Сонгинохайрхан дүүрэг, Нарангийн гудамжнаас Орбит хүртэлх 1.47 км авто замын ажил он дамжин хийгдэхээр боллоо. Тус ажлын гүйцэтгэл 85 хувьтай байсан ч авто замын зурваст орсон иргэдийн 2 хашаа чөлөөлөгдөөгүйгээс 170м замын ажил саатаад байна. Өнөөдрийн байдлаар 1.3 км замын хучилтын ажил, явган хүний зам, цахилгаан шилжүүлэх холбооны шугам хүчитгэх ажлуудыг хийгээд байна. Замын ажлын гүйцэтгэгчээр “Трүй рөүд” ХХК ажиллаж байгаа бөгөөд ажлыг 2018 оны 05-р сарын 30-ны дотор дуусгахаар гэрээгээ сунгаад байна.

Нийслэлийн тээврийн газраас иргэдээс ирүүлж буй санал хүсэлтийн дагуу нийтийн тээврийн үйлчилгээний оройн оргил ачаалалтай 19:30-22:00 цагийн хооронд дараах чиглэлүүдэд дундажаар 90 гаруй тээврийн хэрэгсэл нэмэгдүүлэх графикийн зохицуулалтыг хийжээ. Тухайлбал,

Ч:1 “5 шар-Офицеруудын ордон”
Ч:3 “Зүүн салаа-Халдвартын эмнэлэг”,
Ч:7 “Нисэх-Төв номын сан-7 буудал -Зунжин”,
Ч:30а “Жанжин клуб-Зүүн 4 зам-МУБИС-Ард кино театр”,
Ч:30б “Жанжин клуб-Дамдинсүрэнгийн гудамж-МУБИС-Ард кино театр”,
Ч:31 “Улиастай-Баянбүрд-Зам гүүрийн автобааз”,
Ч:47 “Орбит -Ард кино театр”,
Ч:51 “3,4-р хороолол-МУИС–Дүнжингарав худалдааны төв”,
Ч:57 “Улаан чулуут-Их наран-МУИС”,
Ч:59 “ХМК-Офицеруудын ордон”,
Мөн оройн оргил цагаар ачаалал ихтэй дундын зогсоолуудаас буюу МУБИС-Улаан чулуут, Ард кино театр -Орбит, Дүнжингарав худалдааны төв зогсоолоос төв замаар 3,4-р хороолол, Офицеруудын ордоноос-ХМК чиглэлүүдэд 17:30-19:20 цагийн хооронд 20-30 минутын давтамжтайгаар чиглэл тус бүрд 2-3 автобус явуулах төлөвлөлт хийгдэн өнөөдрөөс хэрэгжүүлэн эхлүүлээд байна.

Нийтийн тээврээр үйлчлүүлэгч иргэд та бүхэн үйлчилгээтэй холбоотой санал хүсэлтээ 11323176, 11326352 дугаарын утаснуудад 24 цагаар өгөх боломжтой гэж нийслэлийн Тээврийн газраас мэдээллээ.

Баянзүрх дүүргийн Засаг даргын Тамгын газрын Нийгмийн хөгжлийн хэлтэс Монголын аутизмын холбоотой хамтран аутизмын тухай ойлголтыг танилцуулжнийгэмд эерэг хандлага бий болгох зорилготой сургалтыг амжилттай зохион байгууллаа. Сургалтад дүүргийн 28 хорооны нийгмийн ажилтнууд болон өрхийн эмнэлгийн эмч, мэргэжилтнүүд хамрагдан тус эмгэгийн оношлогоо илрүүлэлтийг сайжруулах тал дээр харилцан туршлага судалсан юм.

Өнөөдрийн байдлаар, Монголын аутизмын холбоод 200 орчим хүүхэд бүртгэлтэй байдаг аж. Мэргэжилтнүүдийн хэлж байгаагаар, тус эмгэгийн шинж тэмдэг нь нярайн үеэс илэрч эхэлдэг ч 2 наснаас илүү их анзаарагддаг байна. Аутизмыг бүрэн эдгээх эмчилгээний арга одоохондоо байхгүй байгаа ч эрт үед нь оношлох боломжтой юм. Ингэснээр хүүхэд бүрийн онцлогт тохирсон сургалт, арга хэмжээг авч болохыг холбооны удирдлагууд онцолж байсан.

Аутизмын эмгэгийг эрт үед нь илрүүлж, мэргэжлийн хүмүүст хандсанаар хүүхдийг бие даан амьдрах бүрэн чадвартай болгох боломжтой. Дашрамд дурдахад, Монголын аутизмын холбоотой www.facebook.com/autism.assiociation.mongolia цахим хуудсаар дамжуулан холбогдож, дэлгэрэнгүй мэдээ, мэдээлэл авч болох юм байна.

Онцгой байдлын албыг бэхжүүлэх, шаардлагатай тоног төхөөрөмжөөр хангах, аврах, гал унтраах үйл ажиллагаанд ашиглах нисдэг тэрэгтэй болгох зорилгоор ард түмний санаачлагаар эхлүүлсэн хандивын аян улс орон даяар өрнөсөн.

Онцгой байдлын албанд туслах энэхүү хандивын аян өнөөдөр ч үргэлжилсээр байна. Хандивын аянд төрийн болон төрийн бус байгууллага, иргэд, аж ахуйн нэгж байгууллагын хандивласан 809,6 сая гаруй төгрөг Онцгой байдлын ерөнхий газарт төвлөрөөд байгаа юм. Тэгвэл өнөөдөр Хууль зүй, дотоод хэргийн яам, түүний харьяа байгууллагын нийт 24 мянга гаруй ажилтан, алба хаагчид нэг өдрийн цалин болох 640 сая төгрөгийг ОБЕГ-т хандивлалаа.



