“EuroasiaNet” сайтад Монголын нийтийн эзэмшлийн талбай хууль бус замаар хувийн өмч болж буй асуудлыг хөндсөн нийтлэл гарчээ. Нийтлэлд Улаанбаатар хотын нийтийн эзэмшлийн хамгийн сүүлийн ногоон талбай болох “Хүүхдийн парк”-ын асуудлыг голлон бичжээ. Гадныхан Монголын асуудлыг хэрхэн бичсэнийг уншина уу.

    “EuroasiaNet” сайтад Монголын нийтийн эзэмшлийн талбай хууль бус замаар хувийн өмч болж буй асуудлыг хөндсөн нийтлэл гарчээ. Нийтлэлд Улаанбаатар хотын нийтийн эзэмшлийн хамгийн сүүлийн ногоон талбай болох “Хүүхдийн парк”-ын асуудлыг голлон бичжээ. Гадныхан Монголын асуудлыг хэрхэн бичсэнийг уншина уу.

    Олон монголчууд Улаанбаатар хотод орших 35 акр хэмжээтэй хүүхдийн паркын газрыг 2004 онд төмөр тороор хашаалахад ихэд гайхаж байсан юм. Харин зургаан жилийн дараа энэ талбайн зөвхөн 4 акр газар л хүүдийн тоглоомын талбай болж, үлдсэн хэсэг нь тансаг зочид буудал, хувийн бизнес эрхлэх талбай болсонд олон хүмүүс дургүйцэж байна.
 
    Тэрхүү талбайд баригдаж буй хувийн эзэмшлүүдийг улам өндөр болгохоор кранууд завгүй ажиллаж байна. Дэлхийн банкны судалгаагаар өнгөрсөн онд эдийн засаг нь 17 хувиар өссөн Монгол Улсад энэхүү өсөлтийн хэрээр тэнгэр баганадсан өндөр барилга,  цогцолбор баригдах нь эрс нэмэгдсэн юм. Үр дүнд нь Монголын нийслэл дэх ногоон талбай, нийтийн эзэмшлийн газар үгүй болж байна. Анхаарууштай асуудал нь нийтийн өмчийн газрыг булаах энэхүү хууль бус үйл ажиллагаа нь төрийн өндөр албан тушаалтнууд болон бизнес эрхлэгчдийн гараар улам газар авсаар байна.

    Монголд ажиллаж буй Америкийн сэтгүүлч Майкл Кон “Хүүхдийн парк”-ын асуудлыг эрэн сурвалжлаад коммунист нийгэм задрах үед хөгжлийн эзэндээ очсон хэмээн хошигнож байна. Түүний ярьж буйгаар 1990 оны үед өмч хувьчлал явагдаж байхад хууль бус үйл ажиллагаа зөндөө гардаг байсан одоогийн хэмжээнд хүрээгүй байв. “Тэр үед хууль дүрэм болон хараа хяналт сул байсан учраас нийтийн эзэмшлийг хувьчлах явдал гардаг байсан” хэмээн Улаанбаатарын оршин суугч болж, монгол эхнэртэй болсон эр ярьжээ. 

    2008 онд парк хаагдаад дөрвөн жил болсны дараа хэн ч энэ асуудлыг сөхөөгүй байхад Майкл Кон паркыг нийтийн өмч хэвээр үлдээхийг шаардаж фэйсбүүк хуудас, блогтоо бичиж байсан байна. Паркын газрын төлөө тэмцэгчид Монголын томоохон компаниуд болох “MCS” болон “Бодь” групп, мөн хоёр жижиг компани паркын ихэнх буюу 30 акр газарт бизнес явуулж байгааг илрүүлсэн юм. Энэ 30 акр газарт таван одтой зочид буудал, худалдааны төв, спорт, урлагийн цогцолбор бүхий 33 давхар Шангри-Ла баригдсан байна. “MCS” болон “Бодь” групп хоёулаа албан ёсны веб хуудсандаа паркын газрыг хэрхэн ашиглах бизнесийн төлөвлөгөөгөө хүртэл гаргажээ.

    Өнгөрсөн намар Монголын Засгийн газар социалист удирдагч Владимер Ленины хөшөөг буулгасны дараа Монголын Залуучуудын холбоо паркын тухай асуудлыг олны анхааралд оруулахаар хичээнгүйлэн ажиллаж байна. 11 дүгээр сард олон удаа паркын асуудлаар мэтгэлцээн өрнүүлж, хэвлэлийн бага хурал хийсний эцэст Монголын залуучуудын холбооны ерөнхийлөгч болно дэмжигчид Засгийн газрын сайдууд мөн “MCS”, “Бодь” группүүдээс нийтийн газрыг ашиглах болсон хууль ёсны зөвшөөрлийг шаардсан юм.

    “MCS” болон “Бодь” групп хууль ёсны зөвшөөрөлтэй хэмээн мэдэгдсэн ч Залуучуудын холбоо холбогдох бүх баримтыг үзүүлэхийг шаардсаар. Харин дээрх хоёр том групп одоо хүртэл хариу өгөхөөс татгалзсаар байна. “Тэд хууль ёсны хэмээн үзүүлэх баримт бичигтэй нь үнэн. Гэхдээ тэдгээрийг хууль бусаар олж авсан юм” хэмээн Монголын Залуучуудын холбооны ерөнхийлөгч А.Мөнхбат “EurasiaNet”-д ярьлаа.

    Коммунист орноос ардчилалд шилжсэн Монголын бүх нийтийн эзэмшлийн талбай хувийн гарт оржээ. Үүний хамгийн тод жишээ бол нийслэл Улаанбаатар хот. Хүүхдийн кино театр одоо Монголын хөрөнгийн биржийн байр, Хүүхдийн драмын театр Монголын томоохон хувийн банкны удирдах албаны оффис болсон.

    А.Мөнхбат мөн эрт үеэс хамгаалж ирсэн Богд ууланд хүртэл хууль бусаар барилга барьсан олон тохиолдлыг ярьсан юм. 1997 онд Юнескогоос “Шим мандлын эх” хэмээх шагналыг хүртэж байсан Богд уул өдгөө Монголын баячуудын хороолол болсон гэхэд хилсдэхгүй.

    “Маш олон иргэд нийтийн эзэмшил хууль бусаар хувийн гарт орж байгаад дургүй байгаа ч чимээгүй л байна. Учир нь авлигын систем хөгжсөн оронд ингэж дугараад ч нэмэргүй гэсэн ойлголт байдаг” хэмээн Дэлхийн банкны төслөөр монголд ажиллаж буй мэргэжилтэн Тони Уиттень ярив.

    Паркын газрын асуудалд олон нийтийн анхаарлыг хандуулахыг хүсч, энэ тэмцэл өргөжинө хэмээн найдаж буй А.Мөнхбат “Бид паркын газрыг бүхэлд нь аварч чадахгүй байж болох ч “Бодь” болон “MCS” группээс авсан газрынх нь бага ч болтугай хэсгийг буцааж авах болно” хэмээн ярьж байна.

    Майкл Кон шиг тэмцэгчид Монголын Залуучуудын холбооны үйл ажиллагаанд дуу нэгдэн орж байна. “Коммунист нийгэмд Засгийн газар хот, улсаа хөгжүүлэхийн тулд бүхнийг хийж байв. Харин одоо монголчууд ардчилсан нийгэмд ирээдүйн сайхныг бүтээхийн тулд иргэд хийх ёстой гэдгийг олгож эхэлж байна” хэмээн Кон ярив.