-Манайх ихээхэн нэр хvндтэй том компани болохоор таныг ажилд авч чадахгvй нь дээ.
-Яагаад?
-Бид ижил хvйстнээ сонирхдог хvмvvсийг ажилд авдаггvй юм.
-Юу?
-Юу юу гэж. Гомо нарыг ажилд авахгvй гэж байна.
-Намайг гомо гэдгийг та хаанаас олж мэдсэн юм бэ?
-Энэ хар... гэр бvлийн байдал гэсэн нvдэнд нєхєрт гараагvй гэж бичсэн хvн чи єєрєє мєн биз дээ?
---Албан тушаал горилж ирсэн залуу ба боловсон хvчний мэргэжилтэн хоёрын яриа.
-Манайх ихээхэн нэр хvндтэй том компани болохоор таныг ажилд авч чадахгvй нь дээ.
-Яагаад?
-Бид ижил хvйстнээ сонирхдог хvмvvсийг ажилд авдаггvй юм.
-Юу?
-Юу юу гэж. Гомо нарыг ажилд авахгvй гэж байна.
-Намайг гомо гэдгийг та хаанаас олж мэдсэн юм бэ?
-Энэ хар... гэр бvлийн байдал гэсэн нvдэнд нєхєрт гараагvй гэж бичсэн хvн чи єєрєє мєн биз дээ?
---Єєрийгєє 100% дайчлан ажиллаж гэдэг нь даваа гарагт 12%, мягмарт
23%, лхагвад 40%, пvрэвт20%, баасан гарагт 5% -иар тус тус єєрийгєє
дайчлахыг хэлж байгаа юм.
Мєн босс чинь ялаархаад байвал хємсгєє
зангидах гэж 42 булчингаа нэг зэрэг ажиллуулж байснаас дунд хуруугаа
тэгшлэх гэж 4 –хєн булчин ажиллуулсан нь илvv хэмнэлттэй байдгийг санаж
байхад илvvдэхгvй байх.
---Дарга нь нарийн бичиг хvvхэндээ уурлаж байна гэнэ.
-Чи чинь яаж байна аа? Ганц баримт бичихэд л 15 алдаа гаргасан байна шvv дээ!
-Тэгэж ярих юм бол дєрвєн хєлтэй морь ч гэсэн хааяа нэг бvдэрдэг юм шvv.
-Тэр ч тийм л дээ. Гэхдээ морь чинь чам шиг сарын 500 ногоон авдаггvй харин євс иддэг юм шvv дээ.
---Нэгэн компани шинэ жилийн vдэшлэг болжээ. Маргааш нь захирал нь ажилтнуудаа цуглуулж байгаад хурал хийв:
-За, ингээд єчигдєр манай компани шинэ жилийнхээ vдэшлэгийг амжилттай
зохион байгуулж, бvтэн жилийн турш хийсэн бvтээсэн бvхнээ нэгтгэн дvгнэж
сайхан баярлалдлаа. Yvний дашрамд єчигдрийн урьж авчирсан жvжигчид,
дуучдадаa єгєх ёстой байсан шагналын мєнгєний тавин хувийг нь єгєлгvй
хулхидсан нягтлан Балданд онцгой талархал илэрхийлээд, цалингийнх нь 25
хувиар урамшуулан шагнаж байгаагаа хэлэхэд таатай байна...
---Хэрэв дарга чинь «Би ёстой саак, сайхан зvйл бодож оллоо. Хэдvvлээ баллаж єгнє єє» гэж байгаа бол тун удахгvй єєрийгєє залхуутай, ямар ч ирээдvйгvй ажилтай зууралдах нь гэж ойлго.
---Хоёр захирал ярилцаж байна гэнэ.
-Танай нарийн бичиг хvvхэн чинь яаж хувцаслаж байна?
-Саак. Хамгийн vнэтэй бутикээс, хамгийн тансаг хувцас авч ємсєєд л... Харин чинийх?
-Саак хурдан...
---Аргентины нэгэн эрдэмтэн олон тооны судалгаа явуулсны эцэст интернэтийн мэдээ болон имэйлийг маусан дээрээсээ гараа авалгvй уншдаг хvмvvс нь гол тєлєв оюун ухааны хомсдолтой юмуу, эсвэл бэлгийн сулралтай байдгийг тогтоосон байна. /Та одоо маусан дээрээс гараа аваад яах вэ дээ. Оройтсон байна./
---Нэгэн компаний захирал ажилд шинээр орсон нарийн бичиг хvvхэндээ захидал хэлж бичvvлэв. Хэлж дууссаных нь дараа нарийн бичиг нь: -Уучлаарай захирал аа «Эрхэмсэн ноён»-гоос «Хvндэтгэн ёсолсон» хоёрын завсар хэлсэн болгоноо дахиад нэг давтаад хэлээд єгєхгvй юу? гэсэн гэдэг.
---Нэгэн компаний ажилтан vргэлж хоцроод байна гэнэ. Дарга нь сvvлдээ тэвчээр алдаж єнєєх ажилтнаа дуудаж эрvvний шєл уулгаад: -Та яг одоо намайг харж байхад цагаа 10 минутаар урагшлуул.- гэлээ. Гэтэл нєгєє ажилтан нь єєдєєс нь: -Та нар чинь одоо бvгдээрээ vгсээд намайг янаглаад байгаа юмуу хаашаа юм бэ? Єчигдєр манай авгай гэхэд л загнасаар байгаад цагийг минь бvтэн нэг цагаар урагшлуулчихсан гэсэн гэдэг.
---Дарга нь ажилтнаа заналхийлж байна гэнэ. -Ингэхэд чи одоо миний єєдєєс цор цор хийхийн ємнє цалингийнхаа хэмжээний талаар сайн бодсон юм байгаа биз дээ? -Yгvй шvv таны єєдєєс цор цор хийхийн ємнє би цалингийнхаа хэмжээний талаар аягvй муу, бvр муухай зvйл зєндєє бодсон.
---Ажилтнуудаа морь нохой мэт зvтгvvлдэг аудитын том компани. Маш хатуу диграам, сахилга баттай. Бvгд єглєє 7.00-д ирээд орой 23.00 хvртэл толгой єєд таталгvй ажилладаг уламжлалтай. Гэтэл нэг єглєє нэг ажилтан нь 9.00- иржээ. Ийм юмтай огт таарч байгаагvй бусад нь ёстой мэл гайхаж цэл хєрєхсєн боловч ар гэрт нь ямар нэг юм болсон юм байлгvй гээд єнгєрєв. Тэгсэн нєгєєх нь орой 18.00 болонгуут яваад єгчихєв. Нєгєєдvvл бvр их гайхсан боловч ар гэрт нь vнэхээр аймшигтай зvйл болоод ингэж байгаа байх гэж бодоцгоожээ. Маргааш єглєє нь энэ бvх зvйл дахин давтагдлаа. Мань эрийг гурав дахь єдрєє 9.00-д ажилдаа ирэхэд нь бvх ажилтнууд цуглараад компаний нэгэнт тогтсон дэг жаяг, уламжлал, сахилга батыг хэн ч байсан хатуу баримтлан сахих ёстой гэх мэтийн ухуулан таниулах лекцийг мань эрд уншив. Тэгсэн нєгєє нь хамт олноо ихэд гайхсан байртай ширтээд: -Хєєе та нар чинь яаж байна аа? Би ч амарч байгаа хvн шvv дээ гэсэн гэдэг.