Хандивыг тус яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Г.Баясгалан, Төрийн захиргаа удирдлагын газрын дарга Г.Билгүүн нар ОБЕГ-ын дарга, хошууч генерал Т.Бадралд хүлээлгэн өгсөн юм.



Ард түмний хандиваар цугласан хандивын мөнгөнөөс одоогийн байдлаар ямар нэгэн зарцуулалт хийгдээгүй байгаа бөгөөд жижиг оврын нисдэг тэрэг Автожир /CALIDUS/, нисэх аппарат, гамшгийн голомтод ажиллаж буй гал сөнөөгч, аврагчдын эрүүл мэндийг хянах, эрт оношлох, урьдчилан сэргийлэхэд чухал шаардлагатай биохимийн шинжилгээний бүрэн автомат анализатор /PICCOLLO XPRESS/ болон багц шинжилгээ хийх нэг бүрийн оношлуур, хорт хий утаанаас хамгаалах баг зэрэг Онцгой байдлын албанд нэн тэргүүнд шаардлагатай багаж, тоног төхөөрөмж худалдан авахаар төлөвлөөд байна гэж Онцгой байдлын ерөнхий газраас мэдээллээ.

Хүүхдийн клиник сувиллын үйл ажиллагааг дэмжих, хүүхдэд хүрэх тусламж үйлчилгээг сайжруулах зорилгоор НЗДТГ-ын Нийгмийн бодлогын хэлтсээс “Бяцхан зүрх” аян өрнүүлсэн. Энэ аяны хүрээнд “Зорчигч тээврийн нэгтгэл”, 3 дугаар баазын захиргааны ажилчдын өгсөн хандивын мөнгөөр Хан-Уул дүүргийн 4 дүгээр клиник сувилалын хүүхдүүдэд Экстра орос худалдааны төвөөс тоглоом авч гардуулан өглөө.

Тус сувилал нь 100 ортой, 24 цагаар өрхийн эрүүл мэндийн төв, дүүргийн нэгдсэн эмнэлгээс илгээсэн 3 хүртэлх насны архаг, суурь өвчтэй хүүхдүүдийг хүлээн авч эмчилж сувилдаг. Хүүхдийн нас биеийн онцлогт нийцсэн хоолыг өдөрт 6 удаа өгдөг ба суурь өвчтэй хүүхдийн өдөрт авах шим тэжээлийн хэрэгцээгээр хоолыг баяжуулах, нэмэлт хоол, амин дэм өгдөг. Иллэг, бариа засал, бумба, утлага, шарлага, усан эмчилгээ, хөдөлгөөн засал зэрэг эмийн бус эмчилгээ хийн бага насны хүүхдийн өвчлөл, эндэгдлийг бууруулдаг юм.

Мөн энэ өдөр 3 дугаар баазын засварчин Н.Алтанзулын хүүгийн эмчилгээнд зориулсан “Зорчигч тээврийн нэгтгэл” захиргааны ажилчдын сэтгэлийн хандивыг хүлээлгэн өгсөн юм.

ДОХ-ын халдвар авсан хүмүүсийн тоо өнгөрсөн жил

“Зорчигч тээврийн нэгтгэл”-ийн 2 дугаар бааз олон цагаар суугаа ажил хийдэг ажилчдынхаа эрүүл мэндэд анхаарал хандуулж бялдаржуулах танхим ашиглалтанд орууллаа. Жолооч, ажилчдын санаачилга, хандиваар бүтсэн энэхүү танхимын нээлтэнд “Зорчигч тээврийн нэгтгэл”-ийн орлогч дарга Б.Даваасүрэн, ТҮБТХ-ийн дарга М.Цэнд, 2 дугаар баазын дарга , ажилчдын төлөөлөл оролцсон.
Нээлтийн үеэр 2 дугаар баазын дарга Д.Батбаяр “Энэ онд манай бааз 30бүтээлч ажил хийж хэрэгжүүлсэн юм. Баазын төв хаалгыг автомат удирдлагатай болгон хөдөлгөөнийг хянах боломжийг бүрдүүлсэн.Мөн олон жил төвийн шугам сүлжээнээс таслагдсан ТДС№10-г төвийн дулаанд холбож гадна цэвэр бохир усны шугамыг шинэчиллээ. Удаан хугацаагаар сэлбэггүй эвдэрч зогссон 12 троллейбусыг засварлаж шугаманд гаргасан. Ажилчдын нийгмийн асуудлыг шийдвэрлэх зорилгоор 180 айлын орон сууц барьж эхлэн, 150 хүүхдийн цэцэрлэг ашиглалтанд оруулсан гээд бидэнд хийж хэрэгжүүлсэн ажил их бий. Эдгээр ажлын үргэлжлэл болгон бялдаржуулах танхимыг тохижуулж өнөөдрөөс ажиллуулж эхэлж байна. Эрүүл явбал мянган лан гэдэг. Ажилчин бүр эрүүл мэнддээ анхаарч энэ танхимдаа тогтмол хичээллээрэй” гэв.

БОАЖЯ-ны 30 жилийн ой энэ онд тохиож буй билээ. Энэ салбартай ажил, амьдралаа холбосон маш олон баялаг бүтээгчид байдаг. Тэдний нэг болох Ховд аймгийн Жаргалант сумын “Үр жимс” хоршооны дарга Д.Цэндсүрэнг “Хөлсний амт” буландаа урьж ярилцлаа.

