“Ерөнхий сайдын 30 минут” уулзалт өнөөдөр Төрийн ордонд боллоо. Шинэчлэлийн засгийн газраас 2014 оныг дотоодын үйлдвэржилтийг дэмжих жил болгон зарлаж байгаа гэдгийг өнөөдрийн уулзалтаар Ерөнхий сайд онцолсон. Ерөнхий сайд Н.Алтанхуяг уулзалтын дараа сэтгүүлчдийн асуусан асуутад ийнхүү хариуллаа.

-   2014 онд төсөвт тодотгол хийх зайлшгүй шаардлага байгаа. Тэгэхээр энэ оны төсөвт тодотгол хийхдээ зарцаасан хөрөнгө оруулалтын ажлуудын хэдэн хувийг гэсгээх боломж байгаа вэ?

-    УИХ хоёрдугаар сард завсарлага авах учраас төсвийн тодотголыг энэ сард багтааж хийнэ. Төсөвт тодотгол хийх болсон нь нөгөө “Авлигажсан төсөв”-тэй холбоотой. Учир нь үүнээс үүдэлтэйгээр 260 орчим тэрбум төгрөгний обьектын үнэ анхныхаасаа хэд дахин өссөн. Үүнд аудитын шалгалт оруулсан байгаа. Шалгалт энэ сарын 10-нд дуусах юм. Шалгалтын хариуг харж байгаад үргэлжлүүлэх ёстой ажлуудыг үргэлжлүүлнэ.

-  "Алтны ил, тод байдал"-ын тухай хуулийн төсөл УИХ-ын чуулганы хуралдаанаар унасан. Гэтэл "Ашигт малтмалын тухай хууль"-ийн төсөл гэсэн нэртэйгээр дахин орж ирлээ. Хуулийн гол үзэл баримтлал хэвээрээ байгаа юу? Жишээлбэл Оюутолгой дээр яах юм. Энэ хуулинд лобби орсон гэж бие даагчдын бүлэг үзэж байгаа шүү дээ?

-    Алтны тухай хуулийн асуудлаар Засгийн газрын хурал дээр ярьсан. Эхлээд "Алтны ил тод байдал"-ын тухай хуулийг өргөн мэдүүлсэн юм. Тэгээд манай гишүүд УИХ дээр ярилцаад "Тусдаа хууль гаргах хэрэггүй юм. Үүнийг Ашигт малтмалын тухай хуулинд нэмэлт өөрчлөлт оруулаад шийдье" гэсэн. Угаасаа алт бол ашигт малтмалын нэг хэсэг юм. Тэр утгаараа Ашигт малтмалын тухай хууль болж өргөн баригдсан. Одоо чуулганы хуралдаанаар хэлэлцэгдэж байгаа. Түүнд нэг их зарчмын өөрчлөлт ороогүй. Ер нь энэ хуулинд лобби ороогүй. Валютын ханш сая өөрчлөгдсөн. Түүнийг зохицуулахад маш их хэцүү байна. Учир нь гаднаас орж ирдэг валют их байвал Монгол төгрөг үнэгүйднэ. Тэгэхээр гаднаас орж ирдэг валютаа нэмэгдүүлэхийн тулд Засгийн газраас бодлогоо тодорхойлж байна шүү дээ. Бид экспортыг нэмэгдүүлж, импортыг орлуулмаар байна. Үүнд алт хамаатай. Манайхан алтаа их хэмжээгээр гадагш нь борлуулж байна. Алтаа гадагш нь гаргаад байх юм уу. Эсвэл Монгол банкинд тушаагаад алтны нөөцтэй болох уу. Тэгэхээр тус хуулиар гадагш нь алтаа худалдсанаас Монгол банкинд худалдчих. Тэгээд татварын хөнгөлөлт үзүүлье л гэсэн зохицуулалтыг хийх гээд байгаа юм.  Үүнд буруу зүйл байхгүй шүү дээ. Ингэснээр манай улсын валютын нөөц нэмэгдэнэ. Монгол банкинд алт их хэмжээгээр байвал бид долларыг бий болгоход төвөг чирэгдэл багатай гэсэн үг юм.

