зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.09.15
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

П.Баттулга: Шүүгчидтэй холбоотой авлигын индексийн судалгааг хийж байна

2019-6-25
0
ЖИРГЭХ

 

Шүүгчийн томилгооны асуудлаар “Оюуны инноваци” ТББ-ын тэргүүн, хуульч П.Баттулгатай ярилцлаа.

-Шүүгчийн томилгооны асуудал их яригдаж байна. Шүүгчийг томилоход ямар асуудал тулгарч байна вэ?

-Шүүгчийг сонгон шалгаруулах томилгоонд ойлгомжгүй, тодорхой бус асуудлууд олон бий. Мөн шийдвэрлэгдэж байгаа зүйл ч бий. Ялангуяа Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах хуулийн төсөлд Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн бүрэлдэхүүнийг тодорхой зааж тусгаж өгөх. Үүнийг ямар журмаар томилох, тэнд оролцогчдын шүүгч, хуульчдын төлөөллийн тэнцвэртэй байдлыг бүрдүүлэх зэрэг асуудал тусгагдсан. Шүүхийн ерөнхий зөвлөлөөс санал болгосон нэр дэвшигчийг Ерөнхийлөгч батламжлахаас татгалздаг, эсхүл батламжлахгүй гацаах асуудал гарч байсан. Энэ асуудлыг шийдвэрлэх зорилгоор Ерөнхийлөгч Шүүхийн ерөнхий зөвлөлөөс санал болгосон нэр дэвшигчийг 21 хоногийн дотор батламжилна. Хэрэв Үндсэн хуульд заасан шаардлага хангаагүй бол үндэслэлээ олон нийтэд мэдээлэх асуудал төсөлд тусгагдсан. Мөн шүүгчийн сонгон шалгаруулалтын хувьд Үндсэн хуулиар шийдвэрлэх зохимжгүй асуудлыг ердийн хуулиар зохицуулна.

Шүүхийн ерөнхий зөвлөл дэргэдэх Шүүхийн мэргэжлийн хороо гэж байдаг. Уг байгууллага нь нэр дэвшигчдийн мэдлэг, ур чадвар зэрэг олон зүйлийг шалгадаг. Ингээд тодорхой босго давсан нэр дэвшигчдээс Шүүхийн ерөнхий зөвлөл  нэг хүнийг сонгон Ерөнхийлөгчид хүргүүлдэг. Энэ процессод эргэлзээтэй асуудал олон бий.

-Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн гишүүдийн хараат бус байдлын асуудал их яригдаж байна. Энэ талаар та юу гэж боддог вэ?

-Шүүхийн ерөнхий зөвлөл шүүгчийн бие даасан хараат бус байдлыг хангах үндсэн үүрэгтэй. Гэхдээ энэ байгууллага хэдэн хүний бүрэлдэхүүнтэй, хэн, хэнийг томилох асуудлыг тодорхой заагаагүй. Үндсэн хуулиар тодорхой зааж өгсөн тодорхой зохицуулалтгүйн улмаас зөвлөлийн гишүүдийн тоог нь ихэсгэх, бууруулах зэрэг органик хуулиар өөрчлөх боломж байна. Энэ нь эргээд Шүүхийн ерөнхий зөвлөл улстөрчдөөс хараат бус ажиллах нөхцөл нь хангагдахгүй байх асуудал үүсгэдэг. Харин Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах төслөөр гурван шатны шүүхээс тав, УИХ-аас тав, таван шүүгч, таван хууль зүйн өндөр мэргэшилтэй хүн байна. Үүнийг УИХ-ын чуулганы хуралдаан оролцсон гишүүдийн гуравны хоёр нь дэмжсэн тохиолдолд томилно гэсэн заалт оруулсан. Энэ магадгүй батлагдвал, Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн бие даасан хараат бус байдал хангагдах гол нөхцөл бүрдэх болов уу.

-Шүүгчид шударга шийдвэр гаргахад тулгамдаж байгаа ямар асуудал байна вэ?