-Ойн салбарт хэр баргийн хүн ажиллаж чаддаггүй гэдэг. Гэтэл та энэ салбарт амьдралынхаа 40 гаруй жилийг зориулсан байх юм. Яагаад энэ мэргэжлийг сонгосон юм бэ?

-Хөдөө аж ахуйн дээд сургуулийн Ойн инженерийн ангийн хоёр дахь удаагийн элсэлтэд нь би тэнцэж байсан юм. Аав минь ногоочин хүн байлаа. Багаасаа л эцгийгээ дагаж, газар шорооны ажилтай ноцолдож өссөн болохоор энэ мэргэжлийг би өөрөө дурлаж сонгосон юм.

Тэр үед ойн инженерийн ангид өрсөлдсөн гурван хүүхдээс шалгаран суралцаж байлаа. Манай ангид анх 25 хүүхэд элссэнээс 12 нь л төгссөн байдаг. Гэхдээ мэргэжлээрээ ажилласан нь ганц би. Аж үйлдвэрийн гавьяат ажилтан С.Жамьяансүрэн чинь манай анги шүү дээ.

Сургуулиа төгссөнийхөө дараа нормчноос ажлын гараагаа эхлүүлж байлаа. Дөнгөж сургуулиа төгссөн надад мэдэхгүй чадахгүй зүйл их тулгардаг байсан ч, тэр бүрт нутгийн ахмадуудаас суралцаж, заавар зөвлөгөөг нь сонсдог байсан. Намайг ажиллах хугацаанд ойн анги маань Ой агнуурын аж ахуй болж өөрчлөгдсөн юм.

Тэнд хамгийн дээд тал нь ахлах инженер болж байв. Гэхдээ байгалийн дагалт бүтээгдэхүүн ашиглах, ан агнуур хийлгэх, ой хамгаалагчдыг дадлагажуулах, мэргэшүүлэхэд өөрийгөө тодорхой үүрэг гүйцэтгэсэн гэж бодож явдаг.

-“Үржил шим” хоршооныхоо тухай яриач. Хоршоогоо анх байгуулсан түүх их сонин юм билээ?

-Манай ой агнуурын аж ахуй 1998 онд хувийн хэвшилд шилжсэн юм. Тэр үед манай ойжуулагчид бүгд ажилгүй болсон. Би ч мөн адил. Цүнхээ үүрчихсэн гэртээ уйлаад л очиж байлаа.

Харин манай хүн “Чи юундаа уйлдаг юм бэ. Чамд гар хөл, эзэмшсэн мэргэжил чинь байна. Үүгээрээ л ажилла” гэж хэлж билээ. “Ажилгүй болчихсон байхад ингэж хэлэхдээ яах вэ дээ” гэж тэрхэн үедээ гомдож л байлаа.

Гэхдээ ханийн маань хэлсэн үг хатуу ч, үнэн байсан юм. Тэгээд л би надтай адил хувьчлалаар ажилгүй болсон хэсэг нөхдийн хамт хоршоогоо байгуулсан.

-Тэр ондоо гэсэн үг үү?

-Ой агнуурын аж ахуй 1998 оны арваннэгдүгээр сард хувьд шил­жиж, 1999 оны гуравдугаар сард би “Үр жимс” хоршоогоо байгуулсан юм. Тухайн үед хоршооны дүрэм боловсруулах талаар мэдлэггүй бай­сан учраас Татварын хэлтсээсээ загвар дүрэм авч, ажилчдынхаа хамт дүрмээ боловсруулж байлаа. Надтай нийлээд 10-уулаа гэсэн үг.

-Ой агнуурын аж ахуйд хамт ажиллаж байсан хүмүүс байв уу?

-Тав нь надтай хамт ажиллаж байсан. Харин дөрөв нь мэргэжлийн бус хүмүүс байж билээ. Гэхдээ манай салбарын нэг онцлог нь мод тарилаа гэхэд дор хаяж 4-5 жилийн дараа үр жимсийг нь авдаг.

Тийм учраас тэднийгээ цалинжуулна гэдэг бэрх байсан. Тэгээд бодож бодож дэлгүүр ажиллуулахаар шийдсэн юм. Эхлээд чингэлэг аваад, түүнийгээ цэвэрлэж будаад, дэлгүүрийн худалдагч хийж эхэллээ. Өмнө нь тийм ажил хийж үзээгүй хүн чинь ичээд, лангуун дороо нуугдчихмаар л санагддаг байлаа.

-Яагаад тэр вэ?

-Ойн ахлах инженер хийж байсан хүн дэлгүүрийн худалдагч болчихож гэж хүмүүс ярих болов уу гээд өөрөө л ичиж байхгүй юу. Гэхдээ 4-5 хоног ажиллаад ирсний дараа арай өөр боллоо.

Тухайн үед захаас бараа аваад, 50-100 төгрөг нэмж зардаг байв. Харин сүүлд АПУ-гийн гэрээт борлуулагч болсон. Манай ангийн С.Жамьянсүрэн тэр үед АПУ-гийн захирлаар ажиллаж байсан юм. “Ажилгүй болчихлоо, одоо яах вэ” гээд найз дээрээ ортол “Чи манай АПУ-гийн архийг бөөний үнээр зээлээр ав.

Чи хэдэн төгрөг нэмж зарахаа өөрөө шийд” гэсэн. Тэгээд эгч нь караз машинд 80 авдар архи ачаад Ховд руугаа явж байлаа. Тэр машин яг л трактор шиг дуугарна. Гэхдээ би түүнийг огт тоогоогүй юм даг. Тэгээд нэг архин дээр 100 төгрөг нэмж зараад, түүнээс олсон ашгаараа ажилчдаа ца­линжуулдаг байсан. Хэдэн төгрөгийн цалин өгч байсан гэж санана.