-    Компаниуд алтаа Монгол банкинд тушаалаа гэхэд худалдсан мөнгөө валют болгоод гадагшаа гарвал энэ валютын нөөц чинь дундарна. Ямар ч зарчмын ялгаагүй асуудал болчихоод байна гэсэн зүйлийг зарим хүмүүс ярьж байна?

-    Энэ асуудлыг Засгийн газрын хурлаар нилээн сайн ярьсан. Монгол банкинд алтаа худалдсан аж ахуй, нэгж компаниудыг урамшуулдаг хуулийг баталчихвал Монголын алт Монголдоо үлдэх боломжтой юм. Хөрш орнуудтай харьцуулахад манай улсын алтнаас авах татвар их байгаа учраас алтаа дотооддоо биш гадагш нь урсгаад байна. Энэ асуудлыг л зохицуулах гэсэн юм.

-    Үйлдвэржилтийг дэмжих асуудлын хувьд төслийн эргэн төлөгдөх хугацаа нь ямар байгаа юм бол?

-  Энэ асуудлыг эцэслэж шийдвэрлээгүй байна. Эхлээд төслүүдээ шалгаруулж авна. Төслийнхөө үр өгөөжөөс хамаарч эргэн төлөгдөх хугацаа нь бас хамаарна. Хоёрдугаарт хүүгий нь тогтооно. Буцааж төлөгдөх мөнгө учраас. Төслүүдээ төрийн нарийн бичгийн дарга нар шалгаруулна. Дараа нь манай сайд нарын хурлаар орно. Гаднаас оруулж ирдэгээс хамаагүй өндөр үнэтэй бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэнэ гэвэл бас л асуудал үүснэ.

-    Гадаадаас 100 мянган тонн улаан буудай авах асуудал яригдаж байгаа. Татварын хөнгөлөлтийг ч үзүүлнэ гэсэн. Та энэ талаар ямар байр суурьтай байгаа вэ?

-   Х.Баттулга сайд энэ талаар УИХ дээр нилээн дэлгэрэнгүй ярьсан. Энэ нь нөөц бүрдүүлэх зорилготой.

-    Иргэд болон төрийн албан хаагчдын сонирхож байгаа нэгэн асуудал байгаа. "Том төрөөс ухаалаг төр рүү" үндэсний чуулга уулзалтыг зохион байгуулсан. Одоо хуулиуд өргөн баригдаад явж байгаа. Ер нь Засгийн газраа 2014 онд энэ чиглэлээр ямар ажил хийх вэ?

-    Бид хамгийн түрүүнд цомхотгох талаар ярихгүй. Хүнийг ажлаас нь халахгүй гэсэн үг. Харин хэрхэн, яаж төрийн үйлчилгээг иргэдэд шуурхай хүргэх вэ гэдгийг судалж байгаа. Төрийн албан хаагчийн хийдэг ажлыг ТҮЦ машин хийчихээд байгаа бол нөгөө хүмүүсээр нь өөр ажлыг хийлгэнэ гэх жишээтэй. Ер нь төрийн үйлчилгээг хурдан, шуурхай болгоход чиглэсэн ажлууд хийх болно.

-    2014 онд төлөвлөсөн ажлуудынхаа гурван гол ажлыг танилцуулна уу?

-    Ирэх долоо хоногт Засгийн газрын 2014 онд төлөвлөсөн  ажлуудыг танилцуулна.

-    Үйлдвэржилтийг дэмжих төслийг ямар шугамаар шалгаруулах вэ? Шудрага болно гэдэгт итгэж болох уу? Тендер байнга хэл ам, будлиан дагуулж байдаг шүү дээ?

-    Шинэчлэлийн Засгийн газар 2013 онд ил тод, нээлттэй байдалд хамгийн их ач холбогдол өгч ажилласан. Чөтгөрийн тоо эрс тоо цөөрнө гэдэг шиг нууж, хаадаг зүйл нилээн цөөрсөн гэж би ойлгож байгаа. Тиймээс одоо ирж буй төслүүдийг шаардлагатай бол ил, тод байдлаар шалгаруулна.