-Шүүгчид хараат бус ажил үүргээ явуулахад олон хүчин зүйл нөлөөлнө. Тухайлбал, томилогдсоныхоо дараа ямар нэгэн байдал буюу хууль бусаар албан тушаалаасаа чөлөөлөгддөггүй байх, бүрэн эрхийн баталгаа эсхүл өөр шүүхэд сэлгэн томилох нөхцөл, журам нь тодорхой байх. Түүнчлэн цалин, хөлс зэрэг асуудал байна. Мөн өөрийн дэд бүтэц, орон сууц зэрэг олон хүчин зүйл шүүгчийн хараат бус байдлыг бүрдүүлнэ. Одоогийн байдлаар гаднын улстөрчдийн нөлөөллийн асуудал ялангуяа, сүүлийн үед сошиалаар тархаж байгаа олон нийтийн нөлөөллийн асуудал их яригдаж байна. Нөгөөтэйгүүр, 2013 оны Шүүхийн бүтэц, зохион байгуулалтын өөрчлөлтөөр 13 шүүгчийн асуудлыг томилоогүй орхигдуулсан асуудал, ажлаас нь чөлөөлсөн, өөрийнх нь зөвшөөрөлгүй хөдөө орон нутгийн шүүхэд томилсон гээд олон асуудал байна. Хамгийн сүүлд Шүүгчийн эрх зүйн байдлын тухай хуульд Үндэсний аюулгүй байдлыг зөвлөмж гарсан бол шүүгчийн бүрэн эрхийг түдгэлзүүлнэ гэдэг заалт нэмэлт, өөрчлөлт орсон. Энэ нь шүүгчийн хараат бус бие дааж ажиллахад эрсдэлд оруулах хүчин зүйл юм.

-2015 онд Нээлттэй нийгэм форумаас Шүүгчдийн хараат бус байдлын судалгаа хийсэн. Энд шүүгчид хараат бус ажиллаж чадахгүй байгааг судалгаанд оролцсон ихэнх хуульчид хэлсэн байсан. Мөн өнгөрсөн онд шүүхийн байгууллага авлигын индексээрээ тэргүүлсэн судалгаа гарсан. Тэгэхээр та судлаач хүний хувьд уг асуудлыг засч сайжруулах ямар гарц шийдэл байна гэж харж байна вэ?

-АТГ шүүх байгууллага авлигад идэгдсэн байгууллагаар тодорсон талаар олон нийтэд зарласан. Гэхдээ ямар судалгаан дээр яаж үндэслэсэн тодорхой биш. “Оюуны инноваци” төрийн бус байгууллагаас энэ жил Монгол дахь шүүхийн авлигын асуудлыг судалсан судалгааг хийж байна. Энэ талаар өмнө нь дагнаж хийсэн судалгаа огт байдаггүй. Авлига гэдэг нь зөвхөн мөнгө өгч, авалцах асуудал биш. Авлига өгч болох эрсдэл, ашиг сонирхлын зөрчил үүсч болох эрсдэл зэргийг нарийн тооцож гаргаж ирнэ. Манай байгууллагын хувьд судалгааны ажлаа эхлүүлээд явж байна. Үр дүн ирэх арваннэгдүгээр сард гарна гэж төлөвлөж байна.

-Шүүгч нарыг голчлон ямар шалтгаанаар ажил үүргээс нь чөлөөлж байна вэ?

-Авлига авч, гэмт хэрэг үйлдэн чөлөөлөгдөж байгаа шүүгч байхгүй. Олон нийтийн зүгээс авлига авсан зэрэг асуудал яригддаг боловч энэ нь нотлох баримттай биш. Хэдхэн хоногийн өмнө хоёр шүүгчийн бүрэн эрхийг түдгэлзүүлж, АТГ дээр шалгагдаж байгаа юм шиг зүйл сонсогдсон. 2016-2018 онд авч үзэхэд зүй бусаар чөлөөлөгдсөн асуудал байхгүй. 2013, 2014 оны үед шүүхийн бүтэц зохион байгуулалтыг шинэчлэх үед чөлөөлөгдсөн шүүгч нарын асуудал одоог хүртэл шийдэгдээгүй байна.

-Үндэслэлгүй хөрөнгөжсөн зургаан шүүгчийн асуудал прокурор дээр очоод гацсан. Энэ талаар мэдээлэл байна уу?

-Энэ талаар мэдээлэл байхгүй байна. Бүрэн эрх нь түдгэлзсэн асуудал гараагүй. Ийм асуудал гараад хэрэг нь яасан эсэх нь мэдэгдэхгүй байгаад байна.

