Буриадын Болдбаатар энэ жил 54 нас хүрсэн. Тэрбээр хөнгөн атлетикийн спортоор 41 жил тасралтгүй хичээллэж байна. Ижийдээ өгсөн амлалтаа биелүүлэхээр Говь-Алтай аймгаас Улаанбаатар хот хүртэлх 1000 км замыг 36 хоног гүйж ирсэн юм. Ингээд түүнтэй хэсэг хором ярилцсанаа хүргэе.
-Та спорттой хэрхэн амьдралаа холбож байв. Энэ талаар яриагаа эхэлье?
-Би 1979 онд 13 насандаа аавыгаа дагаж хөнгөн атлетикийн спортоор хичээллэж эхэлсэн. Улмаар дараа жил нь Монголын Үйлдвэрчний эвлэлийн нэрэмжит тэмцээнд оролцож аймгийн аварга болж байлаа. Ингэж л спортынхоо гарааг эхлүүлсэн дээ.
-Та Говь-Алтай аймгаас Улаанбаатар хот руу гүйж ирсэн нь олны анхаарлыг ихэд татсан. Энэ санаа юунаас эхлэлтэй юм бэ?
-Таван жилийн өмнөөс гүйх тухай бодож эхэлсэн. Ээж минь тухайн үед прокурорын байгууллагад 30 гаруй жил ажиллаад тэтгэвэртээ суусан үе байсан юм л даа. Байгууллагынхаа 85 жилийн ойд нь ижийгээ дагуулаад явж байх замдаа "2020 онд нутгаасаа Улаанбаатар хүртэл гүйвэл яах бол" гэж ээжээс асуухад "1000 км гүйх хэцүү. Гэхдээ миний хүү чадах байх" гэж хэлсэн юм. Тэгэхэд нь "Та надад итгэж байгаа бол би чаднаа" гэж амалсан. Ингээд ээждээ өгсөн амлалтаа биелүүлэхээр шийдэж гүйсэн. Мөн миний хүсэл мөрөөдлөөс гадна Прокурорын байгууллага үүссэний 90, Говь-Алтай аймаг байгуулагдсаны 80 жилийн ой зэрэг түүхт олон ой давхацсан гэж ойлгож болно.
-Та аялалдаа хэзээ гарсан юм бэ?
-Өнгөрсөн долдугаар сарын 5-нд Алтай хотын Жанчивын талбайгаас гарч, энэ сарын 8-нд хотод орж ирсэн. Төрсөн нутаг ус минь хүүгээ сайхан үдэж өгсөн. Үүнийхээ эрч хүчээр замдаа сайхан яваад ирсэн.
-Та өдөрт хэдэн км гүйж байв. Тогтсон нормоор гүйдэг байсан уу?
-Би энэ жил 54 нас хүрч байна. Энэ утгаар гүйхдээ бие болон насны онцлогтоо тохируулж өдөрт 30 км гүйж ирсэн.
-54 насанд ахадсан даваа юм шиг санагдаж байв уу?
-Олон өдрийн гүйлт, хол зам туулсан. Замд байгалийн бэрхшээл саад тулгарах үе цөөнгүй байлаа. Мөн хүн юм хойно биеийн бэрхшээл байсан ч, тэр бүрийг давж гараад ирсэндээ баяртай байна. Иргэдийнхээ урам зоригоор тэжээгдэж гүйлээ. Замд амарч, зугаалж яваа хүмүүс тааралдахаараа “Та чадна” гэж дэмжиж, урам хайрладаг байсан нь их нөлөөлсөн.
-Замын дундаас буцъя гэсэн бодол төрж байв уу?
-Явна, чадна гээд жил гаруй бэлтгэл хийсэн учраас тийм бодол төрж байгаагүй. Бодибилдингоор хичээллэдэг тамирчидтай хоёр сар, ууланд явган алхах бэлтгэлийг хоёр сар зэргээр бэлтгэлээ сайн базаасан. Цуг явж байсан багийнхандаа хүртэл хэлж байсан юм.
"Би зөвхөн урагшаа явна. Хойшоо нэг ч алхахгүй" гэж. Салхи, шуурга, бороотой үед багийнхан маань "Одоо яах бол" гэж санаа зовнидог байсан ч зөвхөн л урагшаа явна гэж тэмүүлж явлаа. Замд гарах аав минь "Битгий эргэж замаа хараарай. Харин өндөр дээр гарсныхаа дараа туулсан замаа хараарай. Баянхонгор, Өвөрхангай хэзээ хүрэх билээ. Одоо хэдэн км үлдсэн билээ гэж бүү бод. Тэгвэл сэтгэлээр унана шүү. Бэлтгэл хийж байна гэж бод" гэж захисан. Тиймээс зөвхөн л урагшаа гэж бодсон.
-Хур бороо элбэг байлаа. Шавар шавхай үүсэхээс эхлээд гүйхэд хүндрэлтэй байв уу?
-Байсан. Гэхдээ замд дуу цахилгаантай аадар бороо дайралдаагүй. Салхи, шуургатай үе бол байсан. Энэ бүрийг даваад туулаад явсан даа.
-Гүйж явах үед сэтгэл хөдөлгөлсөн сайхан үйл явдал тохиов уу?
-Хамгийн сүүлийн өдөр Сүхбаатарын талбайд орж ирэхэд маш олон хүн хүлээж авсан. Сэтгэл огшоосон сайхан өдөр байсан.
-Таныг цагаасаа өмнө орж ирсэн гэж сонссон?
-Тийм. Цагийн тооцоолол буруу хийснээс болж товлож байсан цагаасаа эрт орж ирсэн. Улаанбаатар хотод байнгын гүйдэг ахмад гүйгчид 22-ын товчооноос тосож авч хамт гүйсэн. "Чиний хөлийн хурд сайхан болсон байна. Жигдэрсэн байна" гэж хэлсэн. "Цаг чинь болоогүй байна" гэхээр нь алхаж үзсэн. Хүнтэй зургаа авахуулж үзсэн. Их удлаа л гэж бодсон. Тэгсэн товлосон цагаасаа түрүүлээд ирсэн байсан.
-Улаанбаатар хотын зүрхэн цэг дээр ирээд аяллаа дуусгах үед юу бодогдож байв?
-Ээж минь тэнгэрийн орноос хараад баярлаж суугаа байх. Аав минь хүүгээрээ бахархаж байгаа даа гэж бодсон. Хамгийн гол нь тэсвэр тэвчээр гаргаад өөрийгөө ялсандаа баярлаж байна.
-Таныг хотод ирсний дараа олон байгууллага хүлээж авах шиг болсон. Энэ талаар ярихгүй юу?
-Уг нь шагнал авъя гэж бодож гүйгээгүй л дээ. Сая Говь-Алтай аймгийн хүндэт иргэн, Монголын Прокурорын байгууллагын түүхт 90 жилийн ойн медаль, Үндэсний олимпийн хорооны “Алтан Очир” медаль авсан.
-Та нэг зорилгын ард гарлаа. Дараагийн зорилгоо хэдийнэ төлөвлөсөн байх?
-Тэгэлгүй яах вэ. Үеийнхээ тамирчидтайгаа тэмцээн уралдаандаа оролцоно. Холын гүйлтээр ийш, тийшээ явна гэсэн зорилго одоогоор алга. Гэхдээ юмыг яаж мэдэхэв. Нэг өдөр холын зайнд гүйх санаа гарч ирэхийг үгүйсгэхгүй л дээ.
-Та прокурорын байгууллагад хэдэн жил ажиллаж байна вэ?
-Би 16 жил ажиллаад өөрийн хүсэлтээр ажлаасаа гарсан. Одоо спортын клубт багш, дасгалжуулагчаар ажиллаж байна.
Б.Лхам
Сэтгэгдэл (3)