Амьсгалын замын цочмог халдвар буюу томуу, томуу төст өвчний дэгдэлт эхэлсэнтэй холбогдуулан Нийслэлийн эрүүл мэндийн газраас эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээний чанар, хүртээмжийг сайжруулах зорилгоор тодорхой ажлуудыг зохион байгуулж байна.

Нийслэлийн хэмжээнд энэ сарын 14-ний байдлаар, амбулаторийн 76.672 үзлэг хийгдсэнээс томуу, томуу төст өвчтэй 4124 тохиолдол оношлогджээ. Энэ нь нийт үзлэгийн 5.4 хувийг эзэлж байгаа нь өнгөрсөн долоо хоногийн дунджаас 1.1 хувиар их, өнгөрсөн оны мөн үеэс 1.8 хувиар бага үзүүлэлттэй байгаа юм.

Нийт өвчлөгсдийн 33.5 хувийг 0-2 нас, 26.6 хувийг 2-4 насны хүүхдүүд эзэлж байна. Хүүхдийн түргэн тусламжийн 1744 дуудлага ирснээс 44.9 хувь нь томуу, томуу төст өвчний тусламж, үйлчилгээг авчээ. Томуу, томуу төст өвчлөлийн хувьд Чингэлтэй дүүрэгт 5.9 хувь, Хан-Уул дүүрэгт 5.8 хувийг тус, тус эзэлж байгаа нь хамгийн өндөр байна.

Нийслэлийн эмнэлгүүдэд насанд хүрэгсдийн орны 14.1 хувь буюу 175 орыг хүүхдийн оронд шилжүүлж, нөөц өрөөнүүдэд 342 ор нэмэлтээр тавьж орны зохицуулалт хийсэн бөгөөд нийт 517 ороор хүүхдийн орны тоог нэмэгдүүлсэн байна.

НИЙСЛЭЛИЙН ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ГАЗАР

Монгол Улсын Улсын хүүхэлдэйн театрын уран бүтээлчид 70 жилийнхээ ойн баяраар “Гайхамшигт хайрцаг” гала тоглолтоор бэлэг барихаар зэхжээ. Энэ талаар тус хүүхэлдэйн театрын уран бүтээлчид өнөөдөр мэдээлэл хийлээ.

Улсын хүүхэлдэйн театрын захирал П.Нямлхагва “Хүүхэд багачууддаа зориулж 70 жилийн туршид хүүхэлдэйн театрт тоглосон шилдэг үзүүлбэрээс бүтсэн “Гайхамшигт хайрцаг” гала тоглолтыг хүргэхээр зорьж байна. Гала тоглолтод маань ОХУ-ын Хүүхэлдэйн театрын “Үлгэр” театрын хамт олон оролцоно. Хүүхэлдэйн театр маань 160 хүүхдийн суудалтай байдаг тул энэ удаад олон мянган хүүхдэд хүргэх зорилгоор Монголын Үйлдвэрчний эвлэлийн соёлын төв ордонд хийхээр болсон. Тоглолт энэ сарын 29,30-ны өдрүүдэд болно. Тоглолтод ахмад уран бүтээлчид оролцоно. Хүүхэд бүр бэлэгтэй. Тоглолтын тасалбарт анх удаа шинэ технологи нэвтрүүлсэн гэдгээрээ онцлогтой” гэв.

“Гайхамшигт хайрцаг” тоглолтод урилгаар ахмад уран бүтээлчдийн төлөөлөл болох МУГЖ МУГЖ Л.Чимэддорж, Тогосмаа Нарийнжавтайгаа, МУГЖ Д.Гүрсэд , СТА Л.Долгор, СТА Д.Алтанцэцэг, СТА А.Алимаа, СТА О.Норолхоо \Буратино\, СТА Г.Пэрэнлэй \Пэпэ өвөө\, СТА Д.Эрдэнэчимэг, СТА С.Балданпүрэв нар оролцох бөгөөд МУХТеатрын нийт уран бүтээлчид оролцсон үе үеийн шилдэг уран бүтээлүүдээсээ дээжлэн хүргэх томоохон тоглолт болох юм.

Онцлоход, тасалбар худалдан авсан хүүхэд бүр “ЯНЗ” аппликейшныг гар утсандаа /App store/-с татан суулгаснаар гэртээ тасалбар дээр байрлах “Чоно ба 7 ишиг” жүжгээ AR дэвшилтэт технологио үнэгүй татаж үзэх болно. Тэгэхээр театрт нэг жүжиг гэртээ бас нэг жүжгийг дахин дахин үзэх боломжийг бүрдүүлж өгч байна. Уг дэвшилтэт технологийг Монголдоо хамгийн анх тасалбар дээрээ хэрэгжүүлж байгаа театр бол МУХТеатр юм.

“Гайхамшигт бэлэг”-ийн хувьд тус театрын жүжгүүдийн гол дүрээс буюу Болдоггүй бор өвгөн, бүтсэн буддаг ном, өнгийн харандаатайгаа, танин мэдэхүйн ухаалаг 4D карт, 1ш амттан бүхий бэлэг. Энэ нь хүүхэд багачуудад оюунлаг бэлэг болж байгаагаараа онцлог юм. Танин мэдэхүйн ухаалаг 4D карт нь 5 төрөл байдаг бөгөөд аль нэг нь тухайн бэлгэнд сонгогдон хийгдэнэ. Картыг бас AR дэвшилтэт технологио үнэгүй татаж үзэх бөгөөд танин мэдэж, түүнийхээ тухай видео танилцуулгыг үзэж, дуу хоолойг нь сонсож, эвлүүлдэг тоглоомоо тоглож, АХА асуулт хариултанд хариулж зугаатай өнгөрөөх болно.

Тоглолтын талаарх мэдээллийг 90004411,321669 утсаар лавлаж болох юм.

Б.Анир

Банкны салбарыг зохицуулж буй 10 гаруй хуулийн шинэчлэл хийгдсэнээр Монгол Улсын банк, санхүүгийн салбарын хөгжлийн шинэ үе, түүхийн шинэ хуудас 2017 оноос эхлэн нээгдэнэ хэмээн Монголбанкны Ерөнхийлөгч Н. Баяртсайхан үзэж байгаа юм байна. Банк, санхүүгийн системд хийгдэх шинэчлэлүүд болон хуулийн реформын талаар түүнтэй ярилцлаа.

- Банкны тухай хууль, Төв банкны тухай хуулийн өөрчлөлтийн талаар нэлээд сонирхолтой хэлэлцүүлгүүд ойрд өрнөж байна. Санхүүгийн тогтолцооны эдгээр тулгуур дүрмүүдийг өөрчлөх нь ер нь зөв үү гэдэг асуултаар ярилцлагаа эхэлцгээе.

Хуулийг “Юуны тулд өөрчлөх вэ?”, “Хэзээ өөрчлөх вэ?” гэдэг 2 чухал асуулт байгаа юм. Эхний асуултын хувьд, Монгол Улсын санхүүгийн тогтолцоог олон улсын сайн туршлагад тулгуурлан илүү үр ашигтай, ил тод, хариуцлагатай, эрсдэл даах чадвартай болгоход хууль эрх зүйн орчны шинэчлэл зайлшгүй чухал байна. Үүний хүрээнд нийт 11 багц хуулийн өөрчлөлт хийгдэхээс Үндэсний төлбөрийн системийн тухай шинэ хууль энэ оны эхний хагаст батлагдсан. Харин одоо Төв банкны тухай хууль, Банкны тухай хуулийн төсөл боловсруулагдаж дуусаад УИХ-аар хэлэлцэгдэх шатандаа орлоо. Энэ хоёр хуулийн төслийн агуулга нь Монголбанк ч тэр, арилжааны банкууд ч тэр илүү хариуцлагатай ажиллая, улс орныхоо санхүүгийн тогтолцоог сайн дархлаатай болгоё гэсэн санаа явж байгаа юм. Эдгээр хуулиуд шинэчлэгдсэнээр нэг талаас Монголбанкны бодлого үйл ажиллагаанд олон улсын сайн жишиг, туршлагыг суулгаж өгөх, ингэснээр ирээдүйд алдаа гаргах эрсдэлээс сэргийлж өгнө гэсэн үг. Харин нөгөө талаас арилжааны банкуудын үйл ажиллагаа ч олон улсад банк санхүүгийн байгууллага яаж ажиллах ёстой юм, тийм л жишиг рүү чиглэх юм.

-Тэгвэл цаг хугацааны хувьд эдгээр хуулиудад ѳѳрчлѳлт хийх ёстой цаг нь одоо мөн үү?

