зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.09.18
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

“Үхэж” жаргадаг үлгэрээ шинэчлэх цаг болжээ

2018-1-04
0
ЖИРГЭХ

Монгол ардын үлгэр  гайхамшиг. Тийм ч учраас эцэг дээдсээсээ үлгэрээр үр хүүхдээ хүмүүжүүлж ирсэн хэмээн бид гайхуулах дуртай.  Гэвч өнөөгийн хүүхэд багачуудын дунд 270 орчим үлгэр л уншигдаж яригдаж байгааг судлаачид гаргасан байдаг. Тухайн үлгэрүүд нь хүүхдийн анхаарал татах үйл явдал, өрнөл, тод хурц дүрслэл муутайгаас бага насныхан тэр бүр тоодоггүй, сонирхохгүй болоод байна. Иймд бид үлгэрийг шинэчлэн найруулах эсвэл хүүхдийн зохиолчид илүү их хөдөлмөрлөх цаг болсныг нуух юун. Монгол ардын үлгэрт эмэгтэй дүр ховор. Мөн хүүхдийн хайр, уярал төрүүлэм үйл явдал байхгүй нь ийнхүү үлгэрийг шинэчлэх цаг ирсэнийг сануулж байна. Мөн монгол ардын үлгэрүүд хэт их терорист санааг агуулсан нь байдаг. Тухайлбал,  “Алтан мөнгөн шагай” үлгэрт  “Аргай, аргай түг, аавын толгой хага” гэж хэлээд аавыгаа цохиж алаад ээжтэйгээ амар сайхандаа жаргажээ” гэж төгсдөг. Үнэн чанартаа хүү нь аавынхаа амийг егүүтгэж хөнөөх нь гэмт хэрэг биз дээ. Нөгөө утгаараа аавгүй бол хагас өнчирчихөөд ээжтэйгээ амар сайхан жаргах уу. Мөн догшин морины сүүлнээс эхнэрийнхээ гэзгийг холбож чирүүлж алаад амар сайхандаа жаргажээ...гэж төгсдөг үлгэр бий.

 

Ийнхүү элэг бүтэн амьдралаа үрэн таран хийж байж амар сайхандаа жаргаад байдаг цаг үе өнгөрсөн. Түүнийг нь хүлээж авдаг сэтгэхүйтэй хүүхэд ч байхгүй. Яах вэ, монгол түмэн дайчин, эр зоригтой, тулаанч үе удмын хүмүүс. Тиймээс л үр хүүхдээ ялангуяа хөвгүүдээ эр зоригтой өсгөх гэж арван таван толгойтой атгаалжин хар мангасыг даруулж, хорин таван толгойтой хорголжин хар мангасыг ялуулдаг үлгэр туульс их ярьдаг байсан. Энэ нь тухайн үеийн дайчин эрсийг л бэлтгэх үндсэн сэтгэл зүйн сургууль байсан гэж хэлж болно. Өнөөгийн цаг үед бид тэгвэл шинийг хайж, шинийг эрэлхийлж, хүүхдүүдээсээ түрүүлж сэтгэж, зохиож оюун ухааныг нь зөв хөтлөх цаг болсон. Цэцэрлэгийн насны хүүхдүүд яагаад гадны орны хүүхэлдэйн киног шимтэн үзээд байна, тэд яагаад амьтдын тухай үлгэр зохиолд дурлаад байна. Энэ бүхэнд бид буруутай. Яг үнэндээ Монголд хүүхдийн дүр үгүй болоод удаж байна. “Оргүйд орвол” гэдэг шиг байгаа ганц дүр болох Бонго, Можухаасаа хүүхдүүд минь суралцаж байна. Өнөөх дүрүүд маань үлгэр болон ямар нэгэн зохиолын дүр биш шүү дээ. Зүгээр л хүүхдийн нэвтрүүлгийн хөтлөгчид. Тиймээс тэдэнд тогтсон үйл явдал өөрийн гэсэн онцлог чанар байхгүй эрлийз гэж хэлж болно. Энэ бол хамгийн энгийн жишээ. Ийм л болохоор хүүхдүүд компьютер тоглоом, гар утас ашиглах болсон юм. Түүндээ ч донтох болсон. Эцэг эх, багш сурган хүмүүжүүлэгч нар хүүхдийнхээ оюун ухааныг гүйцэж, тэдэндээ зааж сургаж, хүмүүжүүлж чадахаа больсон. Тиймээс өөрсдөө ч мэдэлгүй өөрсдийгөө доромжилсон “Та тавдугаар ангийн хүүхдээс ухаантай юу” гэх мэт телевизийн нэвтрүүлэг хийгээд сууж байна. Нэг үгээр хэлбэл томчууд хүүхдүүдээсээ ичих цаг болжээ. Бид өрсөж сурч, сурвалжилж, бичиж, зохиож хүүхдийнхээ оюун ухааныг зөвөөр хөтлөе.

