Цагдаагийн удирдлагуудыг хорих шүүхийн шийдвэр гарснаас хойш хэд хоног өнгөрлөө. Хэвлэл мэдээллийнхэн ч уг хэрэг явдалтай холбоотой мэдээ мэдээллийг цаг алдалгүй шуурхай хүргэж байна. Гэхдээ сэтгүүлчид дээрх асуудлыг аль өнцгөөс харж, үнэлж цэгнэж байна вэ, үнэн бодитой мэдээлэл түгээж чадаж байна уу, үгүй юү гэдэг нь бас л чухал сэдэв. Яагаад гэвэл долдугаар сарын нэгний хэрэг бол үнэхээр нарийн төвөгтэй, ээдрээтэй асуудал. Энэ утгаараа улс төрийн нөлөөлөл өчүүхэн бага хэмжээгээр ч орох ёсгүй. Түүнд хяналт тавьж, мэргэжлийн үнэн зөв дүгнэлт гарч чадаж байгаа эсэхийг нарийн тандаж мэдээлэх нь сэтгүүлчдийн үүрэг. Гэтэл зарим сонин хэвлэл, телевизээр илт нэг талыг барьсан агуулгатай мэдээ, нийтлэл тодорхой хэмжээгээр ажиглагдах болсныг уншигчид анзаарчээ. Нэгэн өдөр тутмын сонинд нийтлэгдсэн “Шүүхийг шүтэхүй” өгүүлэлд “Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуульд “Шүүхийн шийд¬вэрийг Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт байгаа иргэн, албан тушаал¬тан, аж ахуйн нэгж байгууллага зөвхөн биелүүлэх үүрэгтэй”. Мөн “Шүүхийн шийд¬вэр нь хууль ёсны ба үндэслэлтэй эсэхийг зөвхөн дээд шатны шүүх дүгнэнэ” гэж заасан байдаг. Тэгвэл шүүхээс гаргасан цагдан хорих шийдвэрийг цагдаагийн байгууллага бие¬лүү¬лэх үүрэгтэй. Энэ үүргээ бие-лүүлэхээс татгалзаж, зохион бай¬гуулалттай эсэргүүцэхээ мэдэгд¬сэн Монголын цагдаа¬гийн байгууллага юу хий¬чи¬хэв ээ? Хууль сахиулагч, цагдаа¬гийнхан энэ үйлдлээрээ Монголын нийгмийг хааш нь юу руу чирч яваагаа ухаарч байна уу гэж асууя. Эгзэг нь таарвал хулгана зааныг чирээд нүх рүү унагачихдаг юм гэсэн” гэгчлэн бичжээ. Бас нэгэн сэтгүүлч “Би айж байна” гарчигийн дор “Би жирийн иргэн. Тийм учраас л үүнийг бичиж сууна. Би 2008 оны долоодугаар сарын 1-нд болсон үйл явдлаас үүдээд цагдаагаас сүнсээ зайлтал айдаг болсон. Гэвч цаг хугацаа аливаа зүйлийг мартагнуулдагийн жишгээр энэ тухай бодох сөхөөгүй явж. Гэтэл уржиг¬дар Сүхбаатар дүүргийн шүүхийн шийдвэрийг цагдаа нар биелүүлэхээс татгалзсан нь эл айдсыг сэргээлээ. Одоо мөрдөж буй хуулиар бол Монгол Улсад эцсийн шийдвэрийг гаргадаг ганц байгууллага бол шүүх. Шүүхийн шийдвэр эцсийнх байх ёстой. Шүүхийн шийд¬вэрийг үг дуугүй биелүүлдэг байх хуультай. Зарим нь са¬нал зөрж магадгүй ээ. Гэхдээ би л лав тэгж боддог. Энэ улсын иргэн бүр хуульд захирагдаж амьдрах ёстой. Ингэж ч итгэдэг. Гэтэл ур-жигдар юу болов оо… 2008 оны долоодугаар сарын 1-нд Монголын цагдаа МАХН-ын байрыг хамгаалж дөрвөн ир¬гэнээ буудан хороосон юм. Эл хэргийг таслан шүүх шүүх хурал Сүхбаатар дүүргийн шүүхийн байранд болов. Шүүх хурал ч гэж дээ, дөнгөж нээгээд хэрэгт холбогдсон цагдаагийн дөрвөн хурандаад таслан сэргийлэх арга хэмжээ авч хорих шийдвэр гаргалаа. Гэтэл шүүхийн байранд ажил үүргээ гүйцэтгэж шүүхийн шийдвэрийг биелүүлэх ёстой цагдаа нар “Бид дарга нараа хорихгүй. Тэд буруугүй” гээд хөдөлсөнгүй. Ингэж төр, ард түмнийхээ төлөө амиа өгнө гэж тангараг өргөсөн цагдаа нар шүүхийн шийдвэрийг эсэргүүцэв” гэж ”үзэл сурталджээ”.
