Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хороо болон Төсвийн байнгын хорооны хамтарсан хуралдаан 2013 оны 4 дүгээр сарын 16-ны өдрийн 9:00 цагт Төрийн ордны “А” танхимд болов. Хуралдааныг Улсын Их Хурлын гишүүн, Төсвийн байнгын хорооны дарга Ц.Даваасүрэн удирдав.

Байнгын хороодын хамтарсан хуралдаанаас гаргасан мэдэгдлийн дагуу Улсын Их Хурлын гишүүн, Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд Л.Гантөмөр Сургалтын төрийн сангийн төсвийн хөрөнгийн зарцуулалт, гадаадад суралцагчдын зээл, түүний эргэн төлөлтийн талаарх мэдээллийг хийв.Хуралдаанд Боловсрол, шинжлэх ухааны яамны холбогдох албан тушаалтан, мэргэжилтнүүд оролцож, хуралдаанд оролцсон Улсын Их Хурлын гишүүдийн асуултанд хариулт өглөө.

Хуралдаанд оролцсон гишүүд Сургалтын төрийн сангийн зээл болон тэтгэлгээр гадаадын өндөр хөгжилтэй орнуудын их, дээд сургуулиудад суралцаж, эх орондоо мэргэжилтэй боловсон хүчин бэлтгэж байгаа нь улс орны нийгэм, эдийн засаг, боловсрол, хүний хөгжилд оруулж буй томоохон оюуны хөрөнгө оруулалт гэж дүгнээд гадаадад төрийн тэтгэлэг, зээлээр суралцаж ирээд тэдний хэд нь эх орондоо тогтвор суурьшилтай, үр бүтээлтэй ажиллаж байгаа болон зээлийн авлагаа төлсөн эсэхийг асууж сонирхов.

Улсын Их Хурлын гишүүн Ж.Батсуурь хөдөлмөр, нийгмийн зөвшлийн гурван талт гэрээний дагуу хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг 192 мянган төгрөг болгон шинэчилэн тогтоосон. Иймээс хуулийн дагуу их, дээд сургуулиудын оюутнуудад олгож байгаа тэтгэлгийн хэмжээг нэмэгдүүлэх талаар асуув. Яамны удирдлага хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээ нэмэгдсэнтэй холбогдуулан оюутны тэтгэлгийн хэмжээг нэмэгдүүлэх саналаа Сангийн яаманд шийдвэрлүүлэхээр хүргүүлсэн гэлээ.

Боловсрол, шинжлэх ухааны яам гадаадын их, дээд сургуулиудад Төрийн сургалтын сангийн зээлээр суралцах мэргэжлийн нэрсийн жагсаалтыг гаргаж, цаашид нийгэм, эдийн засаг, бизнесийн удирдлага, менежментын чиглэлээр суралцах квотыг багасгаж, инженер, технологийн буюу нарийн мэргэжлийн чиглэлээр мэргэжил эзэмшүүлэхэд анхаарч ажиллана гэдгээ илэрхийлэв. Яам инженерын чиглэлээр суралцах 30 хувийг квотыг зарлахад ердөө л 23 хүн оролцож байна. Яам их, дээд сургуулиудад мэдээллийг нээлттэй, ил тод түгээх ажлыг зохион байгуулахаас гадна “Зээлийн мэдээллийн сан” байгуулж зээлээ эргэн төлөхгүй байгаа зээлээр суралцагчдийн нэрсийн жагсаалтыг вэбсайтад тавихаар шийдвэрлэсэн байна.

Сургуулиа төгсөөд зээлийн авлагаа төлөөгүй буюу эх орондоо эргэн ажиллахгүй байгаа иргэдийн ихэнх нь 1997-2003 онд барьцаагүй зээлд хамрагдсан хүмүүс байдаг байна. Гишүүдээс гаргасан саналыг тоймловол:

Улсын Их Хурлын Л.Эрдэнэчимэг хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн багш нарыг гадаадад суралцуулах 50 хувийн квотыг журамд тусгах, манай улсад шинээр багш бэлтгэх нөөц бололцоо байгаа эсэх, Улсын Их Хурлын гишүүн А.Тлейхан гадаадад сургуульд суралцаж төгсөөд эх орондоо эргэж ирээгүй, төрийн сургалтын сангийн зээлийн авлагаа төлөөгүй иргэдийг эргүүлэн төлүүлэх болон гадаадын их, дээд сургуулиудад ямар шалгуур үзүүлэлтээр суралцуулж байгааг тодруулав.

Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд Л.Гантөмөр Боловсролын их сургууль дээр энэ жилээс эхлэн 25 оюутантай хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн багш нарыг бэлтгэх тусгай анги нээсэн бөгөөд багш нарыг бэлтгэх, давтан сургах асуудлыг БНСУ, БНХАУ-ын боловсролын сайд нартай уулзах үеэр санал тавьж гэрээ хэлэлцээр байгуулсан тухайгаа онцлов. Сургалтын төрийн сангийн зээлээр гадаадын их, дээд сургуулиудад хөгжлийн бэрхшээлтэй гурван хүн суралцаж байгаа юм байна. Тэтгэлгээр суралцах гадаадын их, дээд сургуулиудын нэрсийн жагсаалт 50 байсныг 100 болгох санал гаргасан, олон улсын олимпиадад амжилттай дүн үзүүлсэн сурагчдыг төрийн тэтгэлгээр суралцуулах гэхээр тэдний англи хэлний мэдлэг шаардлага хангалтгүй байдаг, тийм ч учраас их, дээд сургуулиудын голч дүн сайтай, шилдэг, авъяастай оюутнуудыг нэгтгэн тусгай бэлтгэл ангийг бий болгон тэдэнд англи хэлний тусгай сургалт явуулах санал санаачлага ч бий гэлээ.

Хуралдаанд оролцсон гишүүд яамдуудаас захиалга авч, гадаадын өндөр хөгжилтэй орнуудад магистр, докторантурт ажилтнаа сургачихаад төгсөөд ирэхээр нь ажилд авдаггүй, мөн түүнчлэн залуу боловсон хүчин ажлын байртай болж, зээлээ төлөх гэхээр боломж тэр болгон олдохгүй байна. Байгууллагадаа тогтвор суурьшилтай ажиллах, төлөвшсөн, ёс суртахуунтай хүнийг сургах зарчмыг баримтлахыг чухалчилж байв. Улсын Их Хурлын гишүүн А.Бакей 2012 онд Сургалтын төрийн сангийн санхүүжилт бараг 10 дахин нэмэгдсэн нь сонгуулийн жилтэй холбоотой эсэх, өндөр хөгжилтэй орнуудад суралцаад эх орондоо тэр болгон ажиллахгүй байна, тэднийг татах ямар механизм байгаа эсэхийг тодруулав. Урьд нь гадаадад магистр, докторантурт суралцах яамдын ажилтнуудаас нэгдсэн журмаар сонгон шалгаруулалт явуулдаг байсан, үүнийг болиулж яамд өөрсдөө захиалгаа өгч хүнээ сургах хэлбэрт шилжсэн учир дутагдалтай байгааг онцлон дурдлаа.

Хуралдааны үеэр гишүүдээс гаргасан саналыг нэгтгэн дүгнэж, Сургалтын төрийн сангийн төсвийн хөрөнгийн зарцуулалт, гадаадад суралцагчдын зээл, түүний эргэн төлөлт болон дээд боловсролын талаар Байнгын хороод хамтран тогтоол гаргаж, Засгийн газарт үүрэг, чиглэл өгөх саналын хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх нь дэмжлээ.