Бид зохицуулалтаа илүү боловсронгуй болгох цаг аль хэдийн болсон. Эдийн засгийн орчин, санхүүгийн зах зээл нэлээд хурдацтай өөрчлөгдсөн ч зохицуулалт ерөнхий агуулгаараа хоцрогдоод байна шүү дээ. Энэ нь сүүлийн 10 жилд Монгол Улсад тулгарсан эдийн засгийн хоёр ч хүндрэлээс тод ажиглагдлаа. Одоо санхүүгийн системд эргэлдэж буй мөнгөний хэмжээ, бүтээгдэхүүн үйлчилгээний төрөл, ашиглаж буй технологи болон арга барил, гадаад ертөнцтэй харилцах харилцаа гээд олон зүйл урьдынхтай харьцуулахад тэнгэр газар шиг ялгаатай болчихсон. Хуучин хууль дүрмээр зохицуулах аргагүй зүйлс ч гарч ирж байна. Мөн өнгөрсөн хугацаанд амьдрал дээр туршигдан сул тал нь харагдсан, сайжруулах хэрэгтэй зүйл ч олон бий. Тэгэхээр бид шаардлагатай өөрчлөлтүүдээ хугацаа алдалгүй хийгээд явах нь цаашид санхүүгийн зуучлал найдвартай байх чухал үндэс болно. Энэ бол шийдвэрлэх цаг мөч юм. Өнгөрсөн нэг жил гаруй хугацаанд бий болсон бодлогын өөрчлөлт, авч хэрэгжүүлсэн арга хэмжээ, дэлхийн зах зээл дээрх таатай нөхцөл байдлын нөлөөгөөр эдийн засаг маань сэргэж эхэлж байна. Тэгвэл цаашид энэ өсөлтийг тогтвортой хадгалж чадах эсэх нь банк, санхүүгийн секторын үйл ажиллагаа хэр үр дүнтэй байхаас ихээхэн хамаарах бөгөөд үүнд хуулийн реформ маш чухал үүрэг гүйцэтгэнэ. Иймд одоо бид энэ асуудал дээр тал бүрээс сайтар тунгааж, хэлэлцэж, ойлголтоо нэгтгээд урагш явах нь зүйтэй болов уу. Үүнийг ойлгож дэмжиж буй УИХ-ын эрхэм гишүүддээ энэ завшааныг ашиглаад талархлаа илэрхийлье!

-Банкны тухай хуулийн төсөлд арилжааны банкуудын засаглалын тогтолцоог зохистой болгох, эрсдэлтэй үйл ажиллагаанд тодорхой хязгаарлалтууд хийх, зохицуулагчийн зүгээс тавих хяналтын тогтолцоог сайжруулах зэрэг чухал өөрчлөлтүүд орсон байсан. Гэхдээ нийгэмд ОУВС-гийн шаардлагаар хуулиа өөрчилж байна гэсэн хардалт давхар яваад байх шиг байна. Энэ үнэхээр үнэн үү?

Үгүй ээ. Хуулийн шинэчлэл бол хөгжлийн зүй тогтол, нийгмийн хэрэгцээ шаардлагаар урган гарч ирж, хийгдэж байгаа зүйл. Ер нь аливаа улс оронд бодит эдийн засаг руу мөнгө, санхүүжилт хуваарилж буй санхүүгийн систем хэвийн үйл ажиллагаа явуулах нь эдийн засагт бизнесийн үйл ажиллагаа өргөжих, эдийн засгийн өсөлт хөгжил бий болох нэг гол тулгуур болдог. Хадгаламж эзэмшигчдийн мөнгө найдвартай, компаниудад бизнесийн санхүүжилт хүртээмжтэй, зээлийн эргэн төлөлт сайн байснаар эдийн засагт мөнгө үр дүнтэй эргэж үйлдвэрлэл үйлчилгээ тэлэн ажлын байр, цалин орлого нэмэгдэх үндэс суурь нь болно шүү дээ. Иймд Монголын санхүүгийн системийн тулгуур болсон банкны тогтолцооныхоо эрүүл найдвартай байдлыг хангах оновчтой зохицуулалтын орчныг бүрдүүлэхгүйгээр бид эдийн засгийн хүндрэлээс гарах, цаашдын хөгжил дэвшлийн тухай яриад нэмэргүй. Тийм ч учраас миний бие Монголбанкны Ерөнхийлөгчөөр томилогдоод Тѳв банкинд, санхүүгийн салбарт хэрэгжүүлэхээр боловсруулсан 5 төрлийн шинэчлэлийнхээ эхний бүлэгт “Банкны салбарын хууль эрх зүйн шинэтгэл”-ийг онцлон тусгасан. Өөрөөр хэлбэл, хууль эрх зүйн орчны шинэчлэл бол ОУВС-гийн хөтөлбөрөөс жил орчмын өмнөөс эхэлсэн байсан ажил одоо хэрэгжээд явж байна гэж ойлгож болох юм.

-Банкны тухай хуулийн эргэн тойронд зээлийн хүүнд хязгаар тавих асуудал анхаарлын төвд байлаа. Энэ тал дээр Монголбанк ямар байр суурьтай байгаа вэ?

Хүүнд хязгаар тавих явдал Монголбанкны байр суурь биш юм. Зээлийн хүүг бууруулах асуудал дээр хамгийн гол нь үр дүнтэй шийдлийг сонгож хэрэгжүүлэх нь зөв хувилбар. Харин хязгаар тавих нь зээлийн хүүг бууруулахад олигтой үр дүнгүй гэдгийг уг аргыг сонгож хэрэгжүүлсэн дэлхийн 76 орны туршлага нэгэнт харуулчихсан байна. Тэдгээр орнуудын ихэнх нь Латин Америк, Африк, Карибийн тэнгисийн улс орнууд. Өмнөд Африк, Япон, Герман, Франц гэх мэт харьцангуй өндөр хөгжсөн зарим улс ч бий.

-Тэгвэл зээлийн хүүг бууруулах үр дүнтэй арга нь юу юм бэ, бид яах ёстой вэ?

Энэхүү асуултад хариу олох, шийдэл санал болгохоор Монголбанкин дээр ажлын хэсэг байгуулагдчихсан судлаад, саналаа боловсруулаад явж байгаа. Ер нь дэлхийн бусад улс орны туршлагаас үзэхэд хүүг бууруулахад үр дүнтэй хэд хэдэн арга замууд байдаг. Тухайлбал, зах зээл дээрх өрсөлдөөнийг нэмэгдүүлэх, санхүүгийн зах зээлийг олон тулгуурт болгох, банк санхүүгийн байгууллагуудын үйл ажиллагааг ил тод нээлттэй болгон, хэрэглэгчийн эрх ашгийг хамгаалах нь үр дүнгээ өгдөг юм байна. Түүнчлэн санхүүгийн үйлчилгээ авч буй хэрэглэгчдийн санхүүгийн мэдлэг боловсролыг дээшлүүлэх асуудал болон зээлийн мэдээллийн сангийн хөгжил ч чухлаар тавигддаг. Тэгээд хамгийн гол нь банк, санхүүгийн систем өөрөө найдвартай ажиллах техник технологийг нэвтрүүлэх, эрсдэлийг удирдах арга барилаа сайжруулах замаар зардлаа бууруулах нь хүү буурах чухал нѳхцѳл болно. Үүн дээр нэмээд эдийн засгийг савлуулахгүй байх оновчтой бодлого, сахилга бат, хариуцлагын асуудал болон эрсдэл үүссэн үед авах арга хэмжээ, зохицуулалтыг сайжруулах шаардлага манай орны хувьд чухлаар тавигдана. Энэ бүгд нэлээд түвэгтэй, амаргүй санагдаж магадгүй ч, зээлийн хүүг бууруулах чиглэлд хийгдэх ёстой эдгээр ажлууд алхам алхмаар хийгдээд эхэлчихсэн, бид зѳв чиглэлд явж байгаа гэж ойлгож болно.

- Статистик сөхөж харвал 1990-ээд онд зээлийн хүү 400% давж байсан бол 2000 он гарснаар 40%, харин сүүлийн жилүүдэд 20% орчим руу орж буурсан чиг хандлага ажиглагддаг. Цаашид зээлийн хүүг бууруулах энэ асуудлыг шийдвэрлэхэд хэр их цаг хугацаа шаардлагатай вэ?

