зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.10.03
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
COP17
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • COP17
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

Ц. Цолмон: Сонгуулийн тогтолцоо хоёр нүгэлтэй хүний аль бага нүгэлтэйг нь сонго гэсэн тулгалт байж болохгүй

2019-12-16
0
ЖИРГЭХ

УИХ-ын сонгуулийн тухай хуулийн төслийг парламент хэлэлцэж байгаатай холбогдуулан хуульч Ц.Цолмонгийн байр суурийг сонирхлоо.


-Сонгуулийн хуулийг УИХ хэлэлцэж байна. Ер нь ямархуу төсөл харагдаж байна вэ?

-Үнэндээ төсөл нь яг ямар шатанд яваа талаар надад тодорхой мэдээлэл алга. Сонгуулийн тогтолцоон дээрээ л зөвшилцөж байна гэж ойлгож байгаа. Бодвол УИХ хуулийн хугацаанд нь багтаад энэ долоо хоногтоо батлах байх.

-Тогтолцооны хувьд Монголд аль нь тохиромжтой гэж үздэг вэ. Одоо бол 50:26 гэсэн холимог мажоритар тогтолцоогоор сонгууль явуулах төсөл ороод ирлээ ш дээ.

-Өнгөрсөн 29 жилийн хугацаанд УИХ-ын долоон удаагийн сонгууль явуулсан. Миний санаж байгаагаар мажоритар, холимог, хувь тэнцүүлсэн гээд сонгуулийн бүх тогтолцоог янз бүрийн хэлбэрээр л туршиж үзсэн. Гэвч өнгөрсөн сонгуулиудыг бодоод үзэхэд өмнөх дөрвөн жилийн хугацаанд эрх баригчид хэрхэн ажиллав, эдийн засаг нийгмийн амьдралд өөрчлөлт гарсан уу, иргэдийн хүлээж байсан асуудлуудыг шийдэж чадсан уу гэдэг л үр дүнд шууд нөлөөлдөг. Би хувьдаа ингэж ойлгодог.

-Гэхдээ тогтолцоо сонгуулийн үр дүнд нөлөөлнө биз дээ?

-Мэдээж нөлөөлнө. Харин хамгийн чухал шийдвэрлэх хүчин зүйл болохгүй л болов уу. Сонгууль гэдэг товчхондоо дөрвөн жилийн дараа сонгогчид засгийн эрхэнд байгаа улс төрийн хүчинд дүнгээ тавьж байна л гэсэн үг. Зарим сонгуулиар ард түмэн эрх баригчдад маш муу дүн тавьсан нь жишээ олон. Үүний үр дүнд УИХ-д үнэмлэхүй олонхи бий болдог.

Ер нь бол сонгуулийн насны иргэдийг ангилаад үзвэл тав л хувааж болохоор харагдаад байгаа. 20 орчим хувь нь намын гишүүнчлэлтэй, яаж ч байсан өөрийн намаа л сонгоно. Дахиад 20 хувь нь нэр дэвшигчийг хувь хүн талаас нь харж байгаад гайгүй гэж бодсон хүндээ саналаа өгдөг. Дараагийн 20 хувь нь нам, хүн хоёрыг хамтад нь саналаа өгдөг. Харин үлдсэн 40 хувийн тал нь сонгуулийн яг өмнө тулгаж байж сонголтоо хийдэг бол тал нь сонгуульдаа оролцдоггүй. Энэ бол маш энгийн ойлгомжтой ангилал болов уу.

