээ
Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Автотээврийн салбарынханд баярын мэндчилгээ дэвшүүллээ
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Бүгд Найрамдах Тажикистан Улсад төрийн айлчлал хийнэ
Бүгд найрамдах Хорват Улсын Гадаад хэрэг, Европын сайд албан ёсны айлчлал хийхээр хүрэлцэн ирлээ
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (11)

  • зочин (202.131.233.10)
    60 чавганц уралдвал нэг нь түрүүлнэ гэсэн зарчмаар сонгогдож ирсэн гишүүдээ нэг харчих даа. одоо бүр дордсон ард түмэн сонгоогүй хүн нам-р түрий барьж гарч ирнэ. би лав дахиж арай бага идсэнд нь санал өгч чадахгүй
    2019 оны 12 сарын 17 | Хариулах
  • зочин (192.82.76.148)
    Энэ Цолмон чинь Ми Энхболд хужаагийн бөгсийг арчиж явсан нөхөр байхаа.
    2019 оны 12 сарын 17 | Хариулах
  • Зочин (103.111.68.3)
    цолмон энхбаяр дарваан халтар цогоо гурав лав биш шүү
    2019 оны 12 сарын 17 | Хариулах
  • Хуульчид (202.126.88.217)
    Цолмон, Энхбаяр, Сүхбаатар зэрэг залуучууд УИХ-д байх ёстой шүү
    2019 оны 12 сарын 17 | Хариулах
  • Зочин (64.119.21.100)
    Түрэмгийлэн дарангуйлагч ман намаас нэр дэвшсэн хэнийг ч гаргаж болохгүй ,ирэх сонгуулиар төрөөс бүрмөсөн арчиж хаяцгааяа
    2019 оны 12 сарын 16 | Хариулах
  • Зочин (192.82.76.143)
    МАН энэ Цолмон, Энхбаяр нар шиг залуустаа одоо боломж гаргаж өгөх хэрэгтэй.
    2019 оны 12 сарын 16 | Хариулах
  • Төрболд (202.126.88.217)
    Энэ УИХ ч утгаа алдлаа даа, ганц ажил хийгээсэй.
    2019 оны 12 сарын 16 | Хариулах
  • ЗОЧИН (66.181.185.161)
    Харин тиймээ тогтолцоог өөрчлөх хэрэгтэй даанч эд нар өөрсдөдөө зориулсан хууль батлаад бусдын үгийг сонсохгүй юм даа сумын сонгууль ямар инээд болдог гэж санана 900 сонгогчоос 170-210 хүний санал авсан нь сонгогдоод байдаг энэ чинь 25 хувь ч хүрэх гүй байна бүх шатанд сонгуулийн тогтолцоог өөрчлөх нь чухал
    2019 оны 12 сарын 16 | Хариулах
  • Zochin (66.181.170.73)
    Yag l khelj dee. Odoo ch yumiig uls ornii tuluu bish khuviin erkh ashgiin tuluu l khiideg bolj dee. Iim yum meddeg bolovsroltoi khymyysee ene tur eruusuu ashiglakhgyi yum daa.
    2019 оны 12 сарын 16 | Хариулах
  • УИХ (202.126.89.200)
    Сонгуулийн тогтолцоог боловсронгуй болгох нь зүйтэй. Попуудаас салах хууль хэрэгтэй бна,
    2019 оны 12 сарын 16 | Хариулах
  • иргэн (202.179.24.141)
    Одоогийн тулгаж байгаа хувилбар нь хоёр нүгэлтэй хүний хоёуланг ядахдаа их нүгэлтэйг нь сонго гэсэн тулгалт болчхоод байна
    2019 оны 12 сарын 16 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Натураас Нарны зам хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ
    14 цаг 9 мин
  • Аянга цахилгаанаас хэрхэн сэргийлэх вэ?
