Тэртээ 1886 оны тавдугаар сарын 1-нд нутгийн ажилчдын эсэргүүцлийн цуглаан жагсаалыг Чикагогийн цагдаа нар тараах гэснээс үүдэн эмх замбараагүй байдал үүссэн юм байна. Ажилчид ажлын өдрийн үргэлжлэх хугацааг найман цаг болгохыг шаардан жагссан нь ийн цуст мөргөлдөөн болж жагсагчдаас олон арван хүн амь насаа алджээ. Хэдийгээр цагдаа нар бүрэн эрхээ хэтрүүлэн гал нээсэн хэдий ч нутгийн хэт даврагчид бас буудаж эмх замбараагүй байдлыг дэвэргэжээ.
Үүнээс хойш гурван жилийн дараа Парист болсон Хоёрдугаар интернационалын конгрессоор тавдугаар сарын 1-нийг Дэлхий дахины ажилчдын эв санааны нэгдлийн өдөр болгон нэрлэж жил бүр тэмдэглэн ажилчид нийгмийн асуудлаар ажил олгогч, эрх баригчдад шаардлага тавин жагсч байхаар шийдвэрлэсэн байна.
Орост энэ өдрийг 1890 онд анх удаа тэмдэглэн жагссан бол 1897 оноос улс төрийн агуулгатай болон өргөн жагсаал болдог болжээ. Улмаар 1917 онд нээлттэй тэмдэглэж орон даяар “Засгийн эрхийг зөвлөлүүдэд”, “Капиталист сайдууд зайл” гэсэн уриа лоозон барин жагссан байна.
Ийн тавдугаар сарын 1-нийг олон оронд Олон улсын хөдөлмөрчдийн эв санааны нэгдлийн өдөр болгон тэмдэглэсээр ирсэн ч социалист системийн орнуудад нийгмийн тогтолцоо, эрх баригчдаа дэмжих баяр болгон тэмдэглэж байж. Энэ өдрийг ажилчид, хөдөлмөрчид өөрсдөө санаачлан нийгмийн байдал, хөдөлмөрийн нөхцөлөө сайжруулах шаардлага тавих биш харин ч эрх баригчид зохион байгуулж, олон нийтийг албадан жагсааж, оролцуулдаг улс төрийн арга хэмжээ болгосон байлаа.
1990-ээд оноос социалист гэгдэх олон оронд нийгмийг өөрчлөн байгуулж энэ баярыг жинхэнэ утгаар нь хөдөлмөрчид эвлэлдэн нэгдэж эрхээ хамгаалах, эрх баригчдад шаардлага тавих тэмцлийн өдөр болгон тэмдэглэх боллоо.
ОХУ-д энэ өдрийг 1997 оноос хойш хаврын, хөдөлмөрийн баяр хэмээн тэмдэглэх болсон байна.
Сэтгэгдэл (2)