Харин сүүлийн жилүүдэд энэ харьцаа өөрчлөгдөөд сонгуульд ордоггүй иргэдийн хувь хэмжээ ихсээд байгаа. Мажоритар тогтолцоо үүн дээр нэрмээс болно. Тэгэхээр сонгуульд ялж байгаа хүмүүс нийт сонгогчдын маш бага хувиар л сонгогдож гарч ирж байна гэсэн үг. Тухайлбал одоогийн УИХ-ын гишүүдээс сонгуульд оролцсон иргэдийн хамгийн ихдээ цөөхөн хэдэн хүн 40 орчим хувийн саналаар сонгогдсон. Ихэнхи нь 30 хувь, хамгийн бага нь 25 хувийн саналаар л сонгогдсон. Сонгуулийн насны иргэд биш шүү, сонгуульд оролцсон иргэдийн хувиар гаргасан албан ёсны судалгаа. Тэгвэл үлдсэн иргэдийн эрх ашгийг яах вэ гэж бодож тогтолцоогоо бодох ёстой.

-Тэгээд тэр нь ямар тогтолцоо юм бэ?

-Жинхэнэ утгаар нь сонгуулийн шинэчлэл хийнэ гэж байгаа бол тогтолцоотойгоо зууралдаад байх биш, иргэдийн сонгуулийн оролцоог хангах тал дээр УИХ төвлөрөх ёстой. Яагаад гэвэл одоо иргэдийн сонгох эрхийг баталгаажуулах талаар яг юу хийсэн юм бэ. Шүүмжлэл л яваад байдаг болохоос гарц хэн нь ч хэлэхгүй л байгаа шүү дээ.

-Таныхаар гарц нь юу юм бэ?

-Би хувьдаа иргэдийн улс төрийн идэвх муудаж байгаа гэдгийг иргэдэд сонгох сонголт байхгүй болоод байгаагаас болоод байна уу даа гэж хардаг. Хоёр нүгэлтэй хүний аль бага нүгэлтэйг нь сонго гэдэг англи хэлц үг байдаг байх аа. Ийм байдлаар тулгалт хийвэл хэн дуртай байх вэ дээ. Тийм учраас УИХ-ын гишүүнээр сонгуулийн насны иргэдийн 50-иас дээш хувийн санал заавал авч байж сонгогддог тогцолцоог бий болгох нь зөв. Хэрэв хэн нь ч олон санал авахгүй бол хамгийн бага санал авсан нэр дэвшигчдийг ангилж доороос нь хасаад дахин сонгууль явуулах зарчмаар ядаж сонгуульд оролцсон иргэдийн 50-иас дээш хувийн саналаар сонгогддог тогтолцоонд шилжих нь зөв. Яг л Ерөнхийлөгчийн сонгууль шиг гэсэн үг. Тухайн тойрог дээрээ л 50-иас дээш хувийн санал авсан хүн гарч ирэхгүй бол дахин санал хураалтаар хамгийн олон санал авсан хоёр хүнээс ялагчийг тодруулах зарчим руу шилжих ёстой. Одоо техник технологи хөгжиж байгаа үед сонгууль явуулах хүндрэлтэй асуудал биш. Энэ нэг талаас нэр дэвшигчид өөрсдөө сайн ажиллах, нөгөө талаас иргэдийн эрхийг баталгаажуулах, тэдний улс төрийн оролцоог нь сайжруулах, том зургаараа ардчиллыг бэхжүүлэхэд чухал хэрэгтэй гэж бодож байна.

 

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
Д.Амарбаясгалан: Нэг хүний дарангуйлал тогтсон улс байж болохгүй
Б.Энхбаяр: Би нүүрсчдэд хөөгдөхгүй, нүүрсчдийг эх орноос нь хөөнө
Хөдөө аж ахуйн тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийг анхны хэлэлцүүлэгт шилжүүлэв
С.Цэнгүүн: Ардчилсан намын эв нэгдэл энэ цаг үед хамгийн хүчтэй байна
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (11)

