“Төрийн өмчийн менежмент ба нийгмийн хариуцлага-2017” сэдэвт өдөрлөгийг Засгийн Газрын Хэрэгжүүлэгч Агентлаг Төрийн өмчийн бодлого,зохицуулалтын газраас дөрөвдүгээр сарын 7, 8-ны өдрүүдэд Тэнгэр плаза төвд зохион байгуулахаар болжээ. МЦХ ХК шинэ үйлчилгээгээ нэг цэгээс иргэдэд хүргэх, хамтарч ажиллах нөхцлийг бүрдүүлэх, төрийн болон хувийн хэвшлийн түншлэлийг идэвхжүүлэх замаар эдийн засгийн хүндрэл бэрхшээлийг даван туулж ажил хэрэгч хамтын ажиллагааг бусад компаниудтай өрнүүлэх юм байна.

Их Британийн нийслэл Лондон хотын төв Уэстминстерт террорист халдлага болсны улмаас гурван хүн амь үрэгджээ

Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар, нийслэлийн Аялал жуулчлалын газраас “Улаанбаатар хотын Аялал жуулчлалыг 2017-2021 онд хөгжүүлэх” дэд хөтөлбөрийн төслийг боловсруулаад байна. Тус хөтөлбөрийн хэлэлцүүлгийг энэ сарын 24 буюу маргааш Хангарди ордонд зохион байгуулах юм. Энэхүү хэлэлцүүлэгт аялал жуулчлалын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг төрийн болон төрийн бус байгууллагууд, хувийн хэвшил, аж ахуйн нэгж, иргэд оролцож, өөрсдийн санал бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх боломжтой гэж нийслэлийн Аялал жуулчлалын газраас мэдээллээ.

Засгийн газрын тогтоолоор жил бүрийн гуравдугаар сарын гурав дахь долоо хоногийн пүрэв гарагт буюу өнөөдөр 16:00 цагт орон даяар гамшгийн зарлан мэдээллийн дуут дохио дуугарна

эдхэн хоногийн өмнө Монгол Улсын Ерөнхий сайд 580 ам. Долларын өрийг бүрэн төлж барагдуулсан талаар мэдэгдэж, олон хүний магнайг тэнийлгэсэн. Тэгвэл энэхүү өрийг өндөр хүүтэй өөр нэгэн өрөөр дарсан гэдгийг дөнгөж сая Ардчилсан намын нарийн бичгийн дарга О.Магнай мэдэгдлээ.

​Монголын үндэсний бөхийн холбооноос энэ сард зохион байгуулах хүчит бөхийн барилдааны хуваарийн дагуу энэ сарын 18-нд Монгол цэргийн өдөрт зориулсан Улс аймгийн алдар цолтой 224, 19-нд Казах түмний үндэсний Наурызын баярт зориулсан аймаг цэргийн цолтой залуу 256 бөхийн уламжлалт барилдаан болсон билээ.



Тэгвэл ирэх бямба гарагт сумын цолтой болон залуу бөхчүүдийн ээлжит барилдаан, гуравдугаар сарын 26-ны улсын заан цолонд хүндэтгэл үзүүлэх улс аймгийн алдар цолтой 224 бөхийн барилдаан тус тус болно.

Төр нийгмийн нэрт зүтгэлтэн С.Зориг агсны амь насыг хөнөөсөн хэрэг 18 жилийн дараа дэнслэгдсэн ч олны эргэлзээг төрүүлсэн хэвээр байгаа. Анхан шатны шүүхээс

