Эрүүл мэндийн яам хуулийн хүрээнд улсын хэмжээнд үйл ажиллагаа явуулж буй бүх өрхийн эмнэлэгт тус бүр найман сая 50 мянган төгрөгийн санхүүжилт хийх шийдвэрийг гаргажээ. Санхүүжилтийг нэмэгдүүлсэн нь өрхийн эмнэлгийн үйл ажиллагааг дэмжих,тэнд ажиллагсдын орлогыг нэмэгдүүлэх зорилготой юм байна. Өөрөөр хэлбэл, ээлжинд эмнэлгийн байгууллагууд улсын төсөв болон үйл ажиллагааны орлогоо бие даан захиран зарцуулах боломжийг бүрдүүлээд байгаа ба цаашид өрхийн эмнэлгийн төвүүд өдрийн эмчилгээ хийх, гэрээр явж эмнэлгийн тусламж үйлчилгээ үзүүлэн энэхүү үйл ажиллагааныхаа зардлыг эрүүл мэндийн даатгалын сангаас авах боломжтой болгож байгаа аж. Энэ онд өрхийн эрүүл мэндийн төвийн санхүүжилт анх удаа 10-15 сая төгрөгөөр нэмэгдсэнтэй холбогдуулж, оны эцэст ажлын гэрээг дүгнэхдээ даатгалаас санхүүжих чадамжийг харгалзах зөвлөмжийг Нийслэлийн эрүүл мэндийн газарт өгөх ажээ. Түүнчлэн үйл ажиллагаагаа явуулж чадахгүйд хүрсэн өрхийн эмнэлгийн эмч ажилтнуудыг улсын эмнэлэгт шилжүүлж, өөр менежментийг багийг Өрхийн эрүүл мэндийн төвд ажиллуулах боломжтой болжээ.

Зочид буудлын зэрэглэл тогтоох улсын комисс өнгөрсөн оны 10, 11 дүгээр сард Улаанбаатар хот, Баянхонгор, Дархан-Уул, Өмнөговь, Хэнтий, Өвөрхангай аймагт үйл ажиллагаа явуулж буй зочид буудлуудтай танилцсан бөгөөд нийслэлээс зэрэглэлийн хүсэлт тавьсан 14 аж ахуйн нэгжээс 12-т, орон нутгаас хүсэлт ирүүлсэн зургаан зочид буудлаас тавд нь зэрэглэл тогтоохоор ажиллаж, есөн зочид буудалд одны зэрэглэлийн батламж гардуулжээ. Дашрамд тэмдэглэхэд, өнөөдрийн байдлаар Монгол Улсад олон улсын сүлжээ болон дотоодын хөрөнгө оруулалттай 532 зочид буудал үйл ажиллагаа явуулж буйгаас 70 зочид буудал II-V одны шаардлага хангаж, зэрэглэлээ баталгаажуулаад байна.

Монгол Улс болон ОХУ-ын Засгийн газар хооронд хийсэн хэлэлцээрийн дүнд дутагдалтай байгаа 51 мянган тонн тэжээлийг оруулж ирэн, малчдад түгээхээр болжээ. Нийтдээ 40 тэрбум төгрөгийн үнэ бүхий тэжээлийг 34 аж ахуйн нэгжээр дамжуулан орон нутагт хүргэх, борлуулах ажил оноос өмнө эхэлсэн. Аж ахуйн нэгжүүд борлуулах аймгаас хамааран тухайн аймгийн бүх суманд дунджаар нэг тонн хивгийг 334000-480000, хорголжин тэжээлийг 344000-517700, овьёосыг 400000-537700, арвайг 410000-440000 төгрөгөөр тус тус худалдаалж байгаа ба гааль болон НӨАТ-аас чөлөөлөх хууль хэрэгжсэнээр өвс, тэжээл малчдын гарт хямд үнээр худалдаалагдах боломж бүрджээ. Тухайлбал 25 кг хивэг 9800 орчим, 40 кг хорголжин 17200 орчим төгрөгөөр тус тус зарагдахаар байгаа юм. Эх сурвалжийн хэлснээр, өнөөдрийн байдлаар 1947.8 тонн хивэг, 1324.1 тонн хорголжин, 21.2 тонн тэжээлийн бэлдмэл импортоор орж ирээд байгаа бөгөөд ХХААХҮ-ийн яамтай “Бодлогын гэрээ” байгуулсан есөн аж ахуй нэгж нийтдээ 1248.2 тонн хивэг, 761.9 тонн хорголжин тэжээлийг импортоор оруулж ирэн Баян-Өлгий, Увс, Баянхонгор, Архангай, Өвөрхангай, Сэлэнгэ, Дархан-Уул аймгийн малчдад хүргэн, худалдаалж байна.

1. Монголын нууц товчоонд тэмдэглэснээр «12-р зууны хоёрдугаар хагаст Хэрэйд аймгийн удирдагч Ван ханыөргөө нь Туулын хар шугуй гэдэг газар байв» гэж тэмдэглэсэн нь одоогийн Улаанбаатар хот оршиж буй хөндийг гэж судлаачид таамагладаг.
2. Өнөөгийн Улаанбаатар хотыг өндөр Богдын өргөө Шар бүсийн орд нэрээр XI жарны шарагчин туулай жил буюу 1639 онд үүсгэн байгуулжээ.
3. “Шар бүсийн хот” хөгжин хөгжсөөр Хутагтын өргөө, Их хүрээ, Номын их хүрээ гэх мэт нэртэйгээр 1778 онд Хан уулын ар, Хатан Туулын сав, Алтан тэвшийн хөндийд Сэлбийн хүн чулууны хонхорт ирж бууснаас хойш бүр мөсөн суурьшсан байна.
4. Хэдийвээр Хүрээ 1639 онд сууриа тавьсан боловч Монгол төрийн гал голомтыг онголон хадгалж байсныг онцлох нь зүйтэй юм.
5. 1911 онд хаант Монгол улсын нийслэл Хүрээ хэмээх болов.
6. 1924 оноос их хүрээ улсын нийслэл хэмээгдэн Улаанбаатар хот хэмээн нэрийдэв.
7. 1932 захын шар дэлгүүрээс хойхно 1919-1920 оны үед хятад хүүхнүүдтэй эмсийн хүрээлэн байжээ.
8. 1915 оны үед хүрээний есөн гудамжинд нийт 217 үйлдвэр үйлчилгээний жижиг газар ажиллаж байсан ба 495 хүн ажиллаж байжээ.
9. 1930-аад онд Намын төв хороо засгийн газрын байрны баруун талд зэрэгцүүлэн барьсан хоёр давхар байшинд Монголын хувьсгалт залуучуудын эвлэлийн төв хороо голлон байрлаж байв.
10. 1935 оны тавдугаар сарын дөрвөнд нэгэн их барилгын суурийг зэрэгцүүлэн тавьсан нь 1936 оны нэгдүгээр сард ашиглалтанд орж, энд МАХН-ын төв хороо, МХЗЭ-ийн төв үйлдвэрчний эвлэлийн, хотын нам, эвлэл, үйлдвэрчний байгууллагууд байрлажээ.
11. Энэ барилгыг 60000 төгрөгөөр барьсан гэдэг.
12. Монгол бөхийн өргөөний зүүхэнтэй, өдгөө нийслэлийн музей байгаа байшинг 1905 онд Цогтбадамжав гэгч бариулжээ.
13. Чойжин ламын музейгээс зүүнтээ орших Улс төрийн хилс хэрэгт хэлмэгдэгсдийн музейн байшинг өндөр Жанрайсигийн дуганыг ашиглалтанд оруулсны дара илүүдэл материалыг ашиглан 1920-оод оны сүүлээр германы архитектурын зураг төслөөр бариулав.
14. Улаанбаатар хот Монгол улсын төв хэсэгт хуучнаар Алтан тэвшийн хөндий, өнөөгийнхөөр Туул-Сэлбийн бэлчир хөндийд, далайн түвшнээс дээш 1300-1350 метр өндөрт Богд хан, Сонгино хайрхан, Чингэлтэй, Баянзүрх дөрвөн уулаар хүрээлэгдэн оршдог.
15. Улаанбаатар хот нь Хэнтийн нурууны урд үзүүр болох Баянзүрх, Богд хан, Сонгино хайрхан, Чингэлтэй хайрхан уулсаар зүүн, урд, баруун, хойд талаараа тус тус хүрээлэгдсэн бөгөөд Туул, Сэлбэ голуудын бэлчир хөндийд байрладаг.
16. Дунджаар далайн түвшнээс дээш 1351 м өндөрт оршдог. Нийт 4,704.4 км2 нутагтай.
17. 1947 оны долоодугаар сарын найманд бүрэн цардаж тохижуулсан Сүхбаатарын талбайн үйл ажиллагааг нээх ёслолыг хийжээ.
18. Сүхбаатарын талбайг тохижуулах ажлыг маршал Х.Чойбалсан гардан удирдаж, эргэн тойрных нь хэмжээг зааж өгсний дээр энэ талбайн хойморт төрийнхөө шинэ ордныг бариулжээ.
19. Одоогийн Сүхбаатарын талбай буюу одоогийн Үйлдвэрчний эвлэлийн төв зөвлөлийн байр байгаа дээр Түшээт ханыхны хог нэртэй овоолсон хог байсан нь хамгийн том хогийн цэг байжээ.
20. Улаанбаатар нь улсын нийслэл бөгөөд Монгол Улсын цорын ганц саятан хот.
21. Улаанбаатар нь маш өндөр газарт, харьцангуй өндөр өргөрөгт, ямар ч эргээс хэдэн зуун километр зайтай оршдог зэрэг шалтгаанаас болж дэлхийн хамгийн хүйтэн нийслэлд тооцогддог.
22. Нийслэл хотын хүн амын 67 хувийг 35-аас доош насны залуучууд эзэлдэг бөгөөд үүнээс 30 хувь нь 16-аас доош насны хүүхдүүд байна.
23. Улаанбаатар хотод 70 гаруй соёл урлагийн байгууллага олон нийтэд үйлчилж байна.
24. Хотын гол онцлог нь үндэсний хамгийн их үйлдвэрлэл үйлчилгээ төвлөрсөн бүс бөгөөд одоогоор 40000 орчим том жижиг компаниуд Монгол улсын Дотоодын нийт бүтээгдэхүүний 46 хувийг үйлдвэрлэж байна.


