-
2018 оны 1 сарын 15
МАН гаднаасаа эв түнжинтэй, найрсаг дотно мэт харагдаж байгаа ч дотроо толхионтой, шуудайд хийсэн үхрийн эвэр мэт л байгаа дуулдана
-
2018 оны 1 сарын 11
Ерөнхийлөгч утаатай тэмцэж, үүний тулд УИХ-тай ч тэмцэхээр болоод явчихав. Гэвч УИХ түүний албан бичгийг хэлэлцсэн боловч “Онц байдал зарлахаар хэмжээнд хүрээгүй” гэж үзжээ. Яавал онц нөхцөл байдал болох юм бол. УИХ-ыг тараана гэсэн нь “онц байдал” уу. Эсвэл “Онц байдал зарлах саналыг хүлээж аваагүй” нь УИХ-ыг тараахыг дэмжих шалтгаан уу.
-
2018 оны 1 сарын 05
Жор мэдэхгүй эмчээс зовлон үзсэн чавганц дээр. Энэ үг их эргэлзээ төрүүлдэг. Магад 100 жилийн өмнө боловсон эмнэлэг байхгүй хойно маарамбаас өөр найдах хүнгүй. Өнөөх нь хэдэн өртөө хол газар нутаглаж байх ахуйд үүссэн үг байж таарна. Хачирхалтай нь бидний монголчууд өнөөг хүртэл эл үгийг батлагдаагүй хууль, баринтлагаагүй судар аятай мөрдөх нь хачин.
Зах зээлийн нийгэмд шилжсэнээр тохиролцооны гэгдэх хохироогч дэлгүүрүүд байшингийн булан бүрт нээгдэж байсан шиг өнөөдөр эмийн сан шиг их юм алга болжээ. Талын нэг тараагаад шидсэн шагай мэт тал нутагтаа тархай бутархай аж төрж дадсан монголчуудад өнөөгийн суурин амьдрал, хэрээс хэтэрсэн хэт төвлөрөл төвөг болдог нь гарцаагүй. Толгой өвдлөө, ханиад хүрлээ гээд хаа тааралдсан эмийн сан руугаа харайж ороод, эмийн санчийн зөвлөснийг аваад уучихад ядах юмгүй нь бас үнэн. Дашрамд сонирхуулахад, улсын хэмжээнд 1283 эмийн сан, 120 гаруй эм ханган нийлүүлэх байгууллага ажилладаг гэх статистик бий. Түүнчлэн дотоодын үйлдвэрүүд нийт хэрэглээний 20 орчим хувийг хангадаг бол үлдсэн хэсгийг нь гаднаас импортоор авдаг. Монгол Улсын эмийн бүртгэлд бүртгэгдсэн эмийг импортоор авдаг агаад судалгаанаас харахад ОХУ, БНХАУ, Славьян, Энэтхэг, Герман зэрэг орноос дийлэнх хэсгийг нь авдаг ажээ.
Гээд яахав, яаж ийгээд хууль бус юм хийвэл л ашиг ахиухан хүртэнэ гэх гажиг ойлголттой монголчууд хил гаалиар хууль бус эм оруулж ирэхдээ гарамгай гэж жигтэйхэн. Дээр нь эмийг хоол мэт хэрэглэнэ. Хүнсний бүтээгдэхүүнийг хүссэн хэмжээгээрээ хэрэглэж болох бол эмийг тодорхой өвчний үед тогтоосон тун хэмжээгээр, эмчийн зөвлөсөн хугацаанд хэрэглэдэг тухайд ор тас мартчихсан. Манайхан сүүлийн үед магнаг мэт шүтдэг, энгийнээр бол талх мэт өдөр тутам хэрэглэдэг парацетамолоос татгалзаад буй. Парацетамол нь халуун бууруулах, өвдөлт намдаах үйлдэлтэй, жоргүй олгодог өргөн хэрэглээний эм. Гэхдээ эл эмийг хоногт дөрвөн граммаас их тунгаар хэрэглэхэд элэг, бөөрийг хордуулж, үйл ажиллагааг нь хямраахаас гадна зүрхний эд эсийг гэмтээж хэм алдагдалд хүргэх, нойр булчирхайг үрэвсүүлэх, цус төлжилтийг дарангуйлах зэрэг ноцтой гаж нөлөө үзүүлдгийг судлаачид нотолсон. СЭМҮТ-ийн Донтолт судлалын тасгийн эмч Ө.Ариунболдын хэлснээр нийт хордлогын 80 орчим хувийг эмийн хордлого эзэлдэг гэсэн. Манай оронд парацетамол агуулсан дан болон нийлмэл найрлагатай 30 шахам бэлдмэлийг импортлон хэрэглэж бөгөөд парацетамол агуулсан нийлмэл найрлагатай бэлдмэлийг ихэвчлэн ханиад, томууны үед халуун бууруулах, өвчин намдаах зорилгоор өргөн хэрэглэдэг. Тухайлбал, Эффералган, Минигрип-П, Миксагрип, Колдакмин, Саридон, Дальрон-С, Терафлю, Колдрекс, Седалгин-Нео зэрэг өөр өөр худалдааны нэртэй эм нь бүгд парацетамол агуулсан байдаг аж. Түүнчлэн эдгээр эмийг эмийн санд жоргүй олгодог тул хавсран хэрэглэсэн тохиолдолд тун хэтрэх аюултайг хүмүүс төдийлөн сайн мэддэггүй. Ялангуяа элэгний өвчин болон архи хэтрүүлэн хэрэглэдэг хүмүүст парацетамолын хордуулах нөлөө илүү хүнд тусдаг. Өөрөөр хэлбэл, парацетамолыг маш болгоомжтой, тунг нь багасгаж хэрэглэх, том хүнд хоногт гурван граммаас ихгүй тунгаар 10 хоног хүртэл, хүүхдэд нас, биеийн жингээс нь хамааран тунг тогтоож, тав хоногоос илүүгүй хугацаанд хэрэглэх ёстой юм байна. Харин цус багадалттай, архи хэтрүүлэн хэрэглэдэг хүмүүс, гурав хүртэлх насны хүүхэд, жирэмсэн эхчүүд хэрэглэж болохгүй заалттай. Гэтэл бид хүүхэддээ ханиадны анхны шинж тэмдэг илрэнгүүт аятайхан амттай, ундаа гэж хуураад уулгачихаж болно хэмээн терафлю найруулан уулгадаг нь худлаа биш ээ.
Дашрамд дуулгахад эмнээс гадна түмэн жорын хүнсний нэмэлт бүтээгдэхүүнийг манайхан өргөнөөр хэрэглэх болсон. Турах, биеэ цэвэрлэх гэх сэдлээр ихэвчлэн хэрэглэдэг. Хэдийгээр албан ёсны нотолгоо байхгүй ч сүүлийн үед ихээр илрэх болсон хорт хавдрын өвчлөл хүнсний нэмэлт бүтээгдэхүүнтэй холбоотой байж болох талаар мэргэжилтнүүд хэлж байна. Халаглах юм их болсон өнөөгийн нийгэм... Хавдрын өвчлөл ихсээд байна. Хажуугаар нь залуужаад байна гэх эмзэглэл. Тэгвэл хүн гэдэг амьтны дархлаа 35 хүртэлх насандаа өөрөө өөрийгөө дориун сайхан аваад явчихаар өндөр байдаг бөгөөд 40 хүрээд эрс багасдаг юм байна. Өөрөөр хэлбэл, хүний биед үүссэн, эс бөгөөс үүсэхээр завдсан хавдрын эсийг залуу хүний дархлаа дарангуйлж устгаж чаддаг бөгөөд яг энэ үед нь хүнсний нэмэлт бүтээгдэхүүн буюу дархлааны системийг дэмжих нэмэлт бүтээгдэхүүн хэрэглэснээр өнөөх хавдрыг асар богино хугацаанд өсөж томрох боломжоор хангадаг аж. Ихэнх хүнсний нэмэлт бүтээгдэхүүн борлуулдаг газар, сүлжээнүүд хөгшин настай ядрангуй царайтай хүний зураг үзүүлж одоо ийм сайхан болсон гэх тайлбарыг итгэхийн байхын аргагүйгээр өгдөг. Тэгвэл өтөл насанд дархлаа муудаж, элдэв хорт хавдрын эсийг дарангуйлах чадвар нь мууддаг бөгөөд энэ үед нэмэлт бүтээгдэхүүн хэрэглэснээр хавдрын эсийг дарангуйлж өвчлөлийн явц буурдаг төдийгүй өтөлж буй эд эс ч сэргэдэг болох нь тогтоогджээ. Өөрөөр хэлбэл, хүнсний нэмэлт бүтээгдэхүүн, дархлаа дэмжих бүтээгдэхүүнийг 40-өөс дээш насныхан хэрэглэвэл үр дүн нь сайн төдийгүй үзүүлэх эерэг нөлөө нь арвин гэсэн үг. Харин 20 ч хүрээгүй залуус уувал унтаа буй хорт хавдрын эсийг сэргээж, хор болдог ажээ.