Зээлийн хүү нь манай эдийн засгийн амьдралыг л харуулж байгаа нэг үзүүлэлт. Тэгэхээр эдийн засгаа шинэчилж байж л энэ асуудал бүрэн шийдвэрлэгдэнэ. Өөрөөр хэлбэл, өвчний шинж тэмдэг бус суурь шалтгааныг эмчилж байж үр дүнд хүрнэ гэдэгтэй адил. Иймд бид нэн тэргүүнд макро орчноо тогтворжуулах, хууль эрх зүйн орчноо сайжруулахад хамаг хүчээ дайчлан ажиллаж буй. Үр дүн нь ч эдийн засгийн олон индикаторуудаар илрээд эхэлчихлээ. Үүн дээр нэмээд арилжааны банкуудын оновчтой засаглалын тогтолцоо, эрсдэлээ удирдах чадварыг дээшлүүлэхэд Монголбанкны зүгээс олон шаардлагуудыг тавьж байна. Хэрэглэгчийн эрх ашгийг хамгаалах чиглэлээр ч онцгой анхаарал хандуулж эхэллээ. Зээлийн хүүнд шингэдэг эрсдэлийн болон үйл ажиллагааны зардлаа бууруулах тал дээр банкууд өөрсдөө ч ажиллаж байгаа. Харин хэрэглэгч талаасаа өөрт тохирсон зээлийн бүтээгдэхүүнээ сонгоод, хувийн санхүүгээ оновчтой удирдан эргэн төлөлтөө хийх чадвартай, банктай хэлэлцээр хийх чадвартай байх нь туйлын чухал. Үүний тулд харилцагч өөрөө эдийн засаг, санхүүгийн наад захын мэдлэг боловсрол эзэмших шаардлагатай. Үүнд хувь нэмэр оруулахаар үндэсний хэмжээний санхүүгийн боловсролын хөтөлбөрийг олон улсын байгууллагуудтай хамтраад хэрэгжүүлж байна. Мөн зээлдэгчдийн эрсдэлийг нарийвчлан тодорхойлох, ингэснээр эрсдэл багатай зээлдэгч нарт илүү хямд өртгөөр санхүүжилт олох боломжийг олгох Зээлийн мэдээллийн сангийн тогтолцоонд сайжруулалт хийгдэж буй. Тэгэхээр, эдгээр ажлын үр дүн өргөс авчихсан юм шиг нэг өдрийн дотор илрээд шууд маргааш хүү буурна гэдэг амлалтыг өгөх боломжгүй. Үр дүн гартал тодорхой хугацаа шаардагдана. Мэдээж зээлийн хүүг бууруулахыг бид бүгд хүсч байгаа ч, хэрэв сэтгэл хөдлөлөөр хандан огцом буруу шийдвэр гаргавал бусад улс орнуудын хийсэн алдааг л дахин давтах болно. Харин судалгаатай, ул суурьтай хандаж алхам алхмаар асуудлуудаа шийдвэрлээд явбал алгуур хэдий ч үр дүнтэй, хүүний бууралт тогтвортой байх болно.

-Банкуудад хийгдэж буй активын чанарын үнэлгээ (AQR) санхүүгийн салбарт том шинэчлэл өөрчлөлтийг бий болгоно гэсэн хүлээлттэй байна. Банкны тухай хуульд Монголбанкны хяналт, зохицуулалтыг хүчтэй болгож активын чанарын үнэлгээ, стресс тест хийх, бүтцийн өөрчлөлтийн арга хэмжээ авах гэх мэт шинэ зүйл заалтууд орсон нь энэ үнэлгээтэй холбоотой юу?

Олон улсын хөндлөнгийн аудит гүйцэтгэж буй энэхүү цогц үнэлгээ нь Монгол Улсад анх удаа хийгдэж байгаа шинэлэг зүйл. Анхны гэдэг утгаараа шууд төгс болчихно гэж хүлээхээс илүү банкны салбарын одоогийн байдлыг нарийвчилж шинжлэх, цаашид хүрэх ёстой газраа тодорхойлоход чухал эхлэлийн цэг болно гэж харж байна. Ер нь бол бидний явах зүг чиг тодорхой байгаа -- олон улсын шилдэг жишгээр банкны салбарт ямар бизнесийн арга барил, дүрэм журам, хэм хэмжээ, стандарт мөрдөгдөх ёстой юм, бид тэр чиглэлд л явах учиртай. Мэдээж эдийн засгийнхаа онцлог, өнөөгийн нөхцөл байдалтай уялдуулж таарна. Тэгж байж хадгаламж эзэмшигчид, харилцагчдын итгэлийг хүлээнэ, гадаадын болон дотоодын хөрөнгө оруулагчдыг татна, эдийн засагтаа оруулах хувь нэмрээ дээшлүүлнэ. Үүнийг ч банкууд сайн ойлгож байгаа. Аль хэдийн олон улсын аудитын байгууллагуудаар санхүү, бүртгэлийн үйл ажиллагаагаа тогтмол шалгуулаад, баталгаажуулаад явдаг болчихсон банк олон байгаа. Аливаа улс орон эрүүл банктай байж эрүүл саруул эдийн засгийн амьдралыг бүрдүүлнэ. Энэ нь цаашлаад эрүүл улс төр, эрүүл нийгмийн үндэс суурь болно. Улс төр бол эдийн засгийн шууд тусгал, хураангуй илрэл шүү дээ. Зохицуулагч байгууллагын хувьд Монголбанк нь системийн эрсдэлийг бага байлгах, хэрэглэгчдийн эрх ашгийг хамгаалах, зах зээл дээр тэгш, шударга өрсөлдөөн тогтоохын төлөө ажилладаг. Тэгэхээр хяналт шалгалтын үйл ажиллагаа, хууль журмын зохицуулалтууд маань эцсийн дүндээ нийгмийн сайн сайхан байдлыг дээшлүүлэхэд л чиглэгдэж байна гэсэн үг. Харин үүний тулд шаардлагатай арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэх эрх зүйн бүрэн чадамжтай байх нь чухал.

- Монголбанкны хараат бус, бие даасан байдлыг дээшлүүлэх, засаглалын тогтолцоог сайжруулна гэдэг нь олон нийтийн зүгээс нэлээд дэмжлэг авч байна. Харин Төв банк үндсэн зорилтоо “Төгрөгийн тогтвортой байдал”-аас “Үнийн тогтвортой байдал” болгоод өөрчилчихөөр эдийн засгийн бусад асуудлууд, тэр дундаа валютын ханштай холбоотой хариуцлагаас зугтлаа гэсэн шүүмжлэл гарч эхлээд байна?

Бусад ихэнх улс орнууд, тэр дундаа эдийн засаг нь амжилттай яваа орнуудад “Мөнгөний бодлого урт хугацааны үнийн тогтвортой байдлыг хангах үндсэн зорилгод чиглэх нь оновчтой” гэж үздэг болжээ. Бид хуулийн өөрчлөлтөөр хаана ч байхгүй зүйлийг хийх гээд байгаа бус, харин бусад орнуудын хэдэн зуун жилийн алдаа оноо, сургамж дээр үндэслээд олон улсад тогтсон сайн туршлагыг л Tөв банкныхаа зорилгод тусгах гэж байгаа хэрэг юм. Үнийн тогтвортой байдал буюу “инфляци нам бөгөөд тогтвортой байна” гэдэг нь цаанаа макро эдийн засгийн олон үзүүлэлтүүд хэвийн, эрүүл байгаагийн л илэрхийлэл, зайлшгүй нөхцөл болдог зүйл. Тийм ч учраас Таны асууснаар Монголбанк ханшийг огт анхаарахаа болиод, хариуцлагаас зугтана гэсэн үг биш юм. Ханшийн өөрчлөлт нь өөрөө импортын бараа бүтээгдэхүүний үнээр дамжаад инфляцид нөлөөлдөг зүйл. Мөн аж ахуйн нэгжүүдийн валютын зээлийн эргэн төлөлтөөр дамжаад банк, санхүүгийн системийн тогтвортой байдалд ч нөлөөтэй. Иймд Монголбанк ханшийн богино хугацааны огцом савлагаа үүсгэхгүйн тулд валютын захын дэд бүтцээ хөгжүүлэх, техник технологийг нэвтрүүлэх, валютын нөөцөө нэмэгдүүлэх чиглэлээр одоо хийгдэж байгаа ажлаа үргэлжлүүлээд л явах болно. Хуулиар заасан үндсэн зорилтоо илүү тодорхой болгон, олон улсын жишигт нийцүүлснээр бид зохицуулалттай ханшийн дэглэмтэй, инфляцийн тогтвортой байдлыг хангах замаар макро тогтвортой байдлыг бүрдүүлэх үндсэн зорилготой Төв банк болно гэж ойлгож болох юм.

-Төв банкны зорилго илүү тодорхой болсноор эдийн засгийг өсгөх, төгрөгийн ханшийг тогтвортой байлгах гэх мэт заримдаа хоорондоо зөрчилдөх зүйл дээр сонголт хийхэд хялбар болoх нь гэж ойлгогдож байна. Монголбанк цаашид аливаа асуудалд хандахдаа “үнийн тогтвортой байдал” гэдэг ганц чиг шугамыг баримтална гэж ойлгож болох уу?