1. Монголын нууц товчоонд тэмдэглэснээр «12-р зууны хоёрдугаар хагаст Хэрэйд аймгийн удирдагч Ван ханыөргөө нь Туулын хар шугуй гэдэг газар байв» гэж тэмдэглэсэн нь одоогийн Улаанбаатар хот оршиж буй хөндийг гэж судлаачид таамагладаг.
2. Өнөөгийн Улаанбаатар хотыг өндөр Богдын өргөө Шар бүсийн орд нэрээр XI жарны шарагчин туулай жил буюу 1639 онд үүсгэн байгуулжээ.
3. “Шар бүсийн хот” хөгжин хөгжсөөр Хутагтын өргөө, Их хүрээ, Номын их хүрээ гэх мэт нэртэйгээр 1778 онд Хан уулын ар, Хатан Туулын сав, Алтан тэвшийн хөндийд Сэлбийн хүн чулууны хонхорт ирж бууснаас хойш бүр мөсөн суурьшсан байна.
4. Хэдийвээр Хүрээ 1639 онд сууриа тавьсан боловч Монгол төрийн гал голомтыг онголон хадгалж байсныг онцлох нь зүйтэй юм.
5. 1911 онд хаант Монгол улсын нийслэл Хүрээ хэмээх болов.
6. 1924 оноос их хүрээ улсын нийслэл хэмээгдэн Улаанбаатар хот хэмээн нэрийдэв.
7. 1932 захын шар дэлгүүрээс хойхно 1919-1920 оны үед хятад хүүхнүүдтэй эмсийн хүрээлэн байжээ.
8. 1915 оны үед хүрээний есөн гудамжинд нийт 217 үйлдвэр үйлчилгээний жижиг газар ажиллаж байсан ба 495 хүн ажиллаж байжээ.
9. 1930-аад онд Намын төв хороо засгийн газрын байрны баруун талд зэрэгцүүлэн барьсан хоёр давхар байшинд Монголын хувьсгалт залуучуудын эвлэлийн төв хороо голлон байрлаж байв.
10. 1935 оны тавдугаар сарын дөрвөнд нэгэн их барилгын суурийг зэрэгцүүлэн тавьсан нь 1936 оны нэгдүгээр сард ашиглалтанд орж, энд МАХН-ын төв хороо, МХЗЭ-ийн төв үйлдвэрчний эвлэлийн, хотын нам, эвлэл, үйлдвэрчний байгууллагууд байрлажээ.
11. Энэ барилгыг 60000 төгрөгөөр барьсан гэдэг.
12. Монгол бөхийн өргөөний зүүхэнтэй, өдгөө нийслэлийн музей байгаа байшинг 1905 онд Цогтбадамжав гэгч бариулжээ.
13. Чойжин ламын музейгээс зүүнтээ орших Улс төрийн хилс хэрэгт хэлмэгдэгсдийн музейн байшинг өндөр Жанрайсигийн дуганыг ашиглалтанд оруулсны дара илүүдэл материалыг ашиглан 1920-оод оны сүүлээр германы архитектурын зураг төслөөр бариулав.
14. Улаанбаатар хот Монгол улсын төв хэсэгт хуучнаар Алтан тэвшийн хөндий, өнөөгийнхөөр Туул-Сэлбийн бэлчир хөндийд, далайн түвшнээс дээш 1300-1350 метр өндөрт Богд хан, Сонгино хайрхан, Чингэлтэй, Баянзүрх дөрвөн уулаар хүрээлэгдэн оршдог.
15. Улаанбаатар хот нь Хэнтийн нурууны урд үзүүр болох Баянзүрх, Богд хан, Сонгино хайрхан, Чингэлтэй хайрхан уулсаар зүүн, урд, баруун, хойд талаараа тус тус хүрээлэгдсэн бөгөөд Туул, Сэлбэ голуудын бэлчир хөндийд байрладаг.
16. Дунджаар далайн түвшнээс дээш 1351 м өндөрт оршдог. Нийт 4,704.4 км2 нутагтай.
17. 1947 оны долоодугаар сарын найманд бүрэн цардаж тохижуулсан Сүхбаатарын талбайн үйл ажиллагааг нээх ёслолыг хийжээ.
18. Сүхбаатарын талбайг тохижуулах ажлыг маршал Х.Чойбалсан гардан удирдаж, эргэн тойрных нь хэмжээг зааж өгсний дээр энэ талбайн хойморт төрийнхөө шинэ ордныг бариулжээ.
19. Одоогийн Сүхбаатарын талбай буюу одоогийн Үйлдвэрчний эвлэлийн төв зөвлөлийн байр байгаа дээр Түшээт ханыхны хог нэртэй овоолсон хог байсан нь хамгийн том хогийн цэг байжээ.
20. Улаанбаатар нь улсын нийслэл бөгөөд Монгол Улсын цорын ганц саятан хот.
21. Улаанбаатар нь маш өндөр газарт, харьцангуй өндөр өргөрөгт, ямар ч эргээс хэдэн зуун километр зайтай оршдог зэрэг шалтгаанаас болж дэлхийн хамгийн хүйтэн нийслэлд тооцогддог.
22. Нийслэл хотын хүн амын 67 хувийг 35-аас доош насны залуучууд эзэлдэг бөгөөд үүнээс 30 хувь нь 16-аас доош насны хүүхдүүд байна.
23. Улаанбаатар хотод 70 гаруй соёл урлагийн байгууллага олон нийтэд үйлчилж байна.
24. Хотын гол онцлог нь үндэсний хамгийн их үйлдвэрлэл үйлчилгээ төвлөрсөн бүс бөгөөд одоогоор 40000 орчим том жижиг компаниуд Монгол улсын Дотоодын нийт бүтээгдэхүүний 46 хувийг үйлдвэрлэж байна.



1. Монголын нууц товчоонд тэмдэглэснээр «12-р зууны хоёрдугаар хагаст Хэрэйд аймгийн удирдагч Ван ханыөргөө нь Туулын хар шугуй гэдэг газар байв» гэж тэмдэглэсэн нь одоогийн Улаанбаатар хот оршиж буй хөндийг гэж судлаачид таамагладаг.
2. Өнөөгийн Улаанбаатар хотыг өндөр Богдын өргөө Шар бүсийн орд нэрээр XI жарны шарагчин туулай жил буюу 1639 онд үүсгэн байгуулжээ.
3. “Шар бүсийн хот” хөгжин хөгжсөөр Хутагтын өргөө, Их хүрээ, Номын их хүрээ гэх мэт нэртэйгээр 1778 онд Хан уулын ар, Хатан Туулын сав, Алтан тэвшийн хөндийд Сэлбийн хүн чулууны хонхорт ирж бууснаас хойш бүр мөсөн суурьшсан байна.
4. Хэдийвээр Хүрээ 1639 онд сууриа тавьсан боловч Монгол төрийн гал голомтыг онголон хадгалж байсныг онцлох нь зүйтэй юм.
5. 1911 онд хаант Монгол улсын нийслэл Хүрээ хэмээх болов.
6. 1924 оноос их хүрээ улсын нийслэл хэмээгдэн Улаанбаатар хот хэмээн нэрийдэв.
7. 1932 захын шар дэлгүүрээс хойхно 1919-1920 оны үед хятад хүүхнүүдтэй эмсийн хүрээлэн байжээ.
8. 1915 оны үед хүрээний есөн гудамжинд нийт 217 үйлдвэр үйлчилгээний жижиг газар ажиллаж байсан ба 495 хүн ажиллаж байжээ.
9. 1930-аад онд Намын төв хороо засгийн газрын байрны баруун талд зэрэгцүүлэн барьсан хоёр давхар байшинд Монголын хувьсгалт залуучуудын эвлэлийн төв хороо голлон байрлаж байв.
10. 1935 оны тавдугаар сарын дөрвөнд нэгэн их барилгын суурийг зэрэгцүүлэн тавьсан нь 1936 оны нэгдүгээр сард ашиглалтанд орж, энд МАХН-ын төв хороо, МХЗЭ-ийн төв үйлдвэрчний эвлэлийн, хотын нам, эвлэл, үйлдвэрчний байгууллагууд байрлажээ.
11. Энэ барилгыг 60000 төгрөгөөр барьсан гэдэг.
12. Монгол бөхийн өргөөний зүүхэнтэй, өдгөө нийслэлийн музей байгаа байшинг 1905 онд Цогтбадамжав гэгч бариулжээ.
13. Чойжин ламын музейгээс зүүнтээ орших Улс төрийн хилс хэрэгт хэлмэгдэгсдийн музейн байшинг өндөр Жанрайсигийн дуганыг ашиглалтанд оруулсны дара илүүдэл материалыг ашиглан 1920-оод оны сүүлээр германы архитектурын зураг төслөөр бариулав.
14. Улаанбаатар хот Монгол улсын төв хэсэгт хуучнаар Алтан тэвшийн хөндий, өнөөгийнхөөр Туул-Сэлбийн бэлчир хөндийд, далайн түвшнээс дээш 1300-1350 метр өндөрт Богд хан, Сонгино хайрхан, Чингэлтэй, Баянзүрх дөрвөн уулаар хүрээлэгдэн оршдог.
15. Улаанбаатар хот нь Хэнтийн нурууны урд үзүүр болох Баянзүрх, Богд хан, Сонгино хайрхан, Чингэлтэй хайрхан уулсаар зүүн, урд, баруун, хойд талаараа тус тус хүрээлэгдсэн бөгөөд Туул, Сэлбэ голуудын бэлчир хөндийд байрладаг.
16. Дунджаар далайн түвшнээс дээш 1351 м өндөрт оршдог. Нийт 4,704.4 км2 нутагтай.
17. 1947 оны долоодугаар сарын найманд бүрэн цардаж тохижуулсан Сүхбаатарын талбайн үйл ажиллагааг нээх ёслолыг хийжээ.
18. Сүхбаатарын талбайг тохижуулах ажлыг маршал Х.Чойбалсан гардан удирдаж, эргэн тойрных нь хэмжээг зааж өгсний дээр энэ талбайн хойморт төрийнхөө шинэ ордныг бариулжээ.
19. Одоогийн Сүхбаатарын талбай буюу одоогийн Үйлдвэрчний эвлэлийн төв зөвлөлийн байр байгаа дээр Түшээт ханыхны хог нэртэй овоолсон хог байсан нь хамгийн том хогийн цэг байжээ.
20. Улаанбаатар нь улсын нийслэл бөгөөд Монгол Улсын цорын ганц саятан хот.
21. Улаанбаатар нь маш өндөр газарт, харьцангуй өндөр өргөрөгт, ямар ч эргээс хэдэн зуун километр зайтай оршдог зэрэг шалтгаанаас болж дэлхийн хамгийн хүйтэн нийслэлд тооцогддог.
22. Нийслэл хотын хүн амын 67 хувийг 35-аас доош насны залуучууд эзэлдэг бөгөөд үүнээс 30 хувь нь 16-аас доош насны хүүхдүүд байна.
23. Улаанбаатар хотод 70 гаруй соёл урлагийн байгууллага олон нийтэд үйлчилж байна.
24. Хотын гол онцлог нь үндэсний хамгийн их үйлдвэрлэл үйлчилгээ төвлөрсөн бүс бөгөөд одоогоор 40000 орчим том жижиг компаниуд Монгол улсын Дотоодын нийт бүтээгдэхүүний 46 хувийг үйлдвэрлэж байна.



