Говь-Алтай аймгийн Прокурорын газраас нэг хүний амь хохироосон гэмт хэрэгт шийтгүүлэгчдэд оногдуулсан ялын бодлогыг өнгөрсөн оны байдлаар судалжээ. Өнгөрсөн онд хүний амь хохироосон гурван хүний хэрэгт яллах дүгнэлт үйлдэж шүүхэд шилжүүлсэн байна. Орлогч прокурор Т.Эрдэнэбат 2010 оны наймдугаар сарын 11-ний өдөр Эрүүгийн хуулийн Тусгай ангийн 91 дүгээр зүйлийн 91.1 дэх хэсэгт зааснаар эрүүгийн хэрэг үүсгэсэн Д.Гүрбазарт холбогдох хэргийг хянаад 2011 оны нэгдүгээр сарын 23-ны өдөр яллах дүгнэлт үйлдэж шүүхэд шилжүүлсэн байна.
Д.Гүрбазар нь “2010 оны наймдугаар сарын 11-ний өдөр Говь-Алтай аймгийн Дарив сумын гуравдугаар баг “Элстийн огторго” гэдэг газар хууль бусаар гар аргаар алт олборлож байсан иргэдийг сумын Засаг даргын тамгын газрын ажилтнууд тараах үедээ өөрийн эзэмшлийн ТОЗ-8 маркийн буугаар хоёр удаа буудаж, иргэн Н.Төмөрбаатарыг санаатай алсан” гэмт буруутай хэмээн үзэж Эрүүгийн хуулийн Тусгай ангийн 91 дүгээр зүйлийн 91.1 дэх хэсэгт зааснаар 12 жил хоёр сарын хугацаагаар хорих ял оногдуулах, хорих ялыг жирийн дэглэмтэй эрэгтэйчүүдийн хорих ангид эдлүүлэх санал гаргажээ.
Шүүх хэргийг хянан хэлэлцээд 2011 оны долдугаар сарын 05-ны өдөр шүүгдэгч Д.Гүрбазарыг бусдыг санаатай алсан гэмт буруутайд тооцон, Эрүүгийн хуулийн Тусгай ангийн 91 дүгээр зүйлийн 91.1 дэх хэсэгт зааснаар арван жил нэг сарын хугацаагаар хорих ял оногдуулж, ялыг чанга дэглэмтэй хорих ангид эдлүүлэхээр шийтгэсэн байна.
Орлогч прокурор Т.Эрдэнэбат 2010 оны аравдугаар сарын 21-ний өдөр Эрүүгийн хуулийн 91 дүгээр зүйлийн 91.2 дахь хэсэгт зааснаар эрүүгийн хэрэг үүсгэж мөрдөн байцаалтын ажиллагаа явуулсан Э.Эрхэмбаярт холбогдох хэргийг хянаад 2011 оны гуравдугаар сарын 22-ны өдөр яллах дүгнэлт үйлдэж шүүхэд шилжүүлжээ.
Улсын яллагч шүүх хуралдаанд шүүгдэгч Э.Эрхэмбаярыг “2010 оны тав дугаар сарын 3-ны өдөр О.Энхмандахыг шалтгаангүй цохиж танхайрсан, М.Пүрэв-Очирын гэрт зэвсэг хэрэглэж танхайрсан, бусдын эд зүйлийг устгасан, М.Пүрэв-Очирыг танхайн болон өс хонзонгийн сэдэлтээр алахыг завдсан” гэм буруутай хэмээн үзэж, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 91 дүгээр зйүлийн 91.2.2, 91.2.3 дахь хэсэгт зааснаар найман жил гурван сарын хугацаагаар ял, Эрүүгийн хуулийн Тусгай ангийн 181 дүгээр зүйлийн 181.3 дахь хэсэгт зааснаар зургаан жил таван сарын хорих ял, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 153 дугаар зүйлийн 153.1 дэх хэсэгт зааснаар гурван жил нэг сар хорих ял, жинхэнэ эдлэх ял есөн жил нэг сарын хорих ялыг чанга дэглэмтэй эрэгтэйчүүдийн хорих ангид эдлүүлэх санал гаргасан байна.
Шүүх хэргийг хянан хэлэлцээд 2012 оны нэгдүгээр сарын 12-ны өдрийн шийтгэх тогтоолоор шүүгдэгч Э.Эрхэмбаярыг гэм буруутайд тооцож, Эрүүгийн хуулийн Тусгай ангийн 91 дүгээр зүйлийн 91.1 дэх хэсэгт зааснаар 6 жил 3 сарын хугацаагаар хорих ял, Эрүүгийн хуулийн Тусгай ангийн 181 дүгээр зүйлийн 181.3 дахь хэсэгт зааснаар 5 жил 5 сарын хугацаагаар хорих ял, Эрүүгийн хуулийн 153 дугаар зүйлийн 153.1 дэх хэсэгт зааснаар 2 жил хорих ял, жинхэнэ эдлэх ял зургаан жил таван сарын хугацаагаар хорих ялыг чанга дэглэмтэй хорих ангид эдлүүлэхээр шийтгэсэн байна.
Орлогч прокурор Т.Эрдэнэбат 2010 оны долдугаар сарын 27-ны өдөр Эрүүгийн хуулийн Тусгай ангийн 91 дүгээр зүйлийн 91.1 дэх хэсэгт зааснаар эрүүгийн хэрэг үүсгэж мөрдөн байцаалтын ажиллагаа явуулсан Д.Амартүвшинд холбогдох хэргийг хянаад 2011 оны наймдугаар сарын 26-ны өдөр яллах дүгнэлт үйлдэж, хэргийг шүүхэд шилжүүлсэн байна.
Улсын яллагч шүүх хуралдаанд шүүгдэгч Д.Амартүвшинг “2010 оны долдугаар сарын 22-ны өдөр Говь-Алтай аймгийн Есөнбулаг сумын Наран багийн нутагт гар аргаар алт олборлож байхдаа иргэн Ч.Төрбаттай маргалдаж, түүнийг түлхсэнээс ухсан нүхрүү унаж нас барсан, хүнийг санаатай алсан” гэм буруутай гэж үзэн, Эрүүгийн хуулийн 91 дүгээр зйүлийн 91.1 дэх хэсэгт зааснаар 12 жил 9 сарын хугацаагаар хорих ял оногдуулах, оногдуулсан ялыг чанга дэглэмтэй эрэгтэйчүүдийн хорих ангид эдлүүлэх санал гаргасан байна.
Шүүх уг хэргийг хянан хэлэлцээд 2011 оны есдүгээр сарын 27-ны өдрийн шийтгэх тогтоолоор шүүгдэгч Д.Амартүвшинг бусдыг санаатай алсан гэм буруутайд тооцон Эрүүгийн хуулийн Тусгай ангийн 91 дүгээр зүйлийн 91.1 дэх хэсэгт зааснаар 11 жилийн хугацаагаар хорих ялаар шийтгэж, хорих ялыг жирийн дэглэмтэй эрэгтэйчүүдийн хорих ангид эдлүүлэхээр шийтгэжээ.
Судалгааны дүнгээс үзэхэд бусдын амь насыг хохироосон хэрэгт шүүх, улсын яллагчаас санал болгосон ялаас доогуур ял оногдуулсан байгааг тэмдэглэсэн байна.
Б.Чимэг
