Аливаа улс орны төрийн бүхий л өндөрлөг эрх ашиг, эдийн засгийн болон хувийн сонирхол, мөнгөн хандиваар нэгдсэн хүмүүсийн уулзвар болохын цагт хуулийн хэрэгжилт бүрэн алдагдаж, өөрт таалагдагаагүй, сөрөг хүчин болон үзэл бодол үл таарах удирдагчидийг хүчний байгууллагыг ашиглах замаар хорих, баривчлах, эмнэлэгт шилжүүлэх, хордуулах аргаар нийгмээс таягдан хаядаг нь түүхийн бүхий л үеийн туршид байсаар ирсэн хамгийн аймшигт харгислал билээ.

    Тиймээс дэлхийн ардчилсан улс орнууд аливаа улс төрийн намд хандивлах мөнгөнд хяналт тогтоох замаар томоохон компани, хөрөнгөлөг хүмүүсийн ашиг сонирхол улс төрд нөлөөлөх аюулаас сэрэмжилж ирсэн байдаг. Хэдийгээр энэ нь төгс хяналт тогтоох арга биш ч ямар нэгэн байдлаар аль нэг компанид улс төрөөс нөлөөлж, давуу эрх олгох явдлыг хязгаарласаар байна. Харин Монголд энэ бүхэн үл хэрэгжиж, жилээс жилд томоохон компаниудын төлөөлөлүүд улс төрд мөнгөөр хүч түрэн орж ирэх нь хэвийн үзэгдэл болон хувирч байна.

 Сонгуулийн тухай хууль нь аливаа улс оронд ардчилал, хүний сонгох, сонгогдох эрх, эрх чөлөөг хангах хамгийн ихээр хангасан байх учиртай. Тиймээс тухайн улсын Үндсэн хууль болон гол баримтлах хуулиудад туссан хүний эрх, эрх чөлөөг хангасан бүхий л заалтуудыг ҮЛ зөрчсөн байх учиртай.  Гэтэл манай улсын сонгуулийн тухай болон улс төрийн намуудын тухай хуулиуд ямар ч цаг үед хийгдсэн байсан ялгаагүй томоохон компаниуд болон бизнесийн бүлэглэлүүдийн захиалга нөлөөлсөн мэт зүйл, заалт маш хүчтэйгээр илэрдэг талаар судлаачид өгүүлдэг. Тийм ч учираас Монголын улс төр цэвэрших тухай ойлголт хууль эрх зүйн орчиноос бизнес болон эдийн засгийн ашиг сонирхолыг бүр мөсөн биш гэхэд тодорхой хэмжээгээр тусгаарлаж чадсан цагт л бий болох боломжтой гэдэг.

   Ийнхүү улс төр, эдийн засгийн томоохон бүлэглэлүүдийн эрх ашиг, сонирхол олон жил “наалдан пад”-аар наасан юм шиг нэгдсээр ирсэн нь ард түмний эгдүүцлийг хүргэсээр багагүй хугацааг өнгөрүүлсэн бөгөөд энэ дургүйцэл 2008 оны долдугаар сарын нэгэний үймээн самуунаар илэрсэн юм. Гэвч энэ үймээнийг тараах, нийгмийн хэв журмыг сахиулах үүрэг хүлээсэн хүчний байгууллагууд болон тухайн байгууллагийн удирдлагийн зүгээс үүрэгт ажилдаа хайнга хандсны улмаас эрдэнэт хүний амь нас эрсдэж, өнөөдөр энэ хэрэгт хэн буруутайг тогтоох ёстой төрийн институц болох шүүх байгууллагын үйл ажиллагаа МАН-ын дам болон дам бус оролцооны улмаас гацаанд ороод байна.

   Тухайн үеийн үймээн самууны гол буруутан нь Сонгуулийн хууль уу, сонгууль будлиантуулсан МАН уу гэдэгт хариулт хэрэгтэйгээс гадна дөрвийн дөрвөн эрдэнэт хүний амь нас эрсэдсэн үйлдэлд олон нийтийг хамарсан үймээн самууныг тараах, нийгмийн хэв журмыг сахиулах чиг үүрэг бүхий цагдаагийн байгууллагийг удирдаж байсан Цагдаагийн газрын экс удирдлагууд буруутай юу. Ард түмэн энэ асуултад хариулт авахыг хүссэн ч МАН-ын оролцоотойгоор энэ асуултад өгөгдөх хуулийн хариулт өдөр ирэх тусам бүдгэрсээр байна. МАН энэ асуултын хариултыг өгөх чиг үүрэг бүхий шүүх байгууллагын үйл ажиллагааг гацааснаар дараагийн сонгуульд  ялалт байгуулж, 2008 оны сонгуулийн будлиан, эрдэнэт хүний амь нас эрсэдсэн эмнгэнэлт явдлыг хариуцах эзэнгүйгээр үлдээх сонирхолтой байгаа нь нууц биш.

    Ард түмэн бол юу ч бичиж болдог цагаан цаас биш. Хэрэв тийм цаас байсан аваас тэр нь өнгөрсөн цаг дээр байсан гэдгийг хэлэх хэрэгтэй. Монголын ард түмэн өнөөдөр ардчилал, шударга ёс, хүний эрх, эрх чөлөөг дээдэлдэг, хүмүүнлэг, хуулийн өмнө иргэн бүхэн адил эрх үүрэгтэй байх ёстой гэдгийг мэддэг, ойлгодог, үүнийхээ төлөө тэмцэх хэмжээний ухамсар, нийгмийн чиг хандлага бүрэлдэн тогтсон цаг үед амьдарч буй гэдгээ мэдэж байгаа. Тэд үүнийгээ МАН байтугайгаар заалгахгүй. Тиймээс ч ард түмэн үнэнийг, шүүх байгууллага, хуулийн өмнө МАН-ын гишүүн ч, цагдаагийн экс удирдлага ч, жирийн иргэн ч адил тэгш эрхтэй байхыг шаардаж буй билээ.
Хэрэв үүнд эмзэглэж буй нам, улс төрийн хүчин, албан тушаалтан байх аваас шүүх байгууллагыг үл хүндэтгэн бусармаг үйл ажиллагаа явуулж, “Монгол Улсын нэрийн өмнөөс” хэмээн тунхаглан зарладаг энэ байгууллагийг өөрсдийн эрх ашигт үйлчлүүлэхээр улайрна. Учир нь ямар ч цаг үед хуйвалдагсад, эрх мэдэлд шунагсад, эх орон, ард түмнээ гутаан доромжллогсод хуулийг өөрсдийн талд ашигтайгаар тайлбарлаж, хэрэглэж ирсэн байдаг юм.

   Өнөөдөр Монгол Улсын Шүүх байгууллага үйл ажиллагаагаа хуулийн хүрээнд, хүний эрхийг дээдэлж, ялгаварлан гадуурхах, илт давуу байдал олгохгүйгээр жирийн иргэн болон албан тушаалтанд эрх тэгш үйлчлэх ёстой. Ард түмэн ийм шүүхийг хүсч байна.
Шүүх байгууллагийн үйл ажиллагаанд МАН хийгээд ямарваа нэгэн албан тушаалтаны эрх ашиг, сонирхол үйлчлэх ёсгүй. Түүнээс гадна эдийн засаг, улс төрийн нам, шүүх байгууллага гурав хэзээ ч нэг хөнжилд орох ёсгүй бөгөөд хэрэв орох аваас хууль барьсан эрх мэдэлтэн, хөрөнгөтөн, нам дамжин нэгдсэн олигархиудын өмнө ард түмний эдлэх эрх, эрх чөлөө, хуулийн мөн чанар хүчгүйдэх болно. Бид тийм нийгэм байгуулах гэж өнгөрсөн хорин жилийг туулаагүй.

   2008 оны долдугаар сарын нэгэн, дөрвийн дөрвөн иргэнийхээ амь нас хохирсон хэрэг ард түмэнд ихийг ойлгуулсан. Тэд МАН-д бус Шүүх байгууллага хуулийг үнэн зөвөөр сахиулж, нийгэмд ардчилсан шударга ёсыг сахин хамгаалах хүндтэй биелүүлнэ гэдэгт итгэж байна. Хууль эрх зүйн орчин шударга байх аваас ардчилал сая хөлд орох болно.