  • зочин (202.131.233.10)
    60 чавганц уралдвал нэг нь түрүүлнэ гэсэн зарчмаар сонгогдож ирсэн гишүүдээ нэг харчих даа. одоо бүр дордсон ард түмэн сонгоогүй хүн нам-р түрий барьж гарч ирнэ. би лав дахиж арай бага идсэнд нь санал өгч чадахгүй
    2019 оны 12 сарын 17 | Хариулах
  • зочин (192.82.76.148)
    Энэ Цолмон чинь Ми Энхболд хужаагийн бөгсийг арчиж явсан нөхөр байхаа.
    2019 оны 12 сарын 17 | Хариулах
  • Зочин (103.111.68.3)
    цолмон энхбаяр дарваан халтар цогоо гурав лав биш шүү
    2019 оны 12 сарын 17 | Хариулах
  • Хуульчид (202.126.88.217)
    Цолмон, Энхбаяр, Сүхбаатар зэрэг залуучууд УИХ-д байх ёстой шүү
    2019 оны 12 сарын 17 | Хариулах
  • Зочин (64.119.21.100)
    Түрэмгийлэн дарангуйлагч ман намаас нэр дэвшсэн хэнийг ч гаргаж болохгүй ,ирэх сонгуулиар төрөөс бүрмөсөн арчиж хаяцгааяа
    2019 оны 12 сарын 16 | Хариулах
  • Зочин (192.82.76.143)
    МАН энэ Цолмон, Энхбаяр нар шиг залуустаа одоо боломж гаргаж өгөх хэрэгтэй.
    2019 оны 12 сарын 16 | Хариулах
  • Төрболд (202.126.88.217)
    Энэ УИХ ч утгаа алдлаа даа, ганц ажил хийгээсэй.
    2019 оны 12 сарын 16 | Хариулах
  • ЗОЧИН (66.181.185.161)
    Харин тиймээ тогтолцоог өөрчлөх хэрэгтэй даанч эд нар өөрсдөдөө зориулсан хууль батлаад бусдын үгийг сонсохгүй юм даа сумын сонгууль ямар инээд болдог гэж санана 900 сонгогчоос 170-210 хүний санал авсан нь сонгогдоод байдаг энэ чинь 25 хувь ч хүрэх гүй байна бүх шатанд сонгуулийн тогтолцоог өөрчлөх нь чухал
    2019 оны 12 сарын 16 | Хариулах
  • Zochin (66.181.170.73)
    Yag l khelj dee. Odoo ch yumiig uls ornii tuluu bish khuviin erkh ashgiin tuluu l khiideg bolj dee. Iim yum meddeg bolovsroltoi khymyysee ene tur eruusuu ashiglakhgyi yum daa.
    2019 оны 12 сарын 16 | Хариулах
  • УИХ (202.126.89.200)
    Сонгуулийн тогтолцоог боловсронгуй болгох нь зүйтэй. Попуудаас салах хууль хэрэгтэй бна,
    2019 оны 12 сарын 16 | Хариулах
  • иргэн (202.179.24.141)
    Одоогийн тулгаж байгаа хувилбар нь хоёр нүгэлтэй хүний хоёуланг ядахдаа их нүгэлтэйг нь сонго гэсэн тулгалт болчхоод байна
    2019 оны 12 сарын 16 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Голомт банкны “Завхан” салбар үүд хаалгаа нээлээ
    11 цаг 18 мин
  • Д.Амарбаясгалан: Нэг хүний дарангуйлал тогтсон улс байж болохгүй
    12 цаг 14 мин
  • ФОТО: Сүмогийн 74 дэх аварга Хошорюү С.Бямбасүрэн аварга цолныхоо найрыг хийлээ
    13 цаг 27 мин
  • 75 дугаар сургуулийн зүүн уулзвараас Энхтайван хотхон хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ
    13 цаг 39 мин
  • Л.Алтангэрэл: Сэлбэ голын доор чулуун бэхэлгээ хийснээр лаг хагшаас тогтохгүй
    13 цаг 42 мин
  • Б.Энхбаяр: Би нүүрсчдэд хөөгдөхгүй, нүүрсчдийг эх орноос нь хөөнө
    15 цаг 24 мин
  • Хөдөө аж ахуйн тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийг анхны хэлэлцүүлэгт шилжүүлэв
    16 цаг 1 мин
  • С.Цэнгүүн: Ардчилсан намын эв нэгдэл энэ цаг үед хамгийн хүчтэй байна
    17 цаг 21 мин
  • Х.Тэмүүжин: Төр засаг ерөнхийдөө эзгүйдлээ
    17 цаг 29 мин
  • "Өсвөрийн Парламент-2025" хөтөлбөрт оролцогчдын бүртгэл эхэллээ
    18 цаг 49 мин
  • С.Зоригийн хойноос эмгэнэсэн 27 жил
    19 цаг 15 мин
  • Монгол орны үзэсгэлэнт байгалиас ОНЦЛОХ аяллын 24 цэг
    19 цаг 16 мин
  • Фото: Ардчилсан намын удирдлагууд, УИХ-ын гишүүд Зориг агсны хөшөөнд цэцэг өргөж хүндэтгэл үзүүллээ
    19 цаг 25 мин
  • А.Амартүвшин: “Динза Цондоолойгийн анд найзууд” НҮТББ заасан хугацаанд барьсан байгууламжаа нүүлгэлгүй өнөөдрийг хүрсэн
    19 цаг 52 мин
  • Улаанбаатарт 22 градус дулаан байна
    20 цаг 36 мин
  • Санзайн эцсээс Багабаян чиглэлийн 1.7 км авто замыг шинэчилнэ
    Уржигдар 17 цаг 27 мин
  • "Ривер гарден" хотхон орчимд хөрсний усны шугам шинэчилж байна
    Уржигдар 16 цаг 59 мин
  • Монгол-Вьетнамын парламентын бүлгийн гишүүд БНСВУ-ын Үндэсний Ассамблейн Тэргүүн дэд дарга Чан Куанг Фыөнг тэргүүтэй төлөөлөгчидтэй уулзлаа
    Уржигдар 16 цаг 05 мин
  • НӨАТ-ын сугалааны тохирол ирэх долоо хоногт болно
    Уржигдар 15 цаг 39 мин
  • Танилц: Засгийн газрын хуралдаанаас гаргасан шийдвэрүүд
    Уржигдар 14 цаг 56 мин
  • Монгол орны үзэсгэлэнт байгалиас ОНЦЛОХ аяллын 24 цэг
  • Н.Энхбаяр: Гурван Энхбаяр зөв юм ярихад ер нь буруудахгүй
  • Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын мэдээллээс ОНЦЛОХ таван эшлэл
  • 24 БАРИМТ: Кофеноос гарах анхилуун мэт үнэр нь кофены хорхойтон болоход хүргэдэг
  • Э.Бат-Үүл: Одоо МАН-ын дотор "Иргэний дайн" болж байна. МАН-тай нийлж дахин МАНАН байгуулж огт болохгүй
  • Танилц: Аравдугаар сард болох бөхийн барилдаанууд
  • П.Сайнзориг: Засгийн газар Үндсэн хууль зөрчсөн гэж үзэж байна
  • Ц.Нямдорж: Хуулийн сайд байсан хүн “Нухчихсан” гэдэг үг хэрэглэсэн нь дэндүү ноцтой асуудал шүү. Хуулийн сайд байсан хүн нөхдөө хүн амины хэргээр гүтгэсэнд эгдүүцэж байна
  • Ерөнхий сайдын томилсон Хууль зүйн сайд Б.Энхбаярын ХОМ
  • УИХ-ын Тамгын газар ахмадууддаа хүндэтгэл үзүүллээ
  • Б.Энхбаяр: Намын дүрмээ цэгцэлчхээд намайг хөөх асуудлыг ярь
  • Танилц: Засгийн газрын хуралдаанаас гаргасан шийдвэрүүд