---Албан хаагч нь захиралдаа хэлж байна гэнэ. -Би танайд зургаан жилийн турш ажиллаж байгаа хамгийн хуучин албан хаагч. Гэтэл энэ хугацаанд би цалингаа нэмэгдvvлэх талаар ганц ч удаа ам нээж байгаагvйг бодолцож vзээд.... Захирал нь vгийг нь таслав: -Тиймээ та манайд компанид хамгийн удаан ажиллаж байгаа хvн яах аргагvй мєн. Гэхдээ цалингаа нэмэгдvvлэх талаар нэг ч удаа дуугарч байгаагvйнхээ ачаар л ийм олон жил ажилласан юм байхгvй юу...
---Долоо хоног тутмын «Ажлын зар» сонин худалдаж авч унших хvсэлтэй байгааг минь харгалзан vзэж миний сарын цалинг 1200-н тєгрєгєєр нэмэгдvvлнэ vv»
---Зарим нэгэн онцгой зальтай албан хаагчид гайхамшигтай хамрынхаа тусламжтайгаар vнэрлэж байгаад ажилдаа єглєє бус харин дарга нарыг орж ирэхээс таван минутын ємнє ирдэг юм.
---Нарийн бичиг хvvхэн уйлсаар даргынхаа єрєєнд орж ирэв. -Яасан бэ Думаа? -Би дєнгєж сая эмэгтэйчvvдийн эмчид vзvvллээ. Тэгсэн намайг жирэмсэн байна гэсэн. Хугацааг нь тооцвол тантай хамт долоо хоногоор Эрдэнэт рvv семинарт явах vетэй яг таарч байна. Тэгэхээр энэ хvvхдийн эцэг нь та гарцаагvй мєн. Гэтэл та эхнэртэй, би нєхєртэй, дээр нь аборт хийлгэх гэхээр дэндvv оройтсон болохоор амиа хорлох л vлдэж байх шиг байна. Дарга суудлынхаа араас босч ирээд нарийн бичгийнхээ мєрєн дээр гараа тавиад их л ойлгосон байртайгаар: - Ёстой нээрээ би чамайг итгэж болох хvн гэдгийг аль эртнээс ойлгосон юмаа. Баярлалаа гэж тайтгаруулсан гэдэг.
---Нэг эр ажилд оржээ. Дарга нь хийх ёстой ажлыг нь тайлбарлаж єгч байна. - За чи єглєєний 8-д улаан товчлуур дээр дараад, дараа нь єдєр 4-н цагт хар товчлуур дээр нь дараарай за юу? Ойлгосон уу? - Ойлгосонгvй. -Ахиад хэлье. Єглєєний 8-д улаан товчлуур дээр дараад, дараа нь єдєр 4-н цагт хар товчлуур дээр нь дараарай за юу? Ойлгосон уу? - Yгvй ээ. Ойлгомжгvй байна. - Тэгвэл дахиад нэг. Єглєєний 8-д улаан товчлуур дээр дарна гэдгийг ойлгож байна уу? - Чи одоо хvн ойлгомжгvй байна гээд байхад чинь тэнэг юмуу хаашаа юм бэ? Нэг юмаа л дахин дахин давтаад байх юм..
---Захирлын нарийн бичиг хvvхнээс бvх ажилтнуудаа илгээсэн мэйл дугаар номер1: Манай байрны ємнє тавьсан бvх машины урд талын номерийг хулгайлаад аваад явчихсан байна. Нєхцєл байдал хяналтанд байгаа. Хууль хяналтын байгууллагад утасдаад мэдэгдчихсэн, удалгvй ирнэ гэсэн. Та бvхэн сандарч тэвдэлгvй ажлаа тайван хийнэ vv. Ямар нэг сvртэй зvйл болоогvй. Захирлын орлогчоос бvх ажилтнуудад илгээсэн мейл дугаар номер 2: Та нар гарч орж гvйлгvй ажлаа хийцгээ. Би цагдаа руу яриад дуудлагыг болиулчихсан. Нарийн бичиг хvvхэнтэй уулзаад гадаа цас орж байна гэдгийг сайтар тайлбарлаад єгчихсєн.
