зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.08.26
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

З.Батбаяр: БОНХЯ-нд олгогдсон эрхийг зөвхөн “Монгол Ус” гэх компани гартаа оруулчихжээ

2014-3-06
0
ЖИРГЭХ
2012 оны  тавдугаар сард Усны тухай хууль батлагдсан. Гэтэл сүүлийн үед зарим үйл ажиллагаанаас болоод Усны тухай хуулийн хэрэгжилтийн асуудал хурцдаж байгаа талаар яригдах болсон. Тэгвэл энэ л асуудлын хүрээнд Усны газрын дарга асан З.Батзоригтой ярилцсан юм.
54e9e9c43fdc0f12original    2012 оны  тавдугаар сард Усны тухай хууль батлагдсан. Гэтэл сүүлийн үед зарим үйл ажиллагаанаас болоод Усны тухай хуулийн хэрэгжилтийн асуудал хурцдаж байгаа талаар яригдах болсон. Тэгвэл энэ л асуудлын хүрээнд Усны газрын дарга асан З.Батбаяртай ярилцсан юм.

-Таны зүгээс Монгол Улсын Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлд хандсан хүсэлтийг гаргасан гэсэн. Энэ талаараа?

-Өнөөдөр би Монгол Улсын үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлд хандаж хүсэлт гаргаж байгаа юм. Монгол Улсын Засгийн газраас 2013 оны арваннэгдүгээр сарын 30-ны өдөр 390, 391 гэсэн тоотой тогтоол гаргасан байдаг. Тэгвэл 390 дүгээр тогтоолоор л Засгийн газар БОНХЯ-нд хуулиар олгогдсон эрхийг төрийн өмчийн "Монгол ус" гэдэг газар шилжүүлсэн.

Усны тухай хуульд байгаль орчны асуудал хариуцсан төрийн захиргааны төв байгууллагын бүрэн эрх гэж орсон байдаг. Хоногт 100 шоо метрээс илүү их ус ашиглах газруудад БОНХЯ дүгнэлт гаргаж өгөх ёстой. Өөрөөр хэлбэл, тухайн компани хэдий хэмжээний ус ашиглаж хэдэн төгрөгний төлбөр төлөхийг тогтоож өгдөг. Гэтэл өнгөрсөн арваннэгдүгээр сарын 30-ны өдрийн 390 тоот тогтоолоор зөвхөн БОНХЯ-ны дүгнэлт гаргах ёстой эрхийг Төрийн өмчийн "Монгол Ус" гэдэг компанид шилжүүлчихжээ. Тухайлбал, "Оюутолгой", “Тавантолгой”, “Эрдэнэт” гэдэг компани жилд хэдэн метр куб ус хэрэглэх вэ гэдэг асуудлыг БОНХЯ биш харин нэг төрийн өмчийн компани шийдвэрлэхээр болчихсон сууж байна. Уг нь Усны тухай хуулинд Байгаль орчны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагад нийтдээ 24 бүрэн эрх байж байдаг. Энэ эрхүүдээс хамгийн их хөрөнгө мөнгө, томоохон бүтээн байгуулалттай холбоотой тэр эрхүүдийг нь түүж аваад Төрийн өмчийн "Монгол Ус" гэдэг компанид шилжүүлсэн тогтоол гарсан байсан. Тиймээс би Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлд хандаж байгаа юм.

-Ямар учраас томоохон бүтээн байгуулалттай холбоотой эрхүүдийг зөвхөн “Монгол Ус”-д хамааруулсан юм бол?