    14 цаг 12 мин
  • 10 дугаар хорооллын уулзвараас замаас Саппорогийн уулзвар хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ
    14 цаг 37 мин
  • “Хог шатааж, эрчим хүч гаргах үйлдвэр” төсөлд гурван аж ахуйн нэгж санал ирүүллээ
    15 цаг 18 мин
  • "М-Си-Эс" группээс Улсын арслан Э.Батмагнайд 1 тэрбум төгрөгийг гардуулан өгчээ
    16 цаг 28 мин
  • Баяр наадмын үеэр Гэмтэл Согог Судлалын Үндэсний Төвд 4093 хүн тусламж үйлчилгээ авчээ
    16 цаг 38 мин
  • Үерийн аюулаас сэрэмжлүүлж байна
    16 цаг 59 мин
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Автотээврийн салбарынханд баярын мэндчилгээ дэвшүүллээ
    17 цаг 45 мин
  • С.Шижирбат: Яаралтайгаар 16-нд ирсэн байх ёстой допингийн хариуг яагаад зарлахгүй байна аа?
    17 цаг 57 мин
  • Арав хоногийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
    18 цаг 4 мин
  • ЕБ-ын 45 дугаар сургуулийн урд “Өглөөний цайны үйлчилгээтэй гудамж” зориулалтаар 9 ширхэг зөөврийн путикийг байрлуулсан
    18 цаг 55 мин
  • Жүжигчин, найруулагч Б.Амарсайхан: Шувуу тэнгэртээ нисэж яваад үхэх сайхан байдаг юм гэнэ лээ...
    19 цаг 7 мин
  • Баяр наадмын амралтын өдрүүдэд гамшиг, ослын 106 удаагийн дуудлагаар иргэдийн аюулгүй байдлыг ханган ажиллалаа
    19 цаг 40 мин
  • АНУ онц аюултай хэмээн дүгнэсэн таван цагаачийг Эсватини улс руу албадан буцаав
    19 цаг 55 мин
  • П.Бүрэнтөгс: Хүүхдэд зориулсан энэ ном надад маш их таалагдлаа
    20 цаг 14 мин
  • Coldplay-гийн “Kiss Cam” нь нэр хүндтэй тек компанийн захирал Энди Байрон ба хүний нөөцийн дарга Кристин Кабот нарын амрагийн харилцааг илчлэв
    20 цаг 50 мин
  • Танилц: Зах, худалдааны төвүүдийн ажиллаж эхлэх цагийн хуваарь
    20 цаг 53 мин
  • "ТЭЦ-3"-ын нөхцөл байдалтай танилцах үеэр Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын хэлсэн үгээс "онцлох" 24 эшлэл
    21 цаг 2 мин
  • Бүгд Найрамдах Киргиз Улсад бакалавр, магистрын хөтөлбөрт суралцуулах сонгон шалгаруулалт зарлагдлаа
    22 цаг 52 мин
  • Баян-Өлгий аймгийг зорьж буй иргэдийн анхааралд...
    23 цаг 1 мин
  • Зуныг зугаатай, үр бүтээмжтэй өнгөрүүлэхэд тань туслах 24 зөвлөмж
  • "ТЭЦ-3"-ын нөхцөл байдалтай танилцах үеэр Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын хэлсэн үгээс "онцлох" 24 эшлэл
  • “Алдар”-ын бас нэг тамирчин СЭРГЭЭШИЙН шинжилгээнд бүдэрлээ
  • Г.Занданшатар: Хонгор нутгийн хүү 76 жилийн дараа наадмын түрүү бөх боллоо
  • Монгол наадам болон монгол нутгийн тухай тэд юу хэлэв?
  • Улсын начин Э.Батмагнай, аймгийн Хурц арслан Н.Өсөхбаяр нар “Улсын заан” цолны болзол хангалаа
  • Энэ жилийн наадмын түрүү бөх Улсын арслан Э.Батмагнай гэж хэн бэ?