---Том компани захирал ажил дээрээ иртэл загвар ємсєгч нарийн бичиг нь уйлчихсан сууна гэнэ. -Яасан бэ? Хонгор минь? -Дєнгєж сая гэрээс яриад ээжийг маань єєд болчихсон гэж хэллээ... -Ямар харамсалтай юм болоо вэ? Чи одоо харь харь. -Яах юм бэ, харихгvй. Ажил дээрээ байвал бодол санаагаа цэгцлэхэд хялбар байх болно. Хэсэг хугацааны дараа захирал єрєєнєєс гарч харвал мисс загвар ємсєгч нь ёстой л нєгєє усан нvдэн гvнж гэдэг шиг ємнєхєєсєє хэд дахин илvv уйлж байхыг харав. -Яасан, ахиад ямар нэг юм болоо юу? -Харин тийм ээ.. сая миний ганц эгч утсаар ярилаа. Тэрний ээж нь бас нас барчихсан байна гэнээ....
---Албан газрын хурал. Дарга ажилтнууддаа эрvvний шєл уулган лекц тавингаа хадуурч єєрийнхєє мундаг авьяасыыг талаар ярьж гарав. -Би энэ ажилд дєнгєж орж ирэхэд надад, миний єєрийн ухаанаас єєр юу ч байгаагvй юм шvv... Гэнэт сонсон суух хvмvvсийн нэг нь: -Тийм дээ, одоо ч олон хvмvvс бvхнийг ноолиос нь эхэлдэг болж дээ гэж санаа алдах нь тэр.
---Сvvлийн vед ажилтан, албан хаагчид єєрєє хоорондоо бvдvvлэг, байж боломжгvй vг хэллэг ашиглан харьцах болсон талаар мэдээ удаа дараалан ирж байна. Зарим ажилтнуудаас бvдvvлэг харьцаатай холбоотой гомдол ирсэнтэй холбогдуулан цаашид ажлын байран дээр ийм vг, хэллэг ашиглахыг хориглож, хориог зєрчвєл хатуу шийтгэж байх болсныг албан ёсоор мэдэгдэж байна. Гэхдээ нєгєє талаас ажилтнууд єєр хоорондоо мэдээлэл солилцохдоо єєрийн бодол, санаагаа зєв илэрхийлэхэд багагvй бэрхшээл vvсдэг гэдгийг удирдлагаас ойлгож байна. Иймд ашиглаж болох vг, хэллэгийн жагсаалтыг гаргасантай сайтар танилцан, цаашид ягштал мєрдєж байхыг та бvхнээс хvсч байна. Эдгээр vг, хэллэгийг ашиглахад мэдээлэл солилцооны vр ашигтай байдал урьдын адил єндєр байхаас гадна эмзэг, гомдомтгой ажилтан, албан хаагчдыг сэтгэлд сэв суулгах, доромжлох эрсдэл бvрэн арилах юм. Буруу: Тэгээд энэ лалрыг чинь хэзээ дуусна гээд сууж байх болж байна аа. Зєв: Магадгvй энэ ажлыг дуусгахын тулд ажил дээрээ оройтох хэрэг гарах бололтой. Буруу: Тэгэж шааснаас тэмээ шаасан нь дээрээ. Зєв: Энэ боломжгvй. Буруу: За битгий шаагаад бай? Зєв: Худлаа байлгvй дээ. Буруу: Юу хуцаад байгаа юм бэ? Зєв:Энэ мэдээллээ дахин шалгах