Өчигдөр МоАХ-ны тэргүүн, УИХ-ын гишүүн Х.Баттулга ерөнхий сайд С.Батболд, ЗГХЭГ-ын дарга Ч.Хүрэлбаатар, Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд Ц.Нямдорж, Эрдэс баялаг, эрчим хүчний сайд Д.Зоригт нартай холбогдох материалыг АТГ-т өгсөн. Харин өнөөдөр ЗГХЭГ-ын дарга, сайд Ч.Хүрэлбаатар энэ талаар хариу мэдэгдэл хийлээ. -Таван толгойтой холбоотой авлигын асуудал сүүлийн үед хурцаар яригдах боллоо. Энэ талаар мэдээлэл өгөхгүй юу?
- Сүүлийн хэдэн өдөр Таван толгой, Ухаа худагтай холбоотой зүйл яригдсан. Энэ талаар тайлбар хийх нь зөв гэж үзлээ. Надтай хамт хоёр жил гаран Засгийн газарт ажилласан Х.Баттулга гишүүн өөрөө Таван толгойн гэрээ хэлэлцээрийг хийхэд биеэр оролцож байсан. Х.Баттулга гишүүн өөрөө гэрээ байгуулах ажлын хэсэгт орж байсан. Юунаас болоод Засгийн газар ямар гэрээ байгуулсныг өөрөө мэдэж байгаа. ОХУ-ын тухайд Ухаа худгийн төмөр замтай холбоотой, Солонгос, Японы нийлсэн консерциум гээд асуудал бий. Таван толгойгоос Сайн шанд чиглэсэн зам барих зорилготой лицензийн гэрээ хэлэлцээрийг Монгол улсын хууль тогтоомжид нийцүүлж хийсэн. Үүнээс гадна Засгийн газрын хурал дээр ЗТБХБ-ын дэд сайд Т.Пүрэвдоржоос солонгос, хятадуудтай хамтарсан гэрээний тухай би өөрөө асууж байсан. Т.Пүрэвдорж сайд байхгүй ээ гэсэн. Х.Баттулга сайдын гарын үсэг зурсан ийм гэрээ байгааг би харсан. Засгийн газрын гишүүн олон улсын гэрээнд гарын үсэг зурах бол Засгийн газраас зөвшөөрөл авдаг хуультай. Засгийн газар нь үндсэн чиглэл өгч байж гэрээ байгуулах эрхтэй болно. Үүнээс бусдаар бол хууль зөрчсөн үйлдэл гэж үзнэ. Энэ мэт олон асуудал яригдаад байсан учир ОХУ-тай харилцахад хүндрэл учирч байна.
- Ирэх долоо хоногт Х.Баттулга сайд дахиж хууль бус баримтуудыг дэлгэнэ гэсэн. Ямар баримт байх юм бол?
- Яг ямар асуудал тавихыг мэдэхгүй. Гэхдээ надад өгсөн мэдээллээр Таван толгойтой холбоотой юм болов уу гэж бодож байна. Засгийн газрын зөвшөөрөлгүйгээр гэрээ үйлдсэн нь цаанаа Монгол улсын хуулийг зөрчиж байгаа. Засгийн газар чадах ядахаараа ил тод байхыг хичээж байна. Олон улсын болон Монгол улсын язгуур эрх ашиг хөндөгдсөн. Геополитикийн бодлоготой холбоотой Таван толгойн ордын томоохон асуудал. Үнэхээр Монголын төлөө гэж байгаа бол энд тэнд нууцаар гарын үсэг зурахгүй байсан. Тэгээд ийм зүйл болсон уу, ийм гэрээ хийсэн үү гээд гаргаад ирэхээр олон нийтийн анхаарлыг өөр зүйлд хандуулах гэж оролдож байгаа байхгүй юу. Яваандаа тодрох байлгүй дээ.
-Өнгөрөн долоо хоногт Засгийн газрын хуралдаанаар төмөр замын асуудлыг ярилцсан гэсэн. Яг юу ярьсан бэ?