Хэрэв тэгж чадахгүй бол хүүхдүүдэдээ биднийг удирдах боломж олгоё. Дэлхийн хөгжил хаана ч хүрсэн хүүхдийн суурь боловсрол нэгдүгээрт тавигдах ёстой. Гэвч өнөөдөртөө бид хүүхдийнхээ суурь боловсролыг биш хөрөнгө мөнгийг эн тэргүүнд тавьж байгаа нь өнөөх “ичмээр дамшиг даа” гэдгийн үлгэр болоод байна. Модыг тарих биш ургуулах ёстой байдаг шиг үр хүүхдийнхээ оюунд хог багатай ёс заншил хадгалсан аман зохиол, арвин их монгол хэл, аугаа түүхийг үлдээхсэн. Ингэхийн тулд эн түрүүнд ардын аман зохиол тэр дундаа монгол ардын үлгэрээ шинэчлэн найруулж дахин боловсоруулах нь чухал буй за.    

                                                                                                                                                                               В.Нэргүй

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
BBC: 80 жилийн өмнөх цөмийн дэлбэрэлтийн УЛ МӨР хүн төрөлхтөнд ямар тустай вэ?
"The Beatles"-ийн ард байсан хүн
Гадаад харилцааны ган татлагат гүүр
"Бууж мордох хорвоо"
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (4)