хэрэгтэй байна. Буруу: Наад лалар чинь надад хамаагvй ээ. Зєв: Би ийм тєрлийн асуудлыг шийддэггvй. Буруу: Хэлээд байхад чинь vхсэндээ тэнэгтээд байгаа новш вэ? Зєв: Yvнээс арай єєр зvйл хэрэгтэй байна аа. Буруу: Чи чинь яадаг мал вэ? Зєв: Яг ийм vр дvн гарна гэдэгт би эргэлзэж байна. Буруу: Тэгээд тvрvvнээс хойш хэлэхгvй vхсэн ацаа хийгээд байсан юм бэ? Зєв: Би наадахыг чинь амжуулахыг хичээе. Буруу: Юу гэнээ муу чацага чинь? Зєв: Уучлаарай та сая юу гэж хэлсэн бэ? Буруу: Тэгвэл хохь чинь ээ. Зєв: Таны сэтгэлд нийцэхгvй байна уу? Буруу:Наад лалрыг чинь маргааш л шаая. Одоо ажлын цаг дууссан. Зєв: Би яг одоо ажил ихтэй болохоор амжихгvй нь ээ. Буруу: Чи одоо йодын дутагдалтай юм уу хаашаа юм бэ? Зєв: Та намайг буруу ойлгоод байх шиг байна. Буруу: Баахан хэрэгтэй хэрэггvй п..да шиг юмнуудаас болоод толгой эргэчих юмаа Зєв: Би шинэ соргог юм бvхэнд дуртай. Буруу: Мєн ярив аа, холоо очиж хуц. Зєв: Та надаар vvнийг хийлгэх гээд байгаа юм уу? Буруу: Чамаас тэнэг хvн байв л гэж. Зєв: Би мэдэж байна аа. Буруу:Тэнэг гичий вэ? Зєв: Энэ эмэгтэйтэй харьцахад хэцvv юм. Буруу: Чи одоо ярьж байгаа юмаа єєрєє ойлгодог мал уу ойлгодоггvй мал уу? Зєв: Энэ асуудлыг илvv сайн боловсруулах хэрэгтэй байна. Буруу: Ёстой п..даа шиг юм байна даа. Зєв: Yvний амжуулахад тун ярвигтай байх болно.
---Нэлээд нэртэй нэгэн компани ноолийн єрєєний хаалган дээрх хvсэлт. Эрхэн хvндэт албан хаагчид аа. Та бvхнийг ємнєє тавьсан зорилго болон хvрсэн vр дvнгээсээ vл хамааран усаа татаж байхыг хvсч байна. Хэрэв таны хvрсэн амжилт хvсч байснаас тань хавьгvй илvv гарсан бол «зараа» ашиглан цэвэрлэнэ vv. Та бvхэнд баярлалаа.
---Нэгэн компани захирлаас сайн нарийн бичиг хvvхэн ба маш сайн нарийн бичиг хvvхэн хоорондоо ямар ялгаатай байдгийг асуужээ. -Тэр тун амархан. Сайн нарийн бичиг єглєє ирээд «Сайн байна уу захирлаа» гэж мэндэлдэг бол маш сайн нарийн бичиг хvvхэн «Яанаа захирлаа єглєє болчихсон байна босох уу хоёулаа» гэж чихэнд минь зєєлхєн шивнэдэг юм.
---Нарийн бичиг хvvхэн уурлаж даргатайгаа хэрэлдэж байна гэнэ. -Муу єєдгvй амьтан єнєєдрєєс эхлээд миний хєл хэзээ ч ахиж энд чинь гарахгvй гэж мэдээрэй гээд мєрєн дээр нь алгадаж гэнэ.
---Оршил Албан тасалгааны кама судрын нэг зорилго нь оршил хэсэг юм. Басхvv оршлоос гадна оруулах газар нь чухал болно. Даргын зvгээс хоёр этгээд харилцан тохиролцсон нєхцєлд албан тасалгааны дурын хэсэг нь оруулах газар болж болно. «Хивс» байрлал Дарга дээр нь, доод тушаалын хvн доор нь. Энэ нь даргад ганц хоёрхон хєдєлгєєнєєр доод тушаалынхаа хvнд тултал нь хийх боломж олгодог маш тvгээмэл байрлал юм. Энэ байрлалын vед дарга нь єєрийн жин, дуу хоолой болон албан тушаалаараа доод тушаалынхаа хvнийг бvрэн хянаж байдаг. Дарга нь хамгийн бага зардлаар хамгийн єндєр тvвшний таашаал авч чаддаг. «Тайлан» байрлал Доод тушаалтан дор нь дарга дээр нь. Єєрийгєє дээд зэргээр хянах ба єєр єєр чиглэлд маш богино хугацаанд хурдан шаламгай хєдлєхийг шаарддаг болохоор туршлага багатай хvмvvст тохиромжгvй. Энэ байрлалд тушаалын хvн даргыгаа бvрэн хангаж чадсан нєхцєлд л хоёул зэрэг дур тавьдаг. Хэрэв дарга нь бvрэн таашаал авч чадаагvй бол "Тайлан" байрлал нь автоматаар «Хивс» байрлал руу шилжин тэндээ дарга нь дур тавьдаг. «Зєвлєгєєн» байрлал Олон хvний оролцоотой байрлал. Оролцогч болгон нь єєрийн хэл амны чадварыг ашиглан бусдыгаа "Тайлан" байрлалд оруулахыг хичээцгээнэ. Бvх хамтрагчдаа даргынхаа ємнє ээлж дараалан "Тайлан" байрлалд оруулж, хэл амныхаа чадварыг ашиглан дур тавьж байгаа байдлыг чадварлагаа vзvvлж чадсан нь хамгийн их таашаал авдаг. Хэн ч ийм vр дvнд хvрч чадалгvй хайнцсан нєхцєлд «Хурал» байрлалын бvх оролцогчид нь тус бvртээ «Хивс» байрлалыг эзэлнэ. «Тєлєвлєтийн хурал» байрлал Олон хvний оролцоотой байрлал. Оролцогч бvр цаашид болох зугаа цэнгэлийн vеэр ямар байрлал эзлэхээр тєлєвлєж байгаагаа ярьж єгдєг онцлогтой. Энэ маш ээдрээтэй гэж болохоор байрлалыг эзэлсэн хvмvvс тус бvртээ удахгvй эзлэх «Тайлан» байрлалын талаар байнга санаж, "Хивс" байрлалд орохгvйн тулд хэл амныхаа уран чадварыг боломжийнхоо хэрээр хязгаарлаж байх хэрэгтэй. «Зусардалт» байрлал Дарга чихээрээ дурлаж, бусад нь нvдээрээ дурладаг гэдгийг бvгд мэднэ. Энэ байрлалын vед дарга нь сандал дээр чихээ дэлдийлгэн суух бєгєєд доод тушаалынх нь хvн нуруу сайтар бєгтийлгєн нvдээрээ даргыгаа илж таалан, ямар их таашаал авч байгаагаа хэл амаа ашиглэн тайлбарлана. Тєгсгєл Кама судрыг ашиглан таашаалын єндєрлєгт гарахын тулд оруулах газарт єглєє хожигдолгvй ирж, vйлдвэрлэлийн шаардлагатай зvйлсийг бvх талаар хангаж чадахуйц єндєр бэлтгэлтэй байх хэрэгтэй гэдгийг доод албан тушаалын хvмvvс ямагт санаж байх хэрэгтэй.
---Ажил дээрээ єєрийгєє ямагт 100% дайчилж бай. Vvнд: даваад 12%, мягмарт 23%, лхагвад 40%, пvрэвт 20%, баасанд 5% байх хэрэгтэйг анхаараарай.
---Манай компани туршлагатай нягтлан бодох /эмэгтэй хvн байж болно/ ба туршлагатай эмэгтэй хvн /нягтлан бодох байж болно/ хоёрыг єндєр цалинтай ажилд авна.
---Залуухан, маш царайлаг хvvхнийг нарийн бичгээ болгохоор захирал нь єєрєє шалгалт авч байна гэнэ. -За алив, харъя даа. Пєєх, сайн байна ш дээ. Чи ердєє хоёрхон алдаа гаргасан байна. Ёстой сайн. За харин одоо гурав дахь vгээ бичээрэй, би хэлж єгье....
