Баруун аймгуудын нутгийн зарим газраар, төвийн аймгуудын нутгийн өмнөд болон зүүн, говийн аймгуудын нутгийн хойд хэсгээр, зүүн аймгуудын ихэнх нутгаар нойтон цас, цас орж, цасан шуурга шуурна.

Өнөөдөр Инээдмийн баярын өдөр. Энэ баярыг дэлхийн олон оронд тэмдэглэдэг ч хаанаас хэрхэн үүссэн тухай бодитой түүх байдаггүй ч олон домог, цуу яриа бий. Тухайлбал Григорийн он тооллын дараагаас ядарсан хүмүүсийг амраах зорилгоор инээдмийн баярыг тэмдэглэж ирсэн хэмээх түүхэн баримт байдаг аж.

“Монгол хаан” жүжгийн маркетинг, сурталчилгааны нээлт өнөөдөр буюу 3 дугаар сарын 31-ний өдөр албан ёсоор эхлэж, Лондон хотод нийт 25 ширхэг сурталчилгааны самбар байршуулаад байна.

Урьдын сайхан цагт найруулга сайтай, хэлэх гэсэн утга санаа тодорхой, ёжлол төгс хошин урлагийн бүтээлүүд ихээр хийгддэг байжээ. Тэднээс дурдвал "Шинэ Үе" хамтлагийн "Ариунаагийн төрсөн өдөр", "Сөрсөн базаа" гэх мэт олон... Тэрхүү номеруудыг чимж асан гайхалтай уран бүтээлчид бол тус хамтлагийн жүжигчин асан Аси буюу Р.Алтансүх, Т.Билгүүн, Ц.Ганбаяр, Амбий буюу Ц.Батхуяг нар билээ.

Өнөөдөр 4 сарын 1 буюу инээдмийн баярын өдөр. Энэ өдөр хүмүүс бие биеэ хуурч, тоглоом шоглоом хийж баясдаг уламжлалттай. Манай орны хувьд жил бүрийн энэ өдөр улс даяараа инээд хөөр, дуу хууранд умбаж хошин урлагийнхны нэгдсэн тоглолт болон өөр олон гайхалтай арга хэмжээнүүд  зохиогддог.

Хоёр сарын өмнө ажлын газрынхаа үүдэнд их сургуулийн найзтайгаа таарсан юм. Тэр өөрийгөө “мөрөөдлийнхөө ажлыг хийж байгаа” гэж инээмсэглэн хэлээд утасны дугаар, фейсбүүк хаягаа үлдээгээд салцгаасан. Бидний үеийнхэнд улс орноо авч явах, тордох үнэт цаг хугацаа өвлөгдөн иржээ. Саяхан л санагдах авч 2018 он алс тэртээд, их сургуулиа төгсөөд амьдралын зам зөрсөн ч уулзах ёстой хүмүүс уулздагийн учигаар бид таарсан байж.

Үүний дагуу Сүхбаатар дүүргийн гал түймэр унтраах, аврах 34-р анги, Монголын Улаан загалмайн нийгэмлэгтэй хамтран гал түймэр унтраах тактикийн дадлага сургуулилалтыг Монголын Хүүхдийн ордны албан хаагчид болон дугуйлангийн сурагчдын дунд зохион байгууллаа.

Өдрийн наран 6 цаг 32 минутад мандан, 19 цаг 21 минутад жаргана. Тухайн өдөр тахиа, могой жилтнээ аливаа үйлийг хийхэд эерэг сайн ба гахай, хулгана жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүүштэй.

Энэ баярыг дэлхийн олон улс оронд тэмдэглэдэг хэдий ч хаанаас хэрхэн үүссэн тухай бодитой түүх байхгүй байна. Гэвч олон домог, цуу яриа байдаг. Хамгийн ортой мэдээллээс хүргэвэл Григорийн он тооллын дараагаас ядарсан ард олныг амраах зорилготой инээдмийн баяр гэгчийг тэмдэглэж ирсэн хэмээх түүхэн баримт байдаг байна. 

Өнөөдөр төвийн аймгуудын нутгаар, 2-нд зүүн аймгуудын нутгаар цас орж, цасан шуурга шуурч, говь, тал, хээрийн нутгаар хүчтэй салхи, шороон шуурга шуурч, ихэнх нутгаар эрс хүйтрэхийг онцгойлон анхааруулж байна.

Улмаар аваргын алтан медалийн төлөө Францын бөх Роберт Максимд техникийн алдаагаар ялагдаж, мөнгөн медаль хүртлээ. 

Улмаар шигшээ барилдаандаа ялагдсан ОУХМ Б.Баасанхүү хүрлийн төлөө Бразилын бөх Лима Амандатай барилдаж, дагах барилдаандаа ялсан ОУХМ Г.Наранцэцэг хүрлийн төлөө Германы бөх Менз Катаринатай барилдаж ялснаар тус тус хүрэл медаль хүртлээ. 

Дагах барилдаандаа Казахстаны бөх Давлатов Шерзовтой учраа таарч, ялснаар хүрлийн төлөө барилдах эрхийг өвөртлөв. 

Энэ өдөр -48 кг-ын жин барилдаж буй ОУХМ Г.Наранцэцэг  хоёрдугаар тойрогтоо Испанийн бөх Эва Перез Солертой оноолт таарч, цэвэр ялсан. Улмаар тэр гуравдугаар тойрогтоо Туркийн бөх Мерве Азакыг цэвэр ялж, хэсгийн аваргын төлөө шалгарсан бол ОУХМ Б.Баасанхүү хоёрдугаар тойрогтоо БНХАУ-ын бөх Гуа Зонгюнтой оноолт таарч, торгуулиар цэвэр ялсан. Улмаар гуравдугаар тойрогтоо Бразилын бөхийг ялж, хэсгийн аваргын төлөө ОУХМ Г.Наранцэцэгтэй барилдахаар болсон. Хагас шигшээ барилдаанд ОУХМ Б.Баасанхүү ялж, шигшээ барилдаанд шалгарсан.

Тэрбээр хагас шигшээ барилдаанаа Изриалын бөх Тал Флекертэй хийж, ялалт байгуулснаар шигшээд шалгарч, Казакстаны бөх Киргизбаев Гусманыг ялж, аваргын төлөө барилдах эрхтэй боллоо. 

Энэ өдөр -48 кг-ын жин барилдаж буй ОУХМ Г.Наранцэцэг  хоёрдугаар тойрогтоо Испанийн бөх Эва Перез Солертой оноолт таарч, цэвэр ялсан. Улмаар тэр гуравдугаар тойрогтоо Туркийн бөх Мерве Азакыг цэвэр ялж, хэсгийн аваргын төлөө шалгарсан бол ОУХМ Б.Баасанхүү хоёрдугаар тойрогтоо БНХАУ-ын бөх Гуа Зонгюнтой оноолт таарч, торгуулиар цэвэр ялсан. Улмаар гуравдугаар тойрогтоо Бразилын бөхийг ялж, хэсгийн аваргын төлөө ОУХМ Г.Наранцэцэгтэй барилдахаар болсон. 

Тэмцээний эхний өдөр эрэгтэйчүүдийн -60 кг-ын жинд барилдаж буй ОУХМ Э.Ариунболд хоёрдугаар тойрогтоо Туркменистаны бөх Жумаяв Хакмердиг цэвэр ялсан бол гуравдугаар тойрогтоо ялж, хагас шигшээд шалгарлаа. 

Энэ өдөр -66 кг-ын жинд барилдаж буй ОУХМ Б.Эрхэмбаяр хоёрдугаар тойрогтоо Германы бөх Ленарт Сламбергертэй барилдаж, цэвэр ялсан. Тэгвэл гуравдугаар тойрогтоо Молдав улсын бөх Веру Денисыг цэвэр ялж, хагас шигшээд шалгарсан. 

Уг тактикийн сургуулилалтаар гамшгийн нөхцөл байдал, газар хөдлөлт болон гал түймрийн аюулын талаар мэдээлэл өгч, болзошгүй гамшиг, ослын үед гал сөнөөгчидтэй богино хугацаанд шуурхай хамтран ажиллах, гамшгийн үеийн бэлтгэл бэлэн байдлыг хангах зэргээр дадлага хийсэн юм.

Тэрээр “Үер”, “Газар бид хоёр”, “Тээрэмчин”, “Тээрэмчний охин ” зэрэг бүтээлээрээ Монголын орчин үеийн уран зохиолд өөрийн мөрөө үлдээсэн нэгэн билээ.