Өчигдөр болж өнгөрсөн ОХУ-ын Төрийн Думын сонгуульд Монголд ажиллаж амьдарч буй тус улсын харъяат нар иргэний үүргийн дагуу хамрагдан оролцов. Сонгуулийн санал хураалт өглөөний найман цагт ОХУ-ын ЭСЯ-ны харъяа 14 дүгээр сургуулийн спорт зааланд эхэлсэн байна. ОХУ-ын Сонгуулийн ерөнхий хороо манай улсад санал хураах дөрвөн хэсгийн хороо зохион байгуулсаны хамгийн том нь энэ байв. 14 дүгээр сургуулийн гадна ОХУ-ын далбааг мандуулж, тус улсын Сонгуулийн хуулийн зүйл заалтыг бичсэн самбар өлгөсөн бол сургууль дотор сонгуулийн сурталчилгаа хэвлэгдсэн сонин хэвлэлүүдээр үзэсгэлэн гаргажээ. Санал хураах комисст 25 хүн ажиллаж байв. Мөн хэрэг зөрчил гарахаас урьдчилан сэргийлж БЗД-ийн Цагдаагийн хэлтсийн гурван офицер ажилласан юм. 14 дүгээр сургууль дээр 2003 оноос хойш сүүлийн гурван удаагийн сонгууль болж байгаа бөгөөд хаана санал хураалт явуулахыг Монгол дахь ОХУ-ын Элчин сайдын яам шийддэг байна. 14 дүгээр сургууль нь Элчин сайдын яамны харъяа сургууль учраас энд санал хураах нь хамгийн тохиромжтой байдаг хэмээн сонгуулийн хорооны орлогч дарга Андрей Иванович Рыжов хэллээ. Одоогийн байдлаар Улаанбаатар хотод бүртгэлтэй ОХУ-ын 3000 гаруй иргэн байгаа бөгөөд өчигдөр 19 цагийн байдлаар буюу санал авах байр хаахаас нэг цагийн өмнө тэдгээрийн 70 шахам хувь буюу 2000 гаруй хүн сонгуульдаа оролцсон байна. Энэ нь өмнөх жилүүдийнхтэй харьцуулбал 10 хувиар илүү үзүүлэлт гэж сонгуулийн хэсгийн ахлагч хэллээ.
Сонгуулийн ерөнхий хорооны ажилтнууд Монголд Улаанбаатар хотоос гадна Оросын иргэд олноор суудаг Дархан, Эрдэнэт, Бор-Өндөр хотод гурван хэсгийн хороо зохион байгуулж ажиллуулжээ. Монголд суугаа ОХУ-ын Элчин сайд Виктор Самойленко 14 дүгээр сургууль дээр өглөөний 11 цагт ирж саналаа өгсөн байна. Энэ удаагийн сонгуульд "Шударга Орос", ЛАН, "Оросын эх орончид ", Оросын коммунист нам, "Яблоко", "Нэгдсэн Орос", "Зөв үйл хэрэг" гэсэн долоон нам оролцож байна. Эдгээр намыг төлөөлсөн ажиглагчаар Монголд ирж ажилласан нэг ч хүн байхгүй гэнэ. 2011 оны сонгуулийн сурталчилгаа сар гаруйн турш Орос даяар идэвхтэй өрнөсөн бөгөөд Монгол дахь оросуудын хувьд сонгуульд өрсөлдөж буй намуудын сурталчилгааг телевиз, интернет, сонины мэдээнээс авсан гэнэ. “Намуудаас ганц ч хүн ажиглагчаар ирээгүй учраас сонгуулийн будлиан гарна гэж хүмүүс хардаж магадгүй юм. Гэхдээ манай энэ хэсгийн хувьд лав будлиан гарсангүй” хэмээн А.Рыжов хэлсэн юм. Монгол дахь сонгуулийн санал хураах үйл явцыг мэдээлэхээр ОХУ-аас хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдийн төлөөлөл ирсэн зүйлгүй, харин Монголын хэвлэл мэдээллийнхэн тодорхой хэмжээнд анхаарлаа хандуулсан гэнэ. Санал хураалт дууссаны дараа саналын хуудсыг тоолж, мэдээг нэн даруй Москва дахь Сонгуулийн ерөнхий хороонд илгээнэ. Оросын парламентын доод танхим буюу Төрийн Думд аль намаас хэдэн хүн суух эцсийн дүнг хоёр долоо хоногийн дараа албан ёсоор зарлах юм. Бид ОХУ-аас ирж Монголын уул уурхайн компанид хоёр жилийн гэрээтэй ажиллаж буй, 45 настай Василий Андрейченкотой уулзаж цөөн асуултад хариу авсан юм.
- Та саналаа өгөхөөр ирсэн үү?
- Тийм ээ. Саналаа өгчихөөд явж байна.
- Монголчуудын дийлэнх нь МАН, АН гэж хуваагдан санал өгдөг. Оросуудын хувьд аль нэг намыг нийтээрээ дагаж сонгодог тал бий юу?
- Тэр талаар сайн мэдэхгүй юм. Аль нам илүү мөрийн хөтөлбөр дэвшүүлж, сурталчилгаа хийсэн тэр намыг сонгодог.
- Таны үеийн залуучууд сонгуульдаа хэр идэвхтэй оролцож байна вэ?
- Хүмүүсийн ихэнх нь оролцохгүй байна шүү дээ. 18-25 насны залуучууд оролцохгүй л байгаа юм шиг харагдаж байна.
- Сонгуулийн санал хураах үйл явц хэр сайн зохион байгуулалттай санагдаж байна?
- Би анх удаагаа саналаа өгч байна. Зохион байгуулалтын хувьд зүгээр санагдаж байна.
Сонгуулийн ерөнхий хорооны ажилтнууд Монголд Улаанбаатар хотоос гадна Оросын иргэд олноор суудаг Дархан, Эрдэнэт, Бор-Өндөр хотод гурван хэсгийн хороо зохион байгуулж ажиллуулжээ. Монголд суугаа ОХУ-ын Элчин сайд Виктор Самойленко 14 дүгээр сургууль дээр өглөөний 11 цагт ирж саналаа өгсөн байна. Энэ удаагийн сонгуульд "Шударга Орос", ЛАН, "Оросын эх орончид ", Оросын коммунист нам, "Яблоко", "Нэгдсэн Орос", "Зөв үйл хэрэг" гэсэн долоон нам оролцож байна. Эдгээр намыг төлөөлсөн ажиглагчаар Монголд ирж ажилласан нэг ч хүн байхгүй гэнэ. 2011 оны сонгуулийн сурталчилгаа сар гаруйн турш Орос даяар идэвхтэй өрнөсөн бөгөөд Монгол дахь оросуудын хувьд сонгуульд өрсөлдөж буй намуудын сурталчилгааг телевиз, интернет, сонины мэдээнээс авсан гэнэ. “Намуудаас ганц ч хүн ажиглагчаар ирээгүй учраас сонгуулийн будлиан гарна гэж хүмүүс хардаж магадгүй юм. Гэхдээ манай энэ хэсгийн хувьд лав будлиан гарсангүй” хэмээн А.Рыжов хэлсэн юм. Монгол дахь сонгуулийн санал хураах үйл явцыг мэдээлэхээр ОХУ-аас хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдийн төлөөлөл ирсэн зүйлгүй, харин Монголын хэвлэл мэдээллийнхэн тодорхой хэмжээнд анхаарлаа хандуулсан гэнэ. Санал хураалт дууссаны дараа саналын хуудсыг тоолж, мэдээг нэн даруй Москва дахь Сонгуулийн ерөнхий хороонд илгээнэ. Оросын парламентын доод танхим буюу Төрийн Думд аль намаас хэдэн хүн суух эцсийн дүнг хоёр долоо хоногийн дараа албан ёсоор зарлах юм. Бид ОХУ-аас ирж Монголын уул уурхайн компанид хоёр жилийн гэрээтэй ажиллаж буй, 45 настай Василий Андрейченкотой уулзаж цөөн асуултад хариу авсан юм.
- Та саналаа өгөхөөр ирсэн үү?
- Тийм ээ. Саналаа өгчихөөд явж байна.
- Монголчуудын дийлэнх нь МАН, АН гэж хуваагдан санал өгдөг. Оросуудын хувьд аль нэг намыг нийтээрээ дагаж сонгодог тал бий юу?
- Тэр талаар сайн мэдэхгүй юм. Аль нам илүү мөрийн хөтөлбөр дэвшүүлж, сурталчилгаа хийсэн тэр намыг сонгодог.
- Таны үеийн залуучууд сонгуульдаа хэр идэвхтэй оролцож байна вэ?
- Хүмүүсийн ихэнх нь оролцохгүй байна шүү дээ. 18-25 насны залуучууд оролцохгүй л байгаа юм шиг харагдаж байна.
- Сонгуулийн санал хураах үйл явц хэр сайн зохион байгуулалттай санагдаж байна?
- Би анх удаагаа саналаа өгч байна. Зохион байгуулалтын хувьд зүгээр санагдаж байна.
Т.Хулан