1. Монголын нууц товчоонд тэмдэглэснээр «12-р зууны хоёрдугаар хагаст Хэрэйд аймгийн удирдагч Ван ханыөргөө нь Туулын хар шугуй гэдэг газар байв» гэж тэмдэглэсэн нь одоогийн Улаанбаатар хот оршиж буй хөндийг гэж судлаачид таамагладаг.
2. Өнөөгийн Улаанбаатар хотыг өндөр Богдын өргөө Шар бүсийн орд нэрээр XI жарны шарагчин туулай жил буюу 1639 онд үүсгэн байгуулжээ.
3. “Шар бүсийн хот” хөгжин хөгжсөөр Хутагтын өргөө, Их хүрээ, Номын их хүрээ гэх мэт нэртэйгээр 1778 онд Хан уулын ар, Хатан Туулын сав, Алтан тэвшийн хөндийд Сэлбийн хүн чулууны хонхорт ирж бууснаас хойш бүр мөсөн суурьшсан байна.
4. Хэдийвээр Хүрээ 1639 онд сууриа тавьсан боловч Монгол төрийн гал голомтыг онголон хадгалж байсныг онцлох нь зүйтэй юм.
5. 1911 онд хаант Монгол улсын нийслэл Хүрээ хэмээх болов.
6. 1924 оноос их хүрээ улсын нийслэл хэмээгдэн Улаанбаатар хот хэмээн нэрийдэв.
7. 1932 захын шар дэлгүүрээс хойхно 1919-1920 оны үед хятад хүүхнүүдтэй эмсийн хүрээлэн байжээ.
8. 1915 оны үед хүрээний есөн гудамжинд нийт 217 үйлдвэр үйлчилгээний жижиг газар ажиллаж байсан ба 495 хүн ажиллаж байжээ.
9. 1930-аад онд Намын төв хороо засгийн газрын байрны баруун талд зэрэгцүүлэн барьсан хоёр давхар байшинд Монголын хувьсгалт залуучуудын эвлэлийн төв хороо голлон байрлаж байв.
10. 1935 оны тавдугаар сарын дөрвөнд нэгэн их барилгын суурийг зэрэгцүүлэн тавьсан нь 1936 оны нэгдүгээр сард ашиглалтанд орж, энд МАХН-ын төв хороо, МХЗЭ-ийн төв үйлдвэрчний эвлэлийн, хотын нам, эвлэл, үйлдвэрчний байгууллагууд байрлажээ.
11. Энэ барилгыг 60000 төгрөгөөр барьсан гэдэг.
12. Монгол бөхийн өргөөний зүүхэнтэй, өдгөө нийслэлийн музей байгаа байшинг 1905 онд Цогтбадамжав гэгч бариулжээ.
13. Чойжин ламын музейгээс зүүнтээ орших Улс төрийн хилс хэрэгт хэлмэгдэгсдийн музейн байшинг өндөр Жанрайсигийн дуганыг ашиглалтанд оруулсны дара илүүдэл материалыг ашиглан 1920-оод оны сүүлээр германы архитектурын зураг төслөөр бариулав.
14. Улаанбаатар хот Монгол улсын төв хэсэгт хуучнаар Алтан тэвшийн хөндий, өнөөгийнхөөр Туул-Сэлбийн бэлчир хөндийд, далайн түвшнээс дээш 1300-1350 метр өндөрт Богд хан, Сонгино хайрхан, Чингэлтэй, Баянзүрх дөрвөн уулаар хүрээлэгдэн оршдог.
15. Улаанбаатар хот нь Хэнтийн нурууны урд үзүүр болох Баянзүрх, Богд хан, Сонгино хайрхан, Чингэлтэй хайрхан уулсаар зүүн, урд, баруун, хойд талаараа тус тус хүрээлэгдсэн бөгөөд Туул, Сэлбэ голуудын бэлчир хөндийд байрладаг.
16. Дунджаар далайн түвшнээс дээш 1351 м өндөрт оршдог. Нийт 4,704.4 км2 нутагтай.
17. 1947 оны долоодугаар сарын найманд бүрэн цардаж тохижуулсан Сүхбаатарын талбайн үйл ажиллагааг нээх ёслолыг хийжээ.
18. Сүхбаатарын талбайг тохижуулах ажлыг маршал Х.Чойбалсан гардан удирдаж, эргэн тойрных нь хэмжээг зааж өгсний дээр энэ талбайн хойморт төрийнхөө шинэ ордныг бариулжээ.
19. Одоогийн Сүхбаатарын талбай буюу одоогийн Үйлдвэрчний эвлэлийн төв зөвлөлийн байр байгаа дээр Түшээт ханыхны хог нэртэй овоолсон хог байсан нь хамгийн том хогийн цэг байжээ.
20. Улаанбаатар нь улсын нийслэл бөгөөд Монгол Улсын цорын ганц саятан хот.
21. Улаанбаатар нь маш өндөр газарт, харьцангуй өндөр өргөрөгт, ямар ч эргээс хэдэн зуун километр зайтай оршдог зэрэг шалтгаанаас болж дэлхийн хамгийн хүйтэн нийслэлд тооцогддог.
22. Нийслэл хотын хүн амын 67 хувийг 35-аас доош насны залуучууд эзэлдэг бөгөөд үүнээс 30 хувь нь 16-аас доош насны хүүхдүүд байна.
23. Улаанбаатар хотод 70 гаруй соёл урлагийн байгууллага олон нийтэд үйлчилж байна.
24. Хотын гол онцлог нь үндэсний хамгийн их үйлдвэрлэл үйлчилгээ төвлөрсөн бүс бөгөөд одоогоор 40000 орчим том жижиг компаниуд Монгол улсын Дотоодын нийт бүтээгдэхүүний 46 хувийг үйлдвэрлэж байна.

Өчигдөр шинэ оноо үдэж, шилтэй дарсаа оргилуулж, шог хошин үзсэн шигээ сайхан амарлаа. Гэтэл үүр цүүрээр нэгэн зүүд зүүдлэв. Ажлын сүүлийн өдөр Шударга өрсөлдөөн, хэрэглэгчийн төлөө газраас шуурхай ажлын хэсэг гарч нефтийн бүтээгдэхүүний жижиглэн худалдаа эрхлэгч аж ахуйн нэгжүүдийн борлуулалтын үйл ажиллагаанд хяналт шалгалт хийсэн дээ. Өөрөөр хэлбэл, “Хэрэглэгчийн мэдээллийн 1284 төв”-д хэрэглэгчдээс ирүүлсэн “Зарим компанийн шатахуун түгээх станцууд хязгаарлалт хийгээд байна” гэсэн мэдээллийн мөрөөр орж, А-92 авто бензин, ялангуяа дизель түлшний жижиглэнгийн борлуулалтдаа хязгаарлалт хийснийг илрүүлснээ дуулгасан. Хяналт шалгалтын явцад нийслэлд үйл ажиллагаа явуулдаг “Магнай трэйд” ХХК, “Сод монгол” ХХК, “Тэс пэтролиум” ХХК-ийн зарим салбарууд А-92 авто бензин, ялангуяа дизель түлшний жижиглэнгийн борлуулалтдаа хязгаарлалт хийснийг олж тогтоосон явдал. “Сод монгол” ХХК-ийн хувьд “Сод Монгол групп” ХХК-ийн шатахуун түгээх станцууд нь дизель түлшийг зөвхөн өөрийн компанийн “Ай Си” картаар олгож, 100.000-аас дээш төгрөгийн түлш худалдахгүй байсан бол “Тэс пэтролиум” ХХК, Нарны гүүрний доод талд байрлах төв, Баянбүрдийн тойрогт байрлах ШТС-5 зэрэг зургаан салбартаа А-92 автобензин болон дизель түлшний жижиглэнгийн борлуулалтдаа “30000 төгрөгөөс дээш борлуулалт хийхгүй” гэсэн хязгаарлалт хийчихсэн сууж байсан. Харин “Магнай трейд” ХХК-ийн 92 дугаар шатахуун түгээх станц нь дизель түлш болон АИ-92 шатахууныг худалдаалахгүй зогсож байсныг хяналт шалгалтынхан илрүүлж, шаардлага тавьсны үндсэн дээр хэвийн худалдаалж эхэлсэн билээ.
Ашигт малтмал, газрын тосны газрын газрын газрын тосны бүтээгдэхүүний нөөцийн мэдээллээр 2017 оны арванхоёрдугаар сарын 26-ний өдрийн байдлаар улсын хэмжээнд дунджаар ердийн хэрэглээний 38 хоногийн нөөцтэй үүнээс Аи-80 автобензин 68, Аи-92 автобензин 46, дизелийн түлшний 28 хоногийн нөөцтэй байсан. Энэ бол хэвийн хэмжээ. Хэдийгээр газрын тосны бүтээгдэхүүний улсын нөөцийн хэмжээ шаардлагатай түвшинд байгаа үед аж ахуй нэгжүүд дур мэдэн хязгаарлалт хийсэн үйлдлийн үндэслэл, шалтгааныг хуульд нийцэж байгаа эсэхийг нарийвчлан тогтоож, хэрхэн шийдвэрлэснээ мэдээлэх л юм гэсэн. Гэхдээ л амралт, баярын өдрөөр ашиг сонирхолдоо нийцүүлэн хурдан шуурхай хууль баталдаг, үнэ нэмдэг туршлага төрийнхөнд байдаг болохоор “хар дарсан” хэрэг. Зүүдэн дунд ирсэн өвлийн өвгөн хичнээн гоёмсог баглаатай бэлэг өгсөн гээч... Задалтал түлшний үнэ нэмэгдсэн тухай “мэдэгдэл”. Манайхан түлшний үнэ литр тутамдаа хориос гучин төгрөгөөр нэмэгдэхэд л юмны үнээ арваас хорь дахин нэмчихдэг. Эргээд буухад нь анзаараагүй мэт гүлдийгээд үлдчихдэг юм чинь хар дарж, хашгирахаас биш яах юм бэ??? Муу юм холуур... ТҮЙ ТҮЙ гэж үглэсээр л унтсан шүү... Одоо бушуу гарч шатахуун түгээх рүү явъя. Юмыг мэдэх вэ. Нефть, хийн бүтээгдэхүүн импортлогч аж ахуй нэгжийнхэн нэгдэж үгсээд цаадуултай чинь хуйвалдчих вий. Амралтын өдөр гэж ангайж суулгүй ажиг сэжиг гарвал залгаарай нөхдөө...Араараа тавиулж хаширсан хүн билээ, би. Ахиж шинэ жилийн иймэрхүү бэлэг авмааргүй байна...
З.УРСГАЛ

Засгийн газар зарлагаа нэмж, 2.4 их наядын алдагдалтай төсөв батлуулсан. Үр дүнд нь өнөөдрөөс эхлэн та дараахь татварын нэмэгдэлд өртөх нь ээ. Тодруулбал, Тамхи, согтууруулах ундааны онцгой албан татвар өнөөдрөөс 10, 2019 оноос тав, 2020 оноос эхлэн таван хувиар тус тус нэмэгдэнэ. Мөн хувь хүний орлогын албан татварын шатлалыг цалин хөдөлмөрийн хөлс болон түүнтэй адилтгах хөдөлмөр эрхлэлтийн орлогод 10-25 хувиар дөрвөн шатлал бүхий татвар ногдуулна. Ингэснээр өндөр орлоготой иргэдийн татварын ачаалал нэмэгдэх нь мэдээж. Үүнийг эсэргүүцэн уурхайчид хэвлэлийн бага хурал зарласан билээ. Гэхдээ л өнөөдрөс эхлэн сарын 2.5 сая төгрөгийн орлогод 11.2, сарын дөрвөн сая төгрөгийн орлогод 15.1 хувийн татвар ногдуулах нь. Судалгаанаас харахад өнөөдрийн байдлаар 900 мянга орчим татвар төлөгч бүртгэлтэй байгаа бөгөөд нийт татвар төлөгчдийн 92 орчим хувь нь 10 хувиас бага татвар төлөхөөр, үлдэх найм гаруй хувь нь татварын шатлалд хамрагдаж 10 хувиас их татвар төлөхөөр байгаа юм. Эл татвараас төсвийн орлого энэ онд 51.5 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдэнэ. Түүнчлэн, хувь хүний орлогын албан татварын хөнгөлөлт одоогийн хуулиар 84 мянган төгрөг байсан бол өнөөдрөөс 120 мянган төгрөг, 2019 онд 160 мянган төгрөг, 2020 онд 200 мянган төгрөг, 2021 онд 240 мянган төгрөг болгон хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээтэй уялдуулан үе шаттай нэмэгдүүлэхээр болсныг дуулгая.

