
Сангийн сайд Д.Хаянхярваа сонгуулийн ажлаар Дархан-Уул аймгаас цухуйхаа байсан тул талхны үнэ ч мэддэггүй гэх Сангийн дэд сайд Ч.Ганхуяг тайлбар хийх болсон. Тэрбээр “Оюутолгойн урьдчилгаа төлбөр, Эрдэнэтийн ноогдол ашиг, мөн нөөцийн төлбөрийн 70 хувиас “Хүний хөгжлийн сан” бүрддэг. Холбогдох аж ахуйн нэгжүүдээс нөөцийн төлбөрийг бүрдүүлж, 50 тэрбум төгрөг Хүний хөгжил санд орж ирсэн. Мөн Монгол-Оросын хамтарсан “Эрдэнэт” үйлдвэрээс ногдол ашиг орж ирэх учиртай. Харамсалтай нь, Монгол Улс 51 хувийг нь эзэмшдэг энэ компани өнгөрсөн жилийн Монгол Улсад ногдох ногдол ашгийг өнөөдрийг хүртэл өгөөгүй. Учир нь “Эрдэнэт” хамтарсан компани учраас Удирдах зөвлөл нь хуралдах ёстой.
Гэтэл Монголын ТӨХ-ны дарга Д.Сугар ажлаа өгч, үүрэг гүйцэтгэгчтэй байгаа тул хуралдах боломжгүй болсон” гэх байдлаар учирлаж байсан. Өөрөөр хэлбэл, хөрөнгийн эх үүсвэр бүрхэг болж, үлдэгдэл 670 мянган төгрөгийг товлосон хугацаандаа өгөхөд хүндрэл учирсан байна. Шуудхан хэлэхэд, сонгуулиас өмнө ахмадууд болон хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд 670 мянган төгрөг өгч чадахааргүй нөхцөл байдал үүсээд байгаа аж.
Гэтэл Монголын ТӨХ-ны дарга Д.Сугар ажлаа өгч, үүрэг гүйцэтгэгчтэй байгаа тул хуралдах боломжгүй болсон” гэх байдлаар учирлаж байсан. Өөрөөр хэлбэл, хөрөнгийн эх үүсвэр бүрхэг болж, үлдэгдэл 670 мянган төгрөгийг товлосон хугацаандаа өгөхөд хүндрэл учирсан байна. Шуудхан хэлэхэд, сонгуулиас өмнө ахмадууд болон хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд 670 мянган төгрөг өгч чадахааргүй нөхцөл байдал үүсээд байгаа аж.
Гэхдээ тэд үнэнээ хэлж, учраа тайлбарлах аргаа олохгүй байна. Ямартаа л бэлэн мөнгө хэвлэхээр шийдвэрлэж, инфляцийг ч умартсан боловч бүтэлгүйтэв. Үнэндээ ч Төвбанкнаас хоёр ч удаа зээл авсан Засгийн газрыг эдийн засагчид шүүмжилж эхэллээ. Иймд дахин мөнгө хэвлэх санал санаачилгыг нь шууд л үгүйсгэсэн юм байх. Ам руугаа алгадуулсан Ардын нам хувьцаагаа мөнгөжүүлэхийг хүссэн иргэдийн өргөдөл дээр үндэслэн аж ахуй нэгжүүдийг хувьцаагаа худалдаж авахыг шахаж, шаардсан боловч “нууц” нь задарчихсан. Уг нь энэ мөнгийг ахмадууд болон хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн “өр”-ийг барагдуулна гэж Засгийн газар хэлж байгаагүй. Харин хувьцаагаа бэлэн мөнгө болгох хүсэлтэй иргэдтэй баруун, зүүнээрээ солихоор тохиролцсон юм. Харамсалтай нь, мөнгөний эрэлд хатаж, дээшээ тэнгэр хол, доошоо газар хатууг мэдсэн Ардын Засгийн газрынхан хойд хормойгоороо урд хормойгоо нөхөх оролдлого хийхээр санаархсан нь энэ.
Түүнчлэн “Эрдэнэс Тавантолгой МГЛ" Засгийн газартай гэрээ байгуулж, гэрээнийхээ урьдчилгаа мөнгийг авсан гэх мэдээлэл чих дэлссэн. "Эрдэнэс Тавантолгой МГЛ"-ийн ТУЗ-ын дарга Заяабал “Эрдэнэт” үйлдвэрийн зэсийг зарах гэрээний төлбөр хэмээн 180 орчим тэрбум төгрөг Засгийн газарт өгөх зөвшөөрөл олгосон гэх мессеж ирсэн. Өөрөөр хэлбэл, 280 тэрбумын ихэнхийг нь “Эрдэнэт” үйлдвэрээс, үлдэснийг нь “Okean partners” компаниас гаргаж магадгүй гэх. Энэ мэтчилэн 670 мянган төгрөгийн эх үүсвэрийг бүрдүүлэх гэж ах намынхан үсээ цайтал бодлогоширч байна. Тэдэнд оролдож үзээгүй санал санаачилга ч үлдэхээ болив.
Хөгжлийн банкнаас хөрөнгө татахаар асуудлыг судалж үзсэн гэх мэдээлэл ч бий. Хэрэв энэ үнэн бол Монгол Улсад хөгжлийн гацаа үүсч, томоохон төсөл хөтөлбөрүүд зогсонги байдалд орно. Ганц намын амлалтаас болж, хөгжлийн галт тэрэг хөрөнгөгүйгээс зогсох болбол гарах үр дагавар нь сонгуулийн ялагдлаас ч илүү хор хохиролтой. Иймд Ардын нам үнэнээ хэлж, өндөр настан болон хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдээсээ уучлал гуйж, сонгуулийн дараа эх үүсвэр нь бүрдэхээр өгье гээд хэлчихвэл хэн хэндээ амар байлтай. Эмээ, өвөө нар өдөр бүр банкны үүд сахиж, наршихгүй. Харин ах намынхан мөнгө хайж, үс нь бууралтахгүй байх боломж бий.
Нийлмийн толь 2012.06.19