Монгол Улсаас Эрээн хотод суугаа Консулын газрын дэд консул А.Баярсайханыг эгүүлэн дуудах шийдвэр гарчээ.

-Удирдах зөвлөлийн уулзалтаар Монгол Улсын авлигын эсрэг бодлого, эрх зүйн орчин, үйл ажиллагааны үнэлгээг танилцуулна-

Авлигатай тэмцэх газар, Азийн хөгжлийн банк, НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөр, Эдийн засгийн хамтын ажиллагаа, хөгжлийн байгууллага хамтран Ази-Номхон далайн орнуудын Авлигын эсрэг санаачилгын Удирдах зөвлөлийн 20 дахь удаагийн уулзалт “Туушин” зочид буудлын “Соёмбо” танхимд өнөөдөр эхэллээ.

Удирдах зөвлөлийн уулзалтын гол онцлог нь Зүүн Европ, Төв Азийн Авлигын эсрэг сүлжээнээс боловсруулан гаргасан Монгол Улсын авлигатай тэмцэх үйл ажиллагаанд хийсэн үнэлгээний талаар танилцуулах юм.

Түүнчлэн “Шударга байдлын үнэлгээ/шинжилгээ”, “Нийтийн албаны ёс зүйг удирдах тухай зарчим”-ын шинэчилсэн найруулга болон Авлигын эсрэг санаачилгаас цаашид авч хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааны талаар хэлэлцэнэ. Гишүүн орнуудын хэрэгжүүлж байгаа авлигын эсрэг үйл ажиллагааны өнөөгийн явцын талаар мэдээлэл солилцохын зэрэгцээ Зөвлөх хороо болон ажиглагч нарын илтгэлийг сонсч, Авлигын эсрэг санаачилгын Нарийн бичгийн дарга нарын газрын үйл ажиллагааны тайлантай танилцах юм байна.

Удирдах зөвлөлийн 20 дахь удаагийн уулзалт нь Зөвлөх хорооны гишүүдийн болон хувийн хэвшил, иргэний нийгэм, хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдтэй хийх зөвлөлдөх уулзалтаар үргэлжилнэ. Хурлыг УИХ-ын дэд дарга Л.Цог, УИХ-ын гишүүн С.Оюун, Авлигатай тэмцэх газрын дэргэдэх Олон нийтийн зөвлөлийн дарга Л.Төр-Од нар удирдан явуулж байна.

Монгол Улс нь Эдийн засгийн хамтын ажиллагаа, хөгжлийн байгууллагын Зүүн Европ, Төв Азийн Авлигын эсрэг сүлжээ болон Истанбулын авлигын эсрэг үйл ажиллагааны төлөвлөгөөнд 2012 онд нэгдэн орсон билээ. 2014 онд Авлигын эсрэг сүлжээ нь Монгол Улсын авлигын эсрэг бодлого, эрх зүйн орчин, үйл ажиллагааны үнэлгээг боловсруулан гаргасан юм.

Б.Аззаяа: Хүссэн зүйлээсээ атгачихаад л нутаг буцна
Монголын циркийн урлагийн гайхамшгийг гадаадын олон орон сурталчилж, өдгөө АНУ-д амьдраад жил гаруйн хугацаа болж байгаа Монголын үндэсний циркийн жүжигчин Б.Аззаяатай онлайнаар ярилцлаа.

-Эхлээд манай уншигчдад өөрийгөө танилцуулахгүй юу?
-Сайн байцгаана уу, намайг Б.Аззаяа гэдэг. Монголын үндэсний циркийн жүжигчнээр ажилладаг. Агаарын гимнастик, тэнцвэрчин мэргэжилтэй.
-Циркийн урлагаар хичээллээд хэдэн жил болж байна вэ?
-Олон жил болж байна. Бараг 13 жил циркийн урлагаар хичээллэж байна гэхээр 10 настайгаасаа циркийн урлагт хөл тавьсан гэх үү дээ.

-Арван настайгаасаа гэхээр хүүхэд ахуйн дурсамж тань тэр чигээрээ цирктэй холбогджээ?
-Тийм ээ. Багаасаа л энэ урлагтай амьдралаа холбосон болохоор хүүхэд нас минь циркэд өнгөрсөн. Анх 10 настайдаа аав, ээжийгаа дагаад багшдаа шалгуулж байлаа. Тэр үеэс л циркийн жүжигчин болох гараагаа эхэлсэн. Одоо хэр нь суралцаад л явж байна даа.
-Монголын үндэсний циркийн жүжигчнээр ажиллаад хэр удаж байна вэ?
-Яг одоогоор бол “Mongolia circus entertainment”-д харьяалагддаг. Үйл ажиллагаагаа 20 гаруй жүжигчинтэй явуулж байна. Гэхдээ одоог хүртэл Монголын үндэсний циркийнхээ хамт олонтойгоо хамтарч ажиллаж байгаа.
- 20 гаруй жүжигчинтэй гэхээр үнэхээр нүсэр том бүрэлдэхүүн байх нь ээ?
-Тэгэлгүй яах вэ, бид жил бүр Монгол Улсаа сурталчилж, гадаадын орнуудаар аялан тоглолт хийдэг. Одоо ч гэсэн эх орноо сурталчлаад АНУ-д байна. Энд ирээд жил гаруй боллоо.
-Удаж байгаа юм байна шүү дээ. Өнгөрсөн хугацаанд Монголынхоо циркийн урлагийн гайхамшигт үзүүлбэрийг тус улсын хэчнээн хотод үзүүлээд байна вэ?
-Одоогоор АНУ-ын 60 гаруй хотоор аялаад байна. Гэхдээ энд бүрэн бүрэлдэхүүнээрээ байхгүй байгаа. Бусад маань гадны өөр улсад аялан тоглолтоор явж байгаа байх. Миний хувьд энд өөрийн хамтрагч охинтой эх орноо сурталчилж явна. Бид “American international circus”-д харьяалагдаж, ажилллаж байна.
-Үнэхээр бахархмаар юм аа. Америк чиний аялан тоглолтоор очиж байгаа хэд дэх орон гэсэн үг вэ?
-Яг хэд гэж тоолох хэцүү.
-Яагаад?
-Олон орноор аялан тоглолт хийсэн болохоор нарийн тоо гаргах хэцүү л дээ. /Инээв/
-Ингэхэд гадаадын орнуудаар тойрон аялал хийхэд Монголын циркийн урлаг, та бүхнийг хэрхэн хүлээж авч байх юм бэ?
-Үнэхээр сайхан хүлээж авдаг. Монголын жүжигчид гэхээр бүр ч их сонирхож, бусдаас илүү хүлээж авдаг шүү.
-Тэр болгонд эх орноороо бахархах сэтгэл төрнө л биз дээ?
-Яг үнэн. Би урлагийн хүн болохоор сэтгэл хөдлөл ихтэй. Үзүүлбэрээ үзүүлж дууссаны дараа үзэгчдийн алга ташилт, тэр агшин, тэр мэдрэмж юутай ч зүйрлэшгүй сайхан.
-Гэр орон, эх орноосоо хол байгаа хүнд санхүүгийн асуудал их тулгардаг байх. Циркээсээ цалинжаад явдаг уу?
-Мэдээж хүний газар байгаа болохоор санхүүгээ маш сайн тооцоолохгүй бол болохгүй. Өөрөөр хэлбэл, бид хоёр энд цалинтай ажилладаг. Циркээс маань цалинжуулдаг юм.
-Эх орондоо хэзээ ирэх вэ?
-Яг одоогоор бол эх орондоо очно гэсэн зүйл бодоогүй байна. Хүссэн зүйлээсээ атгачихаад л нутаг буцна даа.
-Хүссэн зүйл гэдгээ жаахан дэлгэрүүлж болох уу?
-Нэгэнт л циркийн урлагийг сонгосон болохоор оргилд нь гарахыг хүсч байна.
-Циркийн үзүүлбэр үзэж байгаа хүндээ сайхан ч үзүүлж байгаа жүжигчиндээ их эрсдэлтэй мэргэжил шиг санагддаг. Өнгөрсөн хугацаанд шантрах үе байсан л биз дээ?
-Байлгүй яах вэ. Анхандаа маш их уйлдаг, шантардаг байсан. Гэсэн ч энэ урлагтаа хайртай болохоор хэзээ ч орхиж байгаагүй. Зарим үзүүлбэр маань үнэхээр эрсдэлтэй л дээ. Анх бол “Багш маань хажууд байгаа юм чинь” гэж бодоод, багшдаа итгээд үзүүлбэрээ хийдэг байсан. Одоо бол биеэ даагаад явж байгаа болохоор өөрөө өөрийнхөө чадварт л итгэнэ шүү дээ.
-Таны хариултаас байсхийгээд л “Багш, багш” гэдэг үг гарах юм. Ингэхэд багшийг тань хэн гэдэг юм бэ?
-Мэдээж багшгүйгээр энэ мэргэжлийг төсөөлөхгүй. Миний багшийг Эрдэнэцэцэг гэдэг.
-Монгол Улсын гавьяат жүжигчин үү?
-Тийм ээ. Багаас маань зааж, сургасан хүн байгаа юм. Уран чадвар, хатуужил гээд л... бүх зүйлийг зааж өгсөн. Багштайгаа нэлээн хэдэн орноор аялан тоглолтоор явж байсан. Хоол хийхийг хүртэл зааж өгсөн шүү. /Инээв/
-Харь оронд циркийн үзүүлбэр үзүүлж явахдаа багшийгаа санана л биз дээ?
-Тэгэлгүй яах вэ, маш их санаж байна. Заримдаа багштайгаа явж байгаа хүүхдүүдийг харахаар атаархдаг. Багш маань яг л миний ээж гэсэн үг. Бүхий л зүйлийг зааж өгдөг байлаа. Тэр хүнээс их олон сайхан зүйлийг сурсан. Үнэхээр их талархаж, баярлаж явдаг. Бас миний төрсөн ах Б.Ариунболд гэж циркийн жүжигчин, жонглёрчин хүн бий. Ах маань миний хоёр дахь багш л гэсэн үг. Ахдаа ч гэсэн баярлаж явдаг.
-Ингэхэд манай улсын циркийн жүжигчдийн уран чадвар дэлхийн хаах нь явна гэж боддог вэ?
-Маш өндөрт явдаг шүү дээ. Оролцсон тэмцээн бүрээсээ ямар нэгэн байдлаар шагнал хүртдэг.
-Сүүлийн үед манай улсын циркийн урлаг зогсонги байдалд орчихлоо. Үзэгч битгий хэл циркийн жүжигчин хүртэл ховор байна. Үүнтэй санал нийлэх үү?
-Тийм ээ, санал нийлнэ. Монголд циркийн жүжигчин ховор, тэр хэрээр уран бүтээл гаргахгүй байгаа нь үнэн. Намайг жаахан байхад циркийн их гоё, гоё тоглолт болдог байсан. Үзэгчид хүртэл танхим дүүрэн байдаг байлаа. Тэр үеийг хааяа үгүйлдэг шүү.
-Гадаадын олон орноос үзүүлбэрээ үзүүлж явахад хөгжилтэй үе тохиолдоно л биз дээ?
-Тэгэлгүй яах вэ, олон жүжигчинтэй хамт явдаг болохоор байнга л хөгжилтэй зүйл тохиолдоно. Нэг удаа биднийг тоглолтоо үзүүлж байхад бүх гэрэл унтраад галын дохио дуугарсан юм. Танхимд байсан бүх үзэгч гараад явчихсан. Ийм үед яг яах ёстойгоо мэдээгүй. /Инээв/
-Хөгжилтэй юм аа. Гэхдээ галын дохио дуугарч байхад үзэгчидтэйгээ уралдаад л гарна биз дээ, өөр яах юм бэ?
-Эхлээд гэрэл унтрахаар нь үзүүлбэрээ үзүүлээд л байсан. Тэгсэн бүр галын дохио дуугардаг юм даа. Тайзнаас яаж бууснаа ч санадаггүй шүү дээ. Үнэхээр хөгжилтэй.
-Циркийн жүжигчин гэх мэргэжлийн сайхан, муухай нь хаанаа байдаг юм бэ?
-Хэр баргийн хүн чадахааргүй сайхан мэргэжилтэй болно. Гадаадын олон орныг үзнэ. Сайхан найз нөхөд, хамт олонтой болно гээд сайхан зүйл олон бий. Бэрхшээл гээд байх зүйл байхгүй ээ. Тэвчээр, хатуужил шаардсан урлаг болохоор тэр бүхнийг даваад гарчих юм бол сайхан мэргэжил шүү дээ.
Ийн Б.Аззаяа ”Манайхан циркийн урлагт хайртай, үздэггүй хүн гэж үгүй. Тэр ч өнгөөрөө циркийнхээ урлагт хайртай байгаарай. Бас уран бүтээлч бидэнд алга ташилтаа харамгүй өгч байхыг хүсч байна” хэмээснээр бидний ярилцлага өндөрлөв.