-Хэд вэ?

-5000 төгрөг. Хоршооныхоо ажилчдаас “Би та нарыг 5000 төг­рө­гөөр цалинжуулья, ажиллах уу” гэж асуусан. Тэд ажилласан. Бараг есөн сарын турш ажилчдаа сарын 5000 төгрөгөөр цалинжуулж бай­лаа. Тэр мөнгөө нөгөө л дэлгүүрийнхээ бараанаас олдог байсан юм. Одоо бодоход архи худалдаж байсан нь миний алдаа байсан байж ма­гадгүй. Гэхдээ тэр үед ар­хи уудаг хүн цөөхөн байсан.

-5000 төгрөгийн ца­­лингаар амьдралаа бол­­гоно гэдэг бараг л бо­ломжгүй. Гэтэл тэр хү­мүүс ажилласан гэхээр та нэлээд итгэл даах хүн байж дээ?

-Тийм л байх даа. Энэ биднийг хаяхгүй гэж итгэсний үндсэн дээр л намайг дагасан байх. Одоо манайд Улсын тэргүүний та­риа­ланч хоёр, Байгаль орчны тэргүүний ажил­тан гурав, хөдөө аж ахуйн тэргүүний ажил­тан гурав бий.

Манай менежер н.Дэмбэрэл 2015 онд Улсын тэргүүний тариаланч болсон. Ер нь шагнал урамшуулал гэдэг эзнээ олж чадвал цалин бага эсэх нь хамаагүй болов уу. Өнөөдөр ч манай цалин бага. Гэхдээ тэнд хүмүүс яагаад ажиллаад байна вэ гэдэгт л учир байгаа.

-Тэр нь яг юу юм бол?

-Хүнийг хайрлах сэтгэл юм даа. Би тэдэнд сэтгэл тавьдаг. Тэд надад сэтгэл гаргадаг. Тэд миний итгэлийг дааж чаддаг учраас би ажилчдаараа байнга бахархдаг юм.

-Дэлгүүр ажиллуулж олсон орлогоороо ажилчдаа цалин­жуулдаг байсан гэхээр танд ер нь ашиг байсан юмуу?

-Байгаагүй ээ. Таван жил хоршооноос нэг ч төгрөгийн ашиг аваагүй. Тэгэх ч боломжгүй. Тэр үед нэг хүн “Чамайг мод тариад, ашиг хүртэхийг чинь харна аа” гэж хэлж байсан шүү. Тэгэхэд нь “яах вэ болгоно оо” л гэж бодож явлаа.

Хотоос 100 ширхэг улиасны мөчир авч очоод, хөдөө орон нутгаас мөчрөө хайчлан тарьж байх үедээ би ашиг олно гэж ер бодож байгаагүй. Модоо ургуулаад, ажилчдаа цалинжуулан үлгэр жишээ аваад явчих юмсан л гэж бодож явснаас биш өөрөө баяжих тухай нэг ч удаа бодож байсангүй.

Харин зургаа дахь жилээс нь модоо борлуулж, чацарганаа түүдэг болсон. Одоо манай ажилчдаас муухан яваа хүн байхгүй. Ер нь ч тэгээд мод тарьсан хүний амьдрал үргэлж дээшилж байдаг юм. Ажилчдаа магтахаас өөр яалтай билээ.

-Уг нь би таныг л магтмаар байх юм. Харин та ажилчдаа л магтаад байдаг?

-Тэгэлгүй яах вэ.

-Та НҮБ-ын “Дэлхийн шилдэг фермер” болж байсан гэсэн. Өөрөөр таны хөдөлмөрийг төрөөс хэрхэн үнэлж байсан бэ?

-Төрийнхөө төлөө зүтгэсний буянаар эгч нь олон шагналтай. 2009 онд НҮБ-ын “Дэлхийн шилдэг фермер” шагналыг авч байлаа. Тэр үед манай салбарын сайдаар Л.Гансүх ажилладаг байсан юм. Хөдөөний улс чинь сайд, дарга нарыг мэдэх биш. Миний тодорхойлолтыг явуул гэж манай ойн салбарынхан л хэлсэн юм шиг байна билээ.

Монголоос долоон хүний материалыг явуулсан байсан. Дэлхийн 48 улсаас шилдэг таван улсыг тодруулахад, Монгол Улс багтсан. Монголоос би шалгарсан гэхэд итгэхгүй л байлаа. Тэр шагналаа Тайландад очиж авч байсан юм. Мөн оны хоёрдугаар сард би Улсын тэргүүний тариаланч болсон.

Тухайн үед шалгарчихна гэж бодоогүй. Тэгсэн хоёрдугаар сарын 6-нд гэрээсээ гараад шат руу уруудаж явтал утас дуугарлаа. Авсан чинь “Та Улсын тэргүүний тариаланч болсон байна” гээд шууд хэлдэг байгаа.

Би гэдэг хүн чинь учиргүй баярлаад шатан дээр бараг 3-4 удаа хүүхэд шиг дэвхэцсэн. Тэгээд гэр рүүгээ эргэж ороод ханьдаа хэлж билээ. Миний шагналыг тухайн үеийн УИХ-ын дарга Д.Дэмбэрэл гардуулж өгч байлаа.

2011 онд Байгаль орчны гавьяат ажилтан болсон. Л.Гансүх сайд намайг өрөөндөө дуудаад “Дэлхийн аварга болсон тамирчныг гавьяат болгодог юм байна билээ. Цэндсүрэн гуай та дэлхийн хүн болсон юм чинь гавьяат болгох байлгүй дээ” гэж хэлээд гар барьж байсан.

Тэгээд л би гавьяат болсон. Авсан шагналуудаараа бахархдаг. Гэхдээ Улсын тэргүүний тариаланч л дэндүү гоё шагнал байсан. Төр засгаас ингээд урам өгөхөөр чинь хөдөлмөрлөхгүй гээд яах билээ. Хөдөлмөрлөх ч болно. Өөрөө хүчгүй болсон ч, хоршоог маань аваад явчих хүмүүс байгаа.

-Одоо танай хоршоо хэдэн хүнтэй вэ?

-Одоо зургаан ажилтантай үйл ажиллагаа явуулж байна. Хоршоо гэдэг хоршиж хөдөлмөр эрхэлдгээрээ онцлогтой шүү дээ. 2015 оноос зах зээл муудаж, зарим нь өөр ажилд шилжсэн.

-Танай хоршоо хэчнээн нэр төрлийн бүтээгдэхүүн гаргадаг вэ?

-Дөрвөн төрлийн бүтээгдэхүүн гаргадаг. Чацарганы шүүс, тос, сироп, үхрийн нүдний цэвэр шүүс. Хааяа үхрийн нүдээрээ варень хийдэг юм. Гэхдээ зардал өндөр, худалдан авалт бага байдаг учраас их хэмжээгээр үйлдвэрлэдэггүй.

Цэвэр шүүсийг нь л худалдаж байгаа. Намрын ногоон өдрүүдэд манайх байнга тогтмол оролцдог. Ажил үйлсээрээ улсдаа тэргүүлж, үр дүнгээрээ бусдаас ялгарч чадсан хоршоо гэж боддог. Их, бага нь хамаагүй татвар, ажилчдынхаа нийгмийн даатгалыг төлөөд л явж байгаа.

Дөрөвдүгээр сарын 1-нээс наймдугаар сарын 15 хүртэл бид байнгын ажилтай байдаг. Жилд 6-7 тонн чацаргана хурааж авна. Хоршоогоо би удирдан зохион байгуулж буй мэт боловч, миний цаана ажиллаж байгаа ажилчдын маань хийсэн бүтээсэн нь хамгийн чухал гэж боддог юм.

-Тэгвэл та мэргэжлийнхээ юунд нь дурласан юм бэ?

-Хүн харахад, ойн инженерийн ажил эмэгтэй хүнд ахадсан мэт харагддаг байх. Гэхдээ хийсэн ажлын үр дүнгээ харахад өөрийн эрхгүй л бахархах сэтгэл төрдөг юм. Мод тарих амархан гэж зарим хүн ярьдаг л юм.

Гэтэл үнэндээ тийм биш. Мод тарих чинь бараг л хүүхэд эх барьж авахтай адил. Тэр чимхлүүр ажлыг халуунд халж, ялаа шумууланд хазуулж, усгүй байхад нь ус зөөж, устай байхад нь тордож услах гээд хэцүү.

Гэхдээ үр дүн нь гайхамшигтай байдаг юм. Мөст суманд 2006 онд ногоон хэрмийн ойн зурвас байгуулахаар очихдоо модоо холоос зөөж, суулгадаг байлаа. Тэр надад ер зовлон байгаагүй. Харин ч жаргал байсан.

-Ер нь өнөөдрийг хүртэл та хэчнээн мод тарьсан бэ?

-Зургаан сая гаруй мод тарьсан. Одоо 10.8 га мод үржүүлгийн талбайтай. Тэндээ хоёр сая гаруй модтой. Ойн салбарт ажилласан 40 гаруй жилийн маань үр бүтээл юм даа. Манай яамнаас “Ногоон хэрэм” төсөл хэрэгжүүлсэн.

Энэ хүрээнд Мөст, Манхан, Чандмань, Дарви, Эрдэнэбүрэн, Ховд гэх мэт олон суманд мод тарьж, тарьсан модоо хашч хамгаалсан. Тэр том ажлыг үргэлжлүүлээд авч явж буй хүмүүсээрээ бахархдаг юм.

Эгчийнх нь байгуулсан гурван мод үржүүлгийн талбай бий. Сургууль төгсч очсоныхоо дараа нэг га-д мод үржүүлгийн талбай байгуулж байсан. Харин дараа нь 40 га-д мод үржүүлгийн талбай байгуулж байлаа. Харин дээрх 10.8 га бол манай хоршооных. Ямар ч модгүй цагаан талд үржүүлгийн талбай байгуулчихаад түүнийгээ харах ямар сайхан байдаг гэж санана.

-Улсынхаа хүн амаас хоёр дахин их мод тарьсан байна шүү дээ. Ингэж ажиллахдаа халуунд халж, хүйтэнд нь хөрч л явсан байж таарна. Танд ер нь больё доо гэсэн бодол төрж байв уу?

-Үгүй. Аав минь “Хөдөлмөрлөсөн хүн үр дүнд заавал хүрдэг юм. Олон юманд биш, зөв­хөн нэг зүйлд л зорь” гэж захидаг байлаа. Тий­мээс би эзэмшсэн мэргэжлээ орхих тухай нэг удаа ч бодож байсангүй.

Хүний амьдрал юм хойно, болохгүй бүтэхгүй зүйл тохиолдож л бай­сан. Өнөөдөр нэг мод ургахгүй байлаа гэхэд түүний­гээ “Яавал ургах бол” гэж шөнөжин бодно. Тэгээд маргааш нь очоод ажилчидтайгаа хамтраад хийчихдэг байлаа. Энэ мэргэжилд би шимтэж орсон юм. Тиймээс яасан гэж шантрах билээ.