Махны дундаж үнэ

Р.ДАВААДОРЖ : Менингит өвчний талаар 3 хүн тутмын 2 нь мэдлэггүй байна
Энэ жил халдварт менингит өвчин нэмэгдэх төлөвтэй байгааг Эрүүл мэндийн яамнаас анхааруулж буй. Тэгвэл тус өвчинтэй холбоотой урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр хийж хэрэгжүүлж байгаа ажлын талаар НЭМҮТ-ийн Тархвар зүй, шуурхай удирдлагын албаны дарга Р.Даваадоржтой ярилцлаа.
Халдварт менингитийн өвчин энэ жил нэмэгдэх төлөвтэй байгаа гэж ЭМЯ-аас анхааруулж байна. Тэгвэл энэ өвчний халдвар хэр тархацтай байгаа вэ?
Менингит өвчний тархалт, дэгдэлт гэхээсээ илүү менингит өвчний тохиолдол гэж ярих нь зүйтэй байх. Уг өвчний дэгдэлт нь 15-20 жилийн давтамжтай явагддаг гэж мэргэжлийн хүмүүс дүгнэдэг. 1993 онд хамгийн том дэгдэлт гарч олон хүнийг хамарсан. Үүнээс хойш 15-20 жил гэж үзэх юм бол 2008-2013 онуудад дэгдэлт бүртгэгдэх магадлалтай байсан. Гэсэн ч дэгдэлт гэж хэлэхээр бүртгэл Халдварт өвчний дэгдэлтийн бүртгэл мэдээнээс харагдахгүй байна. Саяхан он гарсаар Дархан уул, Дорнод, Орхон аймаг нийслэл хотод менигококкт халдвараар 1-6 насны хэд хэдэн хүүхэд авдаж 1 хүүхэд эндсэн тохиолдлууд гарсан. Тандалт судалгаагаар өвчтөнүүдийг эмнэлэг эмч дамжуулах, оношилох, эмчлэх ажилыг оройтуулах, хүндрэл гарах, халдвар хамгааллын дэглэм зөрчигдөх байдал үүсч болзошгүй байсан. Үүнтэй холбоотой Эрүүл мэндийн сайд 2017 оны 3 дугаар сарын 10-ны өдөр “Менингогоккт халдвараас сэргийлэх арга хэмжээг эрчимжүүлэх тухай” 01 тоот албан даалгаврыг гаргаж, ХӨСҮТ болон НЭМҮТ-ийн удирдлагуудад хүргүүлсэн. Үүний дагуу ажлууд хийгдэж байна.
Албан даалгаварын дагуу ямар ажлууд зохион байгуулагдаж байгаа вэ?
Энэ албан бичгийн 2.1-т Менингогоккт халдварын талаар хүн амын дундах мэдээлэл, ойлголтын түвшинг тандан судлах, цаашид авах арга хэмжээний чиглэлийг тодорхойлох үүрэг өгсөн. Тус үүргийн дагуу Чингэлтэй, Баянзүрх, Сонгинохайрхан, Хан-уул дүүргүүдийн зургаан сартайгаас тав хүртэлх насны хүүхэдтэй эцэг, эхчүүдийг хамруулан чанарын болон тоон судалгааны аргаар асуумж судалгаа авсан. Үүнд дөрвөн дүүргийн 160 эцэг, эхчүүд хамрагдсан. Судалгаанд тухайн өвчний илрэх шинж тэмдэг, гэрийн нөхцөлд эмчлэх энгийн аргуудын талаарх мэдлэг болон эрүүл мэндийн мэдээллийг хаанаас авдаг гэх мэтчилэн асуултууд орсон.
Харин чанарын судалгаанд дөрвөн дүүргийн 20 эцэг, эхчүүдийг хамруулан ганцаарчилсан ярилцлагыг зохион байгууллаа. Уг ярилцлагыг урьдчилан боловсруулсан удирдамжийн дагуу мэдээлэл цуглуулж, судалгаа хийх арга хэмжээ 3 дугаар сарын 15,16-нд зохион байгуулагдсан. Гол нь бид судалгаан дээр тулгуурлан статистик боловсруулалт хийж иргэдийн менингит өвчний талаарх мэдлэг, мэдээлэл хэр байгааг олж тогтоох цаашдын арга хэмжээг тодорхойлох зорилготой байсан юм.
Судалгааны үр дүн ямар гарсан вэ?
Судалгаанд хамрагдсан эцэг эхчүүдийн 67,7 хувь нь дээд боловсролтой, 30,3 хувь нь дунд боловсрол эзэмшсэн байсан бөгөөд 46,1 хувь нь Менингит өвчний талаар мэдлэг байхгүй, 20,6 хувь нь буруу хариулсан, 33,3 хувь нь зөв хариулт өгсөн байсан.
Уг өвчний талаар мэдлэгтэй буюу 33,3 хувь, вакцин хийж, урьдчилан сэргийлж болохыг 41,2 хувь, дархлааг дэмжих гэсэн 35,9 хувь, хувийн ариун цэвэр сахих талаар 35,3 хувь, чийгтэй цэвэрлэгээ агааржуулалт хийх гэдгийг 20,9 хувь, амны хөндийг зайлах гэсэн 14,4 хувь нь тус тус хариулсан байна.