Тийм. Энэ нь инфляцийг өдөөхгүй хэмжээний эдийн засгийн өсөлт, түүний тогтвортой байдлыг чухалчилсан бодлогын зорилттой Төв банк болж байна гэсэн үг. Улмаар илүү ирээдүйд чиглэсэн, эрсдэлүүдийг урьдчилж тооцоолдог алсын хараатай, хараат бус, хариуцлагатай бодлого хэрэгжүүлэх эрх зүйн чадамж бий болно. Жишээ нь, Таны хэлдгээр маргааш, нөгөөдрөө мартаад эдийн засгийг одоо л түр зуур өсгөхийн тулд их хэмжээний мөнгө хэвлэн нийлүүлж алдаа гаргахгүй л гэсэн үг. Яагаад вэ гэхээр энэ нь ханшийг савлуулж, үнийн тогтвортой байдалд харшилна. Өөрөөр хэлбэл Төв банкны үндсэн зорилготой нийцэхгүй. Ер нь Төв банкууд олон тодорхойгүй зорилготой байх тусмаа алийг нь ч биелүүлж чадахгүйд хүрэх, эсхүл хариуцлагаас зугтаах боломж нэмэгдэж, энэ нь эргээд эдийн засагтаа хор хөнөөлтэй байсан тохиолдол дэлхийн түүхэнд цөөнгүй. Тийм ч учраас өнөөдөр “Үнийн тогтвортой байдал” буюу нийт эдийн засгийнхаа “биеийн халууныг” хянах үүргийг төв банкинд хариуцуулдаг жишиг тогтсон байна.

-Инфляци тогтвортой байх нь нэг талаас эдийн засаг эрүүл байгаагийн шинж харин нөгөө талаас эдийн засаг тогтвортой өсөх суурь ч болно гэж ойлгож байна . Тэгвэл инфляци тогтвортой байх тэр баталгаа нь юу вэ, үүнд хууль эрх зүйн шинэчлэлүүд хэрхэн нөлөөлнө гэж үзэж байна вэ?

Одоо хийгдэж байгаа хуулийн шинэчлэлүүд нь банк санхүүгийн салбарын “Хөгжлийн шинэ үе”-ийг эхлүүлнэ гэж үзэж байгаа. Үр дүнд нь эдийн засгийн нэг гол тулгуур бодлого болох мөнгөний бодлогыг хэрэгжүүлэгч институци буюу Төв банкны үйл ажиллагаа сайжирна. Мөн мөнгөний бодлого хэрэгжих, дамжих гол суваг буюу банк, санхүүгийн байгууллагуудын үйл ажиллагааг оновчтой зохицуулах орчин бүрдэх юм. Ингэснээр санхүүгийн систем бүхэлдээ найдвартай ажиллах суурь болно. Мэдээж энэхүү шинэчлэлийг Төв банк өөрөөсөө эхлэн хийж байна. Төв банкны тухай хуулийн өөрчлөлтөөр Монголбанкны Ерөнхийлөгчид хэт их эрх мэдэл тѳвлөрѳхѳѳс сэргийлсэн хамтын удирдлагын зарчим, Монголбанк мэргэжлийн бус хөндлөнгийн нөлөөллөөс ангид, хараат бус ажиллах тогтолцоо зэргийг давхар хийж өгч байгаа. Энэ бүхэн нь Төв банк үнийг тогтвортой байлгах зорилгодоо хүрэх боломжийг нэмэгдүүлж, амжилттай ажиллах нөхцөлийг нь бүрдүүлж өгч байна гэсэн үг юм. Дэлхийн болон дотоодын эдийн засагт биднээс шалтгаалахгүй, эрэлт болон нийлүүлэлтийн гаралтай гэнэтийн савлагаа шокууд үүсч, инфляцид нөлөөлөхийг үгүйсгэхгүй. Хөрөнгө оруулалтын орчин, эдийн засгийн идэвхжил, ажил эрхлэлт, төсвийн бодлого, валютын ханш, зах зээлийн хүлээлт, компаниудын үйл хөдлөл, цаг агаарын нөхцөл байдал, зуд, импортын шатахууны үнэ зэрэг эрэлт, нийлүүлэлтийн гаралтай олон хүчин зүйлс үүнд багтана. Гэхдээ бид өөрсдөөс шалтгаалах зүйлээ мэргэжлийн түвшинд маш сайн хийхийг зорино. Төв банкинд итгэх итгэлийг нэмэгдүүлэхийн төлөө ажиллана. Ингэснээр инфляцийн хүлээлтийг оновчтой удирдах, бодлогын үр нөлөөг дээшлүүлэх боломжтой болох юм.

- Цаг зав гарган бидэнтэй ярилцсанд баярлалаа! Удахгүй шинэ он гарах гэж байна, Таны цаашдын ажилд өндөр амжилт хүсье.

2018 он бол Монголын эдийн засгийн хувьд чухал өөрчлөлтийн жил байх болно. Ирж буй Шинэ оноо амжилт бүтээлтэй, урам зоригтой, эрүүл энх, сайн сайхан угтан золгоорой!

Өнгөрсөн аравдугаар сард цахим сүлжээнд нэгэн залуу “Таван настай охиныг

2010 онд хийгдсэн “Монголын хүн амын хоол тэжээлийн байдал” үндэсний IV судалгаагаар судалгаанд хамрагдсан нийт хүүхдийн 4.7% нь тураалтай, 6.7% нь илүүдэл жин эсвэл таргалалтай байна.

Бага насны хүүхдийн дунд тохиолдож буй хоол тэжээлийн дутлын дийлэнх хувь нь тэдний зохисгүй хооллолтой холбоотой байдаг.

Ялангуяа сахарын замбараагүй хэрэглээ нь хүүхдийг шим тэжээлийн дутагдалд оруулж, тэдний эрүүл саруул өсөж бойжих нөхцлийг бууруулж, төрөл бүрийн халдварт өвчин, хоол боловсруулах замын эмгэг, цаашлаад таргалалт, чихрийн шижин, хавдар зэрэг архаг явцтай өвчнөөр өвчлөх эрсдлийг нэмэгдүүлдэг байна.

Бага насны хүүхэд хоол, хүнсийг сонгохдоо хэлбэр, хэмжээ, амт, өнгө үзэмжийг нь хардаг учраас тэд чихэрлэг амттанд ямар нэгэн хязгаар тавина гэсэн ойлголт байхгүй.

Амттангууд нь маш их сахартай учир хий хоосон илчлэг өгч хүүхдийг илүүдэл жин, таргалалтанд хүргэж, хоол тэжээлийн дуталд оруулдаг.

САХАР ТАНЫ ҮР ХҮҮХДЭД ДАРААХ СӨРӨГ НӨЛӨӨТЭЙ.

1. Хүүхдүүд сахарыг ил болон далд байдлаар өдөр бүр хэрэглэдэг. Өдөрт авах сахарын нийт хэмжээ нь илчлэгийн 10%-аас хэтрээд байвал хүүхдүүд шим тэжээлийн дутагдал орно. Шим тэжээлийн дуталд орсноор хүүхдийн сэтгэн бодох үйл ажиллагаа муудах, өсөлт хоцрох, биеийн зөв харьцаа алдагдах зэрэг сөрөг үр дагавартай.

2. Сахарын илүүдэл хэрэглээ нь цусан дахь фруктозын хэмжээг ихэсгэдэг. Фруктоз нь элэгийг хэт их ачааллуулж, үйл ажиллагааны алдагдалд оруулдаг. Хэт их ачааллаж, үйл ажиллагааны алдагдалд орсон элэг өөхөлж эхэлдэг ба энэ нь элэг хатуурлын эхлэл юм.

3. Бидний идэж буй хоол хүнсний зүйлс бие махбодид ороод нүүрс ус, өөх тос, уургийн гэсэн гурван төрлийн солилцоо явуулдаг. Сахарын хэрэглээ их байх нь нүүрс усны солилцоог алдагдуулж, чихрийн шижингээр өвчлөх эрсдлийг бий болгодог. Хүний биед үүссэн нүүрс ус буюу глюкозыг нойр булчирхайнаас ялгарах инсулин тээвэрлэн захын эд эрхтэн, булчинд хүргэх ёстой. Гэтэл ингэж чадахгүйгээс булчин тэжээлээр дутагдан, захын эрхтнүүд гэмтэн, мэдээгүй болох зэрэг хүндрэл гардаг.

4. Сахарын илүүдэл хэрэглээ нь бодисын солилцооны алдагдалд оруулснаар ирээдүйд хавдараар өвдөх эрдлийг нэмэгдүүлдэг.

5. Сахар нь бие махбодид дасал үүсгэдэг тул сахарын хэрэглээг хянахад хүндрэлтэй болдог байна.

Иймд та бүхэн удахгүй болох шинэ жилийн баяраар үр хүүхдэддээ бэлэг сонгохдоо ЧИХЭР сонгохоос татгалзаж, сахарын агууламж хамгийн өндөртэй бүтээгдэхүүнүүд болох жүүс, гаазтай ундааг цэвэр ус болон сүү, сахаргүй органик шүүсээр солих мөн та худалдан авах гэж буй бүтээгдэхүүний шошго дээрээс уг бүтээгдэхүүний 100 гр тутамд агуулагдах сахарын хэмжээг харж сонголт хийгээрэй.

Хүүхдийн бэлгэнд амттан сонгохын оронд хүүхдээ хөгжүүлэх төрөл бүрийн тоглоом, ном сонгоорой.

Нэмж хэлэхэд хүүхдүүдэд ууттай бэлгэнээс илүү аав ээжтэйгээ цагийг хамт өнгөрөөх нь хамгийн том бэлэг юм шүү.

Нийгмийн эрүүл мэндийн үндэсний төв

Төрийн тусгай албан хаагчдын нэгдсэн эмнэлэг нь жилийн хугацаанд зөвхөн амбулаторийн тусламж, үйлчилгээ үзүүлж байсан бол өнөөдөр хэвтэн эмчлүүлэх байрны нээлтээ хийлээ.

Амьсгалын замын цочмог халдвар болон томуу, томуу төст өвчний тархалт нэмэгдэж байгаатай холбогдуулан Нийслэлийн эрүүл мэндийн газраас дүүргүүдийн эрүүл мэндийн төвийн “Хүүхдийн кабинет”-ийг уртасгасан цагаар ажиллуулж байгаа билээ.

Энэ хүрээнд дүүргийн эрүүл мэндийн төвүүд ажлын болон амралтын өдрүүдэд доорх цагийн хуваарийн дагуу ажиллаж эхэлсэн бөгөөд томуу, томуу төст өвчний талаархи зөвлөгөө мэдээлэл болон эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээг түргэн шуурхай, хүртээмжтэй байдлаар үзүүлэхээр зорьж байна.



№


Байгууллага


Ажиллах цагийн хуваарь

1.


Багануур дүүргийн эрүүл мэндийн төв


Ажил, амралтын өдөр: 24 цаг

2.


Налайх дүүргийн эрүүл мэндийн төв


Ажил, амралтын өдөр: 24 цаг

3.


Багахангай дүүргийн эрүүл мэндийн төв


Ажил, амралтын өдөр: 09.00-20.00

4.


Чингэлтэй дүүргийн эрүүл мэндийн төв


Ажлын өдөр: 17.00-22.00

Бямба гаригт: 10.00-16.00

5.


Хан-Уул дүүргийн эрүүл мэндийн төв

6.


Сүхбаатар дүүргийн эрүүл мэндийн төв

7.


Баянзүрх дүүргийн эрүүл мэндийн төв

8.


Сонгинохайрхандүүргийн эрүүл мэндийн төв

9.


Баянгол дүүргийн эрүүл мэндийн төв

Нийслэлийн Засаг даргын захирамжийн дагуу шинэ жилийн баярыг тэмдэглэн өнгөрүүлэх ажлыг зохион байгуулах нийслэлийн ажлын хэсгийг байгуулсан байна.Шинэ жилийн баярыг тэмдэглэн өнгөрүүлэх ажлын хүрээнд Улаанбаатар хотын төв талбайд жил бүр сүндэрлэдэг сүлд модыг засах ажил явагдаж байна.

22 метр өндөр сүлд модыг “Гэрэлтүүлэг чимэглэл” ХХК засч байгаа ба энэ сарын 15 гэхэд дуусгах аж. Төв талбайн сүлд модыг 2008 онд авсан бөгөөд 2016 онд засч сэлбэн, гэрэлтүүлэг болон тоглоомыг нэмэгдүүлжээ.

BBC: Африкийн долоо хоногийн ШИЛДЭГ зургууд

БОАЖ-ын сайд Н.Цэрэнбатын санаачилгаар “Ойн доройтол, хомсдлыг бууруулах замаар уур амьсгалын өөрчлөлтийг сааруулах Үндэсний хөтөлбөрийг боловсруулах шаардлага, хөрөнгө оруулалтын боломжууд” сэдэвт уулзалт боллоо. Уулзалтад БОАЖ-ын сайд Н.Цэрэнбат, Төрийн нарийн бичгийн дарга Ц.Цэнгэл, Ойн бодлого зохицуулалтын газрын дарга М.Тунгалаг, Цэвэр технологи, хөрөнгө оруулалтын хэлтсийн дарга Ц.Уранчимэг, УИХ-ын гишүүн Д.Тэрбишдагва, Б.Баттөмөр, Г.Тэмүүлэн, Сангийн дэд сайд Х.Булгантуяа, Ерөнхийлөгчийн зөвлөх Г.Уянга болон Д.Пүрэвдаваа, НҮБ-ын суурин төлөөлөгч Биата Транкман, UN-REDD+ төслийн техникийн ахлах зөвлөх Рэд Диккинсон болон албаны бусад хүн оролцлоо. Энэхүү уулзалт нь Байгаль орчин, аялал жуулчлалын яамыг үүсгэн байгуулсны 30 жилийн ойн хүрээнд REDD+-ийн хөтөлбөрийн талаар талуудад ойлголт өгөх, уг хөтөлбөр Монгол Улсын хөгжлийн зорилтуудад хэрхэн хувь нэмэр оруулах боломжтой, хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх хөрөнгө оруулалтын төлөвлөгөөг боловсруулах болон батлуулах шатуудад дэмжлэг хүлээх, санал зөвлөмж авах үндсэн зорилготой байсан юм.

БОАЖЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга дарга Ц.Цэнгэл уулзалтыг нээж хэлсэн үгэндээ “БОАЖЯ байгуулагдсаны 30 жилийн ой эдгээр өдрүүдэд тохиож байна. Энэхүү ойг угтан Н.Цэрэнбат сайдын санаачилгаар Монгол орны ойн санг хэрхэн нэмэгдүүлэх, үүний тулд ямар ажил хийх вэ гэдгийг тодорхойлох уулзалт хэлэлцүүлэг зохиож байгаад баяртай байна” хэмээсэн юм. Түүний дараа НҮБ-ын суурин төлөөлөгч Биата Транкман UN-REDD төсөл Монгол Улсад амжилттай хэрэгжиж, Монгол Улс уг хөтөлбөрийн ахисан түвшнийн буюу REDD+ хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх гэж байгаад баяртай байна” хэмээлээ.

Ойн бодлого, зохицуулалтын газрын дарга М.Тунгалагийн тавьсан илтгэл олон хүний анхаарлыг татсан бөгөөд тэрбээр “Монгол орны ой жилд 20 сая тонн хүлэмжийн хийг шингээдэг. Энэ нь бүх салбараас гаргаж байгаа нийт хүлэмжийн хийний багахан хувь учир цаашид ойн сангаа тэлэх бодлого баримталж, хүлэмжийн хийн шингээлтийг нэмэгдүүлэх бодлогыг Монгол Улс баримтлах ёстой. Үүний тулд бидэнд үндэсний хөтөлбөр, хөрөнгө оруулалтын хөтөлбөр, үйл ажиллагааны төлөвлөгөө гэсэн 3 бодлогын баримт бичиг зайлшгүй хэрэгтэй байна. Ингэж байж манай ой хамгаалагдахын зэрэгцээ тэлэх боломж нэмэгдэнэ. Тиймээс өнөөдрийн уулзалт, хэлэлцүүлгийг Н.Цэрэнбат сайд шийдвэр гаргагчдын түвшинд хийх ёстой гэж үзсэн юм” гэлээ.

Уулзалт, хэлэлцүүлгийн явцад хүрэлцэн ирсэн хүмүүс асуулт асууж, санал хэлж байсан ба Сангийн дэд сайд Х.Булгантуяагийн “Ногоон хөгжлийн зээлийн сан байгуулах ажил дуусах шатанд ороод байна. Энэ сантай уг хөтөлбөрийг хэрхэн уялдуулах вэ” гэсэн асуултад БОАЖ-ын сайд Н.Цэрэнбат “Бүгд найрамдах Африк улсын Найроби хотноо болсон НҮБ-ын III ассамблейн хуралдаанаар НҮБ-ын гишүүн орны Засгийн газрууд ногоон эдийн засагт тулгуурласан бизнесийн үйл ажиллагааг дэмжих үүрэг хүлээсэн. Энэ дагуу Засгийн газраас Ногоон хөгжлийн зээлийн санг байгуулах ажлыг түргэвчлүүлэхийг ч даалгаад байна. Бид байгальд ээлтэй техник, технологийг дэмжих зорилгоор аж ахуйн нэгжүүдээ урамшуулах бодлого баримтлан ажиллана” хэмээсэн. Харин Ерөнхийлөгчийн зөвлөх Г.Уянгын “Уул уурхайгаас болж сүйдэж байгаа ойг хэрхэх вэ” гэсэн асуултад “Байгалийн нөөц ашигласны төлбөрийг Монгол Улс зориулалтын дагуу ашигладаггүйгээс болж уул уурхайн нөхөн сэргээлтийн асуудал хурцаар тавигдсаар өнөөдрийг хүрсэн. Байгалийн нөөц ашигласны төлбөрийн 75 хувь нь өнөөдрийн байдлаар зориулалтын бусаар ашиглагдаж байна. БОАЖГ-ын дарга нарт үйл ажиллагааных нь үнэлгээг гаргахдаа байгалийн нөөц ашигласны төлбөрөө зориулалтын бусаар ашигласан байна уу, аль эсвэл төсвийн бүрдүүлэлтэд оруулсан байна уу гэдгийг нь харгалзана гэдэг мэдээллийг хүргүүлсэн. Нөгөөтэйгүүр, уул уурхайн үйл ажиллагаа эрхэлдэг компаниудын мэдээллийн санг УУХҮЯ-тай хамтран гаргахаар тохиролцож, ажлаа эхлүүлээд байна. Энэ мэдээллийн сан ашиглалтад орчихвол ямар уул уурхайн компани Монгол Улсад үйл ажиллагаа явуулж байгаагаас эхлээд хэдий хэрийн татвар төлдөг зэргээс эхлээд бүх мэдээлэл нь ил болох юм. Урилгыг маань хүлээн авч хүрэлцэн ирсэн та бүхэнд баярлалаа. Бид ойн нөөцөө хамгаалах, нэмэгдүүлэх замаар хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулах арга замыг эрэлхийлэн шийдвэр гаргах түвшнийн хүмүүсийг энэ уулзалт хэлэлцүүлэгт урьсан юм. Бидний цаашдын зорилт амжилттай хэрэгжинэ гэдэгт итгэлтэй байна” хэмээсэн юм.

REDD+ хөтөлбөрийн талаар товчхон мэдээллийг хүргэж байна.

REDD+ хөтөлбөр гэж юу вэ? Ойн хомсдол, доройтлоос үүдэлтэй хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулах (REDD+), ойн санг хамгаалах, ойн тогтвортой менежмент болон ойн нүүрстөрөгчийн хуримтлалыг нэмэгдүүлэх замаар уур амьсгалын өөрчлөлтийг сааруулахад хөгжиж буй орнуудын оруулах хувь нэмрийг нь урамшуулах зорилгоор Уур амьсгалын өөрчлөлтийн тухай НҮБ-ын Суурь Конвенцийн хүрээнд бий болсон механизм юм. Энэ механизмыг хэрэгжүүлэхэд хөгжиж буй орнуудад дэмжлэг үзүүлэх зорилгоор НҮБ-ын гурван агентлагаас санаачлан UN-REDD хөтөлбөрийг 2008 оноос хэрэгжүүлж эхэлсэн бөгөөд Монгол улс 2011 онд UN-REDD хөтөлбөрийн түнш орон болсон.

Монгол орны ой нь:

Монгол улс дэлхийн уур амьсгалын өөрчлөлтөд хамгийн эмзэг орнуудын нэг юм. Өнгөрсөн 70 жилийн хугацаанд Монгол орны уур амьсгал дэлхийн дулаарлын дундаж хэмжээтэй харьцуулахад гурав дахин өсөж, улмаар ган гачиг, гал түймэр, цэвдэг хайлахад нөлөөлснөөр уламжлалт нүүдлийн аж ахуйг эрсдэлд оруулж байна.
Биологийн олон янз байдлыг хамгаалах, мөнх цэвдгийг хадгалах, нутгийн иргэдийн амьжиргааг тэтгэж, мод модон материалын эх үүсвэр болох зэрэг экосистемийн, эдийн засгийн нийгмийн олон төрлийн үйлчилгээг үзүүлэлдэг бөгөөд жилд ойролцоогоор 300 сая орчим ам доллараар үнэлэгдэхүйц экосистемийн үйлчилгээг үзүүлдэг гэсэн тооцоо байдаг (2013).
Орон нутгийн иргэдийн амьжиргааг тэтгэж, хувийн хэвшилд түшиглэсэн хөрөнгө оруулалтыг босгох бүрэн боломжтой салбар юм.
Урьдчилсан тооцоогоор жилд дунджаар 137,000 орчим га ой доройтолд өртдөг.
Монгол улс REDD+-ийн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж буй цорын ганц бореал буюу умардын тайгын ой бүхий орон бөгөөд REDD+-ийн хүрээнд бореал ойн цоо шинэ туршлага/загвар болох боломжтой

REDD+ Үндэсний хөтөлбөр боловсруулах хэрэгцээ, шаардлага нь:

Монгол улс нь REDD+-ийн үндсэн 4-н бүрэлдэхүүн хэсгийг боловсруулж, бий болгох үүрэгтэй. Үүнд хүлэмжийн хийн тооллого, REDD+ Үндэсний хөтөлбөр багтдаг, энэ нь Тогтвортой хөгжлийн зорилтуудад хүрэх нэг төрлийн дэмжлэг юм.
Ойн салбар нь ирээдүйд хөрөнгө оруулалт татах бүрэн боломжтой ба REDD+ Үндэсний хөтөлбөр нь энэхүү санхүүгийн, хөрөнгө оруулалтын боломжийг нэгтгэж өгөх, олон улсын донорууд болон хувийн хэвшлийнхэнд зориулсан баримт бичиг болох юм. Үүний тулд донор, хандивлагчдын шаардлагад нийцэхүйц REDD+ Үндэсний хөтөлбөртэй байх шаардлагатай.

Улсын Их Хурлын 2017 оны намрын ээлжит чуулганы өнөөдрийн /2017.12.14/ нэгдсэн хуралдаан 10 цаг 32 минутад

”National Geographic”-аас жил бүр зохион байгуулдаг олон төрлийн сэдэвт гэрэл зургийн тэмцээнүүд дундаас хамгийн их хүлээлт үүсгэдэг нь байгалийн сэдэвт гэрэл зургийн уралдаан байдаг. Тэгвэл энэ жилийн байгалийн сэдэвт уралдааны шилдэг гэрэл зургуудыг хүргэж байна.

Зургаан настай охиныг хойд эцэг нь хүчирхийлсэн харамсалтай хэрэг өнгөрөгч аравдугаар сард гарсан бөгөөд нэгэн иргэн цахим хуудаснаа мэдээлснээр олны анхааралд хүрсэн. Тэгвэл уг хэрийг шүүх хурал өчигдөр Баянзүрх дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхэд болж Ванданваанчигт холбогдох хэргийг хянан хэлэлцжээ. Шүүхээс хавтаст хэрэгт авагдсан нотлох баримтын хэмжээнд түүнийг гэм буруутай гэж үзэн 18 жилийн ял оноосон байна.

Охины хувьд одоогийн байдлаар асран хамгаалах төвд байгаа бөгөөд ээж нь охиноо өөр дээрээ авах хүсэлт гаргасан боловч шүүхээс түүнийг ажилгүй, тодорхой оршин суух хаяггүй тул хүсэлтийг нь хүлээн аваагүй байна.

Улаанбаатар хотод өнөөдрийн байдлаар нийтийн тээврийн үйлчилгээнд 88 чиглэлийн 937 автобус, троллейбус ажиллаж байна. Үүнээс үндсэн 75 чиглэл нь ажлын өдөр 6-8, амралтын өдөр 8-10 минутын интервалтай үйлчилгээнд ажиллаж, ажлын өдөрт дунджаар 637 мянга орчим зорчигч тээвэрлэж байна.

Нийслэлийн Тээврийн газар иргэдээс ирүүлсэн санал хүсэлтийн дагуу нийтийн тээврийн үйлчилгээний оройн оргил ачааллын цагт

“Ард кино театр – зогсоолоос Орбит чиглэлд,
Дүнжингарав худалдааны төв зогсоолоос төв замаар 3,4-р хороолол чиглэлд, МУИС -Улаан чулуут чиглэлд,
Офицеруудын ордоноос- ХМК чиглэлүүдэд ачаалал ихтэй
Ч:1 “5 шар-Офицеруудын ордон” төв замаар, баруун чиглэлдээ
Ч:3 “Зүүн салаа-Халдвартын эмнэлэг”, урд болон хойд чиглэлдээ
Ч:7 “Нисэх-Төв номын сан-7 буудал -Зунжин”,
Ч:59 “ХМК-Офицеруудын ордон”,
Ч:30а “Жанжин клуб-Зүүн 4 зам-МУБИС-Ард кино театр”,
Ч:30б “Жанжин клуб-Дамдинсүрэнгийн гудамж-МУБИС-Ард кино театр”
Ч:31 “Улиастай-Баянбүрд-Зам гүүрийн автобааз” зэрэг чиглэлүүдэд ажиллах тээврийн хэрэгслийн тоог 10 гаруй хувиар нэмэгдүүлэх зохицуулалт хийсэн байна.