Эх сурвалж: Dardas.mn

“Блумберг филантропи” болон хамтрагч байгууллагуудтай нэгдэн Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагаас хүн амыг халдварт бус өвчин, осол гэмтлээс сэргийлэхэд үр дүнтэй 10 арга хэмжээний нэг хэмээн хүлээн зөвшөөрсөн “Хамгаалах бүс, хамгаалах малгайн хэрэглээг хэвшүүлснээр зам, тээврийн аюулгүй байдлыг сайжруулах” төслийг хэрэгжүүлж эхлээд байна. Уг төслийг хэрэгжүүлэх ажлын хүрээнд АНУ-ын “Блумберг Филантропи”-ийн үүсгэн байгуулсан “Vital Strategies” багын олон нийттэй харилцах, хэвлэл мэдээлэл хариуцсан дарга Ирина Морожоватай Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлстийн дарга Э.Дагиймаа, нийслэлийн Эрүүл мэндийн газрын орлогч дарга О.Баяр, нийслэлийн Эрүүл мэндийн газрын Нийгмийн эрүүл мэндийн хэлтсийн дарга О.Энхзаяа, Гадаад Харилцаа Эрдэм шинжилгээ, сургалт судалгаа хариуцсан мэргэжилтэн А.Отгонтуяа, ХӨСҮТ-ийн Стреам судалгааны үндэсний зохицуулагч Ц.Базаррагчаа болон бусад албаныхан холбогдож холбогдох асуудлын талаар ярилцав.

Тэд суудлын даруулга хэрэглэх хэрэглээг нэмэгдүүлэх зорилгоор мэдээллийн хэрэгсэл ашиглан хэвлэл мэдээлэл болон ТV сурталчилгааг хийх төлөвлөгөө гаргав. Тус хурлаас бэлтгэл байдалтай холбогдуулан ажлын хэсэгт өөрчлөлт оруулан төлөвлөгөөг сайтар боловсруулах зорилгоор уулзалтын товыг тогтоох, ажлын явцыг ажлын хэсэг тогтмол хамтран төлөвлөх зэрэг шийдвэрийг мөн гаргалаа.

Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч С.Батболд, Нийслэлийн эрүүл мэндийн газрын санаачилгаар халдварт бус өвчин болон осол гэмтлийг үүсгэх эрсдэлт хүчин зүйлсийг бууруулах, нотолгоонд суурилсан арга хэмжээг авч иргэдийнхээ амьдрах болон ажиллах орчныг сайжруулах зорилго бүхий “Эрүүл хотуудын нөхөрлөл”-д Улаанбаатар хот 2017 оны тавдугаар сарын 16-ны өдөр нэгдсэн билээ.

Дэлхий нийтийн анхаарлын төвд байгаа хүн амын эрүүл мэндийн тулгамдсан асуудлын нэг нь зам тээврийн осол гэмтэл юм. Эрүүл мэндийн статистик мэдээгээр осол гэмтлээс шалтгаалсан өвчлөл нас баралт сүүлийн жилүүдэд эрс нэмэгдэж байна. 1990 онд нас баралтын тэргүүлэх шалтгааны тавдугаарт орж байсан бол, 2000 оноос хойш тогтмол гуравдугаарт орж байна.

Сүүлийн 10 жилийн байдлаар зам тээврийн осол 6.6 дахин өссөн бөгөөд нийт хүлээн авсан дуудлагын 94.4 хувь нь нийслэлд, 5.6 хувь нь орон нутагт бүртгэгджээ. Дээрх өсөлтийг энгийн арифметик тооцооллын аргаар бодож үзэхэд 2020 он хүртэл зам тээврийн ослын дуудлага, мэдээлэл 2015 оноос 3,9 дахин бүртгэгдсэн зам тээврийн осол 3 дахин өсөх магадлалтай байна.

Зам тээврийн ослын үед учрах гэмтлээс сэргийлэх нэн ач холбогдолтой хэрэгсэл бол хамгаалах бүс, хамгаалалтын малгай юм. 2010 онд Монголын мянганы сорилтын сан-Эрүүл мэндийн төсөл, Нийгмийн эрүүл мэндийн хүрээлэнгийн “Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын талаарх явган зорчигч, жолооч, замын цагдаа нарын мэдлэг, хандлага, дадлын судалгаа”-нд жолооч нарын 65.9 хувь нь урд, хойноо суудлын даруулгатай, жолооч нарын суудлын бүсний хэрэглээ 76, бага насны хүүхэд тээвэрлэхэд зориулсан хэрэгсэл, даруулгын хэрэглээ 17.1 хувьтай байсан аж.

Тиймээс НЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтэс нь “Хамгаалах бүс, хамгаалах малгайн хэрэглээг хэвшүүлснээр зам, тээврийн аюулгүй байдлыг сайжруулах” төслийн хүрээнд холбогдох байгууллагуудтай хамтарч ард иргэдэд зөв хэвшлийг бий болгоход хамтарч ажиллах юм гэж нийслэлийн ЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

Мэргэжлийн сүмогийн 70 дахь ёкозүна Харумафүжи Д.Бямбадорж өөрийн хүсэлтээр зодог тайлахаар шийдсэн талаар бид мэдээлсэн.

Фото: Агунг галт уулын эргэн тойрон

Жил бүрийн арванхоёрдугаар сарын 01-ний өдрийг дэлхий нийтээрээ хүний дархлал хомсдолын вирүс, дархлалын олдмол хомсдол /ХДХВ, ДОХ/-ын асуудалд анхаарал хандуулах өдөр болгон тэмдэглэн өнгөрүүлдэг.

ХДХВ, ДОХ-оос сэргийлэх хариу арга хэмжээнд эрүүл мэндийн салбар төдийгүй бусад салбарын хамтын ажиллагаа тун чухал байдаг тул нийгмийн хариуцлагыг дээшлүүлэх үүднээс аж ахуйн нэгж байгууллагуудын оролцоог нэмэгдүүлж, дэлхий нийтээрээ ХДХВ, ДОХ-ын асуудалд анхаарал хандуулах тус өдрийг энэ жил ”Би сэргийлж чадна, харин та” гэсэн уриан дор тэмдэглэн өнгөрүүлэх гэж байна.

Энэ хүрээнд нийслэлд үйл ажиллагаа явуулж буй кинотеатруудаар үйлчлүүлсэн өсвөр үеийн хүүхэд, залууст ХДХВ, ДОХ-ын дамжих зам болон халдвар авахаас хэрхэн сэргийлэх, хамгаалах арга зам бүхий сэрэмжлүүлэг мэдээллийг богино хэмжээний видео зөвлөмжөөр дамжуулан кино эхлэхийн өмнө үзүүлэхээр боллоо. Мөн аж ахуйн нэгж байгууллагын ажилтан, албан хаагчдад улаан тууз тараах зэрэг олон төрлийн арга хэмжээ зохион байгуулах юм байна.

2017 оны арваннэгдүгээр сарын 21-ний байдлаар, Монгол Улсад ХДХВ/ДОХ-ын нийт 249 тохиолдол, нас баралтын нийт 40 тохиолдол тус, тус бүртгэгджээ. Түүнчлэн энэ онд нас баралтын 5 тохиолдол бүртгэгдээд байна. Бүртгэгдсэн тохиолдлуудын 99.1 хувь (n=246)-д нь ХДХВ-ын халдвар бэлгийн замаар дамжсан нь тогтоогдсон аж.

Өнөөгийн байдлаар цус цусан бүтээгдэхүүнээр, мөн эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээтэй холбоотой, эхээс хүүхдэд халдвар дамжсан байж болох эрсдлийг үгүйсгээд байна. Харин халдвартай 13 эхээс 19 хүүхэд төрсөн бөгөөд ХДХВ/ДОХ-ын нийт бүртгэгдсэн тохиолдлын 81 хувь (n=202) нь эрэгтэйчүүд байгаа юм. Нийт бүртгэгдсэн тохиолдлыг насны байдлаар нь авч үзвэл, 39.6 хувийг 25-34 насныхан эзэлж байна гэж нийслэлийн Эрүүл мэндийн газраас мэдээллээ.

Дорноговь аймгийн Сайншанд сумын нутагт аймгийн төвөөс 7 км-ын зайд орон нутгийн хөрөнгө оруулалтаар Замын цагдаагийн байнгын хяналтын пост ажиллаж эхэллээ.
Байнгын хяналтын постыг Улаанбаатар-Замын-Үүдийн чиглэлд зорчиж буй тээврийн хэрэгслүүд дамжин өнгөрдөг хөдөлгөөний ачаалал ихтэй гол замд байгуулжээ. Ингэснээр орон нутгийн замд гарч буй зам тээврийн осол, хэргээс урьдчилан сэргийлэх, бууруулах, замын хөдөлгөөнд оролцогчдын хариуцлагыг дээшлүүлэх, хяналт шалгалтыг сайжруулах чухал ач холбогдолтой.
Замын цагдаагийн алба хаагчид, мөрдөгч, хэв журмын алба хаагч болон авто тээврийн төвийн ажилтнууд хамтран 24 цагаар хяналт тавьж үүрэг гүйцэтгэж байгаа юм.
Нээлтийн үйл ажиллагаанд УИХ-ын гишүүн Б.Дэлгэрсайхан, аймгийн Засаг дарга Т.Энхтүвшин, Засаг даргын орлогч Г.Эрдэнэцэцэг, ЗДТГ-ын дарга Б.Ганзориг, Цагдаагийн газрын дарга, цагдаагийн хурандаа Г.Эрдэнэбаатар болон бусад албаны хүмүүс оролцжээ.

“Монгол Улсын хөгжилд мэдээлэл, харилцаа холбооны салбарын манлайлал, чиг хандлага” сэдэвт хэлэлцүүлэг Туушин зочид буудлын Соёмбо танхимд өнөөдөр болж байна. Энэхүү арга хэмжээнд нийслэлийн Мэдээллийн технологийн газрын дарга О.Чинзориг болон төрийн байгууллага, олон улсын байгууллага, бизнес эрхлэгчид, төрийн бус байгууллагын төлөөлөл, мэдээлэл харилцаа холбооны салбарын үйлчилгээ эрхлэгчид оролцож байгаа юм.

“Мэдлэгээ хуваалцаж, Хамтдаа хөгжье…” уриан дор зохион байгуулагдаж буй тус хэлэлцүүлэгт мэдээлэл харилцаа холбооны мэргэжилтнүүд салбарын хөгжил, өрсөлдөх чадварыг тодорхойлох, нийгмийн хэрэглэгчдийн хэрэгцээ шаардлага, зэрэгт саналаа нэгтгэж цаашдын бодлогоо тодорхойлох юм байна. Уг хэлэлцүүлэг маргааш өндөрлөнө гэж нийслэлийн Мэдээллийн технологийн газраас мэдээллээ.

Японы сүмо бөхийн ёкозүна Харүмафүжи өнгөрсөн сард нутаг нэгт залуу бөхөө согтууруулах ундаа хэрэглэсэн үедээ цохиж, зодсон хэрэг мандаж,

Монгол Улсын Хүний эрхийн Үндэсний Комисс 2015-2017 онд Ази

2017 оны 11 дүгээр сарын 20-ны байдлаар манай улс нийт 21500 тн мах, махан бүтээгдэхүүн экспортлосон, үүний 80 хувийг адууны мах эзэлж байна. Хүнсний аюулгүй байдлын үндэсний зөвлөлөөс энэ 2017 онд 20 мянган тн адууны мах экспортлохоор тогтоосон, гүйцэтгэл нь 100 хувьтай байгаа юм. Монгол Улсын Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхийг мах, махан бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл эрхэлдэг зарим компанийн үйл ажиллагаатай өчигдөр танилцах үеэр адууны мах авах хүсэлт, захиалга ирүүлж буй улс орнууд байна. Иймд энэ жилийн квотыг нэмэгдүүлж өгөхийг үйлдвэрлэгчид хүсч байсан юм.

Монгол Улсын Ерөнхий сайдын ахалдаг Хүнсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн өнөөдрийн хуралдаанаар 2018 онд экспортлох, импортлох стратегийн хүнсний тоо, хэмжээг тогтоолоо.

Үхрийн мах 27900, адууны мах 33600 тн-ыг, харин хонь, ямааны мах экспортлох тоо, хэмжээнд хязгаар тогтоохгүй байхаар боллоо.

Мөн энэ онд экспортлох адууны махны хэмжээг 10 мянган тн-оор нэмэгдүүлэхээр хурлаас шийдвэрлэлээ.

Мах, махан бүтээгдэхүүн экспортлоход мэргэжлийн хяналт, гаалийн бүрдүүлэлтийг хөнгөвчилж, нэг цэгийн үйлчилгээ бий болгох саналыг үйлдвэрлэгчид Ерөнхий сайдад тавьсан юм. Энэ асуудлыг өнөөдрийн хуралдааны үеэр хөндөж, үйлдвэрийн аргаар бэлтгэсэн мах экспортлоход Монголын талаас шалтгаалах бэлтгэл арга хэмжээг шуурхай зохион байгуулж, экспортлогч аж ахуйн нэгжид мэргэжил-арга зүйн дэмжлэг үзүүлж ажиллахыг Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газрын дарга Н.Цагаанхүү, Гаалийн ерөнхий газрын дарга Б.Асралт нарт даалгалаа.

Мөн хурлаар хүнсний улаан буудай 225 мянга, үрийн улаанбуудай 10 мянган тн-ыг импортлоно. Мөн 4218 тн хуурай сүү импортлоно, харин шингэн сүүний импорт хийхгүй гэж Хүнсний аюулгүй байдлын үндэсний зөвлөлийн хуралдаанаас шийдвэрлэлээ гэж Засгийн газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

Амьсгалын замын цочмог халдвар болон томуу, томуу төст өвчний

УИХ дахь Ардчилсан намын бүлэг өнөөдөр хуралдаж, энэ долоо хоногт УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцэх хуулийн төслүүдийн талаар хэлэлцэв.

“Нэг өрх-Нэг ажлын байр” сэдэвт хэлэлцүүлэг маргааш Хангарди ордонд болно. Хэлэлцүүлгийн гол зорилго Улаанбаатар хотын нийгэм эдийн засгийн нөөц боломж, хөдөлмөрийн зах зээлийн багтаамж, хөдөлмөр эрхлэлтийн өнөөгийн нөхцөл байдлыг тодорхойлж хүн амын хөдөлмөр эрхлэх таатай орчин бүрдүүлэх, орон нутгийн түвшинд төр хувийн хэвшлийн түншлэл хамтын ажиллагаанд тулгуурлан ажлын байр бий болгох хөдөлмөр эрхлэлтийн оновчтой бодлого хэрэгжүүлэх боломж, арга зам шийдлийг олоход оршино.

Хэлэлцүүлгээр дараах асуудлуудыг хэлэлцэнэ.

“Нэг өрх-нэг ажлын байр” нийслэлийн дэд хөтөлбөрийн хэрэгжилт, үр дүнгийн талаар мэдээлэл өгч цаашид бодлогын түвшинд хэрхэн ажиллах асуудлаар санал солилцох
“Тогтвортой хөгжлийн үзэл баримтлал 2030”-ын Тогтвортой, хүртээмжтэй эдийн засгийн өсөлт, бүрэн, бүтээмжтэй ажил эрхлэлт, зохистой хөдөлмөрийг хөхиүлэн дэмжих зорилтыг дэвшүүлсэн ба Монголд өнөөдрийн байдлаар зохистой хөдөлмөр эрхлэлтийг бий болгоход эдийн засгийн өсөлт хэрхэн нөлөөлж буй байдал
Хөдөлмөр эрхлэлтийг нэмэгдүүлэхэд нийгмийн түншлэгч талуудын үүрэг оролцоо ямар түвшинд байна үүнийг хэрхэн нэмэгдүүлэх
Бичил, жижиг бизнесийг дэмжин зохистой ажлын байр бий болгох боломжийг харж, арга замыг тодорхойлон шийдэлд хүрэх
Хэрэглэгчийн итгэлийн индексийн судалгаагаар иргэдийн хөдөлмөр эрхлэлт, амьжиргааны түвшингийн өнөөгийн байдал болон цаашдын хүлээлтэд тулгуурлан бодлого тодорхойлох
Ажлын байрны баталгааг ханган нэмэгдүүлэхэд хамтын гэрээ хэлэлцээрийн гүйцэтгэх үүрэг оролцоо
Хэлэлцүүлэгт нийслэлийн төр захиргааны байгууллага, Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яам, Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний хэлтсүүд, Үйлдвэрчний эвлэлийн байгууллага, Ажил олгогч аж ахуйн нэгж байгууллагын төлөөлөл оролцоно гэж нийслэлийн ЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.