Мөн Нийгмийн даатгалын тухай хуулийн дагуу ажил олгогчийн хөдөлмөрийн хөлсний сан, түүнтэй адилтгах орлого болон даатгуулагчийн хөдөлмөрийн хөлс, түүнтэй адилтгах орлогоос төлөх тэтгэврийн даатгалын шимтгэлийн хувь хэмжээг 2017 онд тус бүр долоо, 2018 онд тус бүр найм, 2019 онд тус бүр 8.5 хувь, 2020 онд тус бүр 9.5 хувьтай байхаар хуульчилсан. Харин сайн дурын даатгуулагчийн тэтгэврийн даатгалд сард төлбөл зохих шимтгэлийн доод хэмжээ нь 2017 онд хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээний 10 хувиас, 2018 онд 11 хувиас, 2019 онд 11.5 хувиас, 2020 онд 12.5 хувиас багагүй байхаар өөрчлөлт оруулсны дагуу нэмэгдэх нь ээ.

Эрхэм хүндэт нийслэлчүүд ээ.
Цагийн зүү 12 ын тоог голлож, хуучин оноо үдэж, шинэ оноо угтах мөч ойртож байгаа энэ цаг үед Монгол Улсын зүрх нь болсон Нийслэл хотынхоо нийт иргэддээ баярын мэндийг өргөн дэвшүүлье.
Хотын дарга гэсэн хариуцлагатай албанд томилогдон ажилласанаас хойш яг нэг жил 6 сарын хугацаа өнгөрчээ. Энэ хугацаанд засаг даргын мөрийн хөтөлбөрөө батлуулан, хэрэгжүүлж эхэлээд байна. Улиран одож буй 2017 он Нийслэлийн хувьд “ Иргэнээ дээдэлсэн” “ Эрх зүйн шинэтгэлийг хийхийг чармайсан он тоолол байлаа. Саятан хотын хувьд салбар бүрийн хөгжлөөс гадна Улаанбаатар гэсэн их айлын өөдлөх зам, хөгжих жимийн дардан болгохын төлөө Нийслэлийн удирдлагын шинэ баг чармайн ажиллаа.
Үүний үр дүнд шинэ оноо бид өр төлбөргүй хот болон угтаж байгаа баяртай мэдээ дуулгахад таатай байна. Өртэй хүн өөдөлдөггүй, Өттэй мод нахиалдаггүй гэсэн үг бий.
Тиймээс ч бид аж ахуй нэгж компаниуд болон нийслэлийн төр захиргааны байгууллагын хооронд үүсээд авсан өр авалгыг тэгэлж чадлаа.
Түүнчлэн Утаагүй Улаанбаатар болгохын төлөө тууштай ажилласны үр дүнд сүүлийн 26 жилийн түүхэнд байгаагүйгээр анх удаа нийслэл хотод шилжин ирэх хөдөлгөөн болон гарах хөдөлгөөн тэнцэж, яндангийн тоог бид нэмэгдүүлсэнгүй. Засгийн газар, яамдтай, гадны байгууллагатай хамтран ажилласнаар Нийслэлийн сургууль, цэцэрлэгүүд агаар шүүгчээр 100 хувь хангагдах боллоо.
Сургууль цэцэрлэгийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэх ажлыг үр дүнтэй хийснээр Ерөнхий боловсролын 10 сургууль, 13 цэцэрлэг 2017 онд шинээр үүдээ нээж, 10 мянгаар суудлын тоогоо нэмэгдүүллээ.
Эмнэлгүүдийн гадна тохижилтонд эрс шинэчлэл хийж, ОНГОЦ буух зурвас хийж, авто зогсоол, ногоон байгууламжийг нэмэгдүүллээ.
Хагас зуун жилийн насжилттай гүүрүүдийн өргөтгөл, шинэчлэлийн ажлын шанг татаж, авто замын уулзваруудыг өргөтгөлөө гээд 2017 онд Нийслэлчүүд бид хийсэн ажил арвин жил байлаа. Нийслэлийн бүтээн байгуулалт, нийгмийн ажил бүрийн ард иргэн, аж ахуй нэгж, та бүгдийн минь дэмжлэг байдаг учраас хот маань өдрөөс өдөрт өнгөжин жавжаахиж байна.
Ирэх онд хөгжлийн Эрчимтэй хурдаа бид алдахгүй ажиллана. Олон кран ажиллаж, олон хүн ажлын байраар хангагдсан жил болно гэдэгт итгэлтэй байна.
Нийслэлчүүддээ шинэ жилийн баярын мэнд хүргэе
НИЙСЛЭЛИЙН ЗАСАГ ДАРГА БӨГӨӨД УЛААНБААТАР ХОТЫН ЗАХИРАГЧ С.БАТБОЛД

Шинэ жилийн баяртай холбогдуулан Онцгой байдлын байгууллагаас Нийслэлийн Засаг даргын захирамж, нийслэлийн Онцгой байдлын газар, Улаанбаатар хотын цагдаагийн газар, Нийслэлийн Мэргэжлийн хяналтын газрын даргын хамтарсан удирдамжийн хүрээнд нийслэлийн нутаг дэвсгэрт байршилтай шинэ жилийн баяр тэмдэглэх, хүлээн авалт зохион байгуулах байгууллага, аж ахуйн нэгж, иргэдийн барилга байгууламжид гамшгаас хамгаалах болон гал түймрийн улсын хяналтыг хэрэгжүүлэх шалгалтыг зохион байгуулж байна.

Шалгалтад нийслэлийн нутаг дэвсгэрт байршилтай худалдааны төв, зах, үзвэр, үйлчилгээний газрууд, нийтийн эзэмшлийн зам, талбайд гар дээрээс шинэ жилийн тогтоом, хэрэгсэл худалдан борлуулж буй иргэд хамрагдаж байгаа юм.

Одоогоор шалгалтыг 88 объект хийж, 346 зөрчил илрүүлэн, 74 зөрчлийг газар дээр нь арилгуулж, бусад зөрчлүүдийг арилгуулах албан шаардлагыг 56 байгууллагад хүргүүлэн ажиллаж байна.

Иргэд пиротехникийн хэрэгслийг зөвшөөрөлгүй газраас худалдан авч, улмаар салют буудуулах, сүлд модыг чимэглэхдээ мэргэжлийн бус хүнээр дур мэдэн хийлгэдгээс болж бэртэж гэмтэх тохиолдол байдаг. 2010-2011 онд пиротехникийн хэрэгсэлд 11 хүн өртөж бие эрхтэнээ гэмтээжээ.

Иймд иргэн та пиротехникийн хэрэгслийг тусгай зөвшөөрөлтэй газраас худалдан авч, хэрэглэх заавар, санамжийг мөрдөх, сүлд модоо 12 вольтын хүчдэлтэй зориулалтын гэрлэн чимэглэлээр чимж, цахилгааны утасны холболтыг дүрмийн дагуу хийх, цагаан бенгалын галыг хялбар шатах материалын ойролцоо цацруулахгүй байх, цацарч дууссаны дараа цаас, хөвөн зэрэг шатамхай зүйл дээр хаяхгүй байх, оргилуурт гэрэл, тэсрэх бодист динамикийг орон байр, тасалгаанд, сүлд модны ойролцоо, шатах материалтай орчинд хэрэглэхгүй байх, аж ахуйн нэгж байгууллага сүлд мод, гэрлэн чимэглэлийг дүрмийн дагуу угсарч ашиглах, тухайн обьектыг харуул хамгаалалтын сонор сэрэмжийг сайжруулж ажиллахыг анхааруулж байна.

Шинэ жилийн баяр, амралтын өдрүүдэд иргэдийн аюулгүй байдлыг хангах чиглэлээр нийслэлийн Онцгой байдлын газар, мэргэжлийн хяналтын газар, цагдаагийн газрын хамтарсан үзлэг шалгалт 2017 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдөр хүртэл үргэлжилнэ гэж Онцгой байдлын ерөнхий газраас мэдээллээ.

Хайртай дотны хүмүүстээ шинэ оны мэнд дэвшүүлэхдээ дараах мэндчилгээнүүдээс сонгоорой.

