Гитлер нэртэй улаан цэрэг
Эх орны дайнд улаан цэрэг Семен Константинович Гитлер гэсэн нэртэй нэгэн байлдагч оролцжээ. Тэрбээр еврей үндэстэн байсан гэнэ. Мөн муугүй тулалдсан тул “Байлдааны гавьяаны” медалиар шагнагдаж байжээ. Харин шагналын тодорхойлолтод Гитлер гэсэн нэр бичих нь нэг л зохимжгүй байсан тул дарга нар нь өөрчлөн Гитлев болгон бичээд явуулсан байдаг аж.
“Войтек”-ийн байгуулсан гавьяа
Дэлхийн II дайны үеэр Польшийн армийн дайчид Иранд байлдаж байгаад нэгэн бамбарууш олжээ. Цэргүүд түүнийг хаясангүй, харин ч тэжээн хүн бүхэн анхаарал тавьдаг болсон байна. Заримдаа жаахан шар айраг ч уулгачихдаг байж. Түүнийг “Войтек” хэмээн дууддаг байсан бөгөөд их бууны ангийн хангалтын 22 дугаар ротод дансалсан байна. Уг бамбарууш тэдэнтэй хамт Итали хүрсэн төдийгүй Монте-Кассиногийн дэргэдэх тулалдааны үеэр цэргүүдийн хамт их бууны сум морин тэрэгнээс буулган галын цэг рүү зөөж тун их тус болжээ. Эдүгээ Польшийн армийн 22 дугаар ротын бэлгэдэл дээр “Войтек”-ийн хөргийг зурсан байдаг ажээ.
Шарил хөндсөнөөс болоогүй
1941 оны зургадугаар сарын 21-ны өдөр Зөвлөлтийн эрдэмтэд Тамерланы шарилыг тагийг нээсэн тул дэлхийн II дайн эхэлсэн гэж үзэх хүмүүс байдаг. Мөн хааныг бунхалсан шарилын хайрцагны таг дээр түүний амгалан тайван байдлыг эвдсэн нэгнийг ихээхэн гай дайрах тухай бичээс байсан гэх нэгэн ч байдаг. Тэр ч бүү хэл бунханыг битгий хөнд хэмээн тун өндөр настай гурван өвгөн анхааруулж байсан тухай яриа ч байдаг ажээ. Гэвч үүнд итгэхгүй байх нэг үндэс бий. Учир нь Гитлер ЗХУ-д халдан довтлох энэ өдрийг тун эртнээс товлосон байдаг билээ.
Хийлчээ нуусан арга
1941 онд Норвегийн нийслэлийн концертын их танхимд сонгодог хөгжмийн тоглолт болж байх үеэр герман цэргүүд түүний гоцлол хийлчийг баривчлахаар дайран орж иржээ. Тэрбээр еврей үндэстэн байсан аж. Үүнийг мэдсэн хөгжмийн удирдаач Харальд Хейде хөгжимчиддөө Норвегийн сүлд дуулал тоглохыг тушаасан байна. Зааланд байсан хүмүүс ч гэнэтхэн концертын хөтөлбөр өөрчлөгдсөнд гайхан шуугилдаж, улмаар босч зогсох үеэр хийлч Эрнаст Глазер германчуудаас нуугдаж амжжээ.
“Динамо” багийнхний эмгэнэлтэй хувь заяа
1942 оны наймдугаар сард фашистууд Киевийг эзэлсэн амжилтаа улам бататгаж, үзэл суртлын хувьд өрсөлдөгчөө улам дарахын тулд тухайн үедээ “Старт” нэртэй байсан “Динамо” нийгэмлэгийн тамирчидтай хөл бөмбөгмйн тэмцээн зохиожээ. Эхний тоглолтод сонирхогч офицеруудаас бүрдсэн германчуудын багийг маш амархан буюу 5:1 гэсэн харьцаагаар хожжээ. Тэгэхээр нь германчууд энэ багийнхаа талыг мэргэжлийн хөл бөмбөгчдөөр бүрдүүлэн дахин тоглосон байна. Мөн үүнийхээ зэрэгцээ заавал хожигдох талаар сэтгэл зүйн ихээхэн дарамт үзүүлжээ. Гэвч “Динамо” багийнхан 5:3-аар дахин хожсон байна. Уг тэмцээний дараа энэ багийнхнаас нэг хэсгийг нь буудан хороож, нэлээдийг нь бөөнөөр хорих лагерь руу илгээсэн байдаг ажээ.
“Фанта” мэндэлсэн түүх
Дэлхийн II дайны эхээр Германы “Кока- Кола” ундаа савладаг үйлдвэрүүдэд Америкаас түүний орцонд ордог дагавар бүтээгдэхүүнүүдийг нь нийлүүлэхээ больсон тул өөрийн эрхгүй хаалгаа барихаас аргагүй байдалд хүрчээ. Гэвч угийн туйлбартай германчууд алимны хальс зэргийг ашиглан хийжүүлсэн ундаа хийж эхэлсэн байна. Түүнийгээ “Фанта” хэмээн нэрлэсэн агаад энэ нь “фантази” гэсэн үгнээс гаралтай аж. Ингэхэд энэ үйлдвэрийн захирал Макс Кейт фашист үзэлтэй нэгэн байгаагүй гэнэ. Тиймээс “Фанта“ ундааг нацистууд зохиосон гэх буруу ойлголт байдаг аж. Дайны дараа Кейт “Кока-Кола” компанийн удирдлагатай холбоо барин уг үйлдвэрийн суурин дээр өөрийнхөө зохион гаргасан “Фанта” ундааг үйлдвэрлэх эрхээ авчээ.
Зүрхийг нь үхүүлэх арга
Дэлхийн II дайны үед Германы Юнкерс-87 онгоцонд угтах салхины хүчээр ажиллах маш хүчтэй дуугардаг дохиоллын систем тавьдаг байжээ. Ийм онгоц бөмбөгөө хаяхаар доошоо хурдтайгаар шумбах үед аймшигтай муухай чимээ гарган, ингэснээрээ дайсныхаа зүрхийг үхүүлэх тооцоотойгоор хийсэн ажээ.
Эрдэмтний үгэнд итгээд
Германчууд дэлхийн дайны төгсгөл хавьцаа ФАУ маягийн нэлээд хэдэн төрлийн пуужин үйлдвэрлэсэн боловч тэдгээрийн заримыг нь дайсныхаа эсрэг хэрэглэхээс Рейх татгалзсан байдаг юм. Тухайлбал, Вернер фон Брауны зохион бүтээсэн маш хүчтэй пуужинг юуны учир татгалзсан бэ гэхээр сансарт аварга том мөснүүд бөөн бөөнөөрөө хөвж явдаг гэсэн эрдэмтэн Ганс Гербигерийн үгэнд итгээд, уг пуужинг хэрэглээгүй байна.
Д.Гал
Сэтгэгдэл (4)