Түүнчлэн дээрх 10 чиглэлд 24 тээврийн хэрэгслийг өдрийн цагаар ачаалал багатай үед цонхлуулж оройн 20:00 цагт ажиллах тээврийн хэрэгслийн тоог 148 байсан бол 166 болгож 2.1 хувиар, 21:00 цагт ажиллах тээврийн хэрэгслийн тоог 97 байсан бол 161 болгож 9.6 хувиар 22:00 цагт ажиллах тээврийн хэрэгслийн тоог 48 байсан бол 97 болгож 14.8 хувиар нэмэгдүүлсэн байна.

“Өнөөдрийн байдлаар нийтийн тээврийн үйлчилгээнд явах ёстой 937 автобус маань бүгд шугамандаа явж байна. Замын хөдөлгөөний ачааллаас хамаараад автобуснууд түржирч, иргэдийн хүлээх хугацаа нэмэгдсэнээр, иргэдэд бүрэн хүрч үйлчилж чадахгүй байгаа. Ийм учраас нийслэлийн Тээврийн газраас шинэ менежмент хийсэн. Энэ нь Автобуснуудыг заавал уртаар явуулалгүй ид ачааллын үеэр богино эргэлтүүдийг хийлгэж байна. Автобусны тоог нэмэгдүүлж бус байгаа тээврийн хэрэгсэл дээрээ зохицуулалт хийх нь илүү үр дүнтэй байна. Цаашид хаана хаана хэдэн цагт автобус шаардлагатай байна гэдэг судалгаа хийгээд, үе шаттайгаар нэмэгдүүлэх зохицуулалт хийж байна” хэмээн нийслэлийн Тээврийн газрын орлогч дарга Х.Булгаа ярилаа.

Мөн “Бид нийтийн тээврийг илүү хурдан явуулах зорилгоор тусгай эгнээ гаргаж өгсөн. Харамсалтай нь сүүлийн үед жолооч нар ид ачаалалтай үед нэгдүгээр эгнээгээр зорчих асуудал их гарч байна. Үүндээр Замын цагдаагийн алба болон Нийтийн тээврийн газраас холбогдох шалгалтыг хийсэн. Цаашид ч үргэлжлүүлэн шалгалт хийж, холбогдох арга хэмжээг нь авах болно. Замын хөдөлгөөний удирдлагын төвөөс нэгдүгээр эгнээгээр зорчсон тээврийн хэрэгсэлд камерын хяналт хийж, торгуулийг мөн хүргүүлж байгаа” гэдгийг онцолж байв.

Ачаалал ихтэй дундын зогсоолуудаас буюу МУБИС-Улаан чулуут, Ард кино театр -Орбит, Дүнжингарав худалдааны төв зогсоолоос төв замаар 3,4-р хороолол, Офицеруудын ордоноос- ХМК чиглэлүүдэд 18:10-19:50 цагийн хооронд 20-30 минутын давтамжтайгаар чиглэл тус бүрд 2-3 автобус явуулах төлөвлөлт хийгдсэн ба өнгөрсөн сарын 29-ний өдрөөс үйлчилгээг эхлүүлээд байгаа аж.

Нийслэлийн хэмжээнд 20:00 цагийн үед 873, 21:00 цагийн үед 734, 22 цагт 356 нийтийн тээврийн автобус үйлчилгээнд ажиллаж байна.

Нийтийн тээврээр үйлчлүүлэгч иргэд та бүхэн үйлчилгээтэй холбоотой санал хүсэлтээ 11323176, 11326352 дугаарын утаснуудад 24 цагаар өгөх боломжтой гэж нийслэлийн ЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

Баянзүрх дүүргийн цагдаагийн газраас бүлэглэж бусдыг дээрэмдэж, эмэгтэйчүүдийг хүчирхийлдэг

Гэр бүл, хүүхэд, залуучуудын хөгжлийн газар, Монголын Залуучуудын холбооноос хамтран Бүгд Найрамдах Улс тунхагласан өдрийг тохиолдуулан зохион байгуулдаг “Иргэний андгай өргөх” ёслол өнөөдөр Төрийн ордонд боллоо.

Энэхүү ёслолын үйл ажиллагааг Монгол Улсын Ерөнхий сайдын ивээл дор зохион байгуулдаг бөгөөд нээлтийн үйл ажиллагаанд Монгол Улсын Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх, Хөдөлмөр , нийгмийн хамгааллын сайд С.Чинзориг, Гэр бүл, хүүхэд, залуучуудын хөгжлийн газрын дарга О.Алтансүх, Монголын Залуучуудын Холбооны Ерөнхийлөгч А.Мөнхбат, Гал голомт хөдөлгөөний тэргүүн, Эрүүлийг хамгаалахын гавьяат ажилтан Д.Мөнхөө, Төрийн соёрхолт, Ардын жүжигчин Н.Сувд, МУГЖ Т.Ариунаа, дуучин Б.Маралжингоо, 2017 оны Дэлхийн миссийн Монгол оролцогч Ц.Энхжин болон 16 настнуудын төлөөлөл болсон 850 шилдэг сурагч оролцлоо.

Уг ёслолын үйл ажиллагааг нээж, Монгол Улсын Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх “Монгол Улсын Иргэн хэмээх хүндтэй, хариуцлагатай алдрыг дуурсгаж явах эрхэм дүү нартаа чин сэтгэлийн халуун баяр хүргэж, сурлага хөдөлмөр, ажил үйлсэд нь амжилт хүсье. Манай улс бол залуучуудын орон. Нийт хүн амын 34.6 хувийг 15-34 насны ид сурч, хөдөлмөрлөх залуучууд эзэлж байна. Төрөөс хүүхэд, залуучуудад чиглэсэн бодлого, хөтөлбөрийг оновчтой, тогтвортой байлгахын талаар анхаарч ажиллаж байна. Монгол Улс залуучуудынхаа хөгжил оролцоог дэмжих албан ёсны хууль эрхзүйн орчныг бий болгосон цөөхөн улс орны нэг боллоо. Улсын Их Хурлаас “Залуучуудын хөгжлийг дэмжих тухай хууль”-ийг 2017 онд баталснаар залуучуудын боловсрол, эрүүл мэнд, хөдөлмөр эрхлэлт, аюулгүй орчинд амьдрах болон хувь хүний хөгжлийн асуудалд төрөөс үзүүлэх дэмжлэгийг тодорхой болгож өсвөр үе, залуучуудын хөгжих боломжийг нэмэгдүүлж байгаа юм. “Залуучуудын хөгжлийг дэмжих тухай хууль” 2018 оны эхний өдрөөс хэрэгжиж эхэлнэ.

Ингэснээр 21 аймаг, есөн дүүрэгт Залуучуудын хөгжлийг дэмжих төвүүд байгуулагдаж, сэтгэлзүй, гэр бүл төлөвлөлтийн зөвлөгөө өгөх, эрүүл мэнд болон хууль эрхзүйн үйлчилгээнд холбон зуучлах, хөдөлмөр эрхлэхэд нь дэмжлэг үзүүлэх зэрэг цогц үйл ажиллагаа явуулах боломжтой болно.Миний бие Монгол Улсын Ерөнхий сайдын хувьд хүүхэд, залуусынхаа ирээдүйд хувь нэмэр болох үйл ажиллагаа, бодлого, хөтөлбөрүүдийг бүхий л талаар дэмжин ажиллана. Залуус та бүхэн эх орныхоо баялаг түүхээс суралцаж, ахмад үеэ хүндэтгэн, улс орныхоо хөгжлийг буухиалан үргэлжлүүлэх хариуцлагатай бөгөөд эрхэм хүндтэй үүрэг хүлээн, зорилгодоо хүрэх хүсэл тэмүүлэлтэйгээр сурч, ажиллан, улсынхаа нэр хүндтэй иргэн байна гэдэгт итгэлтэй байна.Өвөг дээдсийн ариун үйл хэрэг, тууштай тэмцлийн гэрч болсон арваннэгдүгээр сарын 26 буюу Бүгд Найрамдах Улсаа тунхагласан түүхт энэ өдөр Монгол Улсын иргэний үнэмлэхээ гардан авч буй та бүхэн Монгол Улсын бахархалт иргэн болсноо ёсолж байгаад баяр хүргэж аз жаргал, сайн сайхан бүхнийг хүсэн ерөөе” гэв.