  • МАН: Намын даргад Д.Амарбаясгалан, Г.Занданшатар нар өрсөлдөнө
  • Б.Баярбаатар: УИХ-ын гишүүн Б.Энхбаярыг намаас хөөх саналыг бага хурлын гишүүд гаргасан
  • ХХБ-ны харилцагчид БНСУ-ын эмнэлгээс хөнгөлөлт авах боломжтой боллоо
  • Ардчилсан нам: МЭДЭГДЭЛ
  • Амралтын өдөр ХААНА, ЮУ үзэх вэ?
  • Д.Сэлэнгээ, Б.Оюун-Эрдэнэ нар пара байт харвааны ДАШТ-ий багийн төрөлд алтан медалийн төлөө өрсөлдөнө
  • ФОТО: МАН-ын Бага хурлын VIII хуралдаан эхэллээ
  • Б.Оюунбилэг: Миний үйлчлүүлэгч Ц.Чулуунзагдын гэрээс нас барсан иргэний дардас олдоогүй
  • Монгол орны үзэсгэлэнт байгалиас ОНЦЛОХ аяллын 24 цэг
  • Н.Энхбаяр: Гурван Энхбаяр зөв юм ярихад ер нь буруудахгүй
  • Э.Бат-Үүл: Одоо МАН-ын дотор "Иргэний дайн" болж байна. МАН-тай нийлж дахин МАНАН байгуулж огт болохгүй
  • Ц.Нямдорж: Хуулийн сайд байсан хүн “Нухчихсан” гэдэг үг хэрэглэсэн нь дэндүү ноцтой асуудал шүү. Хуулийн сайд байсан хүн нөхдөө хүн амины хэргээр гүтгэсэнд эгдүүцэж байна
  • Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын мэдээллээс ОНЦЛОХ таван эшлэл
  • П.Сайнзориг: Засгийн газар Үндсэн хууль зөрчсөн гэж үзэж байна
  • МАН: Намын даргад Д.Амарбаясгалан, Г.Занданшатар нар өрсөлдөнө
  • Ерөнхий сайдын томилсон Хууль зүйн сайд Б.Энхбаярын ХОМ
  • Б.Баярбаатар: УИХ-ын гишүүн Б.Энхбаярыг намаас хөөх саналыг бага хурлын гишүүд гаргасан
  • О.Алтангэрэл: АН-ын Улстөрийн зөвлөлийн бичиг УИХ дахь АН-ын бүлгийн байр суурийг төлөөлөхгүй
  • Ж.Чинбүрэн: ЭМД-ын сангийн төсөв хаашаа орсон нь мэдэгдэхгүй байна
  • ФОТО: Аглаг бүтээлийн хийд
  • Амралтын өдөр ХААНА, ЮУ үзэх вэ?
  • Төрөөс мөнгөний бодлогын талаарх 2026 онд баримтлах үндсэн чиглэлийн төслийг өргөн барилаа
  • 24 БАРИМТ: Кофеноос гарах анхилуун мэт үнэр нь кофены хорхойтон болоход хүргэдэг
  • МАН-ын даргаар сонгогдсон Д.Амарбаясгаланд улстөрийн намууд баяр хүргэж байна
  • С.Зоригийн хойноос эмгэнэсэн 27 жил
  • Б.Энхбаяр: Намын дүрмээ цэгцэлчхээд намайг хөөх асуудлыг ярь
  • ФОТО: "Өнгөөр урласан нөхөрлөл" үзэсгэлэн
  • Н.Номтойбаяр: Энэ Засгийн газрын бүтэц бүрэлдэхүүний хувьд үнэхээр чадамжгүй
24 баримт
  • С.Зоригийн хойноос эмгэнэсэн 27 жил
  • Монгол орны үзэсгэлэнт байгалиас ОНЦЛОХ аяллын 24 цэг
  • 24 БАРИМТ: Кофеноос гарах анхилуун мэт үнэр нь кофены хорхойтон болоход хүргэдэг
  • Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын мэдээллээс ОНЦЛОХ таван эшлэл
  • Н.Энхбаяр: Гурван Энхбаяр зөв юм ярихад ер нь буруудахгүй
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото COP17 Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК