
Өнгөрсөн тавдугаар сард Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж Шанхайд хоёр хөршийнхөө төрийн тэргүүнтэй уулзаж Улаанбаатарт Монгол, Орос, Хятадын гурван талт уулзалт хийх санаачилгыг гаргасан. Уулзалтын тов ч гарч энэ сарын 20-ны дундуур гэж төлөвлөгдсөн байж. Гэвч БНХАУ-ын дарга болон ОХУ-ын Ерөнхийлөгч нар 14 хоногийн зайтай манай улсад ажлын айлчлал хийсэн учраас гурван талт уулзалтыг хийх боломжгүй болсон байна.
Харин Тажикстаны нийслэл Душанбед маргааш эхлэх Шанхайн хамтын ажиллагааны байгууллагын дээд хэмжээний уулзалтад гурван улсын төрийн тэргүүн гурвуулаа оролцох тул энэ үеэр товч уулзалт хийж, хэзээ Улаанбаатарт уулзаж болох уу, гэдгээ дахин ярилцахаар болж байна.
Хэрвээ Улаанбаатарт болох уулзалтынхаа товыг тохироод, тэгээд уулзаж чадвал Монгол Улс жинхэнэ утгаараа Евро Азийг холбосон транзит улс болоход шаардлагатай эцсийн тохироонуудыг хийх юм. Хоёр орны төрийн тэргүүн манай улсад айлчлахдаа хоёул ижил төстэй яриа хэлэлцээр хийсэн. Нэн тэргүүнд хоёр орон 2020 он гэхэд Монголтой хийж байгаа худалдаа эргэлтээ тус бүр 10 тэрбум ам.долларт хүргэхээр болсон билээ. Мөн Монголоос экспортлох бараа бүтээгдэхүүний татвар квотыг чөлөөлж, транзит тээврийн хөнгөлөлт үзүүлэхээр болсон. БНХАУ Монголд найман боомтоо нээж өгсөн бол, ОХУ Монголтой хамтран байгуулсан төмөр замаа хос шугамтай, цахилгаан зүтгүүртэй болгон хүчирхэгжүүлэхээр болсон. Мөн хоёр хөршдөө визгүй зорчих боломж нь энэ аварга зах зээлийг хооронд нь холбох бодит гүүр болж байгаа юм. ОХУ, БНХАУ-ын аль алинынх нь гадаад бодлогод хоёр улс хоорондоо шууд харилцан худалдаа хийх ямар ч бодол байхгүй. Харин тус хоёр улсыг холбосон гүүр заавал байх хэрэгтэй байгаа нь Монгол болж байна. ОХУ-ын иргэдийн хувьд визгүй Монголд ирж манайхаас Хятадын бараа таваарыг хямд үнээр авах нь илүү ашигтай болж байна. Учир нь оросууд одоо визтэйгээр Хятадад очиж өртөг ихтэйгээр бараа таваараа зөөж байгаа юм. Мөн Хятад ч хойд руугаа чиглэсэн худалдааг хийх зорилготой байгаа.
Ямартай ч энэ бүх асуудлыг Тажикстанд биш Улаанбаатар дахь уулзалтаар эцэслэн тохирно. Учир нь Тажикстанд болох уулзалт цаг хугацааны хувьд давчуу байгаагаас гадна гэрээ хэлцлүүд батлагдаж жигдрээгүй байгаа юм. Тиймээс дахиад гурван улсын төрийн тэргүүний Улаанбаатарт уулзах товыг Тажикстанд батлахаар болсон нь энэ. Гэхдээ Орос, Хятад, Монголын төрийн тэргүүн нарын Тажикстан дахь уулзалт олон улсын анхаарлыг маш их татаж байна.
Сэтгэгдэл (8)