Энэ жил манай улсын хэмжээнд 64375 залуус 16 нас хүрч, иргэний үнэмлэхээ гардан авч байна. Уг үйл ажиллагаа 21 аймаг, нийслэлийн есөн дүүрэгт нэгэн зэрэг явагдаж, 16 настнууд иргэний үнэмлэхээ гардаж авсаныг энд дурьдая.

Дашрамд сонирхуулахад, тус ёслолын үйл ажиллагааг Үндэсний хөрөнгө оруулалтын банк, Мобиком Корпораци, Гоо брэнд, Монголын Үндэсний түүхийн музей ивээн тэтгэж оролцсон байна.

Энэ үеэр иргэний андгай өргөх ёслолын үйл ажиллагаанд оролцсон сурагчидтай уулзаж, сэтгэгдлийг нь сонссоноо хүргэе.

Б.Эрдэнэ-Очир:Бид ирээдүйг хамтдаа бүтээнэ

/Баянзүрх дүүргийн Амгалан цогцолбор сургуулийн 12е ангийн сурагч/

-Монголын Залуучуудын холбоо, Гэр бүл, хүүхэд, залуучуудын хөгжлийн газраас хамтран зохион байгуулж буй Монгол Улсын Иргэний андгай өргөх ёслолд оролцож байгаадаа маш их баяртай байна. Өнөөдөр би 16 нас хүрч, иргэний андгай өргөн, Монголынхоо эрхэм хүндтэй хүмүүсээс батламж гардан авлаа. Мөн өнөөдрийн үйл ажиллагаанд маш сайхан хүмүүс илтгэл тавьлаа. Илтгэлд цаашид амьдралдаа мөрдөж, зарчим болгох зүйлсийг дурьдсан. Үүнийг цаашид би үргэлж бодож, амьдралдаа хэрэгжүүлэх болно. Иргэний андгай өргөсний дараа Төрийн дуулал эгшиглэх үед нулимс өөрийн эрхгүй цийлэгнэж байлаа. Төрийнхөө сүлд рүү хараад зогсож байхдаа, ирээдүйд улс эх орноо дэлхийд өрсөлдөхүйц хүчирхэг болгоход миний оролцоо маш чухал гэдгийг бодсон. Тиймээс эрдэм номд шамдан суралцаж, улс эх орондоо ихийг хийх болно. Бид өнөөдрөөс эхлээд ирээдүйг хамтдаа бүтээнэ. Бүх 16 настнууддаа амжилт хүсье.

С.Номундарь:Иргэний үнэмлэх гардаж авна гэдэг хариуцлага нэмэгдэж буйн шинж гэдгийг ойлголоо

/Баянзүрх дүүргийн 48 дугаар сургуулийн 12б ангийн сурагч/

-Өнөөдөр Монгол Улсын түүхэнд маш чухал өдөр тохиож байгаа. Учир нь гэвэл Монгол Улс анх удаа Үндсэн хуулиа баталсан түүхт өдөр. Би 16 нас хүрч, иргэний үнэмлэхээ гардан авч буй мянга мянган хүүхдүүдийг төлөөлөн индэр дээрээс үг хэлсэн нь маш их нэр төрийн хэрэг байлаа. Монгол Улсын иргэн байна гэдэг зүгээр нэг хэрэг биш. Бид иргэний үнэмлэхээ гардаж авч байна гэдэг цаашид улс эх орныхоо төлөө хичээнгүйлэн суралцаж, ихийг хийж бүтээх хариуцлага нэмэгдсэн.

Алтаншагай:Иргэний андгай өргөх ёслолд оролцсондоо маш их баяртай байна

/Архангай аймгийн Өндөр-Улаан сумын ЕБС-ийн 10а ангийн сурагч/

-Түүхэн тэмдэглэлт өдөр үеийн олон нөхөдтэйгээ хамт Иргэний андгай өргөж, батламжаа гардаж авсандаа маш их баяртай байна. Би өөрийнхөө ирээдүйг их гоё өнгөтэйгөөр хардаг. Ирээдүйд эх орныхоо нэрийг дэлхийн тавцанд гаргасан хүн болохыг мөрөөддөг. Би эдийн засагч мэргэжилтэй болно. Үеийн найзууддаа хандаж хэлэхэд, улс эх орны ирээдүй биднээс шалтгаална. Тиймээс боловсрол сайн эзэмшиж, сайн хүн болон төлөвших нь чухал шүү гэж хэлье.

Монголын хэвлэл мэдээллийн салбарт “Өглөөний шуудан” хэмээх эв найрамдал, өв соёлыг дээдэлсэн

Ажилдаа хариуцлагагүй ханддаг, амин хувийн асуудлаа нэн тэргүүнд тавьдаг төрийн албан хаагчдыг “өршөөхгүй” хэмээн У.Хүрэлсүх Ерөнхий сайдын суудлыг авангуутаа мэдэгдсэн билээ. Сүүлийн өдрүүдэд Засгийн газар Төрийн нарийн бичгийн дарга нарт халгаатай байгаа.

Эмээ банкны үүдний модон сандал дээр суучихаад уйлаад л байх юм. Хүү охин хоёр нь аргадаж тойроод л...эмээгийн нулимс энгэр хормой дээр нь бөнжийтөл хөлдөх боловч ар араасаа усан дуслууд урссаар...охин нь түшиж босгоод хашаанаас гарахаар хөдлөв.

Нийслэл Улаанбаатар хотын оршин суугчдын хэт өсөлт нь сүүлийн жилүүдэд хот байгуулалт, төлөвлөлт, байгаль орчин, экологийн аюулгүй байдалд сөргөөр нөлөөлж, төлөвлөлтгүй суурьшил бий болох, гэмт хэрэг зөрчил, ихсэх, замын хөдөлгөөнд хэт түгжрэл үүсэх, хүн амын эрүүл мэнд, нийгмийн халамж, үйлчилгээний салбар доголдох зэргээр эдийн засаг нийгмийн бүх талын харилцаанд хүндрэл учруулах болсон. Нийслэлийн хүн амын механик, хэт өсөлт, Улаанбаатар хотын агаарын бохирдлын 80 хувийг бий болгодог гэр хорооллын яндангийн тоо хоёр харилцан шууд хамааралтай байдаг. Энэхүү нөхцөл байдал нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Арван зургаадугаар зүйлийн 2-т заасан иргэдийн эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах, орчны бохирдол, байгалийн тэнцэл алдагдахаас хамгаалуулах эрхийг ноцтой хөндөж байгаа юм.

Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч С.Батболд дээрх нөхцөл байдалтай холбогдуулан 2017 оны 1 дүгээр сарын 9-ний өдрийн А/17 дугаар захирамжаар хөдөө орон нутгаас Улаанбаатар хотод байнга оршин суухаар ирэх иргэдийн шилжилт хөдөлгөөнийг 2018 оны 1 дүгээр сарын 1-ний өдрийг хүртэл түр хугацаанд зогсоосон шийдвэр гаргаж байсан билээ. Энэхүү шийдвэрийн дагуу эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ авах зайлшгүй шаардлагатай болон Улаанбаатар хотод орон сууц худалдан авч байгаагаас бусад иргэдийн нийслэл рүү чиглэсэн шилжилт хөдөлгөөнийг хязгаарласан юм.

Улсын бүртгэлийн байгууллагаас гаргасан мэдээллээс үзэхэд дээрх шийдвэр гарснаас хойш буюу 2017 оны 11 сарын байдлаар орон нутгаас нийслэлд байнга оршин суухаар нийт 9.567 иргэн шилжин ирсэн нь өмнөх оны мөн үеийн байдалтай харьцуулахад 11.552 иргэнээр бага байна. Түүнчлэн 2017 оны 11 дүгээр сарын байдлаар нийслэлээс нийт 10.161 иргэн орон нутагт шилжин явснаар нийслэлд байнга оршин суугч иргэдийн тоо сүүлийн жилүүдэд анх удаа буурсан үзүүлэлттэй гарсан байна.

Жил бүр Улаанбаатар хотод шилжин ирэгсэд гэр хорооллын бүс нутагт 300-400 яндан шинээр бий болгож нийслэлийн агаарын бохирдолд нөлөөлдөг байсан бол 2017 онд шилжин ирсэн иргэд дээр дурдсан шалтгаанаар яндангийн тоог нэмэгдээгүй болохыг мэргэжлийн байгууллагууд мэдээлж байна. Энэхүү үзүүлэлт нь Нийслэлийн сүүлийн 27 жилийн түүхэнд тохиолдож байгаагүй эерэг үр дүн аж. Өөрөөр хэлбэл, хотын агаарын бохирдлын 80 хувийг бүрдүүлдэг гэр хорооллын яндангийн тоог бодитоор хязгаарлаж чадсан арга хэмжээ болжээ гэж нийслэлийн ЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.