"АТГ Монголын агаарын хүчний саяхан огцорсон даргыг ОХУ-д үйлдвэрлэгдсэн сөнөөгч онгоцны хөдөлгүүр болон бусад хэсгүүдийг Хойд Солонгост худалдаалахыг завдсан хэргээр шалгагдаж байна" хэмээн “Washington post” бичжээ.  Сонины бичсэнийг тоймлон хүргэе.

Холбогдох албаны хүмүүс энэ хэрэгт холбогдсон Бригадын генерал Т.Дашдэлэг болон хоёр залууг шалгаж байна. Хэрэглээнээс гарсан MiG-21 сөнөөгч онгоцны хөдөлгүүр, хэрэгсэл багтсан 20-иод хэсгийг 1.5 сая ам.долларт худалдаалах тохиролцоо 2011 оноос хийгдсэн байжээ.
Энэхүү хэрэг явдал өнгөрсөн намар Хойд Солонгосын тал мэдэгдэл хийснээр илэрсэн байна. Монголын Засгийн газар 2012 оны 11 дүгээр сард Улаанбаатар хотноо Япон, Хойд Солонгостой дипломат уулзалт зохион байгуулж байх үед MiG онгоцны хэрэг Монголын эрх баригчдын анхаарлыг татсан юм. Албаны уулзалтын үеэр Хойд Солонгосын төлөөлөгч Сон Ил Хо “Бид мөнгөө буцааж авмаар байна” хэмээн хэлснээр нууц наймаа ил болжээ.

Сөнөөгч онгоцны хөдөлгүүр, хэсгүүдийг худалдаалах нь 1979 онд үзэглэсэн ОХУ-д үйлдвэрлэж Монголд шилжүүлсэн цэргийн зэвсэг, техник хангамжийг ямар нэгэн гуравдахь оронд Зөвлөлтийн армийн зөвшөөрөлгүйгээр худалдаалах, шилжүүлэхийг хориглоно гэсэн гэрээг илт зөрчиж буй хэрэг юм.

Оросын Аюулгүй албаныхан зөвшөөрлийг өгөөгүй боловч Хятадаар дамжуулж Хойд Солонгос руу тээвэрлэсэн тохиролцооны бараа тэдний гарт хүрээгүй байна.

АТГ-ын Мөрдөн шалгах хэлтсийн дарга Э.Амарбат өнгөрсөн пүрэв гарагт хэрэгт холбогдсон гурван хүн авсан мөнгөнийхөө хагасыг Хойд Солонгосын талд буцаасан хэмээн сэтгүүлчдэд хэллээ. Гэхдээ энэ нь тэдний ялыг бууруулахгүй аж.

Энэхүү маргаантай гэрээ хэлэлцээ далайд гарцгүй, ардчилсан Монгол улсын үүрэг бол захиргаадалтын, хаагдмал Хойд Солонгосын гадаад ертөнцтэй харилцдаг цөөхөн гарцын нэг болохыг харууллаа.

Зөвлөлтийн холбоотнуудын дотно харилцаа эрт үеэс эхэлжээ. Солонгосын дайны үед монголчууд Хойд Солонгосын талд морь, хоол хүнсээр тусалж байв. Өдгөө ч хүнсний тусламж, ялангуяа мал явуулдаг байна. 5000-аад хойд солонгос хүн Монголд ажилладаг бөгөөд инэнх нь барилга байгууламж, тариалан, нэхмэлийн үйлдвэр зэрэгт ажиллаж эдийн засгийн ажиллах хүчний нэгэн хэсэг болж байна.

 “Washington post” Монголыг дайн зарлаж заналхийлсэн Хойд Солонгосын нөхөр хэмээн бичжээ. Тэгвэл эх орноо дэлхийд заналхийлж буй улсын хамсаатан болгож харуулсан Бригадын генерал Т.Дашдэлэгийн тухай хэдэн баримтыг хүргэе.

Т.Дашдэлэг ба сөнөөгч онгоцны гэрээ

•  Тэрээр 2010 оны хоёрдугаар сард БНСУ-д болсон Ази, Номхон далайн орнуудын Агаарын довтолгооноос хамгаалах командлагч нарын уулзалтад албан ёсоор оролцолгүй БНХАУ-ын нийслэл Бээжин хотод үлдсэн аж. Ингэхдээ БНАСАУ-ын холбогдох албаны хүмүүстэй уулзан хуучин онгоцны сэлбэг нийлүүлэх гэрээ байгуулахаар тохиролцон хувийн дансандаа их хэмжээний бэлэн мөнгө шилжүүлэн авсан хэмээн сжиглэж байна.