Харин иргэдийн 65,6 хувь нь телевизээс, 57,8 хувь нь цахим сүлжээгээс мэдээлэл авдаг гэж хариулсан байсан. Эрүүл мэндийн салбартай холбоотой мэдээллийг МҮОНТ-ээс 23,5 хувь, Mongol HD-ээс 15,1хувь, Боловсрол телевизээс 12,3 хувь, Tv5-аас 11,3 хувь, UBS-ээс 6.6 хувь нь тус тус авдаг гэж хариулсан байх жишээтэй. Харин цахим сүлжээгээр 74 хувь нь фэйсбүүкээс, 10 хувь нь гүүглээс, 9 хувь нь Эрүүл мэндийн байгууллагын цахим сүлжээнээс мэдээлэл авч байна гэсэн судлагааны дүн гарсан юм.
Таны дээрх хэлсэн судалгааг харахад эцэг, эхчүүдийн менингит өвчний талаар мэдлэг болон мэдээлэл нэлээд хангалтгүй байгаа нь харагдаж байна. Иймд энэ чиглэлээр танайхаас ямар арга хэмжээ авч ажиллах вэ?
Судалгаанаас үзэхэд судалгаанд оролцогчдын 3 хүн тутмын 2 нь уг өвчний талаар мэдлэггүй байна. Мөн 3 хүн тутмын 2 нь телевиз, фэйсбүүкээс мэдээлэл авч байгаа учраас телевиз, олон нийтийн сувагуудтай хамтран ажиллах нь чухал байна. Энэ чиглэлээр урьдчилсан байдлаар VTV телевизийн хувьд 7 хоногийн нэг өдөр эрүүл мэндийн салбартай холбоотой мэдээллийг авч эфирээр цацаж өгөх боломжтой гэсэн хариу өгсөн байгаа. Цаашид ч бусад телевиз, сайтууд иргэдэд зөв мэдээ, мэдээллийг хүргэхэд дэмжиж хамтран ажиллана гэдэгт найдаж байна.
Урьдчилан сэргийлэх тал дээр мэдээ, мэдээлэл өгөх нь чухал юм байна. НЭМҮТ сошил орчинд их идэвхтэй мэдээлэл түгээдэг. Харин менингит дээр мэдээлэл хэр идэвхтэй явж байна вэ?
Олон нийтэд хандсан 3 төрлийн цуврал инфографик боловсруулж, манай төвийн сайт болон ЭМЯ-ны сайт, олон нийтийн сүлжээгээр түгээж байна. Мөн энэ ажлын хүрээнд бүх аймаг, дүүргүүдийн эрүүл мэндийн газар, хэлтэс, өрхийн эмнэлгүүдэд зөвлөмж явуулан урьдчилан сэргийлэх талаар мэдээлэл өгч ажиллаж байгаа.
Менингитийн халдвар юунаас халдварладаг вэ?
Нян судлалын практикт бөмбөлөг хэлбэртэй нянгуудийг кокк буюу coccus гэдэг Менингококкт халдварын үүсгэгч нь менингококк гэдэг бактери /нян/ учраас түүний үржиж олшроход тодорхой дулаан /36-37 хэм/ шаардагддаг бөгөөд хамгийн тохиромжтой нөхцөл нь хүний хамар залгиурын салст юм. Мэнингококк хүний биед нэвтрэн орч хамар залгиурт 2-8 хоног байдаг. Энэ үедээ цусанд орж хор үүсгэн тэр хор нь тархи нугасны бүрхүүлийг гэмтээж үрэвсүүлдэг. Голчлон 6 сартайгаас 3 хүртэл насны хүүхэд өртөмтгий байдаг. Энэ нь хүүхдийг үнсэх, ханиах, найтаах, бие биетэйгээ золгох явцад голчлон халдварладаг. Бусад халдварт өвчнүүдийг бодвол явц хурдан, үхэлд маш хурдан хүргэх аюултай. Өвчний шинж тэмдэг нь ердийн ханиад томүү туссантай адил эхэлж өндөр халуурах, гэрэлтэй газар улам уйлагнах, хүзүү толгой хөшинга болж, нярай хүүхдэд зулай чинэрч, заадлыг дарж үзэхэд халуун мөн товойсон байж болно. Халуурсанаас хойш 1-2 хоногийн дараа биеийн зөөлөн арьстай хэсгүүдээс эхлэн улаан тууралт гардаг. Эмчид хандахгүй удах, өөрөө дур мэдэн эмчлээд цаг алдвал хүүхэд таталт өгч амь нас нь эндэх аюултай. Тийм учир ард түмний дунд цахилгаан менингит гэсэн нэр авсан байх жишээтэй.
Тиймээс бага насны хүүхдийг олон нийтийн газраар аль болох авч явахгүй байх, дулаан хувцаслаж, цэвэр агаарт тогтмол гаргаж байх, хувийн ариун цэврийг сахих, гарыг нь угааж хэвшүүлэх, ер нь цэвэрхэн байлгах нь чухал. Мөн дархлааг нь сайжруулах хэрэгтэй. Энэ үед хамар хоолойг сайн зайлуулах арга хэмжээ авах нь зүйтэй. Хоолой зайлах арга болон бусад дэлгэрэнгүй мэдээлэл НЭМҮТ-ийн www.ncph.gov.mn цахим хуудас дээр байгаа.
Их ажлын хажуугаар цаг гаргаж ярилцлага өгсөнд баярлалаа. Танд ажлын амжилт хүсье.