З.УРСГАЛ
-
2018 оны 1 сарын 04
Юм хөгжих сайхаан... Хорооны тодорхойлолт, иргэний үнэмлэхний лавлагаа, үл хөдлөх хөрөнгө болон гэр бүлийн баталгааны лавлагаа гээд л бүгдийг амархаан авчихдаг болсоор даруй хэдэн он улирчээ. “Иргэдийн өргөдөл гомдлын мэдээллийн ухаалаг тайлангийн систем” төсөл хэрэгжсэнээр төрийн үйлчилгээг орон даяар жигд, хүртээмжтэй, түргэн шуурхай хүргэх зорилгоор ТҮЦ машинаар иргэдэд үйлчилж байгаа билээ. Нийслэл болон хөдөө орон нутгийн иргэд хэн нэгэн төрийн албан хаагчтай харьцахгүй, ямар нэгэн хүнд сурталгүйгээр өөрт хэрэгтэй лавлагаа, тодорхойлолтоо хурдан шуурхай авчихдаг болсон нь олзуурхууштай хэрэг мөн үү гэвэл мөн. ТҮЦ машинаас иргэд төрсний бүртгэлийн лавлагаа, оршин суугаа хаягийн тодорхойлолт, гэрлэлтийн лавлагаа, цахилгааны төлбөр төлөх зэрэг 18 төрлийн үйлчилгээг авч байсан. Үүн дээр хоёр төрлийн шинэ үйлчилгээ нэмэгдэж, иргэд 20 төрлийн үйлчилгээг, нийслэл хотод байрласан 80 цэг, хөдөө орон нутагт суурилуулсан 28 ТҮЦ машинаас авах боломжтой.
Түүгээр ч зогсохгүй шинээр Улсын бүртгэлийн ерөнхий газарт хандан өгдөг иргэний үнэмлэхний захиалга, Гаалийн ерөнхий газраас авдаг гаалийн байгууллагад татварын өртэй эсэх талаарх тодорхойлолтыг ТҮЦ машинаар дамжуулан авах боломжтой болсон гэж байгаа. Иргэний үнэмлэхээ хаяж, үрэгдүүлээд дахин авах гэж буй иргэд олон төрлийн бичиг баримт бүрдүүлээд УБЕГ-ыг зорих бус хамгийн ойрхон байрласан ТҮЦ машинд бүртгүүлээд л, захиалгаа өгөх боломжтой. Ийнхүү захиалсан иргэний цахим үнэмлэх гурван хоногийн дараа хэвлэгдэж, харьяа дүүрэг, сумын Иргэний бүртгэлийн хэлтэст хүргэгдэн, баг хороодод тараагдаж, эзэндээ хүрдэг.
Түүгээр ч барахгүй УБЕГ-аас олгодог хуулийн этгээдийн бүртгэлийн лавлагааг ТҮЦ машинаар дамжуулан зөвхөн ямар нэгэн байгууллагад ажилладаг иргэд авдаг байсан бол хуулийн этгээдгүй буюу аль нэгэн байгууллагад харъяалалгүй хүн авах боломжтой болсон. Бүр орон нутаг явах унааны тасалбараа ч захиалчихаж болно.
Юм хөгжих сайхаан... Судалгаанаас харахад, нэг иргэн төрийн байгууллагаар үйлчлүүлэхдээ дунджаар 30 минутыг зарцуулж, 8041 төгрөг төлдөг байсан бол ТҮЦ машинаар үйлчлүүлснээр таван минутад багтан үйлчилгээ авч, 2400 төгрөгийн зардал гаргаж байгаа гэсэн. Өөрөөр хэлбэл, ТҮЦ машинаар үйлчилсэн нэг жилийн хугацаанд иргэд дунджаар есөн тэрбум төгрөгийг хэмнэсэн гэсэн үг. Харин арилжааны банкууд ТҮЦ машинаас авсан иргэний үнэмлэхний лавлагааг хэрэгсдэггүй. Иргэний үнэмлэхээ гээгдүүлсэн иргэн заавал тамгатай лавлагаа авчирч байж банкаар үйлчлүүлэх эрх үүсдэг аж. Тодруулбал, тухайн тамгатай лавлагааг улсын болон нийслэлийн бүртгэлийн газраас 5000 төгрөгөөр авдаг. Яг ямар тохиролцоо хэлбэрээр хуваадгийг нь мэдэхгүй ч төрийн үйлчилгээний жишиг болсон ТҮЦ машины гаргасан бичиг баримтыг хүчин төгөлдөр бус гэж үзэж байгаа нь шуудхан хэлчихэд төрийг үл ойшоож буйн хэлбэр мэт. Гэвч төр ТҮЦ машиндаа үл итгэн заавал тамгатай лавлагаа өгч буй нь яах аргагүй хардлага дагуулна. Уг нь ТҮЦ машинаас олгож байгаа бичиг баримтууд нь өндөр нууцлалтай байдаг учир хуурамч гэж үзэн үйлчлэхгүй байх үндэслэлгүй гэж албаны хүн айхтар хариуцлагатай мэдэгдсэн л юм даа. Таван мянган төгрөгийн үнэтэй тамганы ард хэний халаас цулайгаад байгааг хариуцах албаныхан нотолж хариуцлага тооцвол ямар вэ...
З.УРСГАЛ
-
2018 оны 1 сарын 04
“Оргүйд орвол” гэдэг шиг байгаа ганц дүр болох Бонго, Можухаасаа хүүхдүүд минь суралцаж байна. Өнөөх дүрүүд маань үлгэр болон ямар нэгэн зохиолын дүр биш шүү дээ. Зүгээр л хүүхдийн нэвтрүүлгийн хөтлөгчид.
-
2017 оны 12 сарын 29
Их сургуулийн баруун талын таван давхар шар байшин хэлтэйсэн бол, яасан их юм ярих бол оо? ХХ зууны манлай соён гэгээрүүлэгч, их зохиолч, эрдэмтэн Цэндийн Дамдинсүрэн энэ байшингийн нэгэн үүдээр залуу цагтаа сэвэлзтэл, идэр насандаа намалзтал алхан гэртээ орж гарч,
-
2017 оны 12 сарын 27
УИХ-ын 2016 оны сонгуулийн маргаашаас нэгэн “азгүй” сайдыг хайж байсан юм. Учир нь АН-ын тавьсан их өрийг дарах хүнд ачааны эзэн нь МАН-ын Засгийн газрын Сангийн сайд болох учиртай байв. МАН ялж АН-ын тавьсан их өрийг задлахад тооцоолсноос нь өндөр байж. Үүгээр ч зогсохгүй МАН, АН-ын зарим нөхөд ажлаа хүлээлцэхдээ “цочмоор” зарим тоо баримтыг тохиролцож нуугаад, намжмал байдлаар танилцуулсан нь хожим тодорхой болсон. Олон нийтэд мэдэгдэж цочроолгүй хамтран алдааг засъя гэсэн улстөрчдийн тохиролцоо байсан болов уу.
