Монголын уулын холбооноос өнөөдөр гавьяат уулчин Л.Болдбаатар агсны ослын талаар мэдээлэл хийлээ.

Хэвлэлийн бага хуралд талийгаачтай хамт явсан түүний охин Б.Үүрцайх, Уулын холбооны нарийн бичгийн дарга Ж.Баянцагаан, гавьяат уулчин Д.Гангаамаа тэргүүтэй албаныхан оролцсон юм.

Ингээд талийгаачийн охин Б.Үүрцайх ослын талаар дэлгэрэнгүй ярьсныг та бүхэнд хүргье.

-Болсон үйл явдлыг дэлгэрэнгүй ярихгүй юу?

-Аав бид хоёр энэ сарын 6-ны өдөр Улаанбаатараас  Баян-Өлгий аймгийн Цэнгэл суман дахь Алтай таван богд ууланд авирахаар онгоцоор ниссэн. Аймгийн төвөөсөө цааш Цэнгэл сум руу машин хөлсөлж, удаан хугацаанд авиралт хийх учир Цагаан гол хэмээх газраас хөлсөлсөн жолоочоо буцаасан юм. Түүнээсээ цааш нэг хоног яваад отог байгуулж, хоёр хоногийн хугацаанд уул руу авирах бэлтгэлээ хийсэн байгаа. Тэгээд гурав дахь өдрийн өглөө буюу хоёрдугаар сарын 13-ны өдрийн 11:00 цагийн үед Малчин ууланд мацаж, 18.00 цагийн үед оргилдоо гарсан. Тухайн үед нилээн хүйтэн, цаг оройтсон байсан учир тэндээ зураг хөргөө авахуулаад доош буухаар болсон. Аав маш их баярлаж “Охинтойгоо Малчин уулын 4037 метр оргилыг эзэллээ. Охинтойгоо өвлийн авиралтын эхлэлийг сайн тавилаа. Цаашдаа энэ бэлтгэлээрээ Хүйтний оргилд гаръя” гэж ярилцаж явсан юм. Оргил дээр маш хүйтэн, хүчтэй шуургатай байсан. Оргилоос Потанины мөсөн гол тал руугаа гулгах системээр бууж яваад хоёулаа зэрэг шахам хөл алдсан. Осол 20:00 цагийн үед болсон. Малчин уул маань маш давчуу, ар тал нь мөс, урд тал нь нуранги асга хадтай. Энгэр тал нь хад асга ихтэй. Хоёул хөл алдаж, би багажинд орооцолдон тогтсон. Харин аав ойр тойронд харагдахгүй байсан. Уруу газар, нилээд хол өнхөрсөн учир тухайн үедээ бага зэрэг шоконд орсон байдалтай байсан.Осол гарсны дараа би аавыгаа хайж эхэлсэн. Замдаа малгай, шил, үүргэвч зэргийг нь олсоор хоёр цаг доошоо буусны эцэст олсон. Эхний үед мэдээж охин нь болохоор амь үрэгдсэн гэдэгт нь итгэдэггүй юм билээ. Цаг гаран хажууд нь суусны эцэст амь үрэгдсэн болохыг нь ойлгосон. Тэгээд тусламж хүсэхээр аавын осолдсон газраас цаг хэртээ явж майхандаа ирсэн. Ингээд майхандаа ороод өглөө болж гэгээ орохыг хүлээсэн. Маргааш өглөө нь буюу 14-ны өглөө гараад өмнө нь явсан замаараа айлын бараа харахаар явсан. Дөчөөд километр яваад нэг тува айлтай таарч тэндээ хоноглосон. 15-ны өглөө дараагийн даваагаа давахаар явж байтал айл харагдсан. Тэр айлын хүмүүстэй уулзаад бригадын төв орж мэдээ хүргэсэн.

-Таныг өөр өөр мэдээлэл өгч байсан гэсэн. Энэ талаар?

-Ийм юм огт байгаагүй. Тийм цаг хугацаа ч байгаагүй. Уулчин хүн ямарваа нэгэн юманд тайван байх хэрэгтэй гэж аавын сургаснаар тайван байж тусламж дуудсан. Ямар ч байсан нохой хамартаа хүрэхээр усч гэдгээр тухайн үед Малчин ууланд осол гарсан тухай яг тодорхой мэдээлэл өгсөн. Гэтэл ямар аргаар гажсаныг нь мэдэхгүй дараагийн өдөр аврах багынхан ирэхдээ мэргэжлийн уулчдыг хамруулан ирээгүй. Эрэл хайгуул хийсэн юм бол огт байхгүй. Би доошоо бууж байхдаа аавыгаа олсон учраас ямар газар үлдээснээ мэдэж байсан. 16-нд Баян-Өлгий аймгийн Онцгой байдлаас Цэнгэл сумаас гээд нийтдээ 11 хүн эхний буулгаж ирэх ажиллагаанд явсан боловч мэргэжлийн уулчид шаардлагатай гэсэн үүднээс майхан хүрээд буцацгаасан. Дараагийн өдөр нь Хилийн цэргийн 0165 дугаар ангийн Батхүү гэж хүнээр ахлуулсан тусгай бэлтгэлтэй цасны мотоциклтой хүмүүс ирсэн. Тэдний дунд Баасанжав, Азад, Агваанданзан гэсэн гурван уулчин хамт ирсэн. Хоёр дахь оролдогод би яваагүй. Гурван уулчин маань Онцгой байдлынхан болон бусад аврагчидтай яваад техникийн нөхцөл байдлаас болоод бас буцаж ирсэн. Ингээд техник технологио засч янзлаад гурав дахь оролдогоо миний бие, Баасанжав, Азад, Агваанданзан, Хилийн цэргийн Болд гэсэн таван хүний бүрэлдэхүүнтэйгээр хийсэн. Ер нь бол тийм олон хүний шаардлага байгаагүй л дээ. Тавуулаа өглөө 06.00 цагт гараад оройн 22.00 цаг гэхэд амжилттай буулгасан. Тухайн өдрийнхөө орой Өлгий хот ороод тэндээсээ нисдэг тэргээр Улаанбаатар хотод ирсэн байгаа.

-Талийгаачийн буяны ажилд хандив цуглуулах тухай мэдээлэл байсан?

-Хандив хүсч байгаа гэсэн мэдээлэл гарсан байна. Энэ мэдээлэл огт худлаа гэдгийг мэдэгдэх хэрэгтэй болов уу. Учир нь Монголд чинь буяны ажлыг хандиваар бүтээдэг гэж сонсоогүй юм байна. Бид ёс заншилаа дагаад ойр тойрноосоо болж байгаа. Оргил өөд гээд клубээс мянган зул өргөсөн гэсэн. Иймэрхүү үйл ажиллагаанд маш их талархаж байна.

Түүнчлэн энэ үеэр Монголын уулын холбооны нарийн бичгийн дарга Ж.Баянцагаан “Онцгой байдлынхан түргэн шуурхай ажилласан бол амьд байх ч юм билүү гэсэн яриа олны дунд их байна. Яг чин үнэнээр бол ийм асуудал болоогүй. Талийгаачийг осолдсон тэр газар хад асга ихтэй. Тиймээс гулгаж яваад хад мөргөж нас барсан болов уу гэсэн бидний таамаг байна. Шүүх эмнэлэгийн дүгнэлт бидний тооцоолж буйгаар гарах байх" гэлээ.