Монголчуудад түгээмэл тохиолддог мэдрэлийн өвчин болон саяхан үүд хаалгаа нээгээд буй "Better brain" эмнэлгийн талаар тус эмнэлгийн үүсгэн байгуулагч, Анагаах ухааны магистр, Мэдрэлийн эмч Г.Мөнхнарантай ярилцлаа.
-Танд энэ өдрийн мэндийг хүргэе. Уншигчдад өөрийгөө танилцуулахгүй юу?
-Намайг Г.Мөнхнаран гэдэг. "Better brain" мэдрэлийн сэргээн засах эмнэлгээ нээгээд таван сар болж байна. Өнгөрсөн жилийн есдүгээр сараас хойш хувийн эмнэлэг нээе гэж зорьсон. Монголд мэдрэлийн нарийн оношилгоо эмчилгээтэй эмнэлэг их цөөхөн байдаг. Харин эрэлт их байдаг тул эмнэлгээ нээсэн.
-Таны хувьд яагаад мэдрэлийн эмчээр суралцах болсон бэ?
-Би анх яаралтай тусламжийн эмч болно гэж боддог байлаа. Яаралтай үед хүний амийг авардаг хүнийг л эмч гэж боддог байсан л даа. Нарийн мэргэжлээрээ суралцаж эхлээгүй байх үед аав маань харвасан юм. Тэр үед одоо ингээд л аав нас барчих юм байна гэж бодоод их айдас төрж байсан. Тухайн үед би мэдрэлийн өвчин гэж мэддэггүй байсан юм билээ. Тиймээс аавыгаа аврахын тулд мэдрэлийн эмч болох ёстой юм байна гэж шийдээд энэ чиглэлээр суралцсан.
-Хүмүүс мэдрэл, сэтгэц хоёрыг андуурдаг юм билээ. Мэдрэлийн эмч юу хийдэг талаар хуваалцахгүй юу?
-Тийм ээ. Мэдрэлийн эмчийг сэтгэцийн эмчтэй андуураад байдаг. Мэдрэл, сэтгэц хоёр нь тархины үйл ажиллагааны хоёр тал. Гэхдээ мэдрэлийн эмч нар үйл ажиллагаа талд нь анхаардаг. Энэ хүн зөв сэтгэдэг үү, гараа өргөж чадаж байгаа юу, алхаа гишгээ нь ямар байна, зөв сууж байна уу гэх зэрэг нарийн зүйлсийг үздэг. Мөн овог нэр, гэрийн хаяг, нас зэргийг бичих анкет бөглүүлж, дээд мэдрэлийг нь шалгадаг.
Мэдрэлийн өвчлөлд монголчуудад тохиолддог нийтлэг өвдөлтүүд хамаарна. Тухайлбал, толгойн өвдөлт, нурууны өвчин, нойргүйдэл, сэтгэл гутрал, ядаргаа зэрэг нь ордог.
-Монголд мэдрэлийн ямар өвчлөл түгээмэл байдаг вэ?
-Манай улсад дийлэнхдээ харвалт их оношлогддог. Хоёрдугаарт, толгой өвдөлт, нурууны өвдөлтүүд их байдаг. Гуравдугаарт, сэтгэл гутрал түгшилттэй хавсраад нойргүйдэл их байна. Нийт амбулаториор үзүүлж буй хүмүүсийн ихэнх хувь нь толгой өвдсөн, нуруу өвдсөн гэж орж ирдэг.
-"Better brain" эмнэлгийн бусад эмнэлгээс ялгарах онцлогийг та юу гэж хардаг вэ?
-Манай эмнэлэг сүүлийн үеийн техник технологи дээр үндэслээд сүүлийн үеийн эмчилгээ оношилгоо нэвтрүүлэх зорилготойгоор нээгдсэн. Хамгийн гол нь эмнэлгээр үйлчлүүлж буй хүн маань айдас түгшүүргүй, тухтай мэдрэмжийг авах орчин нөхцөлийг бүрдүүлэхийг зорьсон. Мөн хүлээх цаг нь бага. Улсын эмнэлэг цаг авсан ч, өмнөх хүнээ эмч нь үзэж дуусаагүй бол хүлээх шаардлага гардаг шүү дээ.
Шинэ нээгдсэн эмнэлэг учир зарим өдөр хүнгүй өдрүүд байна. Хүнгүй ч гэсэн эмнэлэг дээрээ баярлаад л сууж байдаг. Харин хүн их байх тусам цаг хугацаа хурдан өнгөрдөг.
-Эмнэлэгт техник технологийн багаж, төхөөрөмжүүд их харагдлаа. Ер нь багаж, төхөөрөмжгүйгээр мэдрэлийн өвчнийг оношлоход хэцүү юу?
-Мэдрэлийн өвчний 80 хувийг эмч өөрөө үзээд оношилдог. Техник технологийн багаж, төхөөрөмжүүд бол 100 хувь батлах зорилгоор хийгддэг. Тиймээс мэдрэлийн эмч маш сайн мэдлэгтэй байх ёстой. Мөн клиникийн чадвартай байх ёстой.
-Тэгэхээр техник технологийн тусламжтайгаар бүр нарийн оношилж болох нь ээ?
Тийм ээ. Манай эмнэлэгт мэдрэлийн сүүлийн үеийн аппаратууд байгаа. Заавал хүнд шатанд нь очихгүйгээр наана нь оношилгоо, эмчилгээ хийлгэх боломжтой. Тухайлбал, Тархины цахилгаан бичлэгийн аппаратаар уналт таталт өгсөн, шалтгаан тодорхойгүй унадаг, толгой нь өвддөг хүмүүсийн юунаас болоод унаад, толгой нь өвдөөд байгаа зэргийг оношилдог. Уналт таталтын тухайд төрөлхийн юм уу, эмийн шалтгаантай уналт таталт юм уу гэдгийг оношилно.
Сүүлийн үед охид турах гээд хоолны дэглэм бариад, нүүрс усаа хассанаасаа болоод цусан дахь сахар нь унаад таталт өгдөг. Үүнийг уналт таталттай андуурч орж ирдэг.
Мөн хоёр хоногийн өмнө Өвөр Монголоос нэг залуу ирсэн. Нойрон дундаа таталт өгдөг. Үзээд оношилсон. Гэсэн ч эхнэр нь бөө болгохоор аваад явсан. Уг нь таталтын эмээ уух ёстой байдаг. Энэ мэт уналт таталт олон шалтгаантай байдаг. Тэдгээр шалтгаануудыг олохын тулд нарийн тоног төхөөрөмж хэрэгтэй.
-Мэдрэлийн өвчлөлөөс урьдчилсан сэргийлэх боломж бий юу?
-Мэдрэлийн өвчлөлөөс яг ингэвэл сэргийлнэ гэдэг зүйл анагаах ухаанд байхгүй л дээ. Мэдрэлийн өвчин нэг хүний өвчин биш. Өвдсөн хүнийг асрах ар гэрийнхэн гээд л тухайн гэр бүлийн өвчин болж хувирдаг. Тиймээс өвдсөнийх нь дараа биш, өвдөхөөс нь өмнө урьдчилсан сэргийлж, эрт эмчилж байж мэдрэлийн эмч нарын гавьяа гарна. Тэрнээс биш харвачихсан хүн бол хэцүү шүү дээ. Мэдрэлийн эс сэргэдэггүй. Нэг харвасан бол тэгээд л харвалтын үлдэц байсаар байдаг.
Олдмол мэдрэлийн өвчлөлөөс сэргийлэхийн тулд жингийн илүүдэлгүй, цус нь шингэн, стрессгүй тайван, эрүүл зөв хооллогдог, дасгал хөдөлгөөн хийдэг байх ёстой. Ингэснээр зөвхөн мэдрэлийн өвчин гэлтгүй халдварт биш өвчнүүдээс сэргийлэх боломжтой.
-Ярилцсанд баярлалаа.
Д.Батчулуун