-
2017 оны 12 сарын 27
Энэ удаа И.В.Сталины “Марксизм ба үндэстний асуудал” хэмээх суут бүтээлийг толилуулж байна. Учир нь Монголд үндэстний үзлийн тухай амаа цангатал ярих боловч түүний онолын үндэслэлийг мэддэг байтугай гадарладаг хүн бараг байхгүй. XXI зуун гарчихаад байхад аль дивангалавын Сталиныг яагаад орчуулсан юм ?
-
2017 оны 12 сарын 25
Дэлхийн баячууд өөрсдийн амьдралаа “өрнөлттэй” болгохын тулд элдвийн юм сэдэж, зугаагаа гаргаж буй дүрс бичлэгүүд нийгмийн сүлжээгээр л нэг байдаг. Мөнгөний төлөө үхэн хатан зүтгэж, түүний үнэ цэнийг биеэрээ мэдэрдэг хүмүүсийн дэргэд тэд юугаар ч дутагдаж гачигдахгүй тансаг гэх үгийн утгыг “үзүүлж” яваа болохоор амьдралынхаа хором мөч бүрийг сонирхолтой өнгөрөөхийг хүсдэг биз.
-
2017 оны 12 сарын 25
Дундад зууны тухай, за бүр наанадаж өнгөрсөн зууны гуч дөчөөд оны үйл явдал бүхий кино үзэж суутал гэнэтхэн гөлийтөл нь индүүдчихсэн, индүү нь ирмэгтэж, сүүдэртсэн дээлтэй нөхөр гараад ирэнгүүт, дээл нь орчин цагийн гялалзсан саатай хятад торгоор урласан бол үзэх ямар ч дур сонирхолгүй болоод, сувгаа солихоос аргагүй болж байгаа юм.
-
2017 оны 12 сарын 22
Энэ алиалагчийг одоо яг яах ёстой юм бол оо? Ямартай ч ” Энканто” спорт цогцолборыг нэг хэсэгтээ хүн орох аргагүй болгосон ”Бандааш” хочит Гантулга 25 дахь жилдээ зохиогдож буй ”Next stop” наадмын нэр хүндээр шал арчих нь.
-
2017 оны 12 сарын 22
Монгол Улсын нийт хүн амын 16-17 нь төрийн албан хаагч гэх албан бус тоо бий. Энэ тоо сүүлийн жилүүдэд улам нэмэгдсээр байгаа нь орон нутаг төсвөө захиран зарцуулах эрх үүссэнтэй холбоотой гээд хэлчихэд буруудахгүй.
-
2017 оны 12 сарын 22
Анзаараад байхад бид хүмүүсийн харагдах гадаад байдал хийгээд үзэгдэх үйлдлийг нь муулж, шүүмжлэх хандлага ихтэй. Халамцуу яваа нэгнийг “Ѳѳ энэ муу архичин” гэж хараах, гундуу яваа нэгнийг “Арчаагүй гэдэг нь” гэж зэвүүцэх, сайн бүсгүйд сэтгэл алдарсан нэгнийг “Завхарсан амьтан” гэж шүүмжлэх, сэтгэл хѳдлѳлдѳѳ автаад алдаа гаргасан нэгнийг “Гэнэн тэнэг” гэж шоолох, шаналалдаа дийлдээд бухимдан хашгирах нэгнийг “Галзуу солиотой” гэж дургүйцэх амархан ч, цаад үнэн учрыг хэн ч ойлгож мэдэрдэггүй. Гэсэн атлаа ѳѳрт нь адил үйлдэл тохиолдоход ойлгоогүйгээсээ болоод муулж хэлэлцэн, шоолж зэвүүцэхэд хэн ч дуртай байдаггүй. Дотроо дургүйцэх атлаа, ѳѳр нэгнийг муулж шоолоход бас эсэргууцдэггүй, харин ч идэвхтэй оролцох хандлагатай. “Хүний мууд дуртай”даа ч биш, зүгээр л бусад хүмүүс ч ѳѳртэй нь адил байгаад бага зэрэг баярлан тайвшрах тѳлѳвтэй. Бидний араншин юм даа.
“Ѳѳрийн толгой дээрх бухлыг хараагүй байж, ѳрѳѳлийн толгой дээрх ѳвсийг шоолох”, “Ѳѳрѳѳ ѳмдгүй байж, ѳрѳѳлийн ѳмдний цоорхойг шоолох” монголчууд бидний араншин. Хэн нэгнийг шүүмжилж шоолохоосоо ѳмнѳ, тэр хүний оронд ѳѳрийгѳѳ орлуулаад эргэцүүлж үзвэл… Тэсгэл алдсан тэвчээрээ номхотгох гэж уусан байж болох, үйлийн үрээ дааж дийлэлгүй гундуу явж байж болох, хүсэл сэтгэлийн хязгаараа тэнцүүлэх гэж сэтгэлийн жолоогоо алдсан байж болох, ухаан, туршлага нь дутаад алдаа гаргасан байж болох, багтарсан сэтгэлээ асгаж дундлах гэж хашгирсан байж болохыг бид мэдэхгүй ч ойлгох гэж хичээж болно. Хэн нэгнийг шоолж шүүмжлэн түүнээсээ болж хэрэлдэн маргалдаж байснаас ойлгохыг хичээгээд уучилж хандах нь хэн хэндээ сэтгэлийн амар амгалан, тайвшралыг авч ирдэг. Харин үүнээс болж уурлалдан хашгиралдаж, хэрэлдэн маргалдсанаас бүгдээрээ сэтгэлээ хиртээж, улам ихээр ядарна. Тэнэг мулгуу хүнд зүгээр л зам тавьж холдсон нь, түүнтэй түлхэлцэн маргалдаж, барилцан зодолдсоноос хамаагүй амар.
Цахим орчны бие биенээ шоолж, шүүмжилснээс үүдэлтэй харүүл маргаан, хоосон цэцэрхэл, хараал зүхлийг анзаарах бүрд сэтгэлд минь харуусал тѳрнѳ. Аливаа шүүмжлэлээс үүдэлтэй “алж хядах” заналхийлэл, ѳѳртэй нь санал нийлээгүй нэгнийг доромжлон дарамтлах, ѳѳрѳѳ учрыг нь ойлгоогүй мѳртлѳѳ бусдыг муу үйлдэлд уриалан турхирах хандлага дэндүү ихэсч байна. Үүний цаана “ямар зорилготой, хэн байна вэ?” хэмээн түгшин эргэцүүлэх үе ч зѳндѳѳ. Эрх мэдэлтнүүд, улстѳрчдийн гэм буруутайг тогтоон, хуулийн дагуу цээрлүүлдэг эрх зүйн тогтолцоог бий болгож чадаагүй буруутан нь бид ѳѳрсдѳѳ. Харин ийм тогтолцоог шаардах нь бидний үүрэг. Үүнээс бусад тохиолдолд, бусдын алдаанд тайван хандаж сурмаар. Чулууны ѳѳдѳѳс шидсэн чулуу, оногдохдоо хагардаг. Харин голын ус урсгал дундаа чулууг мѳлийлгѳнѳ. Цаг хугацааны урсгал хэн нэгний зѳв бурууг шүүдэг, ѳѳр хэн ч биш.
Хүмүүн бид тѳгс тѳгѳлдѳр биш болохоор алдаа гаргах тохиолдол зѳндѳѳ, бас алдаа гаргах ч эрхтэй. Хүн болгон ѳѳрийнхѳѳ “далан булчирхай”г тоочоод байдаггүй болохоор сэтгэл зүрхийг нь нээж харах, бусдад харуулах боломжгүй. Хэн нэгнийг шүүмжилж шоолохоосоо ѳмнѳ “Яасан юм бол?” хэмээн эргэцүүлж нэг боддог бол, “Ийм тохиолдолд би яах байсан бол?” хэмээн ѳѳрѳѳсѳѳ асууж харьцуулдаг бол, үзэн ядахаасаа ѳмнѳ ѳрѳвдѳж, уучилж ханддаг бол танд ѳѳрт тань их л амар болно доо. Ингэлээ гээд танд хохирох юу ч үгүй. Бусдын харагдах байдлын ѳмнѳ ѳѳрийн сэтгэл зүрхээ чагнадаг бол юутай сайн, юутай амар амгалан гээч. Хэн нэгнийг сэтгэлээсээ ойлгох тийм ч хэцүү биш дээ.
Харнууд овгийн Гомбосүрэнгийн Галбадрах
-
2017 оны 12 сарын 21
“Тогос шиг гоёж гараад тогонд цохиулсан юм шиг орж ирэхийг шинэ жилдэх гэнэ” хэмээсээр арванхоёрдугаар сарыг төгсгөх шатандаа оруулж байна, монголчууд. Их, захгүй ууж идэх сарын ихэнхийг нь туулчихаад буй ард түмний нүдэнд сайхан хувцастай ч сагсууртлаа уусан хүмүүсийн төрх энгийн мэт харагдаж...
-
2017 оны 12 сарын 21
Монголын хууль гурав хоног... Хууль батлагдсанаас хойш гурван хоног мөрдөхийг оролдоно, дөрөв дэх өдрөөс нь замхарна. Биелэлт хэрэгжилтэнд нь хэн ч санаа үл тавина. Тэр хэрээр иргэд ч зөрччихөж болно гэсэн үг хэмээн ойлгочихдог, энэ цаг үед.
-
2017 оны 12 сарын 21
…Монголын улстѳр ялзарсан суурин дээрээ “ѳмхийрчээ”. Ойлгохыг хичээгээд ч, зѳвтгѳж бодох гээд ч Монголын улстѳрийн үндсэн тогтолцоо нь маш ихээр гажуудсан нь мэдрэгдээд байна. Энэ тогтолцоог үндсээр нь ѳѳрчлѳхгүй л бол, хувь хүнийг хичнээн харааж зүхээд юу ч ѳѳрчлѳгдѳхгүй юм байна.
-
2017 оны 12 сарын 20
7000 орчим бэлэг тараав. 1500 гаруй айл өрхөөр орж дуу шүлэг болов. Баяр болоод гуниг зэрэгцэн, нүд хальтрам аймшигт төрхийн өөдөөс юу ч болоогүй мэт инээмсэглэн “Миний хүү мундаг хүн болоорой” гэж хэлэх бол өвлийн өвгөний хувьд хамгийн хэцүү хэсэг нь юм.
-
2017 оны 12 сарын 20
”Бүх зүйлийг мөнгөөр худалдан авч болдог болго. Хайр дурлал, эх орон, эцэг эх, ёс суртхуун, шударга ёсыг хүртэл... мөнгөөр сольдог болго. Тэгсэн цагт бүгд мөнгөний эрхшээлд орох болно. Мөнгө хамгийн хүчтэй нь болно. Гэхдээ түүнээс хүчтэй нь бас бий. Тэр бол тэр бүхнийг эрхшээж буй мөнгийг эзэмшигч... Мөнгө бүхнийг дийлж байна гэдэг чинь түүнийг эзэмшигч бүхнийг дийлж буй хэрэг. Өөр бусад бүхэн бол мөнгөний өмнө юу ч биш. Өөр бусад нь бүгдээрээ зүгээр л сохор зоосны төлөө биеэ худалдахаар ирээд өмнө чинь шарвалзаж буй янхан адил болно. Тэгээд тэднийг тэр өндрөөс хараад, бахтайгаар тавлан инээгээрэй.
Тэр цагт мөнгийг эзэмшигч хамгийн адгийн урвагч байсан ч хамгийн үнэнч нь болж харагдана. Хамгийн өрөвдөх сэтгэлгүй шулаач, алуурчин байсан ч тэр хамгийн ариун нандин, өгөөмөр нь болж харагдана. Хамгийн ёс суртхуунгүй, бүдүүлэг, эрээгүй нь байсан ч тэр хамгийн нандин сайхан нь болж харагдах болно. Бүр хамгийн тэнэг нь байсан ч тэр бүхнээс өндөрт, жинхэнэ аугаа нь болно.
Мөнгөний аугаа их хүч нь ийм юм.
Тиймээс мөнгийг тахин шүтүүлж, бүхнийг аажмаар мөнгөний боол, уяаны гөлөг болго. Тэгээд хожмоо мөнгөний эзний өлмий дор шарвалзан хэвтэж байхад нь ”Алив ээ, та нарын өнөөх аугаа сайхан нандин сэтгэл, эрхэм дээд ёс суртхуун чинь хаана байна. Үнэн ёс, шударга журам чинь хаана байна” гэж асуугаад, юу гэхийг нь сонсоорой. Тэд хариуд нь юу хэлнэ гээч. Би урьдчилаад хэльчихье. Эдгээр асуултуудын хариуд ”Мөнгө, тэр бүгд чинь мөнгө л юм байна шүү дээ” гэж хэлнэ. Өөрөөр хэлэхгүй. Яагаад гэвэл тэдэнд тийм тохиолдолд өөр хэлэх үг байхгүй юм.
Мөнгө тийм л хүчтэй. Тэгэхээр мөнгийг эзэмшигч бол бүхнийг эзэмшигч, бүхнийг чадагч бурхан. Өөр бурхан гэж байхгүй. Үнэмшихгүй бол хайгаад үзэхгүй юу, мөргөөд, залбираад үзээрэй дээ. Мөнгийг эзэмшигч бүхнийг няц гишгэх болно. Мөнгийг хэн ч идэж чаддаггүй, харин бүгдийг идэж чаддагтаа мөнгөний аугаа их хүчин чадал нь оршиж байдаг юм.”
Нэгэн зохиолын маань баатар ийн өгүүлэх ажээ. Би өмнөөс нь юу ч хэлж чадахгүй, дэмий л ээрч, муурч, зүрх чичирэн салагнан сууж байх юм.
Бид хэрвээ өнөөдөр явж буй зам мөрөө эргэж эс харваас яг ийм агуулгатай ертөнц рүү хөл тавьж байгаа шүү. Тэгээд мөнгөний эзэнд оосорлуулсныхаа дараа гасалж гангинаад хэрэггүй юм. Тэр мөнгөний эзэд цаламаа аль хэдийнэ бидний зүг, Монгол Улсын зүг хаячихсан шүү.
Одоо ч мөнгөтэй байгаа цагт бүхнийг болгоно гээд хууль, шударга ёсыг гишгичээд яваа хүмүүсээ бид харж дэмий гаслахаас өөр юу хийж чадаж байгаа билээ? Залуу үе нь бүлэг бүлгээрээ мөнгөтэй л бол бусад нь юу ч биш гэсэн итгэл үнэмшлээр өсөж, хар тамхи, гэмт хэрэг, завхайрал, утга учиргүй зугаа цэнгэлт автаж явааг юу гэх вэ?
-
2017 оны 12 сарын 19
Mонголчууд бид багаасаа л ѳѳр хоорондоо уралдан ѳрсѳлдѳж ѳсчээ. Бага балчир насандаа хүмүүжлээрээ бус хов, гомдлоороо уралдана, дунд сургуульд мэдлэгээрээ бус дүнгээрээ уралдана, их дээд болон мэргэжлийн сургуулиудад ур чадвараараа бус дипломоороо уралдана, ажил дээр гарахаараа чин сэтгэлээрээ бус зусардлаараа уралдана, амьдрал дээр болохоор хэрэгцээгээрээ бус хэрэглээгээрээ уралдана.
-
2017 оны 12 сарын 18
Г.Номуундарь Сант, Орчлон, American болон British, International shcool of Ulaanbaatar зэрэг хөрсөндөө зохицоогүй, хөх тэнгэрээс өндөр төлбөртэй сургуулиуд төдийгүй манайдаа тусгай шахам математикийн 1, гадаад хэлний 23, орос 3-р дунд сургуульд хүүхдээ сургадаг эцэг эхчүүдэд анхаарлын тэмдэг илгээв. 16 настай охиндоо архи согтууруулах ундаатайгаар төрсөн өдрөө тэмдэглэхийг зөвшөөрсөн ээж, аавын асуудал энд бас босч ирж байна.