• Хамгийн ноцтой нь улс дамнасан Зэвсгийн наймаа хийсэн байж болзошгүй гэх энэ хэргийн сэжигтнээр БХЯ-ны хоёр ч генерал нэмж татагдаж болзошгүй байгаа ажээ. Тодруулбал, ЗХЖШ-ын дарга, дэслэгч генерал Ц.Бямбажав болон БХЯ-ны төрийн нарийн бичгийн дарга асан М.Борбаатар нараас гадна тус яамны санхүүгийн албаны дарга эмэгтэй асуудалд орж мэдэхээр байгаа аж.

• Тус яамны нөлөө бүхий эрхмийн өгүүлснээр ЗХЖШ-ын дарга Ц.Бямбажав нь Т.Дашдэлэг генералтай тун ойрын хүн хэмээж байна. Тэр ч бүү хэл Т.Дашдэлэг генерал  2005-2008 онд Зэвсэгт хүчний 137 дугаар ангийн захирагч байхад /тэрбээр тухайн үед хурандаа цолтой байжээ/ Ц.Бямбажав тодорхой эрхэлсэн ажилгүй явсан бөгөөд түүнд  туслаж дэмждэг байсан.

• Т.Дашдэлэгийг 2008 онд тэтгэвэрт гарах нас нь болсон хэмээхэд Ц.Бямбажав генерал ЗХЖШ-ийг авчирч улмаар Агаарын довтолгооноос хамгаалах цэргийн командлагч болгосон хэмээж буй юм.

• Ийм гэрээг ЗХЖШ-ын Агаарын довтолгооноос хамгаалах цэргийн командлагч бие даан шийдэх эрх мэдэлгүй аж. Салбарын сайдаас гадна өөр хэд хэдэн нөлөө бүхий эрхмийн гарын үсгийг зуруулж байж хүчин төгөлдөр үйлчлэх учиртай юм байна. Тиймээс хэрэгт холбогдогсдын тоо нэмэгдэж магадгүй юм.

•  Цагдаагийн  байгууллагаас түүнтэй холбогдох хэргийг маш нууцын зэрэглэлтэй шалгаж байна.

• Батлан хамгаалахын сайд Д.Бат-Эрдэнэ ОХУ руу айлчлалаар явах үедээ Т.Дашдэлэгийн нэрийг айлчлалын  багт  оруулжээ. Гэтэл түүний хилээр орж, гарах  эрхийг нь хориглосныг нь мэдсэнээр уг хэрэг дэгдэж,  генералтай холбоотой нэлээд ноцтой асуудал үүссэн байна.

• Баттай  эх сурвалжийн мэдээлж буйгаар Т.Дашдэлэг хилээр гарахыг нь х-риглосныг мэдэнгүүтээ гэнэт  өөрийн биеэр үүрэгт ажлаасаа чөлөөлөгдөж, тэтгэвэрт гарах хүсэлтэй бай¬гаагаа илэрхийлсэн албан бичгийг өнгөрсөн хоёрдугаар сарын 9-нд  өгсөн  байна.

•  Улс дамнасан зэвсгийн наймаа хийсэн байж болзошгүй Т.Дашдэлэгийг Төв аймаг дахь Шийдвэр гүйцэтгэх албаны цагдан хорих байранд саатуулжээ. Гэсэн өнгөрсөн сард батлан даалтаар гарсан байна.

•  Мөн түүнтэй хамт гэр бүлийнх нь хүнийг хорьсон гэх мэдээлэл ирсэн ч энэ нь батлагдахгүй байгаа юм.

• Гэхдээ Т.Дашдэлэгийг салбартаа мэргэшсэн, мэдлэг боловсролын хувьд тун сайн эрхэм гэдгийг хамтран ажилладаг нөхөд нь хэлж байгаа.

• Хэрвээ тэрээр буруутай нь тогтоогдвол энэ салбарт 39 жил ажилласан нэр хүнд үгүй болох биз.