-Ер нь шүүгчийг Ерөнхийлөгч томилох нь зөв юм уу?

-Бусад улсын хувьд ч төрийн тэргүүн нь томилдог жишиг байна. Ерөнхийлөгч томилно гэдэг нь хүлээн зөвшөөрөгдөх чанарыг нь илүү хангаж байна гэсэн үг. Ерөнхийлөгч томилно гэдэг нь захирна гэсэн үг биш.

-Тэгвэл Ерөнхийлөгч томилгоо хийснээс болж хуульчдын хараат бус байдал бий болж байна гэдэг асуудал яригддаг шүү дээ?

-Бодит байдал дээр Ерөнхийлөгч томилох эрхтэй шиг ээ татгалзах ч эрхтэй шүү дээ. Эрхээ хэрэгжүүлсэн хэрнээ татгалзахдаа ямар нэгэн үндэслэл заахгүй байгаагаас болж Үндсэн хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийн төсөлд Шүүхийн ерөнхий зөвлөлөөс санал болгосон нэр дэвшигчийг 21 хоногийн дотор батламжилна гэж заасан.

-Үе үеийн Ерөнхийлөгч шүүгчийг томилохоос татгалзсан хэчнээн тохиолдол байсан юм бол?

-П.Очирбат Ерөнхийлөгчийн үед шүүгчийг томилохоос татгалзсан тохиолдол гараагүй. Харин Н.Багабанди Ерөнхийлөгчийн үед ганц нэг тохиолдол гарсан. 2015 онд хийсэн судалгаагаар Ерөнхийлөгч батламжилахаас татгалзсан 20 гаруй тохиолдол байсан. Одоогийн Ерөнхийлөгч ч гэсэн 2-3 шүүгчийн томилохоос татгалзсан.

 

Б.Лхам

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
Улсын төсөвт их хэмжээний хохирол учруулсан, мөнгө угаасан гэх хэргийг шүүхэд шилжүүлжээ
Улсын дугааргүй тээврийн хэрэгсэлтэй холбоотой 72 зөрчлийг илрүүлжээ
Олон хүнд онц хэмжээний хохирол учруулсан Д.Отгонбаярыг ЭРЭН СУРВАЛЖИЛЖ байна
“Говь” ХК-ийн Гүйцэтгэх захирал Б.Амарсайханы гадаад паспортыг хүчингүй болгожээ
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (1)

  • Зочин (103.229.123.207)
    ямар ч тэнэг Шүүгч би авилага авах гэж байна, авч байна, авсан гэж хэлэхгүй тийм зүйл энэ ертөнц дээр ч байхгүй. өнөөгийн сэтгэхүйтэй нийгэмд Шүүгчийн өмнө 2 сонголт байх хэрэгтэй тэр нь хуульчлагдсан байх Үүнд: 1 рт Шударга шийдвэр гаргаад авч байгаа цалиндаа сэтгэл хангалуун амьдарлаа авч явах, 2 рт Шударга бус шийдвэр гаргаад ажил ч үгүй амьдрал ч үгүй болох гэсэн сонголтын өмнө байж байэ өнөөгийн шүүгчид шударга ажиллана. Тэрнээс биш гадаад орны тэр туршлага ийм тийм гээд 274 жил өнгөрлөө улсааа худалдаж идэхэд ч бэлэн байгааг шүүгч нар үгээрээ биш үйлдлээрээ харуулсан шүү лээ.
    2019 оны 06 сарын 25 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Үе үеийн парламентын тэргүүн нар “Хуралдай” зөвлөлдөх танхимын уулзалтад оролцлоо
    23 мин
  • Цаг агаарын аюултай үзэгдлээс сэрэмжлүүлж байна
    30 мин
  • Г.Занданшатар: 2026 оны төсөв бол данхар төрийг хумьж, сахилга бат, хариуцлагыг чангалж бататгах шинэ алхам
    50 мин
  • Азийн эмэгтэй парламентчид Монгол Улсад чуулж байна
    58 мин
  • Бэлчээрийн ургамлын гарц нийт нутгийн 55 хувьд хэвийн байна
    1 цаг 43 мин
  • Ханын материалд 1800 айлын орон сууц барих төслийн гүйцэтгэгч шалгарч, батламж гардууллаа
    2 цаг 25 мин
  • “Татар” уран сайхны киноны тасалбарын урьдчилсан захиалга эхэллээ
    3 цаг 28 мин
  • GenZ-ийн нүдээр улстөрчид #1: Сийндүүлсэн Женко
    4 цаг 8 мин
  • А.Ариунзаяа: УИХ-ын 58 дугаар тогтоолыг баталсан нь Монгол Улсаа хорлосон зүйл огт биш
    4 цаг 14 мин
  • О.Алтангэрэл: Нүүрсээ тогтвортой борлуулах боломж гэж үзэн УИХ-ын 58 дугаар тогтоолыг дэмжсэн
    4 цаг 21 мин
  • Л.Мөнхбаясгалан: УИХ-ын 58 дугаар тогтоолын эсрэг байр суурьтай байсан
    4 цаг 32 мин
  • Арав хоногийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
    4 цаг 51 мин
  • Д.Амарбаясгалан: Намрын чуулган нээлтээ хийж, УИХ шинэ бүтцээр ажиллаж эхэллээ
    5 цаг 33 мин
  • Өнөөдөр хийгдэх цахилгаан засварын хуваарь
    5 цаг 58 мин
  • С.Ганбаатар: Надад нэг л гэм буруу байгаа
    5 цаг 58 мин
  • Энэ сарын 17-ний өдрөөс эхлэн дугаарын хязгаарлалт үйлчлэхгүй
    6 цаг 25 мин
  • Онцгойнхон долоон иргэний амь насыг авран хамгаалжээ
    6 цаг 32 мин
  • УИХ-ын гишүүн Х.Тэмүүжингийн тун ойрын хоёр найзыг АТГ саатуулжээ
    6 цаг 38 мин
  • Нийслэлийн хэмжээнд 274 цэгт шахмал түлш борлуулж эхэллээ
    6 цаг 39 мин
  • Н.Ганибал: Өнгөрсөн найман жилийн хугацаа бол Монголын ардчилалд тодорхой орон зай, үзэл санааны өөрчлөлт дутагдсан он жилүүд байсан
    6 цаг 46 мин
  • “T-ARA”-гийн таны мэдэхгүй байж мэдэх БАРИМТУУД
  • Дэлхийн анхны Дархан цаазат уул буюу Богдхан уулын тухай 24 баримт
  • Хэт нимгэн, уйтгар төрүүлэхгүй "iPhone 17 Air" загварын тухай бидний мэдэх ёстой зүйлс
  • Н.Батбаяр: Би хэлмэгдсэн ч шударга ёсны төлөө бууж өгөөгүй
  • БАРИМТ: Богдхан уулын тэнгэрийг тайх ёслолын үеэр дагах дэг журам, ЦЭЭРЛЭХ үйл
  • Г.Дамдинням: Уурхайчдын нөр их хөдөлмөрийг үнэгүйдүүлж, салбараа улстөрчдийн золиос болох вий гэдэгт санаа зовниж явдаг
  • Б.Батбаатар сайд төрийн яамыг төрлийнхөө хүмүүсээр дүүргэх нь ээ... 
  • Туулсан тэмцэл, тулгарсан өрсөлдөгч ихтэй Т.Тулга гавьяат
  • П.Наранбаяр: Сурах бичгээр бүрэн хангаж байгаа
  • ТАНИЛЦ: Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын зөвлөхүүд
  • Байгалийн дурсгалт газруудын хилийн заагийг тогтоосноор хамгааллын менежментийг хэрэгжүүлэх боломж бүрдэнэ
  • Цаг агаарын аюултай үзэгдлээс сэрэмжлүүлж байна
  • ФОТО: Төрийн соёрхолт, Ардын зураач Ү.Ядамсүрэнгийн 120 жилийн ойг угтан “Урлахуйн өв” үзэсгэлэн...
  • Улсын төсөвт их хэмжээний хохирол учруулсан, мөнгө угаасан гэх хэргийг шүүхэд шилжүүлжээ
  • Ө.Шижир: МАН-ынхан зарлаж байгаад хулгай хийдэг болох нь ээ, монголчууд та бүхэнд хариуг чинь барина аа
  • Танилц: Засгийн газрын хуралдаанаар гаргасан шийдвэрүүд
  • Реппер FAT JOE тайзны ард 30 сая төгрөгийн зоогтой ширээнд тухална
  • М.Цэрэндаш: Энэ асуудлыг улс төрийн зорилгоор ашиглаж байгаад харамсаж байна
  • Мэргэжлийн байгууллагуудын төлөөлөл хагас коксоор хийсэн шахмал түлшний үйлдвэрт ажиллалаа
  • Төмөрлөгийн үйлдвэр байгуулах төслийн судсыг атгаж байсан ГОЛ ХҮН шүүхээс том болсон уу?
  • “T-ARA”-гийн таны мэдэхгүй байж мэдэх БАРИМТУУД
  • Дэлхийн анхны Дархан цаазат уул буюу Богдхан уулын тухай 24 баримт
  • Туулсан тэмцэл, тулгарсан өрсөлдөгч ихтэй Т.Тулга гавьяат
  • Мэргэжлийн байгууллагуудын төлөөлөл хагас коксоор хийсэн шахмал түлшний үйлдвэрт ажиллалаа
  • Н.Батбаяр: Би хэлмэгдсэн ч шударга ёсны төлөө бууж өгөөгүй
  • Байгалийн дурсгалт газруудын хилийн заагийг тогтоосноор хамгааллын менежментийг хэрэгжүүлэх боломж бүрдэнэ
  • Б.Батбаатар сайд төрийн яамыг төрлийнхөө хүмүүсээр дүүргэх нь ээ... 
  • Т.Ням-Очир: Сурах бичгийг сурагчдад олгохдоо сугалаа сугалуулж яасан ч болохгүй
  • Төмөрлөгийн үйлдвэр байгуулах төслийн судсыг атгаж байсан ГОЛ ХҮН шүүхээс том болсон уу?
  • ФОТО: Төрийн соёрхолт, Ардын зураач Ү.Ядамсүрэнгийн 120 жилийн ойг угтан “Урлахуйн өв” үзэсгэлэн...
  • Улсын хэмжээнд анхны Лаг хатааж шатаах үйлдвэрийг 2025-2027 онд барина
  • А.Амартүвшин: Зам дагуу түлш борлуулахгүй, түүхий нүүрсийг Улаанбаатарт огт нэвтрүүлэхгүй
  • П.Наранбаяр: Сурах бичгээр бүрэн хангаж байгаа
  • Ард түмний нийтлэг эрх ашиг дээр бид нэгдэж чаддаг байсан
  • Б.Чойжилсүрэн: Нар болон салхиар цэнэглэдэг станцад хөрөнгө оруулагч олдохгүй байна
  • Ө.Шижир: МАН-ынхан зарлаж байгаад хулгай хийдэг болох нь ээ, монголчууд та бүхэнд хариуг чинь барина аа
  • Г.Дамдинням: Уурхайчдын нөр их хөдөлмөрийг үнэгүйдүүлж, салбараа улстөрчдийн золиос болох вий гэдэгт санаа зовниж явдаг
  • Хэт нимгэн, уйтгар төрүүлэхгүй "iPhone 17 Air" загварын тухай бидний мэдэх ёстой зүйлс
  • ТӨСӨВ 2026: Нийгмийн халамжийн хөнгөлөлт, тусламж, үйлчилгээнд 2 их наяд төгрөгийг зарцуулна
  • ТАНИЛЦ: Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын зөвлөхүүд
24 баримт
  • Д.Амарбаясгалан: Намрын чуулган нээлтээ хийж, УИХ шинэ бүтцээр ажиллаж эхэллээ
  • “T-ARA”-гийн таны мэдэхгүй байж мэдэх БАРИМТУУД
  • Г.Дамдинням: Уурхайчдын нөр их хөдөлмөрийг үнэгүйдүүлж, салбараа улстөрчдийн золиос болох вий гэдэгт санаа зовниж явдаг
  • Н.Батбаяр: Би хэлмэгдсэн ч шударга ёсны төлөө бууж өгөөгүй
  • Дэлхийн анхны Дархан цаазат уул буюу Богдхан уулын тухай 24 баримт
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК