Хорвоогийн хүмүүс эхийн хайрыг ярихаас биш эцгийн хайрыг хааяахан л дурсдаг. Айн сандрахдаа “Ээж ээ” гэж уулга алдахаас биш “Аав аа” гэж барагтай бол хэлдэггүй. Гэтэл хүн хорвоод бий болоход, бие хүн болон төлөвшихөд, аливаа арга ухаанд суралцахад гээд амьдралын олон зүйлд “ААВ” хүний нөлөө, нөмөр нөөлөг их. Гэхдээ эцэг болох амархан “ААВ” байх амаргүй хэмээдэг шүү дээ. Ийнхүү уншигч та бүхэнд "Аавуудын баяр"-ын өдрийг тохиолдуулан аавын тухай шүлгүүдийг хүргэж байна.
Яруу найрагч Ч.Ренчиндорж- Тэнгэрт хүрдэг толгодын зам
Өлмийгөөс эхэлж тэнгэрт хүрдэг толгодын зам
Өчигдөр аав минь түүгээр хатируулж явсан
Өнөө лав тэнгэр хүрээ биз
Өлмийдөө хүний мөртэй ганц хайлаас
Өвөр дээрээ нар тоссон үүртэй
Өвөөлж эргээд л зовлонт амь бүрэлдэхийг хүлээнэ
Өлмийгөөс эхэлж тэнгэрт хүрдэг толгодын зам
Өнө хожмоо түүгээр л алхвал аавдаа хүрнэ...
Яруу найрагч Ц.Хулан- Аавдаа
Сайхан залуу аавынхаа тэргүүнд буурал орсныг анх үзээд
Саваагүй томоогүй хүүхэд насаан би тэр жилийнх нь шувуудтай хамт буцаасан
Санчиганд нь нэмэх мөнгөн сорны тоолон жаргаана даа тэгвэл гэхэд
Санаснаар даанч болохгүй явна ааваа
Бүүвэйт хонгор эжийн тухай дуу мэдээж олон
Бүдэгхэн гардаг зураг шиг санаатай хийдэг алдаа шиг
Бүхий л орчлонд харин аавын ач гэж дуулдаггүй
Бүгдийнх нь аав ямар миний аав шиг биш дээ
Амттан зөөлөн хоёроор бялууруулдаг муу ээжий минь
Айлын тавагнаас чихэр хармаалж шараа болгоно
Аав минь тэгэхгүй, алаг чулуу хээрээс хормойлж хүүдээ зүслүүлнэ
Алсын замд уулсын нэр тогтоолгож ухаан нэмнээ
Ээдрээт мянган харгуй төрсөн гэрийн гаднаас эхэлж
Эмээл дээрээ соёмботой унаган хүлгийн нуруунд анх гарахад
Сансарт хүүхэд нь нисэх юм шиг санаж ээж нар цацлаан өргөж гүйлддэг
Саахалт ороод эргэхийн юм шиг санаж аав нар духыг нь ганц үнэрлэдэг ээ
Адгаж ижий нар өдөржин радио шиг үглэнэ
Амьдралд зөвхөн үнэнийг хэлэх гэж Аав нар сумын үзель шиг хаа нэг дуугарна
Бие өвдлөө гэж ээж нар хүүхдээн аргагүй нэг айлгадаг
Битүүхэн дотроосоо нурж аав нар чимээгүйхэн өтөлдөг
Үхэж болохгүй тушаал авсан цэрэг шиг тэд
Үрс нь хөлөөн олтол цоо эрүүл болж жүжиглэдэг ээ
Ачийг тань хариулнаа би гэж олон жил би худлаа ярилаа
Ачийг нь гаргаж өгчихөөд харин нэг их гавьяатан шиг
Сөөг сөөг гэж хэвтүүлээд номхон тэмээг ноолуулах мэт
Сөөсгөр хэдэн бацааны өмнө хөгшин аавыгаа мөлхүүллээ
Гараан өргөж дайсандаа үг дуугүй бууж өгөх мэт
Гарцаагүй том алгаан дэлгэж та тэднийгээн хөтлөнө
Гариг дэлхийд уянгатай ийм найрагч байтлаа
Ганганасан хэдэн зээтэйгээ хэдэнтээ хэлд орно
Гадаа навчис унаж он жил биднийг унасан навч шиг орхиж
Гайгүй дээ би аавыгаа жаргааж амжина гэж өөрийгөө хуурна
Ганцхан зүрхний тань цохилт намайг зэмлэн лугшиж
Газар дээр аав минь хүртэл мөнх бусыг сануулдаг
Хазайлгаж болохгүй титэм шиг нэрээр чинь би овоглосон
Халуун зүрхний уярал хайр гунигийг чинь хүртэл өвлөсөн
Өргөстэй орчлонд бүдчээд уйлж суухын цагтаа хүү нь
Өлгийг минь сийлсэн аавтай болохоор амьд явж чаддаг аа...
Яруу найрагч Ш.Гүрбазар- Орчлонгийн дутуу
Орчлонгийн дутуу гэдэг ганцхан юманд л байх юм даа
Аавдаа би эрхэлдэг байсан
Аавдаа би эрхлэхдээ
Алтан гадасны од аргамжааг буулгаж
Зээрийн шагайгаа холбоё гэж
Аадрын сүүлчийн солонго барьж
Шилбүүрийн үзүүртээ уяя гэж
Үлгэр дуустал үүр цайлгахгүй гэж
Өлөн шүүдрийг өдөр өнжөөе гэж
Эрхэлдэг байсан элдэвлэдэг байсан
Ээждээ би эрхэлдэг байсан
Ээждээ би эрхлэхдээ
Өлзийт булгийн халгайны
Өргөс болгоныг түүлгэе гэж
Өвдөг шалбалсан чулууны
Өөрийнх нь уйлахыг үзье гэж
Намайг өсгөсөн өвөөгөө
Холоо явахад нь авчирна гэж
Намрын шувууг буцаахгүй гэж
Нуурын хөвөөнд тоглоно гэж
Ээждээ би эрхэлдэг байсан
Одоо тэгэхнээ
Алтан гадасны од
Аргамжааг буулгахаар
Аав минь явчихсан юм биш байгаадаа
Алга байна
Өлзийт булгийн халгайны
Өргөс болгоныг түүх гээд
Ижий минь ирээгүй юм биш байгаа даа
Эзгүй байна
Мөнх бусын орчлонгийн дутууг бүтэн болгох гээд
Миний хоёр буурал одоо эзгүй байна...
Яруу найрагч Э.Бүжинлхам- Аав
Цас орж байна ээж ээ,
Хоёулаа аавын тухай ярих уу
Цантай цонхон цаана
Инээмсэглээд л зогсож байгаа юм шиг
Санагдаад байна,
Өөрийнх нь тухай дурсан ярихыг
Хүлээгээд л байгаа юм шиг
Өрөвгөр жаалхан болжморуудыг
Өвөртөө дулаацуулах
Өвгөн модны дүрээр
Ширтээд байгаа юм шиг
Санагдаад байна
Ээж ээ, та битгий уйл л даа
Эсвэл хоёулаа өөр зүйл ярих уу
Уйтгар гэдэг хуучрах тучмаа
Улам л гунигтай болдог юм байна
Тийм ээ? Ээж ээ
Сэтгэл гэдэг яг л газар шиг
Хавар бүхэн л
Ханзардаг юм байна
Тийм үү! Ээж ээ?
Ээж ээ, тээр хацар дээр чинь
Нулимс бөмбөрөөд зогсохгүй нь
Ингээд л би тандаа шүлэг бичиж
Зүрхэлдэггүй юм шүү дээ
Урагдаж байж л бичдэг
Энэ хэдхээн мөрийг үлдээхийн төлөө
Ургуулж өсгөсөн ижийгээ
Уйлуулчихдаг би мөн азгүй хүн ээ
Ээж ээ, ээж ээ
Хайр гэдэг нь энэ юм уу ээж ээ
Халуун, давстай, усан зүйл байдаг юм уу
Аавыг, алиахан гурван үрээ та уйлж хайрласан болохоор
Амт нь эсвэл надад ингэж санагдаад байгаа юм уу
Ээж ээ!
Ээж ээ, цас ороод л байна
Цаашаа таны тухай шүлэг бичье гэвч
Та уйлна гэхээр даанч надад
Хэтэрхий их гунигтай байна...
Яруу найрагч Б.Баясгалан
Самуун дажнаас хүртэл ингэтлээ шархадсан баатар
Сажилж ирэх нь олон биш ээ.
Салбарч урагдсан эцгийн минь төрхөнд цаг хугацаа
Савраа шигтгэж, хумсныхаа сорвийг хайр гамгүй үлдээжээ.
Хэнхдэгээ хүртэл сийчүүлээд амжиж, зовхи нь бууж
Хэрмэл Одиссейн сэнтий мэт сандал дээрээ гудайжээ.
Үр хүүхдийнхээ төлөө л ингэж үхэлдэж амьдарлаа гэвэл
Үнэнд эс нийцнэ, үнэн чинь юу вэ гэж тулган асуувал
Үүлгэртсэн ядруу нүдэн дотор нь үүлс хөвж, үүлсийн дунд
Үзэсгэлэнтэй залуу бүргэд жигүүр хурцлан шунгаж үзэгдэнэ.
Хүнийг дотроос нь хийсгээд байдаг нэг тийм голын хий
Хүчирхэг хоёр жигүүр далан дээр нь ургуулж
Хүйтэнд нөмөрлөх учиртай үрс, гэргий, үүр гэрээ орхин
Хөндий уруудсан салхийг сөргөн дэвж ниссэн нь үнэн.
Тэнцвэргүй олон тулааны эцэст үхлүүт шархтай хаягдсан байхад нь
Тэмцсээр олж очоод бургасан дамнуурга дээр дамжлан
Орон гэрт нь аваачиж аманд нь ус балгуулахад ч
Оддыг ширтэж, хуухиран шуухитнаж, шүдээ хавирах үйлтэн.
Үрийнхээ сэвлэгийг үнэрлээд л сэтгэл нь дүүрчих эцэг
Үүдээ сөхөж ороод л жавар нь үргэчих эр хүн
Та минь лав байгаагүй, тэглээ гээд муу үрс нь
Таны сүүдэрт даараагүй, хайр үгүйлж өнчрөөгүй.
Дэвэн одох болгонд нь араас нь даллан гүйсээр
Дэлхийн салхинаас залгилж цээжиндээ хураан хураасан нь
Дээлин дотроо өд нь гүйцсэн бас нэгэн тэнүүлчинг
Дээвэр дээр гарган цэх зогсоож амжсан байна.
Агаарт хөлөө тавиад л би амьдралыг олно
Амжиж жигүүрээ дэлгэвэл аавыгаа илүү ойлгоно.
Яруу найрагч Б.Батзаяа "Аавдаа"
Оддоос амь туяа гэрэлтэнэ
Олон зүйл нийлж нэг утга илэрхийлнэ
Очих хүсэлгүй, уулзах бодолгүй ч
ороогүй цас, дуслаагүй бороо, урсаагүй нулимс
орхиод явсан газар
уулзалгүй удсан хүмүүс үгүйлэгдэнэ
Ийм үед,
үгүйлэх минь хайр шиг мэдрэгдэж
үгс хэлэхгүй байх тусмаа үнэтэй санагддаг.
Ийм үед,
эртний өрөө төлөх тухай бодол гэнэт төрж
эгэм цээжийг улам хүнд болгодог
Улас хийгээд тамхины цог анивчина
Уулсын дундах байшиндаа та
цонхоор ширтэж амьдарна
Мартагдана гэдэг ийм амархан
Маргааш гэдэг ийм амгалан
Оддоос амь туяа гэрэлтэнэ.
Одод, бороо, үгс гээд л
олон зүйл нийлж нэг утга илэрхийлнэ
Ганц зүйл гэтэл олон утга илэрхийлнэ-
ганцаараа мөртлөө та надад
бүх зүйл шиг санагдана.
Энд ч гэсэн дээ
Улсхийгээд тамхины цог анивчина
Уулсын дундах байшиндаа хүү нь
цонхоор уугиж амьдарна
Сэтгэгдэл (12)