- Өнгөрсөн гурав дахь өдрийн хуралдаан дээр төмөр замын асуудлыг ЗТБХБ-ын яамныхан оруулж ирж танилцуулсан. Яамдаа мэдэгдэлгүй, Засгийн газарт мэдэгдэлгүй гар, хөлийн үсэг зурсныг дэд сайд Т.Пүрэвдорж нь танилцуулж хэлсэн. Яам нь, Төмөр замын хэрэг эрхлэх газрын дарга нь бас мэдэхгүй байна. Гэхдээ энэ гэрээг байгуулсан. Төмөр замын асуудал бол энэ төслийг цааш нь хөгжүүлэх Өмнөговийн хөгжлийг түргэтгэх асуудал юм. Төмөр замын ажлыг түргэвчлэх саналыг хурлаар оруулсан. Засгийн газрын гишүүд ярилцаад Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлд танилцуулна. Бусад улс орнуудтай хэлсэн , ярьсантай зөрчилтэй зүйлүүд байгаа. Үүнийг ҮАБЗ-д оруулаад тэндээсээ чиглэл авсны үндсэн дээр төмөр замын асуудлыг Засгийн газар тогтоол гаргах замаар хэрэгжүүлнэ гэж ярьсан юм. Таван толгойгоос Сайншанд хүртэлх замын зураг, төсөл одоо хүртэл гараагүй шүү дээ.
- Нэг учир битүүлэг гэрээний тухай яриад байх юм. Хэвлэлийнхэнд дэлгэж болох уу?
- Тэр гэрээг би нүдээрээ үзсэн. Гаргаж тавьж болно. ЗТБХБ-ын дэд сайдыг яг энэ асуудлаар мэдээлэл хийгээч ээ гэж бид хүсэлт тавьсан байгаа. Та нар одоо олон нийтэд байгаа ч юм шиг, байхгүй ч юм шиг яригдаад байгаа гэрээг дэлгэж тавь гэсэн. Хууль зүйн сайд нь нэг юм яриад, ЗГХЭГ-ын дарга нь нэг юм яриад байгаа болохоор энийг нэг мөр болгох байх. Гэрээг үзүүлэх нь зөв болов уу гэж бодож байна.
- Та бүхнийг АТГ-т өгсөн. Тэгвэл хууль бусаар нууц гэрээ байгуулсан гишүүнд яаж хариуцлага тооцох вэ?
- Энэ асуудлыг гаргаж тавина. Яагаад гэхээр Засгийн газрын сайд хүн аливаа гэрээнд гарын үсэг зурахдаа Засгийн газарт танилцуулж, зөвшөөрөл авах ёстой. Үнэхээр нууц бш бол олон нийт мэдэж байх ёстой. Монгол улс шиг хоёр том улсын дунд байдаг, дэлхий нийт даяарчлагдаж байгаа үед бол зөв бодлого хэрэгтэй. Үндэсний аюулгүй байдалтай холбоотой асуудал хөндөгдөж байна гэж үзэж байгаа.
- Яагаад хамтарсан Засгийн газар байх үед энэ гэрээний талаар ярьж болоогүй юм бэ?
- ОХУ-ын талаас энэ асуудлыг анх С.Батболд сайдаас асууж байсан юм аа. Ийм гэрээ байгаа юм уу гэж. Би бол анх тэгэж сонссон. ОХУ-ын талаас урьд өмнө хийсэн гэрээ, хэлэлцээрээ яагаад өөрчилж байгаа юм бэ? Манайхаар хийлгэнэ гэж байсан төмөр замаа яагаад 51 хувийг нь төр аваад үлдсэн хувийг стратегийн хөрөнгө оруулагчиддаа өгнө гээд байгаа юм бэ? гэсэн. Яах аргагүй Х.Баттулгын гарын үсэг зурсан гэрээ байна лээ.Тэр гэрээг надаас биш ЗТБХБ-ын яамнаас асуух хэрэгтэй.