-Компани бол төрийн, хувийн өмчөөсөө үл хамаараад зөвхөн ашгийн төлөө явах ёстой байгууллага. Гэтэл усны тухай асуудал дээр ашгийн төлөө үйл ажиллагаа явуулдаг байж болох уу?. Жишээлбэл усны төлбөрийг ихээр авахын тулд, эсвэл усны мэргэжлийн төлбөр гаргаж өгсөнийхөө төлбөрийг ихээр авахын тулд “Оюутолгой” зэрэг компаниас маш их хэмжээний төлбөр аваад ус ашиглуулах эрх өгчихвөл, өнөөх л бидний олон жил ярьсан төрөөсөө хувийнхаа усыг хамгаалах ёстой гэсэн асуудал тавигдах юм. Мөн энэ шилжүүлчихсэн бүрэн эрхээсээ шалтгаалаад бид Туул, Орхон зэрэг томоохон гол дээр томоохон усан далан, боомтууд бария гэж байсан асуудлууд нь БОНХЯ руу биш харин нэг компани руу орчихсон байна.

-Сүүлийн үед төрийн өмчийн компаниудыг хувьцаат болгох асуудал ч яригдаад байна. Засгийн газраас ч ийм бодлогыг баримтлаад эхэлж байх шиг?

-Хэрвээ хувьцаат компани болгочихвол олон асуудал гарч ирсэн. Тухайлбал ганцхан  “Монгол Ус” гэдэг компани дээр ярихад “Оюутолгой”, “РиоТинто” зэрэг дэлхийн томоохон компаниуд “Монгол Ус” компанийн хувьцааг худалдаж авч өөрийнхөө гарт оруулахыг санаархана. Ингээд авчихвал Монголын хамгийн чухал зүйл болох усыг гартаа оруулна гэсэн үг. Өөрөөр хэлбэл, Монгол Улсын Засгийн газар 390  гэдэг  тогтоолоороо БОНХЯ-ны бүрэн эрхийг буюу сайдын бүрэн эрхийг нэг компанийн захиралд шилжүүлсэнээрээ тухайн компани усны салбарын асуудлыг дангаараа шийдэх боломжийг бий болгочихлоо. Улмаар 2013 оны 11 сарын 30-ны өдөр 391 гэсэн тогтоолыг гаргасан. Дахиад энэ тогтоолоороо хавсралтанд дурдсан обьектуудыг “Монгол Ус” гэх төрийн өмчийн компанид шилжүүлчихсэн байгаа юм.  Тодруулбал, тус компанид Дулааны цахилгаан станцуудын усны их үүсвэрийн бүх худгууд, Хөтөлийн цемент шохойн үйлдвэр, Багануур, шивээ овоогийн нүүрсний уурхай, Эрдэнэт уулын баяжуулах үйлдвэрийн усны эх үүсвэрийнх нь бүх худгуудыг шилжүүлчихсэн. Түүнчлэн Дорнодын Чойбалсан, Өмнөговийн Даланзадгад, Дархан-Уул аймгийн Дулааны цахилгаан станцуудыг ч шилжүүлсэн байгаа юм. Үүгээр зогсохгүй 17 услалтын системүүдийг шилжүүлсэн байгаа нь ерөөсөө л усны асуудлыг БОНХЯ шийдээд ч хэрэггүй, 7-8 жил хөдөлмөрлөж Усны тухай хууль гаргаад ч хэрэггүй юм байна. Хамгийн гол нь Усны газрыг татан буулгаад БОНХЯ-даа хариуцуулсан байж одоо бүр нэг компанид хариуцуулчихсан байгаа нь сонин. Тэр компани зөвхөн долоон бүрэн эрхийг эзэмшээд зогсохгүй Монгол Улсын хамгийн чухал гэсэн обьектуудын усны эх үүсвэрийг мэдэхээр болчихож. Хэрвээ энэ компани ашиг олох зорилгоор зарим үйлдвэрт ус нийлүүлэхгүй гэвэл яах вэ?. Энэ талаар Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөл авч хэлэлцэх хэрэгтэй юм.

Мөн дээрх 390, 391 дүгээр тогтоолыг хүчингүй болгохоор шүүхэд хандаад байгаа. Үүний цаад талд ерөөсөө Монгол Улсад усны асуудлыг хувьчлах ажил өрнөж байж болзошгүй юм. Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөл, шүүхээс ямар шийдвэр гарахыг олон нийтээрээ харцгаая. Ер нь цаашдаа аль үеийн Засгийн газар байхаасаа үл хамаараад хуулиар яаманд олгогдсон эрхийг аль нэг компанид шилжүүлнэ гэдэг хуулийг ноцтой зөрчиж байгаа хэлбэр юм.

