
“Лондон-2012” зуны XXX олимпийн наадам эхлэхэд тун дөхөж байна. Энэхүү олимпийн наадмын 4700 медальд ашиглах алт, зэс, мөнгийг "Рио Тинто" групп гаргасан юм. Уг групп Оюу толгойн тодорхой хувийг эзэмшдэг нь үнэн боловч Лондонгийн олимпийн медальд ашиглагдах бүтээгдэхүүнээ АНУ-ын Солт-Лейк хотын “Кеннекот Юта” уурхайгаас авчээ. Харин Монголын Оюутолгойгоос аваагүй бололтой. Лондонгийн олимпийн медаль нь 375-400 грамм жинтэй. 85 мм-ийн диаметртэй. 7 мм-ийн зузаантай. Нэг талдаа зуны олимпийн бүх медальд байдаг Грекийн ялалтын бурхан Нике, Афины сүм Партеноныг зэрэгцүүлсэн. Нөгөө талдаа 2012 оныг өвөрмөц сонин дизайнаар бичсэн юм. Алтан медалийг зургаан грамм алтаар бүрж хийдэг. Харин мөнгөн медалийг цэвэр мөнгөөр, хүрэл медалийг цэвэр зэсээр хийдэг аж. Ингээд тооцоод үзвэл багагүй алт, зэс, мөнгө хэрэгтэй болно. Үүний тодорхой хэсгийг эсвэл дээжийг нь Оюутолгойн ордын зэс, алтаар хийсэн гэж үзвэл баримт байх ёстой. Гэтэл Монголын хил гаалиар "Оюутолгой" ХХК-ийн нэр дээр ямар нэгэн алт, зэс гараагүй гэж эх сурвалж мэдээллээ. Хэрэв гарсан бол татвараа төлсөнө үү? Ямар хэмжээтэй вэ? гэдэг асуултанд хариулах хүн олдохгүй байна. Тэгээд ч олборлолт нь эхлээгүй зөвхөн барилгын ажил хийж байхад бүтээгдэхүүнийг нь хулгайгаар гаргаад эхэлсэн үү? гэдэг томоохон асуудал гарч ирлээ. Харин монгол хүн билэгээрээ гэдэг учраас Оюу толгойн ордын дээжийг авч явсан байж болох юм. Хэрэв дээжийг нь авч явсан бол ямархуу хэмжээний дээж байсан бэ гэдгийг олон нийтэд мэдээлэх ёстой. Оюутолгойн ордын дээжийг авч яваа баримтыг ард түмэнд үзүүлэх учиртай. Ямарваа нэгэн баталгаагаа ард түмэнд харуулах хэрэгтэй. Ингэж чадахгүй бол Оюу толгойн ордын алт, зэсийн дээжээр Лондонгийн олимпийн медалийг хийсэн гэдэг нь худлаа болж таарна. Хэрэв худлаа бол Лондонгийн олимпийн медалийг эх орны бүтээгдэхүүний дээжээр хийсэн гэсэн сурталчилгааны хариуцлагыг хэн яаж хүлээх вэ гэдэг асуудал тавигдана.
Олимпийн медаль бол уг тэмцээний хамгийн гол билэгдэл, утга учир нь байдаг. Энэ тухай “Лондон-2012” олимпийн наадмыг зохион байгуулах хорооны худалдаа эрхэлсэн захирал Крим Таунсэнд “Олимпийн наадмын уламжлалт ёс, дүр төрхийг харуулах хамгийн гол зүйл нь медаль” хэмээн тодорхойлсон юм. Тиймээс эх орны бүтээгдэхүүн олимпийн аваргын энгэрт гялалзана гэхэд баярлахгүй хүн гэж байхгүй. Харин ч Монголын газар шороо, эрдэнэсийн дээж хүн төрөлхтний сор болсон алдартнуудын энгэрт гялалзсанд баярлаж, олон үеэрээ дурсан ярих болно. Харин монголчуудыг ингэж хошгоруулж байгаад өөрсдийн луйвараа халхавчилж, эх орны минь баялагийг цөлмөх гэж байгаа бол ард түмэн зөвшөөрөхгүй.
“Олимпийн цаг”-ийг “Омега”-гийн бүтээгдэхүүнээр хийсэн. Уг брэндийн цагийг сүр дуулиантай тавьж, “Олимпийн цаг”-ийг эхлүүлж, нээлт хийсний маргааш өнөөх цаг нь зогсож бөөн дуулиан дэгдээсэн юм. Үүн шиг л дуулиан гарах гээд байна. Хэрэв Монголын тамирчид Оюу толгойн бүтээгдэхүүний дээжээр олимпийн медалийг хийгээгүй гэдгийг мэдвэл сэтгэл зүйд нь сөрөг нөлөөлөл үзүүлнэ. Учир нь монголчууд тамирчидаа эх орныхоо бүтээгдэхүүнийг энгэртээ заавал зүүгээрэй гэж сэтгэл зүйн асар их дарамтанд оруулж, хэлж, сануулж байгаа. Гэвч эх орны бүтээгдэхүүнээр хийгээгүй, өөрсдийг нь тэгж “хошгоруулсныг” мэдээд амжилт гаргаж чадахгүй бол хариуцлагыг нь "Оюу толгой" ХХК хүлээх ёстой болно. Хэрэв Оюу толгойн ордын дээжийг олимпийн медальд оруулсан гэдгээ нотолж чадахгүй бол шүү дээ. Учир нь Оюу толгойнхон анх “Эх орныхоо эрдэнийг энгэртээ зүүх алтан боломж манай тамирчдад ирлээ” хэмээн өөрийн орны тамирчиддаа сэтгэл зүйн дарамтыг эхэлж үзүүлсэнийг сануулъя.
Ч.Сайханаа