  • Наадмын өдрүүдэд 3700 цагдаагийн алба хаагч ажиллаж байна
  • У.Хүрэлсүх: Хаана эв нэгдэл байна, тэнд хүч чадал оршдог билээ
  • Зарим бөхчүүд Үндэсний бөхийн спортын амин сүнсийг залгих нь
  • “Улаанбаатарын Гранд Слам” тэмцээнд 29 улсын 246 тамирчин мэдүүлгээ илгээжээ
  • Улсын арслан Э.Батмагнай 1 секундэд учраа бөхөө өвдөг шороодуулж байжээ
  • Ойрын өдрүүдийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
  • Э.Батмагнай: Энэхүү сайхан мэдрэмжийг өглөө босохдоо бодож, шөнө унтахдаа зүүдэлж, 15 жилийг зориулсан байна
  • Бөхийн өргөөнөөс Зүүн дөрвөн замын уулзвар хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ
  • Гачууртад шүлхий бүртгэгдэж, хөл хорио тогтоожээ
  • VII сарын эхний арав хоногийн байдлаар нийт нутгийн 58 хувьд гантай болон гандуу байна
  • Наадам: Улсын начингаас “Улсын арслан”, аймгийн Хурц арслангаас “Улсын гарьд”
  • Coldplay-гийн “Kiss Cam” нь нэр хүндтэй тек компанийн захирал Энди Байрон ба хүний нөөцийн дарга Кристин Кабот нарын амрагийн харилцааг илчлэв
  • Энэ долоо хоногт ордуудын амьдрал хэрхэн өрнөх вэ?
  • Наадмын өдрүүдэд 3700 цагдаагийн алба хаагч ажиллаж байна
  • Зуныг зугаатай, үр бүтээмжтэй өнгөрүүлэхэд тань туслах 24 зөвлөмж
  • VII сарын эхний арав хоногийн байдлаар нийт нутгийн 58 хувьд гантай болон гандуу байна
  • “Алдар”-ын бас нэг тамирчин СЭРГЭЭШИЙН шинжилгээнд бүдэрлээ
  • Бөхийн өргөөнөөс Зүүн дөрвөн замын уулзвар хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ
  • Зарим бөхчүүд Үндэсний бөхийн спортын амин сүнсийг залгих нь
  • Г.Занданшатар: Хонгор нутгийн хүү 76 жилийн дараа наадмын түрүү бөх боллоо
  • Энэ жилийн наадмын түрүү бөх Улсын арслан Э.Батмагнай гэж хэн бэ?
  • С.Шижирбат: Яаралтайгаар 16-нд ирсэн байх ёстой допингийн хариуг яагаад зарлахгүй байна аа?
  • Жүжигчин, найруулагч Б.Амарсайхан: Шувуу тэнгэртээ нисэж яваад үхэх сайхан байдаг юм гэнэ лээ...
  • Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Автотээврийн салбарынханд баярын мэндчилгээ дэвшүүллээ
  • Монгол наадам болон монгол нутгийн тухай тэд юу хэлэв?
  • У.Хүрэлсүх: Хаана эв нэгдэл байна, тэнд хүч чадал оршдог билээ
  • “Улаанбаатарын Гранд Слам” тэмцээнд 29 улсын 246 тамирчин мэдүүлгээ илгээжээ
  • "ТЭЦ-3"-ын нөхцөл байдалтай танилцах үеэр Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын хэлсэн үгээс "онцлох" 24 эшлэл
  • Арав хоногийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
  • "М-Си-Эс" группээс Улсын арслан Э.Батмагнайд 1 тэрбум төгрөгийг гардуулан өгчээ
  • Наадам: Манлай уяач, УИХ-ын гишүүн З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
  • Яруу найрагчдын НААДАМ гоёсон шүлгүүд
  • Наадам: Улсын начингаас “Улсын арслан”, аймгийн Хурц арслангаас “Улсын гарьд”
24 баримт
  • "ТЭЦ-3"-ын нөхцөл байдалтай танилцах үеэр Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын хэлсэн үгээс "онцлох" 24 эшлэл
  • Зуныг зугаатай, үр бүтээмжтэй өнгөрүүлэхэд тань туслах 24 зөвлөмж
  • У.Хүрэлсүх: Монгол наадам бол төрт ёс, түүх, соёлын үнэт өв, тусгаар тогтнол, мандан бадрахын бэлгэдэл юм
  • Дэлхийд ганцхан Монгол наадмын тухай 24 баримт
  • "Салхи Дамбий шиг цайлган" гэж өөрийгөө тодорхойлсон МУГЖ Д.Бямбацогтын талаарх найман баримт
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК