Өчигдөр Бурунди улсад төрийн эргэлт хийх гэж оролдсон нь дэлхийн нийтийн анхаарлыг ихэд татсан. Эрх мэдлийн төлөөх энэхүү томоохон тэмцэл хэрхэн өрнөсөн тухай багц мэдээллийг хүргэе.
Бурундигийн Ерөнхийлөгч Пьер Нкурунзиза олон улсад хандан өнгөрсөн шөнө мэдэгдэл хийлээ. Тэрээр өөрийгөө эх орондоо эргэн ирсэн гэдгийг мэдээлээд түүний цэргүүд Бурундигийн гол цэгүүдийг хяналтандаа байлгаж байгаа хэмээн онцоллоо. Тэрээр энэхүү мэдэгдлээ Бурунди Улсын Ерөнхийлөгч гэсэн албан ёсны твиттер хаягаараа хийсэн байна.
Пьер Нкурунзиза “Намайг эзгүйд төрийн эргэлт хийх оролдого гарах үед эх орноч үзлээ харуулсан арми, цагдаагийн бие бүрэлдэхүүнд талархал илэрхийлье. Бурундийн ард түмэнд тэвчээртэй байсан талархая” хэмээн бичжээ.
Төрийн эргэлт хийх оролдлогын дараа нийслэл Бужумбура хотын Олон нийтийн радиогийн станцад мөргөлдөөн гарсан ч одоо намжсан хэмээн Ерөнхийлөгч хэлсэн байна. Энэ үеэр таван цэрэг босогчдын гарт амиа алдсан гэжээ.
Ноён Нкурунзиза төрийн эргэлт гарах үед ажил хэргийн айчлалаар Танзанид явж байсан юм.
Олон улсын ажиглагчид Бурундид тун удахгүй төрийн эргэлт болно гэдгийг өнгөрсөн сард мэдээлж байсан юм. Өнгөрсөн дөрөвдүгээр сарын 26-ны өдөр Нкурунзиза гуравдахь удаагаа ерөнхийлөгчид суух тухай яригдаж эхэлснээр хамгийн анхны жагсаал тэр өдөртөө эхэлсэн билээ.
Төрийн эргэлтийг Хошууч генерал Годефройд Нийомбаре удирдаж байгаа юм. Нэгэн цагт Нкурунзизагийн дотны хамтрагч байсан түүнийг төрийн эргэлт болтол тэмцлээ зогсоохгүй хэмээн орон нутгийнхан үзэж байна.
Хошууч генерал одоогоор орон нутгийн болон олон улсын хэвлэлийнхэнд мэдээлэл өгөөгүй байгаа юм. Харин Төрийн эргэлт хийх хүчиний хэвлэлийн төлөөлөгч нийслэлд өрнөсөн үймээн намжсан гэх товч мэдэгдэл хийжээ. Тэрээр “Бид шударга бус системийн төлөөх асар хүчтэй цэргийнхэнтэй нүүр тулсан” гэсэн байна.
Харин Ерөнхийлөгчийн хэвлэлийн төлөөлөгч Нкурунзизаг Бурундид ирсэн гэдгийг батлан мэдэгдсэн бөгөөд аюулгүй байдлыг хангах үүднээс энэ талаар тодорхой мэдээлэл өгөх түр хориотой хэмээн мэдэгджээ.
Талуудын хувьд олон нийтийн мэдээллийн хэрэгслийг гартаа оруулах нь чухал байгаа тул Радио станцад халдлага гарсан юм. Тиймээс Олон нийтийн Радио станцид дахин халдлага гарахаас сэргийлж, засгийн газрын цэргүүдийн хамгаалалтыг нэмэгдүүлсэн байна.
Харин хоёр хувийн радио станцыг хүчээр хаажээ. Тэдний нэг нь болох Африкын Олон нийтийн радиогийн байрыг төрийн эргэлтийг зарласны төлөө өнөөгийн Ерөнхийлөгчийн зарлигаар галдан шатаасан байна.
Лхагва гарагт төрийн эргэлтийг дэмжсэн олон мянган хүн нийслэл хотын гудамжуудаар баяраа тэмдэглэж байсан ч одоо цагдаа нар энд тэнд олноор цугласан хүмүүсийг шууд баривчилж байгаа юм.
Эрх баригч ч, төрийн эргэлтийг удирдагч ч, ард түмэн ч дараагийн бослогод бэлдсээр байна.
51 настай Нкурунзизаг ирэх зургаадугаар сард дахин сонгуульд өрсөлдөхөө зарласны дараа эмх замбараагүй байдал үүссэн юм. Босогчид түүнийг үндсэн хууль зөрчиж байна хэмээн буруутгаж байна. Учир нь Бурундигийн үндсэн хуулинд нэг хүн хоёр л удаа ерөнхийлөгчийн үүргийг дараалан биелүүлэхийг заасан байдаг аж. Харин Нкурунзиза хууль зөрчин гурав дахь удаагаа төр барихыг оролдлоо хэмээн Хошууч генералын дэмжигчид буруутгаж байгаа юм.
-46 настай.
-Ерөнхийлөгч Нкурунзизатай дотны найзуудын нэг байсан.
-“Тэгш эрхийн төлөөх үндэсний хүчин” нэрт босогчидтой зөвшилцөлд хүрч байсан.
-Африкын хүчиний нэг хэсэг болох Сомалид Бурундигийн цэрэг байршуулах ажиллагааг хянасан.
-Кени улсад элчин сайдаар сууж байсан.
-Өнгөрсөн хоёрдугаар сард ажлаа авснаас хойш 3 сарын дараа Тагнуулын газрын даргын албан тушаалаасаа халагдсан.
-Түүнийг ирэх ерөнхийлөгчийн сонгуульд өрсөлдөнө гэдгээ зарласнаас хойш 3 өдрийн дараа ажлаас нь халснаар Нкурунзизагийн эсрэг хүчийг төвлөрүүлж эхэлжээ.
Г.Үжин
www.24tsag.mn