УИХ-ын Эдийн засгийн байнгын хорооноос өгсөн чиглэлийн дагуу Төрийн өмчийн бодлого, зохицуулалтын газраас 21 аймгийн орон нутгийн өмчит үйлдвэрийн газар, орон нутгийн өмчит болон орон нутгийн оролцоотой компанийн санхүүд шалгалт хийжээ.

32-ын тойргийн Сансар худалдааны төвийн эсрэг талын даланг сэтэлж, авто машины засвар ажиллуулж буй зураг олон нийтийн сүлжээгээр түгсэн. Тэгвэл энэ мэдээллийн мөрөөр НМХГ-ын БОГУУХХ-ийн улсын байцаагчид ажиллаж, үйл ажиллагааг зогсоох тухай албан шаардлага өгчээ. Тухайн иргэд ямар ч зөвшөөрөлгүй, үйл ажиллагаа явуулж байсан аж. Өнөөдөр НМХГ-ын байгаль орчны , дэд бүтцийн, Сүхбаатар, Чингэлтэй дүүргийн улсын байцаагчид тус газар ажиллах юм байна.

Монгол Улсын Ерөнхий сайд орон нутаг дахь томилолтоо Баян- Өлгий аймгаас эхлүүлэхээр өчигдөр 08.00 дагт Улаанбаатар хотоос “Аэро Монголиа” компанийн онгоцоор ниссэн. Гэвч Баян-Өлгий аймагт хоёр дахь өдөртөө их хэмжээний цас үргэлжлэн орж, шуурч, манан бууснаас үүдэн онгоц газардах боломжгүй болжээ.

Инфографик: Монгол улсын усны нөөцийн тухай баримтууд

Маргааш “Дэлхийн сүрьеэ өвчинтэй тэмцэх өдөр”-ийг тэмдэглэн өнгөрүүлэх гэж байна. Сүрьеэ өвчнөөр өвчлөгсдөөс гадна голомт дээр ажилладаг эмч, мэргэжилтнүүд сүрьеэгийн халдвар авах нь ихэссэн аж. Дээрх асуудлын талаар ХӨСҮТ-ийн Сүрьеэгийн тандалт судалгааны албаны тархвар судлаач, АУ-ын доктор Д.Наранзултай дэлгэрэнгүй ярилцлаа.
Сайна байна уу. Өнөөдөр сүрьеэтэй өвчтөнөөс гадна голомтод нь ажиллаж буй эмч, сувилагчдын дунд сүрьеэ өвчин их гарах болсон гэж сонссон. Эмч, сувилагч нарын дунд сүрьеэ өвчний халдвар хэр байгаа вэ? Энэ талаар хамгийн сүүлд ямар судалгаа хийгдсэн бэ?
Сүрьеэ амьсгалын замаар халдварладаг өвчин учраас сүрьеэтэй өвчтөн амьсгалах, ханиалгах төдийд тухайн өвчний халдвар агаарт цацагдаж байдаг. Тиймээс эрүүл мэндийн ажилтнууд сүрьеэтэй өвчтөнтэй өдөр тутамдаа харьцдаг учраас өвчин халдварлах эрсдэл маш өндөр байдаг. Дэлхийн олон орны эрүүл мэндийн ажилтнууд сүрьеэгээр өвчлөх, халдвар авах эрсдэл өндөр байгаа. Манай оронд 2012 онд хийсэн судалгаагаар нийт эмч, эмнэлгийн ажилтнуудын 52 хувь нь сүрьеэгийн халдвар авсан гэсэн дүн гарсан. Үүнээс хоёрдогч шатлалд ажиллаж байгаа эрүүл мэндийн ажилтнууд болон сүрьеэгийн эмч мэргэжилтнүүд хамгийн их халдвар авсан нь судалгаагаар гарсан. Ялангуяа олон эмийн дасалтай сүрьеэгийн эмч мэргэжилтнүүд өвчилдөг бөгөөд улмаар нас барах тохиолдол нэлээдгүй байна. Тийм учраас эрүүл мэндийн ажилчдын эрүүл мэндийг хамгаалах, сүрьеэгийн халдвар авахаас урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ авах нэн шаардлагатай. Үүний үндсэн дээр бид өнгөрсөн долоо хоногт МЭМАҮЭ-ийн холбооноос “ Хөдөлмөрлөх эрх-Тулгамдаж буй асуудал” сэдэвт сүрьеэгийн эмч, мэргэжилтний улсын зөвлөгөөн болж, салбарт тулгамдаж буй асуудлаар санал солилцлоо.
Тэгвэл ХӨСҮТ-өөс сүрьеэгийн клиникт ажиллаж байгаа эмч, сувилагч нарын аюулгүй байдалд хэрхэн анхаарч ажиллаж байна вэ?
Ажилчдынхаа аюулгүй байдлыг хангах нь бүх ажил олгогч нарын үүрэг байдаг. ХӨСҮТ-ийн хувьд энэ тал дээр олон арга хэмжээ авч ажиллаж байна. Тухайлбал, ОУ-ын Глобал сангийн дэмжлэгтэй ДОХ, Сүрьеэгийн төсөлд эрүүл мэндийн ажилчдын тусгай хамгаалалттай амны хаалт /маск/-ыг захиалан хийлгэж хэрэглэдэг. Мөн сүрьеэгийн тасаг нэгжүүдийн агааржуулалтын системийг механик агаарын систем рүү шилжүүлсэн. Тодруулбал, олон эмийн дасалтай болон халдварын эрсдэл өндөртэй өвчтөний тасгуудын өрөөний агаарыг цэвэршүүлж, гадаад орчноос цэвэр агаар оруулах зориулалтын агаарын систем суурилуулсан. Нөгөө талаас эрүүл мэндийн ажилтнуудын дунд амны хаалтаа хэрхэн хэрэглэх, агаарын системийн төхөөрөмжийг хэрхэн ажиллуулах, халдвартай өвчтөнтэй хэрхэн ажиллах зэрэг халдвар авахаас сэргийлсэн сургалтуудыг тогтмол зохион байгуулдаг.

Эрүүл мэндийн салбар тэр дундаа хүнд нөхцөлд ажилладаг сүрьеэгийн чиглэлд хүний нөөцийн асуудал чухал байх. Энэ талаар...
Дэлхий нийтэд тулгамдсан асуудлын нэг нь эрүүл мэндийн ажилчдын хомсдол байдаг. Энэ нь эрүүл мэндийн ажилчид удаан хугацаагаар бэлтгэгддэгтэй холбоотой. Нөгөө талаар, шинэ боловсон хүчин энэ чиглэлийн салбарт ажиллах сонирхол бага болсон. Учир нь цалин бага, ажлын нөхцөл хүнд, ажлын байрнаасаа халдвар авч нас барах гэх мэт хүчин зүйлсээс болж салбарт ажиллах сонирхолгүй байдаг тохиолдол ихээхэн ажиглагдаж байгаа. Энэ чиглэлийн хүний нөөц хомсдолд орсон тул ажлын ачаалал ихтэй байдаг. Нэг өвчтнийг 6-8 сар, цаашлаад 24-36 сарын хугацаанд эмчлэх шаардлагатай байдаг. Энэ нь нэг талаар ажлын байрны дарамт болж байдаг жишээтэй. Энэ асуудал бол эрүүл мэндийн бодлогоос шууд хамааралтай.
ХӨСҮТ нь сүрьеэгийн чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг төв гэж хэлж болох байх. Танайх сүрьеэгийн чиглэлийн залуу боловсон хүчнийг бэлтгэх тал дээр хэрхэн анхааран ажиллаж байна вэ?
Боловсон хүчин бэлдэх асуудал ер нь нэгдүгээрт байх ёстой гэж бодож явдаг. Манай байгууллагын зүгээс залуу эмч нарыг дэмжих бодлого баримталж ажиллаж байна. Зарим мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын зардал болон халдвартын нэмэгдэл олгох буюу үндсэн цалингийн 10 хувийг олгох, цаашлаад олон улсын сургалтанд хамруулах зэрэг урамшуулал олгон ажиллаж байна.
Сүрьеэгийн резидент эмч мэргэжлийг эзэмшихийн тулд хэдэн жил суралцдаг вэ?
Нарийн мэргэжлийг 1,5 жилээр суралцдаг байсан. Бидний зүгээс богино хугацаанд сургах шаардлагатай тул халдвартын мэргэжил эзэмшсэн хүнийг 6 сарын хугацаанд мэргэшүүлэх хөтөлбөрийг Эрүүл мэндийн хөгжлийн төв болон ХӨСҮТ хамтран зохион байгуулж байна. Энэ жилийн хувьд сүрьеэгийн 20 гаруй эмчийг бэлтгэж байна.
Сүрьеэгийн эмчээр ажиллахын тулд эхлээд халдвартын ерөнхий эмчээр сурсан байх шаардлагатай юу?
Эхлээд эмчийн мэргэжлээр сураад дараа нь 2 жил сүрьеэгийн ресидент эмчээр суралцана. Үүний дараа мэргэжил олгох сургалтанд сурч ажиллах эрхээ авдаг. Цаашлаад магистр, докторын түвшинд суралцана. Ингэж байж зэргийн нэмэгдэл цалин авдаг. Эмч хүн суралцахад маш их цаг хугацаа зарцуулдаг шүү дээ.
Салбарын хүний хувьд та төрийн бодлогын түвшинд юуг анхаарасай гэж бодож явдаг вэ?
Сүүлийн үеийн боловсон хүчин чадварлаг болсон. Тийм учраас дотооддоо гэхээсээ илүү гадаадын олон улсын байгууллагад ажиллах нь ихэссэн. Харин чадварлаг боловсон хүчнээ дотооддоо ажиллуулахын тулд нийгмийн баталгаа, цалин өндөр байх хэрэгтэй. Одоогийн ажилчид шөнийн ээлжинд жижүүрт хонож, маш хүнд нөхцөлд ажиллаж байж л цалингийн нэмэгдэл авч байна. Тиймээс нэгдүгээрт төрөөс цалинг дорвитой нэмэх шаардлагатай байна. Жишээ нь, Казакстан улсын Сүрьеэгийн эмч нарын цалин бусад эмч нарын цалингаас 190 хувиар өндөр байдаг. Хоёрдугаарт, шөнийн ээлжинд гарч байгаа ажилчдаас зөвхөн эмч нар л хоолтой байдаг. Харин сувилагч, асрагч нарт хоол өгдөггүй. Энэ бүхнээс дархлаа суларч халдвар авах эрсдэл өндөр байдаг. Тиймээс энэ салбарын цалинг нэмэхээс гадна нийгмийн халамж тал дээр нь анхаарах зайлшгүй шаардлага байна.
Их ажлын хажуугаар дэлгэрэнгүй ярилцлага өгсөн танд баярлалаа. Ажлын амжилт хүсье.

BBC сувгаар од болсон аав CNN-д ярилцлага өгчээ

Ерөнхий сайд баруун бүсийн тулгуур төв Ховдоос томилолтоо эхэллээ

Монгол улсын ерөнхий сайд Ж Эрдэнэбат баруун аймгуудад ажиллаж байна Өчигдөр Ховд аймгийн иргэдтэй уулзлаа. Засгийн газрын хэрэгжүүлж буй мөрийн хөтөлбөр хийж байгаа ажил болон эдийн засгийн хүндэрлийг даван туулахаар шат дараатай авч байгаа арга хэмжээнийхээ талаар мэдээлэл өглөө. Тэрээр:

Эрхэм хүндэт Ховдчууд Монгол орны маань баруун хязгаар олон үндэстэн ястнуудын өлгий болсон энэ нутагт байгаа та бүгдийнхээ амар амгаланг эрэн мэндчилье. Мөн Казак олон түмэндээ Наурызын баярын мэндчилгээг дэвшүүлье. Төлийн дуу цангинасан хаврын сайхан цагаар нүүр тулан уулзаж байгаадаа баяртай байна.

Монгол улсын ерөнхий сайдаар томилогдоод 8 сар, Засгийн газар бүрэн бүрэлдэхүүнээрээ ажиллаж эхэлснээс хойш 7 сар өнгөрч байна. Энэ хугацаанд аймаг орон нутагтаа ажиллаж ард иргэдийнхээ санаа бодлыг сонсож хүндрэл гарсан газруудад саналыг харгалзан шийдвэрлэхийг зорьж ажилласаар ирсэн. Ховд аймагт ирсэн маань Засгийн газрын тэргүүнээр сонгогдсоноос хойш очиж байгаа наймдах аймаг. Бид өнгөрсөн хугацаанд эх орныхоо өнцөг булан бүрт хүрч улсынхаа Эдийн засгийн үүссэн нөхцөл байдлыг засч хүндрэлээ хэрхэн давах вэ, ард иргэдийнхээ амжиргааг яаж дээшлүүлэх вэ, Монгол улсад юу хэрэгтэй байна вэ гэсэн бодлогын бичиг баримтуудыг боловсруулж батлуулж авсан

Бидэнд алдаа гаргах эрх байхгүй

Өнөөдрийн монголын эдийн засгийн байдал хүндхэн байна гэлгүйгээр хийж хэрэгжүүлэх ажлуудыг зохион байгуулсаар ирлээ.Ер нь бол улстөрийн нам сонгуульд оролцохдоо тодорхой амлалтуудыг өгдөг. Амлалт авсан л бол түүнийгээ хэрэгжүүлэх ёстой. Зовлон зүдгүүр тоочиж шалтаг шалтгаан ярьж суугаад байх нь зохимжгүй гэж үзэж байгаа. Тиймээс Засгийн газрынхаа нэрийн өмнөөс 2016 оны 9 сарын 9 ний өдөр мөрийн хөтөлбөрөө батлуулсан. Боловсруулж байх явцад олон маргаан мэтгэлцээн санал зөрөлдөөн гарч байсан ч судалгаа шинжилгээ хийсний үндсэн дээр мөн МАН ын 2016 оны сонгуулийн мөрийн хөтөлбөрт тусгагдсан ажлуудыг бүрэн эхээр нь оруулсан. Монголын нийгэм эдийн засаг тийм хэмжээний хөтөлбөр хэрэгжүүлэхийг шаардсан.Тийм байдал ийм нөхцөлд хөтөлбөрөө боловсруулсан. Энэ бол эдийн засгийн хүндрэлийг давах бодлого.Үндэсний үйлдвэрлэгчдээ дэмжих хөгжлийнхөө зөв замд орох нөхцөлийг бүрдүүлэх шаардлага манай засгийн газрын өмнө тавигдсан.Мөрийн хөтөлбөрөө хэрэгжүүлэхийн тулд нэгдүгээрт эдийн засгийн хүндрэлээ даван туулах онцгой бодлогыг хэрэгжүүлсэн. Үндэсний үйлдвэрлэлээ хөгжүүлэх Эдийн засгаа сайжруулахгүйгээр иргэдээ ажилтай орлоготой болгоно гэж яриад ямар ч нэмэр байхгүй. Ажлаа авсан үеийн статистик бодит тоо 2 маш зөрүүтөй байсан. 120 мянган аж ахуй нэгж үйл ажиллагаа явуулж байгаа гэсэн бол үнэндээ 60 мянга нь л ажиллаж байсан. 4000 гаруй аж ахуй нэгжийн дансыг хаасан байсныг нээж 400 гаруй аж ахуй нэгж нийгмийн даатгалын шимтгэл, татварын өртөй байсны дансыг мөн нээж ажиллах боломжтой болгосон.Мөн концесс нэрийн дор олон ажил үйлчилгээ явуулсан заримыг нь зогсоосон, зогсоохоос аргагүй Засгийн газрыг өрөнд оруулсан маш их өр төлбөр тавьсан байсан Цаашдаа ийм байдлаар явах ямар ч боломжгүй. Бидэнд алдаа гаргах эрх байхгүй. Гэсэн ч тодорхой арга хэмжээнүүдийг авч хэрэгжүүлснээр 504 тэрбум төгрөгөөр төсөв давж гарсан валютын нөөц сүүлийн 4 жилд огт өсөлтгүй байсан бол өнгөрсөн жил анх удаа өсөлттөй гарсан.



Халамжийн бодлогоо хумихгүй

Ахмадуудад насны хишиг олгож эхэлсэн цаашдаа улирал сар болгон өргөжүүлэх бодолтой байна. Мөн арилжааны банкуудаас хүү багатай зээл авч тэтгэврээ хүүгүйгээр 3 сараар нь урьдчилж авах үйлчлүүлэх банкаа өөрсдөө сонгодог болсон зэрэг нийгмийн халамжийн бодлогын хэрэгжилтүүд явсаар байна.

Монголчууд бид өргөн уудам газар нутагт амьдардаг азтай хүмүүс. Гэхдээ цөөхүүлээ. Цаашид хөгжиж амьдрахын тулд олуулаа болох ёстой. Тиймээс хүн амынхаа тоог нэмэгдүүлэх зайлшгүй шаардлагатай учраас ээжүүд эмэгтэйчүүдийг дэмжинэ. Олон хүүхэд төрүүлсэн ээжүүдэд ажилласан жилийг нэмнэ. Амаржсан болон жирэмсний тэтгэмжийг ямар ч тохиолдолд 100 хувь олгодог байх шийдвэр гаргасан. Цалинтай ээж хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхээр хуулийн төсөл боловсруулж УИХ-д өргөн барьсан. Оюутан залуучуудад хандсан бодлого шийдвэрийн хувьд сургалтын төлбөр жил бүр хичээл эхлэхээр л асуудал болдог түүнийг мөн орхигдуулахгүй.

Эдийн засгаа сэргээх гарц бол Үндэсний үйлдвэрлэлээ хөгжүүлэх явдал

Үндэсний үйлдвэрлэлээ дэмжихээр Эдийн засаг сэргэнэ гэдэг ойлгомжтой. Өнгөрсөн 7 сарын хугацаанд олон ажил хийсэн бага зэрэг ч гэсэн нааштай үр дүнгүүд гарч эхэлсэн. Эдийн засаг маань машинаар зүйрлэвэл шар гэрэл нь асаад удчихсан байсныг нь унтрааж, сэхээнд байснаа жирийн тасаг руу шилжиж чадсан. Хонгилын үзүүрт ямар чбайсан гэрэл гарсан. Бүдэг гэрлийг тодруулахын тулд хамтарч монголчууд ажиллах хэрэгтэй. Гадаадын хөрөнгө оруулагчдын итгэл сэргэж эхэлсэн. Монгол улс өнөөдөр хугацаа тулсан өргүй болсон. Гадаадын хөрөнгө оруулагчдад итгэл төрүүлэх болсон Олон улсын хөрөнгийн зах зээл дээр бонд гаргаж арилжаалсан.Тэгэхээр гадаадын хөрөнгө оруулагчдад монгол улс эдийн засгаа сэргээх найдвар төрж эхэлсэн юм байна гэдэг нь харагдаж эхэлсэн. Удахгүй Чалькогийн өрийг төлнө. Тавантолгойн нүүрсийг дуудлага худалдаагаар худалдаалж түүхэндээ байгаагүйгээр нүүрсээ үнэ хүргэж зарж эхэлсэн. Монгол улс төр хувийн хэвшил гэлгүй нүүрсний бодлого нэг цонхоор явах ёстой гэдэг шаардлага тавьсан. Нүүрсний уурхайн аман дээрээс нүүрсээ 72,5 ам.доллараар худалдаалж байгаа. Гадаадын хөрөнгө оруулагч нарын дэмжлэг туслалцааг итгэлийг олж авах ёстой тиймийн тул төр өөрөө сахилга баттай бүсээ чангалах ёстой. Яагаад гэвэл энэ буруу бодлогыг төр өөрөө явуулснаас болж өнөөдөр ийм байдал хүрээд байна. Үүнээс цааш төр зардлаа хэмнэж сахилга баттай байж бүсээ чангалж эдийн засгаа сэргээнэ. Энэ нь ОУВС-тай хамтарч ажиллах шийдвэр гаргасан. Ингэснээр хөрөнгө оруулагчдын итгэл сэргэж ирдэг. Санхүүгийн сахилга баттай болно. ОУВС өмнө нь монгол улсад стенд бай гэдэг хөтөлбөр хэрэгжүүлж байсан Харин одоо хэрэгжүүлж болохгүй гэж үзсэн. Монголын эдийн засгийн байдлыг үнэхээр хүнд байдалд аваачсан байнаа гэдгийг би биш тэд тооцоо судалгаагаараа гаргаж ирсэн. Дандаа гуйлга гуйж болохгүй, байгаа нөөц бололцоогоо ашиглах хэрэгтэй. Монголчууд бид хамгийн сайн хийж чаддаг зүйлээ ашиглах хэрэгтэй малаа маллах ногоо тарихаа хэнээр ч заалгахгүй хөдөө аж ахуйн салбараа түшиглэх ёстой. Одоо гол нь дэлхийд хөдөө аж ахуйгаа сурталчлах хэрэгтэй. Тиймээс атрын 3 дугаар аян мах сүүний аяныг хэрэгжүүлнэ гэж МАН шийдвэр гаргасан 60 сая малтай байж бид сүүгээ гаднаас импортоор авдаг. Ажил авснаас хойш ганцхан удаа гадаадад айлчилсан. Явах зав зай алга харин сайдуудаа гадаад явуулдаг. Явуулсаар байх болно. Тэд юм мэдэж бас авчирдаг. Тухай нь Мал эмнэлгийн тогтолцоо болохгүй байна Үүнийг өөрчлөх хэрэгтэй хуулийн төсөл боловсруулж УИХ д өргөн мэдүүлсэн. Мал эрүүлжүүлэх бодлогыг ОХУ тай хамтарч хэрэгжүүлэхээр ХХААХҮ-ийн сайд тохиролцож чадсан. Ингээд зөв хүнээ олоод зөв ажлаа тодорхойлж чадвал бидэнд боломж байгаа.



Монгол улсын үйлдвэржилтийн бодлогыг гаргаж ирнэ. Өнөөдрийн зах хязгаар нутагт ямар үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх вэ гэдгийг зөв тодорхойлох ёстой. Бид алдаа гаргаж болохгүй тиймч эрхгүй. Хөдөө аж ахуйн бараа бүтээгдэхүүнээ дэлхийн зах зээл дээр гаргах талаар анхаарч ажиллах шаардлага байгаа. Эрдэнэс Монголын дэргэд агентлаг байгуулсан Тэр нь бараа бүтээгдэхүүнийг яаж дэлхийд гаргах вэ гэдгийг тодорхойлох ёстой юм.Тухай ньмонгол мал 200 төрлийн өвс тэжээл иддэг гэдгийг сурталчилж таниулвал лмах дэлхийд үнэлэгдэнэ, танигдана гэж энэмэтчилэн зүйлүүдийг хэрэгжүүлэх гэхээр нөгөөл мөнгө хэрэг болно Засгийн газар үүнийг нүүрснээс олно.Бидэнд бололцоо боломж байна Өвөг дээдэс маань баялаг сайхан эх орныг өвлүүлж гэхдээ баялагтай гээд ухаж сэндийчээд байна гэсэн үг биш. Манай засгийн газрын уриа зорилго бол бага ярьж ихийг хийнэ. Зөндөө ярилаа Одоо яриад байх цаг боломж байхгүй тэгэхээр хийх л үлдэж байна гэсэн юм.

Ерөнхий сайдын мэдээллийн дараа Ховд аймгийн иргэд ерөнхий сайд болон Хууль зүй дотоод хэрэг, Эрчим хүчний сайдууд УИХ-ын гишүүд аймаг орон нутгийн удирдлагууд яамдын асуудал хариуцсан дарга мэргэжилтнүүдээс сонирхсон асуултандаа хариулт авч санал хүсэлтээ илэрхийллээ гэж Засгийн газрын хэвлэл мэдээлэл олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ

Бага насны хүүхдүүд суулгаж явсан машин сураггүй болжээ

Оршуулгын газарт орхигдсон нярайг хүүхдийн асрамжийн газарт хүлээлгэн өгчээ.

Одоогоос гурван жилийн өмнө Ерөнхий сайдын суудлаасаа бууснаасаа хойш АНУ-д амьдрах болсон С.Баярын тансаглалын талаарх мэдээлэл дуулиан болж байсан билээ. Тодруулбал УИХ-ын гишүүн Г.Уянга С.Баярын АНУ-д бүртгэлтэй 7 тансаг хувийн хуасийн талаарх нэлээн дэлгэрэнгүй баримтыг дэлгэсэн. Эдгээр байшингуудын үнэ нийлээд 24 тэрбум төгрөг бөгөөд бүгд гурван давхар, олон унтлагын өрөөтэй тансаг зэрэглэлийн байшингууд байсан.

Ойрын өдрүүдэд зарим нутгаар их хэмжээний цас орж, үзэгдэх орчин хязгаарлагдмал байгаа учраас зорчих хөдөлгөөнийг түр хязгаарлаад байна.