Б.Аззаяа: Хүссэн зүйлээсээ атгачихаад л нутаг буцна

Автомашин ачих, түр саатуулах шинэ журам хэрэгжинэ

Францын цагдаагийн байгууллагаас Парис хотноо халдлага үйлдсэн, амиа хорлогч этгээдийн гэрэл зургийг нийтэлж, түүнийг өмнө нь үзэж харсан болон зүс таних хэн ч байсан тус байгууллагатай холбогдож, энэхүү хүний талаарх мэдээллийг өгөхийг хүссэн байна.Өнгөрөгч долоо хоногт Парис хотноо байрлах Францын үндэсний цэнгэлдэх хүрээлэнд бөмбөг тэслэсэн амиа золиослогч уг этгээдтэй холбоотой бүхий л мэдээллийг хүлээн авна хэмээн Францын цагдаагийн байгууллагаас мэдэгдээд байна. Тус албаны зүгээс энэхүү этгээдийн зураг болон мэдээлэл авах хүсэлтийг өөрсдийн твиттер хуудсанд өчигдөр байршуулсан байна. 11 дүгээр сарын 13-ны халдлагын үеэр нийт 7 хүн халдлага үйлдсэнээс 5-нх нь хэн болохыг одоогийн байдлаар олж тогтоогоод байгаа юм.

БГД-20 ”.....” ХХК-ны ажилтан бетон хавтанд даруулсан байна” гэсэн мэдээллийг 11-р сарын 17-нд шалгахад: Тус байгууллагын туслах ажилтан СХД-7 хороонд суух М /эр.46н/ нь бетон хавтан өргөх ажил хийж байхад хавчуулагдаж гэмтсэнийг БГДЦХ-2 шалгаж байна.

ЧД-9 “Хордлого тайлах төвд угаартсан хүн ирж хэвтлээ” гэсэн мэдээллийг 11-р сарын 17-нд шалгахад: Дэнжийн ..... тоотод суух Б /эр.54н/, Т, охин О, зээ охин А нар гэртээ угаартаж хэвтэн эмчлэгдэж байгааг ЧДЦХ-1 шалгаж байна.

БЗД-16 хороо ...-р байрны ... тоотод 12:00 цагийн үед хүүхэд ганцаараа байхад үл таних хүн орж худал хэлж зурагт авч явсан байна” гэсэн мэдээллийг 11-р сарын 17-нд авч шалгахад: Уг тоотод суух Х /эм.21н/-гийн охин М /эм.7н/-г ганцаараа байхад нь гаднаас Үл таних хүн орж “эгч чинь гадаа дуудаж байна” гэж залилан Konika /32”/ зурагтыг хулгайлан авч явсан хэргийг БЗД-19 хороонд суух Т /эр.13н/ гэгч үйлдсэнийг халуун мөрөөр нь илрүүлэн БЗДЦХ-1 шалгаж байна.
СХД-25 “Хайрханы .... тоот хашааны гадна тавьсан автомашины аккумлятор алдагдсан байна” гэсэн мэдээллийг 11-р сарын 17-нд шалгахад: Уг тоотод суух иргэн Т /эр.30н/-ийн Huyndai Porter автомашины WESТА аккумлятор 2ш алдагдсан хэргийг СХД-25 хороонд суух А /эр.39н/ хулгайлсаныг илрүүлэн СХДЦХ-2 шалгаж байна.

shiilgeeg 60 honog. Eruul mendiin shaltgaanaar baland avah huselt ogson ch huleej avaagui

ххх

Америкийн гал сөнөөгч шинэ нүүртэй боллоо

Жүжигчин Чарли Шин ДОХ-ын халдвар авсанаа шууд нэвтрүүлгийн үеэр зарлажээ

Шадар сайд Ц.Оюунбаатар сэтгүүлчдэд талархал илэрхийлэв

Эрүүгийн цагдаагийн газрын Эдийн засгийн гэмт хэрэгтэй тэмцэх тасгийнхан Зам, тээврийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга асан, “Монголын төмөр зам” ТӨХК-ийн ТУЗ-ийн дарга асан Б.Батзаяаг өнгөрсөн сарын 30-нд баривчилж хорьсон билээ.

Гэвч Б.Батзаяаг энэ сарын 13-нд батлан даалтаар гаргасан юм. Гэвч прокурор энэхүү шийдвэрт эсэргүүцэл бичсэнээр түүнийг эргүүлэн цагдан хорих эсэхийг өнөөдөр Эрүүгийн хэргийн нэгдүгээр шүүхэд дахин шийдвэрлэх юм байна.



Тэрбээр батлан даалтад гарсан даруйдаа өөрийн цахим хуудсаараа дамжуулан ”Өчигдөр орой шүүхийн шийдвэрээр батлан даалтад гарч ирсэн. Мөрдөн байцаалтын ажиллагаа явагдаж байгаа учир нэг хэсэгтээ гэрээс холдохгүй, элдвийг ярьж бичихгүй байх ёстой гэж байгаа. Хийсэн гэм үгүй тул нугарч шантрах зүйл надад үгүй билээ. Удахгүй үнэн мөн нь тогтоогдох нь лавтай. Бүхний хамгийн шударга шүүгч цаг хугацаа” хэмээн бичиж байсан юм.

-Цаашид авлигатай тэмцэх чиглэлээр хамтран ажиллах хүсэл эрмэлзэл дүүрэн байгаагаа мэдэгдлээ-

Авлигатай тэмцэх газрын дарга, тэргүүн комиссар Н.Ганболд Тайландын Вант улсын Үндэсний Авлигын эсрэг хорооны нарийн бичгийн даргын орлогч Понгаек Вижитгол, Урьдчилан сэргийлэх хэлтсийн ажилтан Ютана Жаорунгрит, Гадаад харилцааны ажилтан Патама Полмай, Алиса Рукбанкерд нарыг өнөөдөр хүлээн авч уулзав. Уулзалтад Авлигатай тэмцэх газрын Тамгын хэлтсийн дарга, эрхэлсэн комиссар З.Баасанням, Урьдчилан сэргийлэх, соён гэгээрүүлэх хэлтсийн дарга, эрхэлсэн комиссар Б.Бат-Отгон нар оролцлоо.

Уулзалтын эхэнд Авлигатай тэмцэх газрын дарга, тэргүүн комиссар Н.Ганболд Азийн хөгжлийн банк, Эдийн засгийн хамтын ажиллагаа, хөгжлийн байгууллагын Ази, Номхон далайн орнуудын Авлигын эсрэг санаачилгын 20 дахь удаагийн Удирдах зөвлөлийн уулзалт, 13 дахь удаагийн бүс нутгийн семинарт оролцохоор Монгол Улсад хүрэлцэн ирсэнд талархал илэрхийлэв. Тэрээр “Тайланд улсын Үндэсний Авлигын эсрэг хороо бол дэлхийд нэртэй байгууллага. Манай хоёр байгууллагын харилцаа 2011 онд хамтын ажиллагааны санамж бичиг байгуулснаар эхэлсэн. Бид энэхүү найрсаг харилцаагаа цаашид улам гүнзгийрүүлэн хөгжүүлж, илүү идэвхтэй хамтран ажиллах шаардлагатай байна. Танай байгууллагатай байгуулсан санамж бичгийн хугацаа дуусч байгаа. Тиймээс санамж бичгийг сунган баталж, албан хаагчдаа мэргэшүүлэн сургах, харилцан туршлагаа солилцох чиглэлээр хамтран ажиллах хүсэлтэй байна” гэлээ.

Тайландын Вант улсын Үндэсний Авлигын эсрэг хорооны нарийн бичгийн даргын орлогч Понгаек Вижитгол олон улсын нэр хүндтэй хурлыг улс орондоо зохион байгуулж байгаад талархлаа илэрхийлээд, тус байгууллагын Ерөнхийлөгчийн мэндчилгээг уламжлав. Тэрээр цаашид авлигатай тэмцэх чиглэлээр хамтран ажиллах хүсэл эрмэлзэл дүүрэн байгаагаа мэдэгдээд, хамтран ажиллах санамж бичигт тусгах саналаа Монгол Улсын Авлигатай тэмцэх газрын дарга, тэргүүн комиссар Н.Ганболдод өргөн барив. Тайландын Вант улсын Үндэсний Авлигын эсрэг хорооны төлөөлөгчдөд Авлигатай тэмцэх газрын Тамгын хэлтсийн дарга, эрхэлсэн комиссар З.Баасанням байгууллагынхаа чиг үүрэг, бүрэн эрхийн талаар мэдээлж, хэлтэс, албадын үйл ажиллагааг танилцууллаа.

Тайландын Вант улсын Үндэсний Авлигын эсрэг хороо нь ёс зүй, шударга байдлыг сахиулах, авлигаас урьдчилан сэргийлэх, хөрөнгө хянан шалгах, авлигыг таслан зогсоох зэрэг чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг байна. Үндэсний Авлигын эсрэг хороо нь Сенаттай зөвшилцсөний дагуу Хаанаас томилогдсон ерөнхийлөгч болон бусад 8 гишүүнээс бүрдэхээр Үндсэн хуульдаа заасан ажээ.

Эрүүгийн цагдаагийн газрын Эдийн засгийн гэмт хэрэгтэй тэмцэх тасгийнхан Зам, тээврийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга асан, “Монголын төмөр зам” ТӨХК-ийн ТУЗ-ийн дарга асан Б.Батзаяаг өнгөрсөн сарын 30-нд баривчилж хорьсон билээ.

Б.Батзаяаг өчигдөр орой 17.00 цагийн үед батлан даалтаар гаргажээ.

Тэрбээр өөрийн цахим хуудсаараа дамжуулан ”Өчигдөр орой шүүхийн шийдвэрээр батлан даалтад гарч ирсэн. Мөрдөн байцаалтын ажиллагаа явагдаж байгаа учир нэг хэсэгтээ гэрээс холдохгүй, элдвийг ярьж бичихгүй байх ёстой гэж байгаа. Хийсэн гэм үгүй тул нугарч шантрах зүйл надад үгүй билээ. Удахгүй үнэн мөн нь тогтоогдох нь лавтай. Бүхний хамгийн шударга шүүгч цаг хугацаа” хэмээн бичжээ.

Арван хувийн урьдчилгаатай байрны зээл хаана гацав

Шадар сайд Ц.Оюунбаатар сэтгүүлчдэд талархал илэрхийлэв

Улаанбаатар хотын хэмжээнд 11-р сарын 17-ны өдрийн 05:00 цагаас 11-р сарын 18-ны өдрийн 05:00 цагийн хооронд иргэд, байгууллагаас Нийт 4410, удаа холбогдсоноос, гэмт хэргийн 141, зөрчлийн 1300, Зам тээврийн ослын 336, мэдээлэл шалгахад, гэмт хэргийн шинжтэй 85 н
үйлдэл бүртгэгдсэнийг холбогдох нэгжүүд шалгаж байна.

№ Огноо Нийт гэмт хэрэг Илэрсэн гэмт хэрэг Хулгай
гэмт хэрэг Танхай
гэмт хэрэг ТХХАБАЖ зөрчих
1 2015.11.10 85 77 39 9 15
БЗД-10 “Төмөр замын .... тоотод гэр шатаж хүн нас барсан байна” гэсэн мэдээллийг 11-р сарын 17-нд авч шалгахад: Уг тоот хашаанд 5-н ханатай гэр шатаж М /эм.25н/ нас барсан хэргийг БЗДЦХ-3 шалгаж байна
ХУД-15 “........” ХХК-ны барилгын 3 давхараас хүн уначихлаа” гэсэн мэдээллийг 11-р сарын 17-нд авч шалгахад: Тус барилгын 3-р давхарт туслах ажилтан НД-2 хороонд суух М /эр.53н/ нь хог цэвэрлэж байгаад унаж нас барсан хэргийг ХУДЦХ-1 шалгаж байна

Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар нийслэлийн Архивын газраас хамтран анх удаа ”Нийслэлийн он цагийн түүхэн хэлхээс” цахим номыг нийслэлийн 375 жилийн ойд зориулан өнгөрсөн онд бүтээсэн бөгөөд энэхүү номыг нийслэлийн Засаг захиргааны байгууллагуудын мэдээллээр баяжуулан дахин шинэчиллээ.
Цахим номонд 1921-2013 оны Монгол Улсын Ардын Их хурлын болон Сайд нарын зөвлөлийн хурлын тогтоол, Улаанбаатар хотын АДХГЗ-ны тогтоол, Нийслэлийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн хурлын тогтоол, Нийслэлийн Засаг Даргын захирамжаар үүсэн байгуулагдаж, өөрчлөн зохион байгуулагдсан, татан буугдсан, хувьчлагдсан байгууллагын шийдвэр, үүсгэн байгуулсан дүрэм, тэдгээрийн өөрчлөлтийг эмхтгэн, онлайн програм хангамжаар эрэлт хайлтыг шийдвэрлэж ашиглалтад нэвтрүүллээ. Мөн цахим номын “Нийслэлийн Засаг захиргааны үүсэл, хөгжил” хэсэгт Улаанбаатар хотын дүрэм, хэм хэмжээг тогтоосон шийдвэрээс эхлэн байгууллагын нэрийн өөрчлөлт, түүхчилсэн лавлах, нийгмийн салбар бүрийн үүсэл хөгжилтэй холбогдох мэдээллийг нэмж оруулснаар эрдэмтэн судлаач, оюутан залууст нийслэлийн түүхийг дэлгэрүүлэн судлахад сэдэл өгөх, архивын баримтыг судалгаа шинжилгээний эргэлтэд оруулах, олон нийтийн хүртээл болгох чухал ач холбогдолтой болсон байна. Интернэт хэрэглэгч хэн бүхэн www.book.ub.gov.mn хаягаар хандаж “Нийслэлийн он цагийн түүхэн хэлхээс” цахим номыг уншиж, хүссэн мэдээллээ авах боломжтой гэж Нийслэлийн ЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

Хоёр орны эдийн засгийн хамтын харилцааг шинэ шатанд хүргэнэ

Германы хувийн хэвшлийн анхаарлыг Монголын боловсруулах үйлдвэрлэлд хандуулж, тус улсын тоног төхөөрөмжийг нэвтрүүлэх, технологийг нутагшуулах зорилгоор Аж үйлдвэрийн сайд Д.Эрдэнэбат ХБНГУ-д ажлын айлчлал хийв. Айлчлалын эхэнд тэрбээр Холбооны Гадаад хэргийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга ноён Ш.Штайнлайнтай уулзаж, хоёр улсын аж үйлдвэрийн салбарт хэрэгжиж буй ЖДҮ-ийн төслүүдийн талаар ярилцаж, хамтран ажиллах талаар санал солилцсон юм. Энэ үеэр ХБНГУ-д Монгол Улсыг төлөөлөн сууж буй Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Ц.Болор хоёр орны эдийн засгийн харилцааны талаар “Германы эдийн засгийн 90 орчим хувийг ЖДҮ эзэлдэг. Тиймээс энэ төрөлд хамаарах компаниудаа Герман улстай холбож өгөх нь хамгийн чухал” гэсэн юм. Дараа нь Холбооны Эдийн засаг, эрчим хүчний яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга ноён М.Махнигтэй уулзаж мөн хоёр улсын аж үйлдвэрийн салбарт хэрэгжиж буй томоохон төслийн талаар мэдээлэл солилцлоо. ХБНГУ-д хийсэн ажлын айлчлалын үеэр талууд хоёр улсын эдийн засгийн хамтын ажиллагааг шинэ төвшинд гаргах цаг ирснийг онцолж байв.

Баруун аймгуудыг дотоодоосоо эрчим хүчээр хангах нөхцөл бүрдлээ

Аж үйлдвэрийн сайд Д.Эрдэнэбатын ХБНГУ-д хийсэн ажлын айлчлалын үеэр хоёр чухал гэрээнд гарын үсэг зурсны нэг нь эрчим хүчний салбарынх байв. Тодруулбал, “Баруун Монгол энержи” ХХК-ийн захирал Б.Алтангэрэл ХБНГУ дахь Монгол, Германы хамтарсан “Сакс энержи Монголиа” ХХК-ийн захирал Франк Коккиш нар Увс аймгийн Улаангом хотноо 60 мВт-ын эрчим хүч үйлдвэрлэх хүчин чадал бүхий цахилгаан станц байгуулах санамж бичигт гарын үсэг зурлаа. Гэрээг байгуулахад Монгол Улс “Баруун Монгол энержи” компанид баталгаа гаргаж өгч байгаагаараа онцлог юм. Энэ үеэр “Баруун Монгол энержи” ХХК-ийн захирал Б.Алтангэрэл “Энэхүү цахилгаан станц нь дэлхийн хамгийн өндөр шалгуурыг хангасан хабрид буюу нүүрснээс гадна сэргээгдэх эрчим хүчээр тэжээгдэнэ гэдгээрээ Монгол Улсдаа анхдагч. Дэлхийд хүлээн зөвшөөрөгдсөн энэ төрлийн цахилгаан станцтай болсноор Монгол Улсын баруун аймгууд ОХУ-аас эрчим хүч импортлох асуудал байхгүй болж, баруун аймгуудыг дотоодоосоо эрчим хүчээр хангах болно. Ингэснээр ОХУ-д улирал тутам улсын төсвөөс төлдөг олон тэрбум төгрөгийг дотооддоо үлдээх, баруун бүсийг хямд, найдвартай эрчим хүчээр хангаж, бүс нутгийн хөгжлийг дэмжих эхлэл тавигдана гэж үзэж байгаа. Энэ дашрамд Аж үйлдвэрийн яам байгуулж, бодлогоор дэмжиж байгаа Засгийн газарт баярласнаа илэрхийлж байна” хэмээсэн юм. Энэхүү төслийг төр, хувийн хэвшлийн хамтарсан концессийн гэрээгээр хэрэгжүүлж байгаа бөгөөд нийт 120 сая еврогийн зээлийг “Баруун Монгол энержи” ХХК-ийнхан 40 жилийн дотор өөрийн хөрөнгөөр барагдуулахаар санамж бичигт заасан байна.

Монголд тос, тосолгооны материал үйлдвэрлэнэ

Аж үйлдвэрийн сайдын айлчлалын бүрэлдэхүүнд “МАК” компанийн ерөнхийлөгч Б.Нямтайшир, “Сод Монгол” группийн ерөнхийлөгч Б.Анандбазар, “Эрдэнэс Монгол” ХХК-ийн тэргүүн дэд захирал Б.Ариунболд, “Багануур” ХХК-ийн захирал М.Отгонбаяр зэрэг ашигт малтмалын салбарын “гол тоглогчид” багтжээ. Тэдний Герман хүртэл тээсэн тус тусын зорилго нь ч биелэлээ. Тухайлбал, гурван жилийн дараа Монгол Улс анх удаа автомашин, моторын тос, тосолгооны үйлдвэртэй болсон байх гэрээг “Сод Монгол” групп айлчлалын үеэр байгуулсан юм. Жилдээ 15 мянган тонн тос үйлдвэрлэх хүчин чадал бүхий үйлдвэрийг байгуулах ТЭЗҮ бэлэн болсон бөгөөд ирэх долдугаар сараас үйлдвэр байгуулах ажил эхэлнэ. Харин 2018 оны эхний улирал гэхэд Монгол Улс дотооддоо тос, тосолгооны материал үйлдвэрлэдэг болсон байх юм. Энэхүү төслийг Германы “EDL AnlagenbauGesellschaftmbH” компанитай хамтран хэрэгжүүлэх бөгөөд төслийн нийт өртөг нь 42 сая ам.доллар. Харин санхүүжилтийн дийлэнх хувь болох 28 сая ам.долларыг ХБНГУ-ын “Union Credit” банкнаас урт хугацаат хөнгөлөлттэй зээлийн хэлбэрээр, 7.7 сая ам.долларыг “Сод Монгол” группийн охин компани болох “Интер стандарт нефть” ХХК өөрсдийн хөрөнгөөр санхүүжүүлнэ. Харин үлдсэн 14 тэрбум төгрөгийг Монгол Улсын Засгийн газраас хөнгөлөлттэй зээл хэлбэрээр шийдвэрлэхээр төлөвлөжээ. Энэ талаар Аж үйлдвэрийн сайд Д.Эрдэнэбат “Нэг их том биш ч Европ стандартын үйлдвэр байгуулаад нэрж үйлдвэрлэх нь эдийн засгийн үр ашигтай. Монгол Улсын хувьд моторын тос бүрэн хараат байгаа. Энэ нь эдийн засгийн сайн үр дагавар авчрахгүй тул Засгийн газар анхаарч байна” хэмээсэн юм. Аж үйлдвэрийн сайдын Европ дахь дараагийн маршрут Франц, Итали, Чех зэрэг орнууд байх юм.

Д.Эрдэнэбат: Монголын ЖДҮ-т шинэ түлхэц хэрэгтэй юм байна

-Та Монголын хувийн хэвшлийн салбарын томоохон төлөөлөгчдийн хамт ХБНГУ-д ажиллаж байна. Ирсэн зорилго биелэв үү?

-Герман-Монголын улстөрийн харилцаа тодорхой түвшинд хүрсэн. Харин эдийн засгийн харилцааны хувьд тийм ч ахицтай биш байна. Энэ талаар ХБНГУ-ын Ерөнхийлөгч И.Гаукийг өнгөрсөн аравдугаар сард монголд айлчлах үеэр ярилцсан. Асуудал нь юундаа байна вэ гэхээр хэт том төслүүдэд төр оролцоод байгаатай холбоотой юм биш үү гэдэг дүгнэлтэд хүрсэн. Мөн өмнөх хамтарсан төслүүдийн явцын үр дүн Монгол-Германы ажлын хэсгийнхний хувьд маргаантай сэдэв байсан. Энэ тал дээр монголын байр суурь тодорхой. Эдгээр төслүүдийн үр дүнгийн талаар бид эргэж харах ёстой. Тэгэхдээ эдийн засгийн хувьд ашигтай төслүүдээ юун түрүүнд авч үзнэ.

-Германд хийж буй таны айлчлалын зорилго энэ байсан уу?

-Би Герман Улсад ажлын айлчлал хийх болсон хамгийн том шалтгаан нь хоёр талын хэлэлцээрээр эхлүүлсэн ч, ахицтай биш байгаа төслүүд дээрээ нэгдсэн ойлголтод хүрэх байсан. Аж үйлдвэрийн яам байгуулагдсанаас хойш боловсруулах үйлдвэр байгуулахад анхаарлаа хандуулж ажилласан. Тэгэхдээ төрийн бус хувийн хэвшилд тулгуурлана шүү гэдгийг бид эхнээс нь хэлж байсан. Үүнийг ч Германы талынхан зөвшөөрч байгаа. Төрийн оролцоотой болохоор томоохон төслүүд нэг л явцгүй болчихдог. Тиймээс боловсруулах үйлдвэр байгуулах дунд болон жижиг хэмжээний төслүүдийг гаргаж ирье гэж байгаа юм. Харин өнөөдөр анхны оролдлого явж байна.

-Монгол Улс анх удаа тос тосолгооны материалаа дотооддоо үйлдвэрлэх боломж бүрдэж байна. Эдийн засгийн үр ашгаа хэзээнээс өгөх вэ?

-Уул уурхай, автомашины тос тосолгооны материалд жижиг төслүүдийг дэмжих чиглэлд хувийн хэвшлийн оролцоотой анхны хөрөнгө оруулалтыг бид авсан гэж болно. Монголын хувийн хэвшлийн компани энд ирж өөрсдийн төслийг танилцууллаа. Танилцуулах арга хэмжээнд Германы том, жижиг бүх л банк оролцсон. Энэ бол ахиц. Монгол Улс цаашид Германы технологи, тоног төхөөрөмжийг нутагшуулан боловсруулах үйлдвэр байгуулъя гэвэл яах аргагүй хувийн хэвшил нь эдийн засгийн харилцан ашигтай төсөл л ярих ёстой. Харин уул уурхай, төмөр зам зэрэг том төслийн хувьд тусдаа асуудал. Мөн зарим төслийг эдийн засгийн нөхцөл байдлаасаа үүдээд хойшлуулах тал дээр ч ойлголцлоо. Хамгийн гол нь бидний ярилцаж, тохирсон зүйл Монгол Улсад экспортын чадавхитай, хоёр хөршийн зах зээлд борлогдох боломжтой жижиг дунд үйлдвэртээ хөрөнгө оруулалтын цоо шинэ түлхэц өгөх хэрэгтэй юм байна гэдгийг хүлээн зөвшөөрсөн явдал юм.

-Германд хэд хэдэн бизнес гэрээг хийлээ. Европын бусад орнуудтай хамтран ажиллах үүднээс ярилцах ямар төслүүд байгаа вэ?

-Дараа, дараагийн аялал руу явна. Яг тодорхой төслөөр Итали, Чехтэй ярилцана. Миний хувьд үр дүнтэй, бодит ажлын хойноос явахыг л зорьж байна.Ашигтай төслүүд дээр бусад орнуудаас санхүүгийн дэмжлэг авахын тулд Засгийн газар холбоос үүсгэх ёстой. Цаашид ч ингэж явна.

Европын бизнесийнхэн болон банк санхүүгийн байгууллагын зүгээс Монгол Улсад тавьж байгаа гол шаардлага юу байна?

-Гол шаардлага нь төслөөрөө үр ашигтай байх ёстой гэдэгт л байна. Ингэж чадвал санхүүжилт олгоход бэлэн байгаагаа илэрхийлсэн.


Германы хувийн хэвшлийн анхаарлыг Монголын боловсруулах үйлдвэрлэлд хандуулж, тус улсын тоног төхөөрөмжийг нэвтрүүлэх, технологийг нутагшуулах зорилгоор Аж үйлдвэрийн сайд Д.Эрдэнэбат ХБНГУ-д ажлын айлчлал хийв.