Гадаад улсад эх орноо төлөөлөн суух зарим элчин сайдын томилгоо өнгөрсөн оноос эхлэн гацаанд ороонд байсан билээ. Тэгвэл өчигдөр болсон чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар элчин сайд томилох асуудлыг хэлэлцэн дэмжсэн юм. Харин Монгол Улсаа төлөөлөн суух элчин сайдуудын хэн нь хэн бэ гэдэг анхаарал татсан хэвээр байна. Олны анхаарлын төвд байсан уг асуудалд улс төрийн шахааны хүн ч тууж яваа нь нууц биш. Онцолж харах шаардлагатай хүмүүс ч байгаа билээ.
Парламентын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар элчин сайд томилох асуудлыг хэлэлцэх үеэр нэг их маргаан дэгдээгүй. Гэхдээ Ерөнхийлөгчийн таалаагүй, дэмжих боломжгүй хэмээн үзсэн хүмүүс дахин орж ирсэн нь сонирхол татсан үйл явдал байсан юм.
Томилгоог эргэн санавал, Монгол Улсаас Шведийн Вант Улсад суух Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайдаар Очирын Энхцэцэг, Япон Улсад суух Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайдаар Дамбадаржаагийн Батжаргал, Канад Улсад суух Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайдаар Ядмаагийн Ариунболд, Их Британи, Умард Ирландын Нэгдсэн Вант Улсад суух Элчин сайдаар Наранхүүгийн Тулга, Австралийн Холбооны Улсад суух Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайдаар Гончигзэвэгийн Тэнгэр, Тайландын Вант Улсад суух Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайдаар Наваан-Юндэнгийн Чимгүүндарь нарыг тус тус томилуулах саналыг Засгийн газар гаргасан байгаа. Гэхдээ алдар цуу нь мандсан, шахаагаар оруулж байгаа хоёр хүний асуудлыг чуулганаар хэлэлцээгүй юм. Бүтэн жил орчим хугацаанд хойш тавигдсан элчин сайдуудын асуудал ямартай ч ийнхүү шийдэгдсэн нь сайн хэрэг. Үүн дотроос хамгийн их анхаарал татсан хүмүүс бол Н.Чимгүүндарь, Г.Тэнгэр нар.
Элчин сайд нарын нэрийг Засгийн газрын хуралдаанаар баталж, зарласны дотор өнгөрсөн жилийн хавраас өдий хүртэл Ерөнхийлөгчийн таалалд нийцээгүй хоёр хүнийг дахин зүтгүүлсэн нь хачирхалтай. МАН дотор дээрх хоёр хүнээс өөр сонголт байгаагүй хэрэг үү гэсэн зүйл ч яригдаж байна. Анх тавьж байсан саналаа өөрчилж, Г.Тэнгэрийг Японд биш Австралийн холбооны улсад, Н.Чимгүүндарийг Канадад биш Тайландын вант улсад суух Элчин сайдаар томилуулах санал гаргаж. Нэмэгдэхүүний байрыг солиход нийлбэр өөрчлөгдөхгүй гэдэг шиг хаана ч томилсон бай Монгол Улсаа төлөөлөх нь гарцаагүй. Ёстой л нүгэлийн нүдийг гурилаар хуурсан хэрэг юм.
Н.Чимгүүндарийн хувьд Н.Оюундарь гишүүний дүү гэдгийг МАН-ынхан андахгүй. Эрхэм гишүүний дүүг жийгээд унагах хүн ховор. Тиймээс Канадад биш Тайландын вант улсад тохоон томилоё хэмээн буурь сэлгүүлэн зүтгүүлэх техник хэрэглэж байгаа нь нууц биш. Гишүүн эгчийнх нь оролцоо ч үүнд багагүй бий гэдэг.
Харин Г.Тэнгэрийн хувьд С.Баярын хүн гэж цоллогддог. Сү.Батболдын засаглалд дэд сайдын албан тушаал хашиж байсан нэгэн. Түүнийг элчин сайдаар томилуулах асуудалд түлхүү анхаарсан хүнээр ЗГХЭГ-ын дарга, Монгол Улсын сайд Г.Занданшатар тодроод байна. Сошиал ертөнцөөр ч үүний талаар бичиж, шуугиж эхэллээ. Тиймээс “шахааны” гэх тодотголтой болсон Г.Тэнгэрийг аль нэг улсад элчин сайд болгох тэмцэл өнгөрсөн оноос эхтэй. Н.Чимгүүндарьтай нэгэн адилаар суурьших байршлаа сольж, зүсээ хувирган орж ирсэн хүн.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зүгээс "Элчин сайдаар ажиллахаар болсон эдгээр нэр дэвшигч нь тухайн албыг хаших насны шалгуурыг хангаагүй, тэднийг томилохдоо төрийн албаны мерит зарчмыг зөрчсөн болон Монгол Улсын чухал гуравдагч хөрш орнуудад суух Элчин сайдын өндөр хариуцлагатай албыг зохих төвшинд хашиж чадахгүй гэж үзэж байгааг харгалзан тэднийг тохоон томилох тухай зарлиг болон Итгэмжлэх жуух бичгийг гаргах боломжгүй байна” гэж мэдэгдсэн. Магадгүй он дамнасан учир өдгөө насны шалгуурт нь тэнцчихсэн юм байх л даа. Тиймээс МАН-ын элчин сайдаар томилмоор байна хэмээн дэвшүүлсэн нь гарцаагүй.
Нутаг нуга, танил талын томилгоогоо улс орон дамнуулан хийж боломгүй байлтай. Гэхдээ хэн засаглана түүний хэлснээр, гар сунгаснаар асуудал шийдэгддэг болсон цагт хууль, журам ярих нь илүүц болсон цаг юм уу даа. Ийнхүү шахааны хоёр сугарч үлдэн, дараагийн довтолгоог хүлээж байгаа бололтой. Шахаж, шахаанд оруулах хугацаа ч удахгүй биз. Ер нь, энэ хоёр хүнийг заавал томилуулах гээд байгаа цаад шалтгаан нь юу вэ гэдэг анхаарал татсан хэвээр. Маш том лобби байхыг ч үгүйсгэхгүй. Дахин зүтгүүлж, томилуулах нь МАН-ынхны туйлын зорилго, зорилт хэрэг үү гэсэн асуулт ч байна.
Ямартай ч очих газрын байршлыг нь сольчихож. Харин томилогдох эсэх нь Ерөнхийлөгчийн тааллын хэрэг болон үлдлээ.
Сэтгэгдэл (19)