-“Монгол Ус” компанийн эзэн нь хэн байдаг юм бол. Засгийн газарт нөлөөлж бас чадаж байна шүү?

-“Монгол Ус” гэдэг компани төрийн өмчит. Тэгэхээр одоогоор Төрийн өмчийн хороо энэ газрыг хариуцдаг. Харин даргаар нь Усны газрын орлогч дарга байсан Сосорбарам ажилладаг. Нэг зүйл нэмж хэлэхэд, хэрвээ энэ компани өөрийн ашгийг үүднээс буруутай үйл ажиллагаа явуулвал компани ашгийнх байх ёстой гэсэн заалтаараа ямар ч хариуцлага хүлээхгүй. Харин БОНХЯ усны асуудлаа хариуцаад явбал шал өөр.

-Усны салбар маань алдагдал их хүлээж байгаа шүү дээ. Харин энэ компанид эрхүүдийг шилжүүлсэнээр алдагдлаа нөхөнө гэж тооцсон байж болох уу?

-Ус өөрөө бизнес мөн үү?. Магадгүй “Оюутолгой”, “Тавантолгой”-той харилцах асуудал дээр бизнес байж болох юм. Тэгвэл хүн амийг усаар хангах, дулаан, цахилгаанаар хангах асуудалтай холбоотойгоор ус бол бизнес биш. Тиймээс төрийн мэдэлд байх ёстой. Гадаадын улс оронд ч энэ асуудал төрийн мэдэлд байдаг.

-Ер нь уул уурхайн компаниуд хэр хэмжээний ус хэрэглэдэг бол?

-Дэлхий дахины жишгийг аваад үзэхэд усны төлбөр нь тухайн уул уурхайн компанийн нийт гаргаж байгаа зардлын 1 хувиас давахгүй бол  усны үнэ өндөр биш, боломжит хэмжээнд байна гэж үздэг. Гэтэл өнөөдөр манайд Уул уурхайн компаниудын төлж байгаа төлбөр нь нийт зардлынх нь 0,01 хувьтай тэнцэх хэмжээнд байж байгаа. Тиймээс хэдийгээр ийм байгаа ч их төлбөр авахын тулд хуулийг зөрчөөд яамны бүрэн эрхийг нэг компанид шилжүүлнэ гэдэг аюултай. Тэр дундаа төрийн өмчийн байгууллагыг хувьчилж болохоор байдалтай байхад.

-БОНХЯ-д тэгэхээр усны асуудлыг шийдэх бүрэн эрх байхгүй гэсэн үг үү?

-Бодитойгоор шийдэх бүрэн эрх бараг үлдээгүй. Хамгийн чухал эрхүүдийг нь сорчлоод нэг компанид өгчихсөн.

Д.Ундрах /24tsag.mn/

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
Олон хүнд онц хэмжээний хохирол учруулсан Д.Отгонбаярыг ЭРЭН СУРВАЛЖИЛЖ байна
“Говь” ХК-ийн Гүйцэтгэх захирал Б.Амарсайханы гадаад паспортыг хүчингүй болгожээ
С.Баярбилэг: "Ноорог"-т холбогдох хэрэг хаагдаагүй
ГАЗРЫН НАЙМАА: МУ-ын 2 га газрыг БНСУ-ын иргэд хууль бусаар 3 ТЭРБУМ ТӨГРӨГӨӨР заржээ
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (6)

  • Зочин (203.194.115.52)
    Tom toroos uhaalag torluu geed bgaazdee? Yam bodlogoo heregjuul. Zovshoorol olgoh, hyanah ajliig busad ni hiig. Zov uu?
    2014 оны 03 сарын 07 | Хариулах
  • зочинф (202.70.42.26)
    Зөв асуудал хөнджээ.Хүн төрлөхтөн шинэ газар нутаг эрэлхийлж Ангараг, Сар г.м гаригруу тэмүүлж байгаа энэ үед хамгийн түрүүнд тэнд ус байгаа эсэхийг л хайж байна. Өнөөдөр манай гариг дээр 1,7 тэрбум хүн усны нэн хомсдолтой нөхцөлд 1,2 тэрбум хүн хомсдолтой 1,5 тэрбум хүн дөнгөж ундны усны шаардлага хагас дутуу хангасан ус хэрэглэж байна. Манай улсын хувьд хүн амийн 48 хувь нь Алтан тэвшийн хөндий буюу Улаанбаатар хот, хот орчимд амьдраж энэ хөндийн усаар хангагддаг. Өнөөдөр Алтан тэвшийн хөндийн гүний усны нөхөгдөх чадавхи 6,8лС харин Улаанбаатарийн хэрэглээ 7,2лС буюу 0,4лС-ийн алдагдалтай явж байна. Энэ алдагдал нэмэгдэх хэмжээгээр Монгол улсын хүн амын тал хувь нь ундны усны хомосдолд орох өндөр эрсдэлийг бий болгож байна.Хомсдолд орохгүй байх анхны алхам бол хүссэн хүсээгүй усны хэрэглээг төрийн өндөр хяналтан доор зөв менежментээр ашиглаж сурах шаардлага зайлшгүй урган гарч ирж байгаа энэ цаг үед усыг захиран зарцуулах эрхийг ашгийн төлөө аж ахуйн нэгжид өгнө гэдэг туйлийн хариуцлаггүй бөгөөд сэтгэлгүй хүний гаргасан шийдвэр болж байна. Маш ойрын ирээдүйд ус,усны үнэ Монгол улсын хэрэглээний үнийн суурь үнэ болно. Өөрөөр хэлбэл бензин шатахуун, валютийн ханш зэрэг нь үнийг тогтоох суурь хүчин зүйл байхаа больсон байх болно. Ийм үед бидний амьдралийн үнэ цэнийг аль ч утгаараа тогтоох хүчин зүйл болох усны нөөцийг нэг аж ахуйн нэгжид дангаар нь эзэмшүүлэх эрх өгөж байгаа хүмүүс зөвхөн эндээс маш ойрийн ирээдүйд олох асар их ашгийг л бодож шийдвэр гаргаж байгаа нь харамсавч барахгүй үр дагаварт хүргэх болно гэдийг АРД ИРГЭД БИД ХАТУУ ОЙЛГОХ цаг нэгэнт болжээ.
    2014 оны 03 сарын 06 | Хариулах
    • Тэгээд яам усны татвар тооцоог хураагаад явж байх уу.Монгол Ус чинь яамны салбар нэгж биш юм уу.Тооцоог нь ТӨХ.Яам хянадаг юм байгаа биз дээ.Үнэ тарифийн бодлогыг нь ч гэсэн Засгийн газар Яам тогтооно биз дээ.
      2014 оны 03 сарын 06
    • бадрах
      Улаанбаатар усгүй болж байгаа.Туул гол огт үгүй болсон.Их бага баянгийн голын эхэн дээр төсөл хэрэгжүүлэх нэрээр 4 худаг 1.2 тэрбумаар ухсан.мундаг худаг байгаа биз. Томчуудын хуйвалдааны тод жишээ.АТГ мэддэг боловч зайлсхийдэг.Ийм байхад Монгол улс дампуурхаас өөр замгүй Сосорбарам гуай сэрүүн зүүдэлж дээ.
      2014 оны 03 сарын 06
  • Зочин (203.169.53.11)
    aimar ym aa. yah yostoi ve
    2014 оны 03 сарын 06 | Хариулах
    • Иргэд
      Сосорбарам хэрэггүй төслүүд санаачилж бизнесс хийхийг эртнээс эхэлсэн.Бас Бага баянг дахин үймүүлэх гээд л явж байгаа.Одоо ч тар нь танигдсан.Орон нутгийн иргэд хууль мэддэг тэмцэж чаддаг болсон доо. АТГ анхаараарай.
      2014 оны 03 сарын 06
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Дулаан хангамжийн 11 Г, Д гол шугамыг ф1000 мм-ийн голчтой болгон өргөтгөх ажил 70 гаруй хувьтай үргэлжилж байна
    38 мин
  • Нийслэлийн цэцэрлэгийн хоёрдугаар шатны бүртгэл пүрэв гарагт эхэлнэ
    1 цаг 23 мин
  • Б.Уянга: "Мандала Турс" компанид хулхидуулсан хүмүүс хамтдаа тэмцмээр байна
    1 цаг 59 мин
  • Дуудлага худалдаагаар Шуудангийн 24 дүгээр салбар байрлаж байсан барилгыг 1.6 тэрбум төгрөгөөр зарлаа
    2 цаг 26 мин
  • Манай улсын 17 аймгийн 137 сум ТАРВАГАН ТАХАЛ өвчний байгалийн голомттой
    2 цаг 45 мин
  • Монгол-Хятадын 5 дахь удаагийн экспод монголын 350 гаруй ААН оролцож байна
    3 цаг 9 мин
  • Голуудын усны түвшин өмнөх өдрийнхөөс 5-30 см нэмэгдсэн байна
    3 цаг 16 мин
  • Маргаашаас тэгш, сондгойгоор зорчино
    4 цаг 29 мин
  • "The Beatles"-ийн ард байсан хүн
    4 цаг 47 мин
  • Өнөөдөр хийгдэх цахилгаан засварын хуваарь
    4 цаг 50 мин
  • Ирэх оноос тохижилт, хог тээврийн үйл ажиллагааг хороодод бүрэн хариуцуулна
    4 цаг 59 мин
  • Малчны хүүхэд ХААИС-д үнэ төлбөргүй суралцахын тулд ямар шаардлагыг хангасан байх ёстой вэ?
    5 цаг 4 мин
  • Хичээл орохоос өмнө амжуулах хэрэгтэй ЗҮЙЛС
    5 цаг 39 мин
  • 2024–2025 оны хичээлийн жилд боловсрол нөхөн олгох сургалтад нийт 5251 хүн хамрагджээ
    5 цаг 40 мин
  • Хоёрдугаар тойрог замын ТЭЗҮ боловсруулах ажил 70 хувьтай үргэлжилж байна
    5 цаг 53 мин
  • Есдүгээр сарын цаг агаарын урьдчилсан ТӨЛӨВ
    5 цаг 54 мин
  • Ерөнхий сайд Г.Занданшатар КОЙКА-ын ерөнхийлөгчтэй уулзав
    5 цаг 55 мин
  • ӨНӨӨДӨР: Дэлхийн бизнес эрхлэгч эмэгтэйчүүдийн чуулга уулзалт үргэлжилж байна
    5 цаг 58 мин
  • Зурхай: Удирдлагын суудалд суухад сайн өдөр
    6 цаг 2 мин
  • Улаанбаатарт 23 градус дулаан байна
    6 цаг 10 мин
  • Найранд дуулахад "хамгийн сайхан" 24 дуу
  • МУГТ Н.Нандинхүсэлийг орлох Амари Робинсон гэж хэн бэ?
  • UFC-ийн дэвжээнд ГАНГАН байгаа Т.Нямжаргалын тухай 12 баримт
  • “T-ARA”-гийн таны мэдэхгүй байж мэдэх БАРИМТУУД
  • "The Mongolz" багийн тухай таны мэдэх ёстой баримтууд
  • Борооны тухай тунгалаг мөртүүд
  • Rokit Bay: Өөрийгөө хамгаалж эхэлье дээ, энэ чинь одоо...
  • Victoria Danny: Би ирээдүйд илүү олон гоо бүсгүйн тэмцээнд оролцож, алдартай болохыг хүсдэг
  • Танилц: Засгийн газрын хуралдаанаас гаргасан шийдвэрүүд
  • Г.Занданшатар: Засгийн газрын хэмнэлтийн бодлогод төрийн өмчит компаниуд манлайлал үзүүлэх ёстой
  • Удтал “сураг алдарсан” Ч.Улаан гарч ирэв
  • Энэ сарын 25-наас тэгш, сондгой дугаарын хязгаарлалт үйлчилнэ
  • Бороотой өдрийн банштай цайны ЖОР
  • Шадар сайд, УОК-ын дарга С.Амарсайханы өгсөн үүрэг даалгаврын хүрээнд бүх шатны онцгой комисс өндөржүүлсэн бэлэн байдалд ажиллаж байна
  • Үер, усны аюулаас сэрэмжлүүлж байна
  • Улаанбаатар ногоон орон сууц төслийн эхний ээлжийн 220 айлын орон сууцны барилга угсралтын ажил дууслаа
  • Энэ долоо хоногт хийгдэх цахилгаан засварын хуваарь
  • Монгол бахархал: “MONGOLZ”-ын 12 жил
  • Т.Нямжаргалтай өнөөдөр UFC-ийн дэвжээнд тулах “буруу эргэлт” хочит Терранс Саетерн гэж хэн бэ?
  • “Мандал турс” аяллын компани Жининь-Датон-Хөх хотын аялалд явсан аялагчдаа замын дундаас хаяжээ
  • Найранд дуулахад "хамгийн сайхан" 24 дуу
  • UFC-ийн дэвжээнд ГАНГАН байгаа Т.Нямжаргалын тухай 12 баримт
  • МУГТ Н.Нандинхүсэлийг орлох Амари Робинсон гэж хэн бэ?
  • Г.Занданшатар: Засгийн газрын хэмнэлтийн бодлогод төрийн өмчит компаниуд манлайлал үзүүлэх ёстой
  • Удтал “сураг алдарсан” Ч.Улаан гарч ирэв
  • “T-ARA”-гийн таны мэдэхгүй байж мэдэх БАРИМТУУД
  • Нүглийн нүдийг гурилаар хуурсаар удав!
  • Х.Нямбаатар: Бүгдэд хошуу дэвсээд, чимээгүй өнгөрөөгөөд байх юм бол би энд Хотын дарга хийгээд ч хэрэггүй
  • Victoria Danny: Би ирээдүйд илүү олон гоо бүсгүйн тэмцээнд оролцож, алдартай болохыг хүсдэг
  • Улаанбаатар ногоон орон сууц төслийн эхний ээлжийн 220 айлын орон сууцны барилга угсралтын ажил дууслаа
  • Энэ долоо хоногт хийгдэх цахилгаан засварын хуваарь
  • Энэ сарын 25-наас тэгш, сондгой дугаарын хязгаарлалт үйлчилнэ
  • Rokit Bay: Өөрийгөө хамгаалж эхэлье дээ, энэ чинь одоо...
  • Роботууд "найз охид"-ыг орлох цаг ОЙРТСООР...
  • Дэлхийн 25 орны бизнес эрхлэгч эмэгтэйчүүд Улаанбаатар хотноо чуулж байна
  • Борооны тухай тунгалаг мөртүүд
  • Үер, усны аюулаас сэрэмжлүүлж байна
  • Бороотой өдрийн банштай цайны ЖОР
  • Шадар сайд, УОК-ын дарга С.Амарсайханы өгсөн үүрэг даалгаврын хүрээнд бүх шатны онцгой комисс өндөржүүлсэн бэлэн байдалд ажиллаж байна
  • Танилц: Засгийн газрын хуралдаанаас гаргасан шийдвэрүүд
24 баримт
  • "The Mongolz" багийн тухай таны мэдэх ёстой баримтууд
  • “T-ARA”-гийн таны мэдэхгүй байж мэдэх БАРИМТУУД
  • UFC-ийн дэвжээнд ГАНГАН байгаа Т.Нямжаргалын тухай 12 баримт
  • МУГТ Н.Нандинхүсэлийг орлох Амари Робинсон гэж хэн бэ?
  • 2026 оны төсвийн төсөлд ИРГЭД хэрхэн саналаа өгсөн бэ?
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК