Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дарга Л.Оюун-Эрдэнэ цаг үеийн асуудлаар сэтгүүлчдэд мэдээлэл хийлээ.
-Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах асуудлыг чуулганаар хэлэлцэх ёстой ч удаа дараа хойшиллоо. Энэ ямар учиртай юм бэ?
-Эрүүлээр харах юм бол талуудын байр суурь бүрэн нэгдээгүй байна. Эцэг хууль учир УИХ-ын гишүүд өөрийн итгэл үнэмшилээр хандах ёстой. Үндсэн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулахаар гарын үсэг зурсан гишүүд хариуцлагатай хандаасай. Хуулийн төслийн дундуур бусад асуудлыг хэлэлцэх хориотой. Гэтэл маш олон асуудал үүнийг дагаад хойш тавигдаж байна. Сургууль, цэцэрлэг эхэллээ. Намрын ургац хураалт, өвөлжилтийн асуудал гээд ярих зүйл их байна. Гэтэл наанаа хуульд нэмэлт, өөрчлөлт хийх гээд ч байгаа юм шиг. Гэтэл цаанаа үгүй ч юм шиг, ийм зүйл их байна.
Хараад байхад “Би яах бол. Миний тойрог яах бол” гэсэн хандлага их байх шиг байна.
Одоо хэлэлцлээ гэхэд ойрын 7-8 жилдээ дахиж хэлэлцэгдэхгүй. Тиймээс хариуцлагатай байх ёстой. Үндсэн хууль тулгуур баримт бичиг учраас өөрийн үзэл санаагаа тулгах сонирхол их байдаг юм байна. Босго нь 57 гишүүн байдаг учир тэр бүр бусдын ая тааванд тааруулах амаргүй. Миний хувьд энэ долоо хоногт багтаж шийдэх ёстой гэдэг зарчмын байр суурьтай байна. Заавал өөрчлөх ёстой биш. Өөрчилбөл өөрчилье, өөрчлөхгүй бол больё гэдгээ тодорхой болгох ёстой.
-Шүүх засаглал хараат бус байх ёстой юу. Та юу гэж бодож байна вэ?
-Шүүх засаглал хараат бус байх ёстой. Үндсэн хууль хүндрэлтэй байдалд орсон шалтгаан нь засаглалын хэлбэрээс болсон шүү дээ. Ард түмнээс сонгогддог хүчтэй Ерөнхийлөгчтэй. Цөөн тооны УИХ-ын гишүүнтэй учраас нэг хүнд ногдох саналын жин их байдаг.
Засгийн газрыг 19 гишүүн цайны цагаараа огцруулах лобби хийж чаддаг хуультай шүү дээ.
Үүний дунд гүйцэтгэл засаглал хүчгүй байж ирсэн нь өнгөрсөн хугацаанаас харсан байх. Тогтолцооны хувьд ийм асуудал байна. Тиймээс Ерөнхийлөгчийг ард түмнээс эсвэл парламентаас сонгодог байх хувилбарын аль нэгийг сонгох ёстой. Гэтэл үүнийгээ сонгож чадахгүй байна. Иргэд ч хүлээж авч чадахгүй байна. Уг нь дэлхийн олон улсад энэ аргачлалаар явдаг. Тиймээс гишүүдийн тоог нэмье. Ерөнхий сайдыг огцруулахаасаа өмнө дараагийн Ерөнхий сайдыг тодруулсан байя гэдэг нь бусад эрх зйн баримт бичигт байдаг хэрнээ шууд бус байдлаар ханддаг.
-Хөгжлийн банкнаас зээл авсан хэрэг юу болсон бэ?
-Зээл аваад төлөөгүй нэр бүхий 11 компани бий. Бүгдийг нь шүүхэд шилжүүлсэн. Барьцаа хөрөнгийг нь хурааж авна. Нэг ч төгрөгийн зээл төлөөгүй компани байна. Засаг солигдох юм чинь төрийн мөнгийг гувчуулж болно гэж хандсан юм болов уу. Үүнийг цэгцлэхийн тулд бэрх зам туулж байна. Хэн нэгнийг нь таньдаг байна уу, эсвэл нэг намынх байна уу, хамаагүй. Хариуцлага тооцох ёстой бол бүгдэдтэй нь хариуцлага тооцно. Маш олон хүн санал ирүүлсэн. Төрийн өмчит компани болгох замаар ашиг олж, өрөө даръя гэдгээс эхлээд бизнесийн олон санал гаргасан. Тиймээс аль болох бүгдэд нь хүндэтгэлтэй хандана.
Шүүхийн үйл ажиллагаанд бид хөндлөнгөөс нөлөөлөхгүй. Нэг жишээ дурдахад Б.Хурц нарын хэрэгт 21 си ди-г нотлох баримт биш гэсэн. Тэгвэл ТЕГ-аас хард дискийг нь авчихгүй яасан юм бэ. Энэ мэтчилэн олон асуудал байна. Хамгийн гол нь нийгэм сэрж байна. Иргэд аливааг анзаарч мэддэг болсон байна.
-Хөтөл компанийн асуудлын хувь?
-Шүүхэд шилжиж байгаа.
-Жастын Ш.Батхүүгийн хувьд?
-Хөрөнгийг нь битүүмжилсэн. Төрийн өмчийн хорооны даргад Ш.Батхүүгээс албан захидал ирсэн байна лээ. Үүнд 11 клонк, 2 нефтийн үйлдвэр, түүн дээр байгаа обьекттой нийлээд 13-14 сая ам.долларын өрийг барагдуулах боломжтой гэсэн байна лээ. Үүнийг прокурорт шилжүүлсэн. Хохирол төлүүлэх комисс байгуулсан. Эндээс төрийн хохиролыг нөхөн төлүүлдэг комисс байх нь зүйтэй юм байна. Мишигийн Батсуурь гэдэг авлигачаас болж Хөшигийн хөндийн нисэх онгоцны буудал гацсан байсан. Энэ үнэн шүү. Японы засгийн газраас тусгай хэрэгцээнд авсан газар дунд Төв аймгийн удирдлагуудтай нийлж, газар авсан зүйлийг “өмөөрсөн”. Ийм зүйл байж болохгүй.
Г.Алимаа
Сэтгэгдэл (49)