
Гэтэл энэ Засгийн газрын үед төсвийн замбараагүй байдал буцаад бий болж эхэлжээ. Монгол Улс хоёр төсөвтэй болчихсон байсныг саяхан мэджээ. Нэг төсөв нь УИХ-аар хуулийн хүрээнд баталсан төсөв. Нөгөө нь үнэт цаас бондоос орж ирж байгаа мөнгийг УИХ-аар батлуулалгүй дур мэдэн зарцуулж байгаа явдал юм. Уг нь бол улс орны нэрээр авсан бүх мөнгийг хуулиар юунд зарцуулахыг нь батлуулаад хуулиа мөрдөөд явбал хаа хаанаа хэл амгүй амар байхсан. Гэтэл энэ Засаг хуулиас гадуур ихээхэн мөнгө зарцуулж байгааг сөрөг хүчин шүүмжилж эхэллээ.
Хамгийн сүүлд л гэхэд Ерөнхий сайдын багц нэрээр 50 тэрбум төгрөгийг батлуулсан. Харин түүнийхээ задаргааг Засгийн тэргүүн сөрөг хүчиндээ өгөхгүй байгаа сурагтай. Сөрөг хүчин энэ мөнгөнд хяналт тавих гэж нэхэж эхлэнгүүт Ерөнхий сайд Н.Алтанхуяг 50 тэрбум төгрөгөө төсөл, арга хэмжээгээр задлах тухай тогтоолын төслийг Төсвийн байнгын хорооны хуралдаанаар хэлэлцүүлэхээр оруулсан нь олон хүний анхаарлыг татаад байна. Эх сурвалжийн мэдээлж байгаагаар бол ийм хэмжээний мөнгийг УИХ-ын тогтоолоор биш төсөвт суулгаж хуулийн хүрээнд зарцуулах ёстой аж.
Ийнхүү нэг хэсэг Тавантолгойн гэрээний хойноос гүйсэн сөрөг хүчин энэ удаа төсвийн 50 тэрбумын задаргааг олж үзэхээр хөөцөлдөж эхэллээ. Засгийн тэргүүн өндгөө дарсан тахиа шиг 50 тэрбумаа нуугаастай. Ер нь энэ мөнгийг юундаа нуудаг байна. Май, үз хар, энэ байна гээд улаан нүүр рүү нь шидчихмээр юм.
Бас хууль зөрчиж тогтоолоор зарцуулах гэж зүтгэх ямар хэрэг байнаа. Батлагддаг хуулийнх нь хүрээнд батлуулаад, юунд зарцуулахаа хуулиндаа тусгаад асуудалгүй байж болох зүйл дээр асуудал үүсгээд байх юм. Түүгээр яваа дайсныг үүгээр дуудав гэдэг шиг хийх юмгүй сэлгүүцэж байгаа сөрөг хүчинд хэрүүлийн алим гаргаж өгөөд байх юм даа.
Сөрөг хүчнийхний яриад байгаа шиг Монгол Улс хоёр данстай бол ихээхэн асуудал үүсгэх нь гарцаагүй. Уг нь бүх намууд ярилцаад арай гэж нэгдсэн төсөвтэй болсон нь талаар болж байгаа бололтой. Нөгөө төсвийн нэгдсэн байдал ч үгүй болж байх шиг. Тиймээс ийм зөрчил гаргасан сайдуудад ямар хариуцлага тооцох тухай хуулийн заалтыг сөрөг хүчнийхэн хайгаад завгүй байна.
Хэрэв үнэхээр Засгийн газар нь дур мэдээд хоёр данстай болчихсон бол хувийн хэвшлийнхэн ч гэсэн татвараас зайлсхийх гэж уламжлалт хоёр дансаа сэргээж эхэлнэ. Засаг нь хоёр данстай болоод байхад бид яагаад болохгүй гэж хэмээн хувийн хэвшлийнхэн асуувал хариу тайлбар хийх гэж бөөн л юм болно доо. Энэ хирээр улс орон л хохирно. Замбараагүй байдал үүснэ. Хоёр данстай үед өнөөх алдарт авлигал хээл хахууль нь гаардаг. Хүнд суртал түгэн дэлгэрдэг. Ийм муу бүхний эх сурвалж болсон хоёр дансны талаарх улс төржилт ирэх өдрүүдийн хэрүүлийн алим болох нь гарцаагүй боллоо.
Д.Идэр
Сэтгэгдэл (4)