Цаг хугацааны түүх болон үлдсэн хуучин оноо
Цаглашгүй их амжилт үйлсээр үдэж
Он цагийн тооллоор учран золгож байгаа шинэ жилээ
Од хийморь, орчлонгийн сайн сайхан бүхнийг билэгдэн угтацгаая,
***
Амжилт бүтээлийн гэрэл цацарсан
Аз жаргалийн мөнгөн жимээр
Урам зориг хүсэл тэмүүллээр дүүрэн
Угтах он айлчлан ирлээ
***
Цалгилан долгилон он солигдож
Цасан өмсгөл ертөнцийг бүрхэж
Оюу эрдэнийн өнгөөр орчлонг чимж
Одот тэнгэрийн зурваст 2014 он түглээ
***
Ирж байгаа шинэ он маань
Ирэх зууны эхлэл болж
Инээд хөөр цэнгэл баясал дүүрэн
Ирмүүн ажлын он байг
***
Эрх сарны доор бүжин цэнгэж
Эргэх цагийн хэлхээс болсон
Шинэ онтойгоо бид мэндэлнэ
Шинэхэн цасны хаялга дор
Түүхийн хуудас эргэнэ
***
Мөрөөдөл биелэх мөч ойртож
Мөнгөн шөнөөр шинэ он айсуй
Будар будар цаснаар буурал дэлхий хучигдаж
Болор шилэн жүнзэнд оргилуун дарс нь оргилсон
Баяр баярын дээр шинэ жил ирлээ
Бүлээрээ бүжин бүжин баярлаарай
Хотлоороо хонон өнжин баярлаарай
Ирж буй жилд юу санасан есөн цагаан хүсэл тань биелэх болтугай
Та шинэ онд өмнөө ямар зорилго тавьж байна вэ?
Та хүрч чадна. өөртөө итгээрэй
Танд амжилт хүсьe!
***
Сэвсгэр цагаан цасан дээр
Сэргэлэн цовоо алхалж
Шинэ жилээ сайхан өнгөрүүлээрэй
***
Нандин хүсэл мөрөөдлийн
Биелэл нь таньтай хамт байг
Шинэ жилийн халуун мэндийг хүргэе
***
Жилд ганцхан тохиох
Шинэ жилийн vдэш
Шинэ оны баярын мэндийг дэвшүүлье
***
Ганцхан чамтай л би бүжиглэмээр
Гайхамшигт шинэ жилийн үдэш
Шинэ оны баярын мэндийг хүргэе
***
Зулзган гацуурын үнэр шиг анхилуун
Цасан охин шиг чамдаа
Шинэ жилийн баярын мэндийг хүргэе
***
Халуун үнсэлт мэт
Дарсаа тулгаж
Шинэ оноо угтая
***
Хэзээ ч мартагдашгүй
Шинэ жилийн үдэш
Хайрт чамдаа
Шинэ жилийн баярын мэнд хүргэе
***
Шинэ оны хамгийн анхны нарнаас цацрах гэрэл гэгээ
Бид бүхэнд амжилт бататгаж, алдаагаа засах ухаан, хүч өгөх болно
Та бүхэндээ шинэ оны баяр мэндийг хүргэе
***
Шинэ бухний эхлэл
шинэ жилээ
шинэ хүн болж угтаарай
***
Уулзсан бүхэндээ
Инээд бэлэглэж
Ирж буй шинэ жилээ
Урамтай золбоотой угтаарай
***
Сэтгэл доторх зовлонгоо умартаж
Шинэ амьдрал эхэлж байна гэж
Сэтгэл дүүрэн инээдээр
Шинэ оноо угтая
***
Танан цагаан цас бударсан
Тансаг сайхан баяр ирлээ
Шинэ жилийн баярын
Шижигнэсэн мэндийг хvргэе
Шинэхэн бvхний эхлэл шинэ жил хаяанд ирлээ
Ирж буй шинэ оноо аз жаргал амжилт бүтээлээр дүүрэн угтаарай
***
Хөнгөн аялгуу сэтгэл гижигднэм
Хүсэл мөрөөдөл ирээдүйг хөглөнөм
Ирж буй шинэ оны баярын мэнд хvргэе
***
Хууранд хөг
Хайранд итгэл
Хурмастад нар
Хүмүүнд амжилт хэрэгтэй
Шинэ жилийн мэнд хүргэе
***
Мөнх ногоон гацуураа засаад
Мөрөөдөн хүлээсэн шинэ оноо угтая
Шинэ оны баярын мэндийг хүргэе
***
Жаргах нарны туяаг
Жаахан гараараа тоолон
Шинэ оноо хүлээх
Энхрий бяцхан дүүдээ
Шинэ оны мэнд хүргэе
***
Толгой ухаан 2-оор мөнгө хийж
Тоолгүй өнгөрсөн нэгнийг
Эргэн хартал амьдарцгаая
Шинэ оны баярын мэнд хүргэе
***
Чимэглэн гоёсон ногоон гацууртай
Ширээ тойрсон хайртай хүмүүстэйгээ хамт шинэ оноо угтая!
***
Цалин цагаан цастай
Цагаан сахалт өвөөтэй
Цайлган цасан охидтой
Шинэ жилийн баярын мэнд хүргэе!
***
Хүн бүхэн хийсэн бүтээснээ дүгнүүлэх
Шинэ жилийн баяр
Шинэ оны мэнд хvргэе
***
Орчлон дэлхийд
12-р сар онцгой
12-р сараас
31-ний өдөр oнцгой
31-ний өдрөөс
00:00 цаг онцгой
Шинэ оны мэнд хүргэе!
***
Угтах ондоо бүтээлээр дүүрэн
Урам тэтгэсэн амжилтаар баян
Гэгээн гэрлээр гэр тань гийж
Гэрэлт оюунаар ухаан тань тэлж
Шинэ оноо аз жаргалаар дүүрэн угтаарай
***
Будрах цасны мөнгөн ширхэгтэй
Болор хундагны жингэнэх чимээтэй
Буурал сахалт өвлийн өвгөнтэй
Бүжин наадах цасан охидтой
Шинэ оноо сайхан угтаарай
***
Аз жаргал шидлээ шүү
Алгаа тосоод аваарай
Алсаас хундага тулгалаа шүү
Хундагаа бариад тосоорой
Ажлын амжилт шидлээ шүү
Алтаар өлгийдөөд аваарай
Амтлаг исгэлэн үнсэлт илгээлээ
Ариухан уруулаа дэвсээд аваарай
Сайхан баярлаарай
***
Шинэ ондоо
Тэвэр дүүрэн сарнай
Сэтгэл дүүрэн итгэл
Нүд дүүрэн инээмсэглэл
Зүрх дүүрэн хайраар бялхаж яваарай
***
Нас нэмж ухаан тэлсэн
Цас бударч өнгө нэмсэн
Дарс оргилж баяр нэмсэн
Шинэ оны мэнд хүргэе
***
Цасан ширхэгийн тоогоор инээд бэлэглэе
Цагаан сүүний өнгөтэй хайр бэлэглэе
Амсаад л бялхам жаргал бэлэглэе
Алгуурхан ирж буй шинэ оны мэнд хүргье
***
Угтах оноо бүтээлээр дүүрэн
Урам тэтгэсэн амжилтаар баян
Зорьсон зүйлс тань өөдрөг байж
Зоосны бурхан таныг ивээж
Гэгээн гэрлээр гэр чинь гийж
Гэрэлт оюунаар ухаан чинь тэлж
Ариун хүсэл тань амьдрал болж
Аз жаргалаар дүүрэн явахыг хүсэн ерөөе!
***
Ширхэглэн будрах цагаан цастай
Чимэглэн гоёсон ногоон гацууртай Ширээ тойрсон хайртай хүмүүстэйгээ
Шинэ оноо сайхан угтаарай!
***
Улиран одож буй хуучин он танд
Ухаарал баяслыг хайрлаж
Угтан авч буй шинэ он танд
Урам зориг, амжилт бүтээл, аз жаргалын дээдийг бэлэглэг.
Шинэ оны мэндийг хүргэе!
***
Он солигдох торгон агшинд
Оргилуун дарс шиг оргилсон сэтгэлд
Аз жаргал авчрах гэж
Юм бүхнийг шинэ болгох гэж
Ертөнцийн бүгдийг ариусгах гэж
Шинэ он хаалгыг чинь тогшлоо…
Үүдээ та нээгээрэй!
Шинэ он мэнд хүргэж байна!
Цонхоо чи нээгээрэй!
Аз жаргал 12 цагт ирнэ.
Шинэ оноо хүлээгээрэй!
Шинэ ондоо ажил тань амжилт, орлогоор дүүрэн,
Амьдрал тань тэгш, дүүрэн байх болтугай!
Зовлонгоор хомсдож, жаргалаар бялхаж явах болтугай
***
Цаг хугацааны түүх болон үлдсэн хуучин оноо
Цаглашгүй их амжилт үйлсээр үдэж
Он цагийн тооллоор учран золгож байгаа шинэ жилээ
Од хийморь, орчлонгийн сайн сайхан бүхнийг билэгдэн угтацгаая,
Амжилт бүтээлийн гэрэл цацарсан
Аз жаргалын мөнгөн жимээр
Урам зориг хүсэл тэмүүллээр дүүрэн
Угтах он айлчлан ирлээ
Цалгилан долгилон он солигдож
Цасан өмсгөл ертөнцийг бүрхэж
Оюу эрдэнийн өнгөөр орчлонг чимж
Одот тэнгэрийн зурваст 2011 он түглээ
Сайхан баярлаарай
***
Зүрх сэтгэлдээ буй муу бүхнийг март
Зүггүйтэж алдсан бүхнээ март
Гуниг бүхнээ хуучин онтойгоо үд
Гайхалтай сайхан бүхэн ганцхан энэ онд л ирнэ
Шинэ жилийг амжилт бүтээлтэйгээр угтан авч
Бүтэн жилийн турш тэр бүхнийг хадгалаарай.
Амжилт бүтээл, аз жаргал, хамгийн сайн сайхан бүхнийг хүсье
***
Ширхэглэн будрах цагаан цастай
Чимэглэн гоёсон ногоон гацууртай
Ширээ тойрсон хайртай хүмүүстэй
Шинэ оноо сайхан угтаарай
Аз жаргал шидлээ шүү
Алгаа тосоод аваарай
Халуун дулаахан үгсийг хамтад нь бас шивнэлээ …
HAPPY NEW YEAR!!!
***
Зүүдэндээ сарнай дэлгэртэл инээ
Зүрхэндээ нар мандтал инээ
Сэтгэлдээ хайр астал инээ
Сайхан инээд бүхнээрээ
Бүх ертeнцийг гийгүүлж байгаарай.
Happy new year
***
- Сэвсгэр цагаан цасан дээр сэргэлэн цовоо алхалж шинэ жилээ сайхан єнгєрvvлээрэй.
***
- Нандин хvсэл мєрєєдлийн биелэл нь таньтай хамт байг. Шинэ жилийн халуун мэндийг хvргэе
***
- Жилд ганцхан тохиох шинэ жилийн vдэш. Шинэ оны баярын мэндийг дэвшvvлье. …
***
- Ганцхан чамтай л би бvжиглэмээр гайхамшигт шинэ жилийн vдэш.
Шинэ оны баярын мэндийг хvргэе
***
- Зулзган гацуурын vнэр шиг анхилуун цасан охин шиг чамдаа шинэ жилийн баярын мэндийг хvргэе.
***
- Халуун vнсэлт мэт дарсаа тулгаж шинэ оноо угтая
***
- Хэзээ ч мартагдашгvй шинэ жилийн vдэш хайрт чамдаа шинэ жилийн баярын мэнд хvргэе
***
- Шинэ оны хамгийн анхны нарнаас цацрах гэрэл гэгээ бид бvхэнд амжилт бататгаж,
алдаагаа засах ухаан, хvч єгєх болно.
Та бvхэндээ шинэ оны баяр мэндийг хvргэе.
***
- Шинэ бухний эхлэл шинэ жилээ шинэ хvн болж угтаарай
***
- Уулзсан бvхэндээ инээд бэлэглэж ирж буй шинэ жилээ урамтай золбоотой угтаарай
***
- Сэтгэл доторх зовлонгоо умартаж шинэ амьдрал эхэлж байна гэж
сэтгэл дvvрэн инээдээр шинэ оноо угтая
***
- Танан цагаан цас бударсан тансаг сайхан баяр ирлээ.
Шинэ жилийн баярын шижигнэсэн мэндийг хvргэе
***
- Шинэхэн бvхний эхлэл шинэ жил хаяанд ирлээ.
Ирж буй шинэ оноо аз жаргал амжилт бvтээлээр дvvрэн угтаарай.
***
- Хєнгєн аялгуу сэтгэл гижигднэм . Хvсэл мєрєєдєл ирээдvйг хєглєнєм.
Ирж буй шинэ оны баярын мэнд хvргэе
***
- Хууранд хєг, хайранд итгэл, хурмастад нар, хvмvvнд амжилт хэрэгтэй.
Шинэ жилийн мэнд хvргэе
***
- Мєнх ногоон гацуураа засаад мєрєєдєн хvлээсэн шинэ оноо угтая.
Шинэ оны баярын мэндийг хvргэе
***
- Жаргах нарны туяаг жаахан гараараа тоолон шинэ оноо хvлээх
энхрий бяцхан дvvдээ шинэ оны мэнд хvргэе
***
- Толгой ухаан 2-оор мєнгє хийж, тоолгvй єнгєрсєн нэгнийг эргэн хартал амьдарцгаая.
Шинэ оны баярын мэнд хvргэе
***
- Чимэглэн гоёсон ногоон гацууртай, ширээ тойрсон хайртай хvмvvстэйгээ хамт шинэ оноо угтая!
***
- Цалин цагаан цастай, Цагаан сахалт євєєтэй, Цайлган цасан охидтой,
Шинэ жилийн баярын мэнд хvргэе!
***
- Хvн бvхэн хийсэн бvтээснээ дvгнvvлэх шинэ жилийн баяр. Шинэ оны мэнд хvргэе
- Орчлон дэлхийд 12-р сар онцгой, 12-р сараас 31-ний єдєр oнцгой, 31-ний єдрєєс 00:00 цаг онцгой, Шинэ оны мэнд хvргэе!
***
-Шинэ жилийн дарс шиг оргилуун
Шинэхэн орсон цас шиг хєнгєн
Зулзган гацуурын vнэр шиг анхилуун
Шинэ оны мэнд хvргэж аз жаргал хvсэн ерөөе
24tsag.mn

Баярын өдрүүдэд дүүргийн нэгдсэн эмнэлгийн үзлэгийн кабинетын ажиллах хуваарь, зөвлөгөө авах утасны жагсаалтыг хүргэж байна.

2017 оны арванхоёрдугаар сарын 29-ний өдрөөс эхлэн 2018 оны нэгдүгээр сарын 02-ны хооронд дүүргийн эрүүл мэндийн төвийн Гэмтэл, Мэс засал, Дотор, Шүд, Хүүхдийн кабинетууд 10:00-16.00 цаг хүртэл ажиллана. Мөн Шүд, эрүү нүүрний төв, Өрхийн эрүүл мэндийн төвүүд 10:00-16:00 цагийн хооронд ажиллах юм байна. Тэгвэл дүүргийн нэгдсэн эмнэлгийн Хүүхдийн кабинетууд10:00-16:00 цагийн хооронд үзлэг хийх бөгөөд дараах утсаар зөвлөгөө, мэдээлэл өгнө.

Д/д Байгууллагын нэр Утасны дугаар
1 Баянгол дүүргийн эрүүл мэндийн төв 322539
2 Баянзүрх дүүргийн эрүүл мэндийн төв 70150053
3 Багануур дүүргийн эрүүл мэндийн төв 70210290
4 Багахангай дүүргийн эрүүл мэндийн төв 70491003
5 Налайх дүүргийн эрүүл мэндийн төв 70233464
6 Сонгинохайрхан дүүргийн эрүүл мэндийн төв 98254999
7 Сүхбаатар дүүргийн эрүүл мэндийн төв 350793
8 Хан-Уул дүүргийн эрүүл мэндийн төв 345903
9 Чингэлтэй дүүргийн эрүүл мэндийн төв 70110278

ХҮНСНИЙ НОГОО, ЖИМС ЖИМСГЭНИЙГ ХЭРХЭН СОНГОХ ВЭ?



1. Жимс, жимсгэнэ, хүнсний ногоог хөргөлттэй газар хадгалж худалдаалж байгаа эсэхийг шалгах



2. Сав, баглаа боодлын бүрэн бүтэн байдлыг анхаарах



3. Жимс, жимсгэнэ, хүнсний ногоог мах, загас, шувуу зэрэг түүхий бүтээгдэхүүнээс тусгаарлан тээвэрлэж, хадгалж, худалдаалж буй эсэхийг шалгах /Хортой болон өвчин үүсгэдэг бичил биетэн боловсруулаагүй, түүхий хүнсэнд ихээр үрждэг учир тусгаарлах шаардлагатай байдаг/



4. Мэдрэхүйн эрхтэнийхээ тусламжтайгаар гадаад биет байдал, амт, үнэрийг шалгаж авах.



Үүнд:



Өнгө - /өнгө өөрчлөгдсөн, хөгцөрсөн, харласан, сааралтсан өнгө байгаа эсэх
Хэмжээ - /шошгонд заасан хэмжээнээс багассан, томорсон эсэхийг жинлэж үзэх/
Хэлбэр - /бяцарсан, бутарсан, үйрсэн эсэх/
Сав баглаа боодол бүрэн бүтэн эсэх - /цоорсон, урагдсан, хагарсан, ан цав гарсан эсэх/
Үнэр - /эвгүй үнэр байгаа эсэх/
Амт - /исгэлэн, гашуун, шорвог, хэт чихэрлэг болсон эсэх/


5. Хүнсний ногоо, жимс жимсгэнийг хэрэглэхдээ хамгийн түрүүнд сайтар угааж хэрэглэх шаардлагатай



6. Хүнсний ногоо, жимс жимсгэнийг цаасан хүүдийд хийж хадгалах, удаан хугацаагаар бол хөргөгчид хадгалах нь түүний чийг, шимт бодисын агууламжид эерэг нөлөөтэй



7. Хадгалах хугацаа нь хэтэрсэн тохиолдолд түүнийг хэрэглэхгүй байх



8. Жимс, хүнсний ногоог зөв сонгон, аюулгүй хүнс хэрэглэх нь хоол хүнсээр дамжих аливаа өвчин эмгэгээс Та өөрийгөө болон гэр бүлээ сэргийлэх чухал алхам болно.



ӨНДӨГИЙГ ХЭРХЭН СОНГОХ ВЭ?



1. “Өндөг техникийн шаардлага” MNS 0095:77 стандартын 3.1-д заасан: “өндөг тус бүрийн шохойн бүрхүүл дээр төрөл, зэрэг, дугаар, хураасан сар, өдрийг тэмдэглэсэн байна” гэсэн заалтын дагуу шаардлага хангасан тэмдэглэгээтэй өндөгийг худалдан авах.



2. Өндөгийг худалдаж авахдаа нэн түрүүнд гадна талын сав баглаа, шохойн бүрхүүлийн бүрэн бүтэн байдлыг шалгах



3. Шинжилгээнд хамруулсан чанар, аюулгүй байдлын баталгаажилт болох орон нутгийн мал эмнэлгийн байгууллагаас олгосон Мал эмнэлэг, ариун цэврийн гэрчилгээг харах



4. Хөргүүрт 4-6 хэмд хадгалж буй газраас худалдан авах, шинэ өндөгийг 1-2 градуст 30 хоног хадгалах боломжтой.



5. Өндгийг хасах 1-20С хүртэл температуртай 85-аас 88%-ийн харьцангүй чийглэгтэй агуулахад, мондон тавиур дээр 8 хайрцагаас өндөргүйгээр давхарлаж 4 үеэр нэг эгнээ болгон хурааж хадгална.



6. Өндгийг дулаан үл дамжуулагч вагон, автомашинаар элдэв гэмтлээс хамгаалж тээвэрлэж, хайрцагны гадна дараах заалт бүхий хэвлэмэл хаягийг наасан байдаг.



Үүнд:



а\ үйлдвэрлэсэн байгууллагын нэр

б\ бүтээгдэхүүний нэр

в\ төрөл, зэрэг

г\ тоо ширхэг

д\ ялгасан он, сар, өдөр

е\ УСТ дугаар

ж\ Өндөгний төрөл, зэрэг дугаарыг хайрцаг ба өндгөнд дараах байдлаар хураангуйлан тэмдэглэдэг

Сувилалын I зэрэг С -I

II зэрэг С -II

Гуанзны I зэрэг Г -I , II зэрэг Г –II





БЯЛУУГ ХЭРХЭН СОНГОХ ВЭ?



1. Бялуу хадгалан худалдаалж буй хөргөх төхөөрөмжийн температур 60С-ээс ихгүй байгаа эсэхийг шалгах;

2. Нийтийн эзэмшлийн зам талбайд ил задгай болон худалдааны газруудын лангуугаар, тасалгааны температурт хадгалан худалдаалж буй бялууны төрлийн бүтээгдэхүүийг худалдаж авахгүй байх;

3. Бялууны шошгон дээрх үйлдвэрлэсэн огноог шалгах /цөцгийн кремтэй бол 24 цаг, сүүн кремтэй бол 48 цагаас илүүгүй хугацаагаар хадгалагдсан байх/;

4. Хүнсний бүтээгдэхүүн савлах зориулалтын савлагаагүй ба шошгогүй бүтээгдэхүүнийг худалдаж авахгүй байх нь зүйтэй.





ХҮҮХДИЙН БЭЛГИЙГ ХЭРХЭН СОНГОХ ВЭ?



Хүүхдийн бэлэг худалдан авахдаа хамгийн түрүүнд бүтээгдэхүүн бүрийн сав баглаа боодлын бүрэн бүтэн байдлыг сайтар нягтлан харж сонгох;
Хүнсний бүтээгдэхүүний шошгодхүнсний бүтээгдэхүүний нэр, хэн, хэзээ, хаана үйлдвэрлэсэн, хадгалах хугацаа, хэрэглэх заавар,хадгалах нөхцөл, орц найрлага, бүтээгдэхүүний гаж нөлөө, хориглох заалт тусгагдсан эсэхийг үзэх;
Түргэн гэмтэх хүнсний бүтээгдэхүүнийг зориулалтын хөргөх төхөөрөмжгүй, ил задгай газраас худалдан авахгүй байх;
Шилтэй бүтээгдэхүүнд /төрөл бүрийн ундаа, жүүс,компот/ тунадас үүссэн, шүүс нь булингартай, доторхижимс нь хорчийж муудсан, ялзарсан байдал ажиглагдвал худалдан авахгүй байх;
Ариун цэврийн шаардлага хангаагүй, бохир орчин, гудамж талбайд ил задгай худалдаалж буй хүнсний бүтээгдэхүүн, хүүхдийн бэлгийг худалдан авахгүй байх;
Хүнсний бүтээгдэхүүний хэвийн өнгө, үнэр, амт, төлөв байдал өөрчлөгдсөн бол хэрэглэхгүй байхыг танд зөвлөж байна.


ХҮНСНИЙ БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙГ ХЭРХЭН СОНГОХ ВЭ?



1. Худалдаа, үйлчилгээний газраас бараа бүтээгдэхүүн сонгон авахдаа шошгод хэн, хэзээ, хаана үйлдвэрлэсэн болох, хадгалалтын хугацаа, хэрэглэх, хадгалах нөхцөл заагдсан эсэх, тухайн барааны чанар илт муудсан эсэхийг сайтар нягтланүзэх;

2. Түргэн гэмтэж чанар байдлаа алддаг хүнсний бүтээгдэхүүнийг зориулалтын хөргөх төхөөрөмжгүй болон чингэлэг, ил задгай худалдаанаас авч хэрэглэхгүй байх;

3. Лаазалсан бүтээгдэхүүний сав нь зэвэрсэн, хонхойж цохигдсон, хий дүүрч таг нь төмбийсэн, дарахад хонхолзсон, задалж үзэхэд дээр нь хийн бөмбөлөг үүссэн байвал үүнийг агааргүй орчинд исэлт явагдаад бактери үүсч муудсан гэж ойлгон хэрэглэж болохгүй;

4. Шилэнд савласан бүтээгдэхүүнд тунадас үүссэн, шүүс нь булингартай, доторхи хүнсний ногоо, жимс нь хорчийж жижгэрсэн, ялзарсан, хөгцөрсөн, бөглөөнд нь жижиг цагаан өнгөр үүссэн байвал;

5. Өндөгний хальс нимгэрч, өнгө нь өөрчлөгдсөн, хагарч цуурсан, гадна тал нь бохирдсон, хөлдөж чанараа алдсан, шар уураг нь холилдсон, шохойлог хатуу хальс нь хагарч уураг нь гоожсон байвал чанар байдлаа алдаж муудсаныг илтгэнэ.

6. Хиам худалдаж авахдаа гадаргуу нь үрчийгээгүй гөлгөр, нойтон биш, өнгө нь хувираагүй, элдэв гаж үнэргүй, зөвхөн бүтээгдэхүүний өөрийн өвөрмөц амт үнэртэй байх ёстойг анхаарах:

7. Хөлдөөсөн, хөргөсөн хүнсийг худалдаж аваад богино хугацаанд гэрийн хөргөгчинд хийх, эсвэл хурдан бэлтгэж хэрэглэх, мах, загас, шувуу зэрэг түүхий бүтээгдэхүүнийг шууд хэрэглэдэг бүтээгдэхүүнээс сайтар тусгаарлан хадгалж зөөвөрлөх нөхцөлийг хангах;

8. Мах, махан бүтээгдэхүүнийг гарал үүслийн гэрчилгээтэй, эрх бүхий лабораторит аюулгүй байдлын шинжилгээнд хамрагдсан эсэхийг нягтлан үзэх;

9. Согтууруулах ундааны төрлийн бүтээгдэхүүнийг худалдан авахдаа хаана үйлдвэрлэсэн, чанар, аюулгүй байдлын баталгаажилттай эсэхийг магадлан үзэхийн зэрэгцээ тунадас булингартай, механик хольцтой, хямд үнэтэй, архи, согтууруулах ундааг худалдан авч хэрэглэхгүй байх;

10. Гэрийн нөхцөлд хүнсний бүтээгдэхүүнээ зөв хадгалж, бүрэн боловсруулан хэрэглэх, дэлгүүрт борлуулж буй хөлдөөсөн бүтээгдэхүүн гэссэн байвал, удаан хадгалсан бүтээгдэхүүнийг хүнсэндээ хэрэглэхгүй байх;

11. Ариун цэврийн шаардлага хангаагүй, бохирорчинд явуулж буй худалдаа,үйлчилгээнээс хүнсний бүтээгдэхүүнийг худалдан авахгүй байх;

12. Хүнсний бүтээгдэхүүний сав, баглаа боодлын бүрэн бүтэн байдлыг шалгаж, урагдаж, гэмтсэн байвал авахгүй байх хэрэгтэй.





ХҮНСНИЙ ХУДАЛДААНЫ ТӨВ, СУПЕРМАТКЕТУУДЫН УДИРДЛАГА, ХУВИАРАА ХУДАЛДАА ЭРХЛЭГЧ, ХУДАЛДАН АВАГЧДАД ХҮРГЭХ ЗӨВЛӨМЖ:



Баяр ёслол ойртох тусам хүнсний худалдааны төв, дэлгүүр, супермаркетуудаар үйлчлүүдэгчдийн тоо ихсэж, худалдан авалт эрс нэмэгддэг. Энэ үед жин хэмжүүрийн болон хаяг шошгололтын зөрчил ихээр гарч худалдан авагчдыг эдийн засгаар хохироох явдал ихэсдэг.



Иймд хүнсний зах, супермаркетуудын удирдлага, хувиараа худалдаа эрхлэгчид болон худалдан авагчид дараахи зүйлд анхаарлаа хандуулан хэмжилзүйн зөрчилгүй ажиллах, иргэдийг хохироохгүй байх шаардлагатай. Үүнд:



Хүнсний худалдаа эрхэлдэг иргэдийн болон худалдааны зах, супермаркетуудын жин хэмжүүрүүд, “ХЯНАЛТЫН ЖИН”-гүүд нь хүчин төгөлдөр улсын баталгааны гэрчилгээтэй, лац тэмдэг нь бүрэн бүтэн байх ёстой. Жингийн улсын баталгааны гэрчилгээг худалдан авагчдад ил, харагдахуйц газар байрлуулна.
Гэрчилгээн дээр тухайн жингийн тип марк, хэмжих хязгаар, дугаар, баталгаажуулалт хийсэн болон дуусах хугацааг маш тодорхой бичсэн байх ба гэрчилгээн дээрх дугаар жингийн дугаартай тохирсон, баталгааны лац тэмдэг хөндөгдөөгүй тод байх ёстой.
Улсын баталгаажуулалтад хамрагдсан баталгаатай жин хэмжүүрийг зөв ашиглаж, хэмжлийг үнэн зөв гүйцэтгэх шаардлагатай. Жинг мөнгөн усаар нь тохируулан хөдөлгөөнгүй газарт, тэгш байрлуулах ба жинлэлт хийгээгүй нөхцөлд жингийн заалт “0” байх ёстой. Жинлэлт хийхээгүй тохиолдолд жингийн тавцан дээр бараа хураах, электрон жинг хөргөгч, хөлдөөгчин дээр байрлуулах, жингийн заагч хэсгийг хааж бараа хураах, лент наахыг хатуу хориглоно.
Хүнсний зах, супермаркетуудын заалтанд “ХЯНАЛТЫН ЖИН”-г заавал байрлуулах бөгөөд иргэд, худалдан авагчдыг хяналтын жингээр өөрийн худалдан авсан бараа бүтээгдэхүүний тоон хэмжээг шалгах нөхцөлийг бүрэн хангаж өгөх шаардлагатай. “ХЯНАЛТЫН ЖИН”-гийн хаяг, улсын баталгааны гэрчилгээг ил харагдахуйц газар байрлуулна.
Хүнсний зах, супермаркетуудын удирдлага, байцаагч нар нь өөрийн Байгууллагын жин хэмжүүрийн нэгдсэн судалгааг гаргаж, Стандартчилал, хэмжилзүйн газартай “Хэмжих хэрэгслийн баталгаажуулалтын гэрээ”, графикыг байгуулан мөрдөж ажиллах, тодорхой хугацаанд өөрийн байгууллага дээр улсын шалгагчийг дуудаж баталгаажуулалт хийлгэх ба баталгаажуулалт хийх хугацаанд хамруулж чадаагүй, үлдсэн жинг Стандартчилал, хэмжилзүйн газарт хүргэж баталгаажуулалтад хамруулах шаардлагатай.

Нийслэлийн шинэ жилийн баярын үйл ажиллагааг зохион байгуулах ажлын хүрээнд 12 дугаар сарын 31-ний өдөр “Шинэ жилийн баярын цэнгүүн”-ийг Сүхбаатарын талбайд зохион байгуулах ба олон нийтийг хамарсан ёслолын арга хэмжээний дараа иргэдийг нийтийн тээврийн үйлчилгээгээр хангахаар дараах төлөвлөлтийг Нийслэлийн тээврийн газраас хийгээд байна. Үүнд:

“Шинэ жилийн баярын цэнгүүн” нэгдсэн үйл ажиллагаа өндөрлөхөд их багтаамжийн автобусны 18 чиглэлд 18 автобус Сүхбаатарын талбайн баруун, зүүн болон урд зогсоол буюу зурагт тэмдэглэсэн “А”, “B”, “С” зогсоолоос суурьшлын цэгүүд рүү үнэ төлбөргүй үйлчлэхээр төлөвлөөд байна.



Мөн 2017 оны 12 дугаар сарын 29, 30, 31, 2018 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрүүдэд нийтийн тээврийн үйлчилгээ энгийн амралтын өдрийн хуваариар үйлчилгээ үзүүлнэ гэж Нийслэлийн тээврийн газраас мэдээллээ.

Шинэ жилийн баярыг дэлхий даяар бүх хүн шашин шүтлэг, хэл соёл, яс үндэс харгалзахгүй тэмдэглэдэг. Бид бүгдээрээ л тэр нэгэн онцгой үдшийг хүлээн өөр өөрийн онцлогоор тэмдэглэхийг хичээдэг. Зарим хүмүүс шинэ оноо хэрхэн аз жаргалтай угтана тэр ондоо бүтэн аз жаргалтай байна гэж үздэг. Бас зарим нь гэртээ, гэр бүлтэйгээ, найз нөхөдтэйгөө тэмдэглэдэг бол өөр хэсэг хүмүүс цанын бааз, үзэсгэлэнт арал, шинэ хотоор аялаж өнгөрүүлдэг байна. Тэгвэл дэлхийн усл орнууд шинэ жилийн баярыг хэрхэн тэмдэглэн өнгөрүүлдэгийг сонирхуулъя.

Бид бүхэн арванхоёрдугаар сарын 31-нд шинэ жилийн баярыг өргөн хүрээнд тэмдэглэдэг. Тэгвэл эрт дээр үед он тооллоос хамаарч шинэ жилийг янз бүрийн өдөр тэмдэглэж, янз бүрийн ёс журамтай байсан байна. Энэ тухай сонирхолтой баримтуудыг та бүхэнтэй хуваалцъя.

2017.12.31, НЯМ ГАРАГ / БИЛГИЙН ТООЛЛЫН: 13
ӨВЛИЙН ДУНД ХАР ХУЛГАНА САР
ЗУРГААН ЦАГААН МЭНГЭТЭЙ ХАР ЛУУ ӨДӨР
Аргын тооллын: 2017.12.31, Ням гараг
Наран ургах шингэх: 08.41-17.09
Үс засуулбал: Жаргал ирнэ
Барилдлага: Түлэх
Шүтэн барилдлага: Хуран үйлдэхүй
Тухайн өдөр луу жилтнээ аливаа үйлийг хийхэд эерэг сайн. Үсэг зурхайд суралцах, бэрийн болон буяны үйл, дайсныг дарахад сайн. Зүүн нүд татвал үзэсгэлэн болох, баруун нүд татвал үйл өчүүхэн бүтэх, баруун чих хангинавал гоо болох, зүүн чих хангинавал сайн. Нохой уливал хааны хэрэг болох, хэрээ дуугарвал өөрийн цусыг үзэх, тагнай загатнавал гэрт үзэсгэлэн болох, бүх бие татвал эд алдах, хөлийн мах татвал сайн гэдэг. Өдрийн сайн цаг нь бар, луу, могой, бич, тахиа, гахай болой.

2017 оны 12 дугаар сарын 30-ны 20 цагаас 12 дугаар сарын 31-ний 20 цаг
хүртэлх цаг агаарын урьдчилсан мэдээ:

БАРУУН АЙМГУУДЫН НУТГААР: Солигдмол үүлтэй. Шөнөдөө нутгийн хойд хэсгээр, өдөртөө ихэнх нутгаар бага зэргийн цас орж, зөөлөн цасан шуурга шуурна. Салхи баруун өмнөөс хойш эргэж секундэд 5-10 метр. Идэр, Тэс голын хөндийгөөр шөнөдөө 30-35 градус, өдөртөө 21-26 градус, Увс нуур болон Их нууруудын хотгор болон Завхан голын эх, Хүрэн бэлчир орчмоор шөнөдөө 22-27 градус, өдөртөө 14-19 градус, Эхийн голын Баянбүрд орчмоор шөнөдөө 10-15 градус, өдөртөө 4-9 градус, бусад нутгаар шөнөдөө 17-22 градус, өдөртөө 10-15 градус хүйтэн байна.

ТӨВИЙН АЙМГУУДЫН НУТГААР: Солигдмол үүлтэй. Шөнөдөө цас орохгүй, өдөртөө нутгийн зарим газраар бага зэргийн цас орно. Салхи зүүн өмнөөс секундэд 5-10 метр, явган шуурга шуурна. Хүйтэрч Дархадын хотгороор шөнөдөө 26-31 градус, өдөртөө 17-22 градус, Хараа, Ерөө, Туул, Тэрэлж голын хөндийгөөр шөнөдөө 21-26 градус, өдөртөө 11-16 градус, бусад нутгаар шөнөдөө 17-22 градус, өдөртөө 6-11 градус хүйтэн байна.

ЗҮҮН АЙМГУУДЫН НУТГААР: Солигдмол үүлтэй. Нутгийн зүүн хэсгээр бага зэргийн цас орж, зөөлөн цасан шуурга шуурна. Салхи баруун хойноос секундэд 7-12 метр. Хүйтэрч Хэрлэн, Онон, Улз, Халх голын саваар шөнөдөө 26-31 градус, бусад нутгаар 22-27 градус, өдөртөө бүх нутгаар 15-20 градус хүйтэн байна.

ОТРЫН НУТАГ ХЭРЛЭНБАЯН-УЛААН ОРЧМООР: Үүлшинэ. Цас орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 7-12 метр. Шөнөдөө 25-27 градус, өдөртөө 15-17 градус хүйтэн байна.

ГОВИЙН АЙМГУУДЫН НУТГААР: Багавтар үүлтэй. Цас орохгүй. Салхи баруунаас секундэд 7-12 метр. Өмнөговийн нутгаар шөнөдөө 15-20 градус, өдөртөө 3-8 градус, бусад нутгаар шөнөдөө 19-24 градус, өдөртөө 6-11 градус хүйтэн байна.

УЛААНБААТАР ХОТ: Багавтар үүлтэй. Цас орохгүй. Салхи хойноос секундэд 5-10 метр. Шөнөдөө Яармаг-Сонгины орчмоор 26-28 градус, бусад хэсгээр 22-24 градус, өдөртөө 13-15 градус хүйтэн байна.

34 жилийн дараа монголын кино урлагийн түүхэнд дахин нэг гэр бүлийн кино үзэгчдийн хүртээл болж эхэлсэн нь “Хүн мод” кино. Тус киноны ерөнхий найруулагч “Guys” хамтлагийн дуучин, жүжигчин, найруулагч А.Төгсбаяртай ярилцлаа. Тэрбээр “Сайн уу амьдрал минь”, “Хэцүү анги”, “Ах дүүс”, “Эрэмдэг”, “Эцсийн хүсэл” зэрэг үзэгчдийг байлдан дагуулсан кинонуудыг бичиж, найруулж, гол дүрийг нь бүтээсэн уран бүтээлч билээ.

МОНГОЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН 2017 ОНЫ НАМРЫН ЭЭЛЖИТ ЧУУЛГАНЫ 2018 ОНЫ 01 ДҮГЭЭР САРЫН 02-НООС 05- НЫ ӨДРҮҮДЭД НАМЫН БҮЛЭГ, АЖЛЫН ХЭСЭГ, БАЙНГЫН ХОРООНЫ БОЛОН НЭГДСЭН ХУРАЛДААНААР ХЭЛЭЛЦЭХ АСУУДАЛ, ХУВААРЬ






НЭГ.УЛСЫН ИХ ХУРАЛ ДАХЬ НАМЫН БҮЛГИЙН ХУРАЛДААН:

01 дүгээр сарын 02-ны Мягмар гарагт:



Улсын Их Хурал дахь Монгол Ардын намын бүлгийн хуралдаан “Жанжин Д.Сүхбаатар” танхимд;
Улсын Их Хурал дахь Ардчилсан намын бүлгийн хуралдаан “Их Эзэн Чингис Хаан” танхимд.
ХОЁР.АЖЛЫН ХЭСГИЙН ХУРАЛДААН:

01 дүгээр сарын 02-ны Мягмар гарагт:

Багшийн хөгжлийн тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн бусад хуулийн төслийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхий Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хорооны ажлын хэсгийн хуралдаан 10.00 цагаас “Г” танхимд;
Банкны тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн бусад хуулийн төслийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхий Эдийн засгийн байнгын хорооны ажлын хэсгийн хуралдаан 12.00 цагаас “В” танхимд;
Төв банк /Монголбанк/-ны тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн бусад хуулийн төслийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхий Эдийн засгийн байнгын хорооны ажлын хэсгийн хуралдаан 14.00 цагаас “В” танхимд;
Нийслэлийн эрх зүйн байдлын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн бусад хуулийн төслийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхий Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны ажлын хэсгийн хуралдаан 14.00 цагаас “Г” танхимд;
Улс төрийн хилс хэрэгт хэлмэгдэгчдийг цагаатгах, тэдэнд нөхөх олговор олгох тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхий Төрийн байгуулалт болон Хууль зүйн байнгын хороодын хамтарсан ажлын хэсгийн хуралдаан 15.00 цагаас “Жанжин Д.Сүхбаатар” танхимд;
Хөрөнгө оруулалтын банкны тухай хуулийн төслийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхий Эдийн засгийн байнгын хорооны ажлын хэсгийн хуралдаан 15.00 цагаас “Их Эзэн Чингис хаан” танхимд.
01 дүгээр сарын 03-ны Лхагва гарагт:

Донорын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн бусад хуулийн төслийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхий Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хорооны ажлын хэсгийн хуралдаан 10.00 цагаас “В” танхимд;
Улсын Их Хурлын даргын 2017 оны 188 дугаар захирамжаар байгуулагдсан Хөрөнгө оруулалтын банкны тухай хуулийн төсөл, Төв банк /Монголбанк/-ны тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай, Банкны тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслүүдийг хэлэлцүүлэх бэлтгэл хангах үүрэг бүхий ажлын хэсгийн хуралдаан 10.00 цагаас “Их Эзэн Чингис хаан” танхимд.
ГУРАВ.БАЙНГЫН ХОРООНЫ ХУРАЛДААН:

01 дүгээр сарын 03-ны Лхагва гарагт:

1.Төрийн байгуулалт болон Хууль зүйн байнгын хороодын хамтарсан хуралдаан 14.00 цагаас “Жанжин Д.Сүхбаатар” танхимд:

Хэлэлцэх асуудал:

Улс төрийн хилс хэрэгт хэлмэгдэгчдийг цагаатгах, тэдэнд нөхөх олговор олгох тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл /Улсын Их Хурлын гишүүн Я.Санжмятав, Н.Энхболд, Д.Сарангэрэл нарын гишүүд 2017.12.12-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, анхны хэлэлцүүлэг/.
2.Эдийн засгийн байнгын хорооны хуралдаан 14.00 цагаас “Их Эзэн Чингис хаан” танхимд:

Хэлэлцэх асуудал:

Төв банк /Монголбанк/-ны тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн бусад хуулийн төсөл /Улсын Их Хурлын гишүүн Ө.Энхтүвшин нарын 10 гишүүн 2017.11.17-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, анхны хэлэлцүүлэг, үргэлжилнэ/;
Банкны тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн бусад хуулийн төсөл /Улсын Их Хурлын гишүүн Г.Занданшатар нарын 10 гишүүн 2017.11.03-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, анхны хэлэлцүүлэг, үргэлжилнэ/.
ДӨРӨВ.ЧУУЛГАНЫ НЭГДСЭН ХУРАЛДААН:

01 дүгээр сарын 04, 05-ны Пүрэв, Баасан гарагт 10.00 цагаас:

Төв банк /Монголбанк/-ны тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн бусад хуулийн төсөл /Улсын Их Хурлын гишүүн Ө.Энхтүвшин нарын 10 гишүүн 2017.11.17-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, анхны хэлэлцүүлэг/;
Банкны тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн бусад хуулийн төсөл /Улсын Их Хурлын гишүүн Г.Занданшатар нарын 10 гишүүн 2017.11.03-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, анхны хэлэлцүүлэг/;
Улс төрийн хилс хэрэгт хэлмэгдэгчдийг цагаатгах, тэдэнд нөхөх олговор олгох тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл /Улсын Их Хурлын гишүүн Я.Санжмятав, Н.Энхболд, Д.Сарангэрэл нарын гишүүд 2017.12.12-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, анхны хэлэлцүүлэг/;
Бусад;
Монгол Улсын Ерөнхий сайдын мэдээлэл: “Гэр хорооллыг дахин төлөвлөлт, орон сууцжуулах хөтөлбөрийн талаар”.

Шинэ жилийн баярын үер Эрүүл мэндийн яамны харъяа болон дүүргийн эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээний бэлэн байдалд хяналт тавихаар Эрүүл мэндийн яамнаас 8 багт хуваагдан баярын амралтын 4 өдөр эмнэлгүүдэд ажиллана. Өнөөдөр Төрийн нарийн бичгийн дарга Д.Очирбатаар ахлуулсан ТШУХ-ийн дарга Д.Нарангэрэл, ЭЗСХ-ийн дарга У.Пүрэвсүрэн нар Улсын 2 дугаар төв эмнэлэг, Чингэлтэй, Сүхбаатар, Баянзүрх дүүргийн нэгдсэн эмнэлгийн хүүхдийн тасагт ажилаллаа.





Улсын хоёрдугаар төв эмнэлгийн хүүхдийн тасаг 25 ортой одоо хэвтэж байгаа 20 хүүхэдтэй 2 эмч 6 сувилагч ажиллаж байгаа бөгөөд хүүхдийн амьсгалын аппарат, монитор хэрэгтэй. Цаашид байдал хүндэрвэл уламжлалт эмчилгээний тасагт 20-25 ор нэмэх боломжтой аж. Харин Чингэлтэй дүүргийн нэгдсэн эмнэлгийн хүүхдийн тасаг 100 ортой. Нэмэлтээр 100 ор дэлгэсэн. Өглөөний 9-11 цагийн хооронд 60 гаруй хүүхэд үзүүлсэнээс 11 хүүхэд хэвтсэн хэвтсэн байна.





Баянзүрх дүүрэг 220 ортойгоос 210 хүүхэд хэвтсэн. Насанд хүрэгчдийн тасгын орыг хүүхдийн тасаг руу шилжүүлсэн. Коридорт, шалан дээр хүүхэд хэвтүүлээгүй, Эмчилгээ үйлчилгээ хэвийн явагдаж байна . Энэ үер эрүүл мэндийн яамнаас чингэлтэй дүүргийн хүүхдийн 3 тасагт хүүхдийн тасагт 3 сувилагч нэмэлтээр мөн дуслын шахуурыг 9 ширхэгийг шийдэж өгөхөөр болсон. Баярын өдрүүдийн эм тарианы нөөц хангалттай, одоогоор дутагдсан эм тариа байхгүй гэдгийг ээлжийн ахлах эмч хэллээ.



Өнөөдрийн байдлаар Чингэлтэй, Баянзүрх дүүргийн хүүхдийн амбулторт ирж үзүүлж буй хүүхдийн тоо өмнөх өдрүүдээс харьцангуй бага байгаа талаар жижүүрийн эмч нар нь хэлж байна.

Ройтерс: Энэ долоо хоногийн шилдэг гэрэл зургууд