Энэ хоёр өгүүллийн агуулга гарчигнаасаа л шүүхийн шийдвэрийг, цаашилбал ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржийн байр суурийг эерэг өнцгөөс харж тайлбарлахад чиглэгдсэн нь тодорхой байна. Хамгийн гол нь “Шүүхийн шийдвэр л эцсийн бөгөөд мэргэн байдаг. Цагдаагийн экс дарга нар буудах тушаал өгснөөр хүний амь эрсдсэн. Үүнийг шударга шүүх тогтоолоо” гэдэг санааг иргэдэд тулгах гэж хичээжээ. Үнэн хэрэгтээ манай шүүх маргаантай, хуудуутай шийдвэр гаргаж байгаагүй гэж үү? Ажлын хариуцлага алдаж, өрөөсгөл дүгнэлт гаргаж байсан нь хууль, шүүхийн практикийг тойроогүй тохиолдол гэдэгтэй санал нийлэхгүй хүн ховор биз ээ. Шүүхийг шинэчлэх уриалга төр засгийн хэмжээнд яригдаж байгаа нь үүний нотолгоо биш гэж үү?
“Би буудах тушаал огт өгөөгүй гэдгээ олон дахин хэлсэн. Байлдааны сум тавьж өгч болохгүй, байлдааны сумаар буудахгүй шүү гэдэг үүргийг цагдаагийнхандаа өгсөн. Манай цагдаагийнхан миний үүргийг авсан гэдгээ баталдаг, хөндлөнгийн хүмүүс ч нотолдог. Хэн нэгний хийсэн хэргийн төлөө, үймээнийг тараах ажиллагаанд оролцсон гэдгээр нь зориуд цагдаагийнхныг буруутгаж байгаа л ажиллагаа. Байлдааны сум хэрэглээгүй, манай цагдаа хүн алаагүй. Ийм байхад биднийг цэргийн гэмт хэрэг үйлдсэн гэж үзэж байгаа нь үндэслэлгүй. Тухайн үед би дотоодын цэргийн дарга байгаагүй. Үймээнийг тараах ажиллагаанд ч дотоодын цэрэг оролцоогүй. Иймээс энэ бол үнэндээ гэмт хэргийн бүрэлдэхүүнгүй асуудал. Ийм байхад Сүхбаатар дүүргийн шүүх биднийг хилсээр буруутгах гэж, хорих гэж байгаа нь ноцтой гажуудал”. Энэ бол Ч. Амарболд генералын шүүх хурлын дараа илэрхийлсэн байр суурь. Хуулийн салбарт, ялангуяа хууль хэрэгжүүлэх түвшинд олон жил ажилласан хүний үзэл бодол. Шүүх түүний мэдүүлгийг батлах баримтыг шаардах, улмаар түүнд тулгуурлаж шийдвэрээ гаргах талаар хангалтгүй ажиллаж байна гэж үзэж буй жирийн иргэд, сэжигтнүүдийн өмгөөлөгчдийн байр суурийг нохой хуцахын дайтай үл тоож, зөвхөн цагдаа, улмаар нэгэн улст өрийн хүчнийг яллавал шударга шүүхийн шинжийг илэрхийлж чадахгүй билээ.
Ер нь цагдаагийн удирдлагуудын хэрэг явдалтай холбогдуулж цагдаагийн нэр хүндийг нийтэд унагаах нь нийгэмд ямар хор хохиролтойг улстөрчид мэдэхийн дээдээр мэдэж байгаа. Гэхдээ “Шүүхийн байрыг бүсэлж, иргэдийг айдаст автуулсан цагдаа үүргээ гүйцэтгэсэн гэв үү” гэгчлэн бичүүлж, иргэн цагдаа хоёрыг үл ойлголцолд хүргэх ажлаасаа татгалзахгүй байгаа нь эмгэнэлтэй.