  • Зочин (139.5.216.210)
    Нэгэнт овлогдон ирсэн улгэрийг оорчлоно гэж байхгуй. Зохиолч нар л шинэ Юм бичих хэрэгтэй. Монгол улгэр хоцрогдсон нь унэн. Гун гунзгий утагтай гэж худлаа философдох хэрэггуй.
    2018 оны 01 сарын 05 | Хариулах
  • Зочин (43.228.131.110)
    Монгшолын ард түмний олон зуун жилийн туршид бүтээгдсэн соёлыг чам шиг эргүү мал өөрчлөхгүй за.
    2018 оны 01 сарын 04 | Хариулах
  • үлгэрч (66.181.180.117)
    үлгэрээс сурах зүйл их бий, үлгэрээс санах зүйл их бий, маш сайн магадлан уншаад маргаашийн үлгэрийг сонсоорой. хүү минь
    2018 оны 01 сарын 04 | Хариулах
  • Зочин (43.228.129.229)
    Үлгэр дахин найруулах гэнэ үү. Нэртэйгээр нь Монголчуудын соёлыг устгая гээд биччихгүй. Юу гэж дэмий юм бичээд байгаа амьтан бэ. Үлгэрийнхээ утгыг ч уншиж ойлгохгүй амьтан байх л даа.
    2018 оны 01 сарын 04 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Эмгэнэл
    2 цаг 53 мин
  • Тав хоногийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
    4 цаг 52 мин
  • НИТХ-ын дарга А.Баяраар ахлуулсан авто замын түгжрэлийг бууруулах ажлын хэсгийнхэн Чингэлтэй дүүрэгт ажиллалаа
    5 цаг 16 мин
  • МИАТ: БНСУ руу зорчигчдын анхааралд
    5 цаг 19 мин
  • ХХБ-ны Хуримтлалтай Монгол -2025 аяны 8-р сарын азтай 50 харилцагч тодорлоо
    5 цаг 43 мин
  • П.Наранбаяр: Малчин айлын 70 хүүхэд ХААИС-д үнэгүй суралцаж байна
    5 цаг 46 мин
  • НҮБ-ын цөлжилттэй тэмцэх конвенцын талуудын 17 дугаар бага хуралд дэлхийн 190 гаруй орны 10 мянга орчим төлөөлөгч оролцоно
    6 цаг 3 мин
  • Б.Жавхлан: АМНАТ-ын 20 хувийг орон нутагт нь хуваарилна
    6 цаг 9 мин
  • Төрийн банк олон улсын зах зээлээс 200 сая ам.доллар татан төвлөрүүллээ
    6 цаг 40 мин
  • Эмээлт эко аж үйлдвэрийн паркийн зураг төсөв боловсруулах, шинэчлэх ажлыг хийж байна
    6 цаг 43 мин
  • Ө.Шижир: 320 хүүхдийн сургуулийг 7 жил барьдаг улс манайх л байна
    6 цаг 49 мин
  • П.Сайнзориг: Зарим сайдын хэлж байгааг сонсохоор нүднээс бараг л нулимс гоожих гээд байна
    7 цаг 4 мин
  • МАН-ын Удирдах зөвлөл энэ Бямба гарагт хуралдана
    7 цаг 24 мин
  • Л.Мөнхбаясгалан: Сайд нар гэж ус уудаггүй хүмүүс байдаг юм уу?
    7 цаг 47 мин
  • “What3words” аппликейшн аврах ажиллагааг шуурхай зохион байгуулах ач холбогдолтой
    8 цаг 11 мин
  • Эрчим хүчний гудамжны авто замыг хэсэгчлэн хааж, өргөтгөж шинэчилнэ
    9 цаг 2 мин
  • Улаанбурхан өвчний нийт батлагдсан тохиолдол 13482 болжээ
    9 цаг 34 мин
  • П.Наранбаяр: Сургуулийн барилгын ажил одоог хүртэл дуусаагүйн улмаас хүүхдүүд хохирч байна
    10 цаг 26 мин
  • GenZ-ийн нүдээр улстөрчид #4: ДУУДЛАГА
    11 цаг 23 мин
  • Маргаашаас эхлэн Монгол орон даяар дижитал ертөнц “амилна”
    11 цаг 41 мин
  • “T-ARA”-гийн таны мэдэхгүй байж мэдэх БАРИМТУУД
  • Г.Дамдинням: Уурхайчдын нөр их хөдөлмөрийг үнэгүйдүүлж, салбараа улстөрчдийн золиос болох вий гэдэгт санаа зовниж явдаг
  • Д.Амарбаясгалан: Намрын чуулган нээлтээ хийж, УИХ шинэ бүтцээр ажиллаж эхэллээ
  • Туулсан тэмцэл, тулгарсан өрсөлдөгч ихтэй Т.Тулга гавьяат
  • О.Алтангэрэл: Оюу толгойн гэрээ Монгол Улсад асар их алдагдалтай гэрээ болсон нь тодорхой болчихсон
  • Цаг агаарын аюултай үзэгдлээс сэрэмжлүүлж байна
  • Дорнодын “Элит тауэр”-ын нэг эзэмшигч нь нөгөө эзэмшигчийнхээ найман орон сууцыг өөрт нь мэдэгдэлгүйгээр бусдад худалджээ
  • Цаг агаарын аюултай үзэгдлээс сэрэмжлүүлж байна
  • Геологийн төв лабораторийн уулзварт нүхэн гарц барих ажилд “Хэт Моторс” ХХК газар чөлөөлөлт дээр зөвшилцөхгүй гурван жил болж байна
  • Шахмал түлшийг "Hotula" аппликейшнээр борлуулна
  • “Дулаан гэр-цэвэр агаар 2025” үзэсгэлэн болж байна
  • Ухаалаг камерын тусламжтайгаар татвараа төлөөгүй тээврийн хэрэгслийг илрүүлэн, зөвлөмж хүргүүлж байна
  • Эрчим хүчний сайд Б.Чойжилсүрэнг "Төсвийн хөрөнгөөр хувийн хотхон руугаа дулаан татдаг, өргөтгөдөг" гэв
  • Эмгэнэл
  • Улирлын томуугийн эсрэг дархлаажуулалтад дараах иргэд үнэ төлбөргүй хамрагдах боломжтой
  • GenZ-ийн нүдээр улстөрчид #2: ГАНБААГИЙН ГАЦАА
  • GenZ-ийн нүдээр улстөрчид #1: Сийндүүлсэн Женко
  • Ардчилсан нам Хэнтий аймагт чуулж байна
  • АМРАЛТЫН ӨДӨР: Та амралтаараа юу үзэх вэ?
  • О.Цогтгэрэл: Бид шударга үйл хэргийг, дүрэмдээ үнэнч шударга байхыг эрхэмлэнэ
  • “T-ARA”-гийн таны мэдэхгүй байж мэдэх БАРИМТУУД
  • Туулсан тэмцэл, тулгарсан өрсөлдөгч ихтэй Т.Тулга гавьяат
  • О.Алтангэрэл: Оюу толгойн гэрээ Монгол Улсад асар их алдагдалтай гэрээ болсон нь тодорхой болчихсон
  • Г.Дамдинням: Уурхайчдын нөр их хөдөлмөрийг үнэгүйдүүлж, салбараа улстөрчдийн золиос болох вий гэдэгт санаа зовниж явдаг
  • GenZ-ийн нүдээр улстөрчид #4: ДУУДЛАГА
  • Д.Амарбаясгалан: Намрын чуулган нээлтээ хийж, УИХ шинэ бүтцээр ажиллаж эхэллээ
  • GenZ-ийн нүдээр улстөрчид #2: ГАНБААГИЙН ГАЦАА
  • П.Наранбаяр: Сургуулийн барилгын ажил одоог хүртэл дуусаагүйн улмаас хүүхдүүд хохирч байна
  • Шахмал түлшийг "Hotula" аппликейшнээр борлуулна
  • Улаанбаатарт 15 градус дулаан байна
  • Ханын материалд 1800 айлын орон сууц барих төслийн гүйцэтгэгч шалгарч, батламж гардууллаа
  • Бэлчээрийн ургамлын гарц нийт нутгийн 55 хувьд хэвийн байна
  • Ухаалаг камерын тусламжтайгаар татвараа төлөөгүй тээврийн хэрэгслийг илрүүлэн, зөвлөмж хүргүүлж байна
  • Геологийн төв лабораторийн уулзварт нүхэн гарц барих ажилд “Хэт Моторс” ХХК газар чөлөөлөлт дээр зөвшилцөхгүй гурван жил болж байна
  • “Дулаан гэр-цэвэр агаар 2025” үзэсгэлэн болж байна
  • Ардчилсан нам Хэнтий аймагт чуулж байна
  • О.Цогтгэрэл: Бид шударга үйл хэргийг, дүрэмдээ үнэнч шударга байхыг эрхэмлэнэ
  • Энэ долоо хоногт ордуудын амьдрал хэрхэн өрнөх вэ?
  • GenZ-ийн нүдээр улстөрчид #1: Сийндүүлсэн Женко
  • Г.Занданшатар: 2026 оны төсөв бол данхар төрийг хумьж, сахилга бат, хариуцлагыг чангалж бататгах шинэ алхам
24 баримт
  • Д.Амарбаясгалан: Намрын чуулган нээлтээ хийж, УИХ шинэ бүтцээр ажиллаж эхэллээ
  • “T-ARA”-гийн таны мэдэхгүй байж мэдэх БАРИМТУУД
  • Г.Дамдинням: Уурхайчдын нөр их хөдөлмөрийг үнэгүйдүүлж, салбараа улстөрчдийн золиос болох вий гэдэгт санаа зовниж явдаг
  • Н.Батбаяр: Би хэлмэгдсэн ч шударга ёсны төлөө бууж өгөөгүй
  • Дэлхийн анхны Дархан цаазат уул буюу Богдхан уулын тухай 24 баримт
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК