Улсын баялаг нь хүн. Хүний баялаг нь эрүүл мэнд гэдэг билээ. МАН мөрийн хөтөлбөрөөрөө дамжуулж хүн амынхаа эрүүл саруул аж төрөхөд төрөөс ямар бодлого хэрэгжүүлэх талаар бодит үндэслэлтэй санал дэвшүүлсэн байна. Монгол хүний эрүүл мэндийг хамгаалах орчинг бүрдүүлж, өрх гэр, иргэн бүрт хүрч үйлчилнэ гэж заажээ. Хэрэв МАН сонгууль ялбал эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг айл бүрт, иргэн бүрт чанартай, хүртээмжтэй хүргэх асуудал шийдэгдэнэ гэсэн үг. Мөн иргэд эмнэлэгийн байгууллага, эмчээ сонгон үйлчлүүлэх боломжтой боломжтой болох юм. Энэ бол яах аргагүй нүдээ олсон, эрүүл мэндийн үйлчилгээний боловсронгуй хэлбэр билээ. МАН эрүүл мэндийн үйлчилгээг шуурхай, хүртээмжтэй хүргэх чиглэлээр салбарын мэргэжилтнүүдийн санаа бодлыг тусгасны нэгэн илрэл нь мөрийн хөтөлбөртөө “Эрүүл мэндийн байгууллагыг нэгдсэн сүлжээнд холбон “Цахим эрүүл мэнд” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх зорилтыг тусгасан явдал юм. Өнөөдөр нэн яаралтай өөрчлөх, сайжруулах хэрэгтэй байгаа асуудалд бол яах аргагүй түргэн тусламжийн үйлчилгээ. Тэгвэл МАН түргэн тусламжийн үндэсний сүлжээг бэхжүүлж, аймгийн нэгдсэн эмнэлэгүүдийг иж бүрэн тоноглосон явуулын амбулатортой болгоно гэдэг маш мэдрэмжтэй зорилтыг тусгаж чадсан байна. Хэдэн цагаар хүлээлгэдэг түргэн тусламж огт өөр түвшинд хүрч, эмнэлэгийн оношлогоо, үйлчилгээ танд, танай гэрт хүрч үйлчилнэ гэсэн үг.
Улс орон ард иргэдээс бүрддэг. Энэ үүднээс чанартай эм, тариа маш чухал. МАН эмийн аюулгүй байдлыг хангаж, иргэдийг чанартай эмээр хангаж. эм, хүнсний бүтээгдэхүүнийг лабораториор заавал шинжилдэг болох хэрэгтээ хэмээн үзэж буйгаа мөрийн хөтөлбөртөө тусгасан байна.
“Дотоод, гадаадын тэргүүлэх эмч, мэргэжилтнүүдийн баг бүрдүүлж, эмчилгээ, оношлогооны орчин үеийн шинэ техник, технологи нэвтрүүлж, эрхзүйн орчин болон ажиллах нөхцөлөөр хангана”. МАН энэ зорилгоо хэрэгжүүлэх “визээ” авчихвал иргэд маань хамаг байдаг мөнгөө гадагшаа барьж гүйхгүй болох юм. Өөрийн эх орондоо, харьцангүй хямд үнээр эмчүүлэх боломж ингэж нээгдэх юм байна.
Түүнээс гадна “Эрхтэн шилжүүлэн суулгах мэс засал болон өндөр хөгжилтэй өртөгтэй оношлогоо шинжилгээний зардлын зарим хэсгийг эрүүл мэндийн даатгалын санд хамруулах эрхзүйн орчинг бүрдүүлнэ” хэмээн өнөөдөр хэрэгцээтэй байгаа асуудлыг соргогоор мэдэрсэнд МАН-ын мөрийн хөтөлбөрийн онцлог оршино.
Өөр нэг олзуурхууштай нь нийтийн биеийн тамир, спортыг хөгжүүлэхийг эрүүл саруул аж төрөх нэгэн үндэс гэж үзэж энэ үүднээс эрүүл, мэнд, нийтийн биеийн тамир, спортыг хоорондоо салшгүй уялдаатай салбар хэмээн тооцохоор болжээ.
АН
Жилд нэг удаа эмнэлгийн оношлогоонд хамруулна
МАН-ыг бодвол АН-ын мөрийн хөтөлбөрт эрүүл мэндийн зорилт тун бага туссан байна. Эрүүл мэндийнхээ төлөө хүлээх гэр бүлийн хариуцлагыг дээшлүүлнэ хэмээсэн баруунлаг зорилт хүмүүст тэр бүр таалагдахгүй байх шиг. Өвдвөл бараг л хохь гэж хэлэх нь холгүй байна уу даа гэмээр. Үнэн хэрэгтээ өвчин зовлон хэлж ирдэггүй, хийсч ирдэг биш билүү. “Чи эрүүл мэндээ сахин хамгаалж чадаагүй хариуцлагагүй нөхөр” гээд хадан гэр рүү нь явуулна гэсэн үг арай биш байлтай.
АН мөрийн хөтөлбөртөө эрүүл мэндийн асуудлыг тусгахдаа “Эрүүл чийрэг Монгол хүн” гэж гарчигласан байна. Гэхдээ эрүүл мэндийн даатгалд хамрагдсан иргэдийг гурван жилд нэг удаа эрүүл мэндийн иж бүрэн оношлогоонд хамруулна гэсэн бүдэг бадаг ерөнхий заалтуудаар “Монгол хүн 2020” хөтөлбөр харэгжүүлж, таны миний төлөө унтах нойр идэх хоолоо асч ажиллахаа амлаж байгаа АН эрүүл мэндийг асуудлыг цааш тавьжээ . Гурван жил байтугай гурван сарын дотор юу ч болж болно шүү дээ. Мөн “Орчин үеийн эмийн үндэсний үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэхийн хамт, уламжлалт шинэ эм, тангийн үйлдвэрлэлийг өргөтгөж, экспортын хэмжээг нэмэгдүүлнэ” гэсэн “бизнес” санаатай заалтууд эрүүл мэндийн хөтөлбөрт тусгагдсан нь АН-ын бизнесмэнүүдийн ирээдүйгээ харсан алхам. Монголчуудын ямар үнэтэй мах, талх идэх, хэр их архи уух зэрэг бүх хэрэгцээг атгадаг АН-ынхан Эрүүл мэндийг салбарт бизнесийн салхи оруулж, иргэдийн эрүүл мэндийг үнэлэх санааг хөтөлбөртөө тусгажээ.
“Дотоод, гадаадын тэргүүлэх эмч, мэргэжилтнүүдийн баг бүрдүүлж, эмчилгээ, оношлогооны орчин үеийн шинэ техник, технологи нэвтрүүлж, эрхзүйн орчин болон ажиллах нөхцөлөөр хангана”. МАН энэ зорилгоо хэрэгжүүлэх “визээ” авчихвал иргэд маань хамаг байдаг мөнгөө гадагшаа барьж гүйхгүй болох юм. Өөрийн эх орондоо, харьцангүй хямд үнээр эмчүүлэх боломж ингэж нээгдэх юм байна.
Түүнээс гадна “Эрхтэн шилжүүлэн суулгах мэс засал болон өндөр хөгжилтэй өртөгтэй оношлогоо шинжилгээний зардлын зарим хэсгийг эрүүл мэндийн даатгалын санд хамруулах эрхзүйн орчинг бүрдүүлнэ” хэмээн өнөөдөр хэрэгцээтэй байгаа асуудлыг соргогоор мэдэрсэнд МАН-ын мөрийн хөтөлбөрийн онцлог оршино.
Өөр нэг олзуурхууштай нь нийтийн биеийн тамир, спортыг хөгжүүлэхийг эрүүл саруул аж төрөх нэгэн үндэс гэж үзэж энэ үүднээс эрүүл, мэнд, нийтийн биеийн тамир, спортыг хоорондоо салшгүй уялдаатай салбар хэмээн тооцохоор болжээ.
АН
Жилд нэг удаа эмнэлгийн оношлогоонд хамруулна
МАН-ыг бодвол АН-ын мөрийн хөтөлбөрт эрүүл мэндийн зорилт тун бага туссан байна. Эрүүл мэндийнхээ төлөө хүлээх гэр бүлийн хариуцлагыг дээшлүүлнэ хэмээсэн баруунлаг зорилт хүмүүст тэр бүр таалагдахгүй байх шиг. Өвдвөл бараг л хохь гэж хэлэх нь холгүй байна уу даа гэмээр. Үнэн хэрэгтээ өвчин зовлон хэлж ирдэггүй, хийсч ирдэг биш билүү. “Чи эрүүл мэндээ сахин хамгаалж чадаагүй хариуцлагагүй нөхөр” гээд хадан гэр рүү нь явуулна гэсэн үг арай биш байлтай.
АН мөрийн хөтөлбөртөө эрүүл мэндийн асуудлыг тусгахдаа “Эрүүл чийрэг Монгол хүн” гэж гарчигласан байна. Гэхдээ эрүүл мэндийн даатгалд хамрагдсан иргэдийг гурван жилд нэг удаа эрүүл мэндийн иж бүрэн оношлогоонд хамруулна гэсэн бүдэг бадаг ерөнхий заалтуудаар “Монгол хүн 2020” хөтөлбөр харэгжүүлж, таны миний төлөө унтах нойр идэх хоолоо асч ажиллахаа амлаж байгаа АН эрүүл мэндийг асуудлыг цааш тавьжээ . Гурван жил байтугай гурван сарын дотор юу ч болж болно шүү дээ. Мөн “Орчин үеийн эмийн үндэсний үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэхийн хамт, уламжлалт шинэ эм, тангийн үйлдвэрлэлийг өргөтгөж, экспортын хэмжээг нэмэгдүүлнэ” гэсэн “бизнес” санаатай заалтууд эрүүл мэндийн хөтөлбөрт тусгагдсан нь АН-ын бизнесмэнүүдийн ирээдүйгээ харсан алхам. Монголчуудын ямар үнэтэй мах, талх идэх, хэр их архи уух зэрэг бүх хэрэгцээг атгадаг АН-ынхан Эрүүл мэндийг салбарт бизнесийн салхи оруулж, иргэдийн эрүүл мэндийг үнэлэх санааг хөтөлбөртөө тусгажээ.
