Баянгол дүүргийн IV хороонд зочид буудлын төлбөрөө төлөхгүй зугтаж байгаад гэмтсэн хэрэг гарчээ.

Одоогоос нэг жилийн өмнө Баянгол дүүргийн 15-р хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах байрны орцонд 74 настай эмээг дээрэмдэж, биед нь хүнд гэмтэл учруулсан хэрэг гарсан.

Уг хэргийг Увс аймгийн Давст сумын харьяат Лхагважав овогтой Амаржаргал 1990 онд төрсөн, Энхболд овогтой Мөнх-Эрдэнэ Дорнод аймгийн Матад сумын харьяат 1990 онд төрсөн, Увс аймгийн Давст сумын харьяат Аюуш овогтой Баатар 1995 онд төрсөн, нар үйлдсэн нь тогтоогдсон бөгөөд Эрүүгийн хуулийн 147.2 зүйл ангиар Амаржаргал 6 жил 5 сар, Мөнх-Эрдэнэ Баатар нарт 5 жил 1 сарын ялыг жирийн дэглэмтэй хорих ангид эдлүүлэхээр оноосон байдаг.

Монгол Улсын Шадар сайдын ажлын алба, Онцгой Байдлын Ерөнхий газар, НҮБ-ын “Гамшгийн эрсдэлийг бууруулах зүүн өмнөд Азийн бүс нутгийн газар” хамтарч “Сендайн үйл ажиллагааны хүрээ баримт бичгийг орон нутгийн төвшинд хэрэгжүүлэх нь” сэдэвт сургалт Улаанбаатар хотод хоёр өдөр боллоо.

Нийслэлийн Засаг даргын Ногоон хөгжил, агаарын бохирдлыг бууруулах асуудал хариуцсан орлогч Ж.Батбаясгалан Дэлхийн банкны Монгол Улс дахь суурин төлөөлөгч Жеймс Андерсоныг хүлээн авч уулзлаа. Уулзалтад “Улаанбаатар цэвэр агаар төсөл”-ийн Дэлхийн банкин дахь удирдагч Тод Жонсон, НЗДТГ-ын Бодлого төлөвлөлтийн хэлтсийн дарга Г.Өлзийбаяр, Төсөл хамтын ажиллагааны тасгийн дарга И.Батхүү нар байлцлаа.

Уулзалтаар “Улаанбаатар цэвэр агаар төсөл”-ийн хэрэгжүүлсэн болон цаашид хийж хэрэгжүүлэх төсөл хөтөлбөрүүдийн талаар санал солилцов. Нийслэлийн Засаг даргын орлогч Ж.Батбаясгалан Засгийн газраас гэр хорооллын айл өрхүүдийн шөнийн цахилгааны үнийг тэглэсэнтэй холбоотойгоор нийслэлийн Засаг даргын гаргасан захирамжуудыг Дэлхийн банкны төлөөлөгчдөд танилцуулаад “Манай нийслэлд агаар, хөрсний бохирдол тулгамдсан асуудал болоод байгаа. Бид ирэх дөрвөн жилийн хугацаанд агаарын бохирдлыг бууруулах чиглэлээр хийж хэрэгжүүлэх ажлуудаа боловсруулан төлөвлөөд байна. Агаарын бохирдлыг бууруулах тал дээр Дэлхийн банктай олон жилийн турш хамтран ажиллаж ирсэн. Өнгөрөгч хугацаанд амжилттай хэрэгжүүлж байсан төсөл хөтөлбөрүүд болон цаашид хийж хэрэгжүүлэх ажлууд их байна. Үүн дээр Дэлхийн банктай үргэлжлүүлэн хамтран ажиллах саналтай байна” хэмээлээ.

Жеймс Андерсон “Бидний хамтран хэрэгжүүлж байгаа хамгийн том төсөл бол “Улаанбаатар цэвэр агаар” төсөл юм. Дэлхийн банк Монгол Улстай 2005 оноос хойш цэвэр агаар, агаарын бохирдлыг бууруулах тал дээр хамтран ажиллаж байна. Улаанбаатар хот цаг үргэлж тэлж, авто машины тоо өдрөөс өдөрт нэмэгдэж байгаа нь агаарын бохирдлыг нэмэгдүүлэх хүчин зүйлс болоод байна. Энэ тал дээр цаашид ямар арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэх талаар зарим ажлыг төлөвлөсөн. Төслийн хугацаа ирэх зургаан сард дуусахаар байгаа. Хэрэв Дэлхийн банкны удирдлагын зүгээс хугацааг сунгах зөвшөөрөл өгвөл бид үргэлжлүүлэн ажиллахад бэлэн байгаа” гэж ярилаа.

“Улаанбаатар цэвэр агаар төсөл”-ийн Дэлхийн банкин дахь удирдагч Тод Жонсон “Цаашид хийж хэрэгжүүлэх ажилдаа өнгөрсөн хугацаанд гарсан дэвшил, алдаа оноог харгалзан үзэх хэрэгтэй. Төслийн хувьд тодорхой хэмжээний хөрөнгө үлдсэн байгаа. Шаардлагатай бол төслийн хугацааг сунгах нь зөв. Ингэж байж үр дүн нь гарах болно” хэмээв гэж нийслэлийн ЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

Өчигдөр буюу энэ сарын 17-ны өдөр нам даралтын зуух дэлбэрч нэг хүн нас барсан хэрэг гарчээ.

Гаргасан бүтээгдэхүүн бүр нь зах зээлд амжилт олон гялалзаж яваа “Three Flames” ХХК-ийн захирал Т.Хонгорзултай уулзаж ярилцлаа. Өрхийн үйлдвэрлэлээс эхтэй тус компани 2015 оны 11 сарын 26-нд албан ёсоор үүсгэн байгуулагдсан ч Flames брэндийн аяны хөнжил, ангийн бууны гэр, гадуур хувцас зэрэг нь өөрийгөө хүндэтгэдэг эрхмүүдийн трэнд болоод буй юм. Гэхдээ бид энэ удаа сүүлийн үед хэрэглэгчдийн дунд хүлээлт үүсгээд буй Хадлан загварынх нь талаар тодрууллаа.
-Сошиал ертөнцөд шуугиан дэгдээгээд байгаа Хадлан дээлнийхээ талаар манай уншигчдад мэдээлэл өгөөч.
-“Three Flames” компанийн бас нэгэн шинэ бүтээгдэхүүн л дээ. Даяаршлын эрин зуунд амьдарч буй бид өөрийн үндэс угсаа, өв соёлд гүн хүндэтгэлтэй хандаж, үнэт чанрыг нь гээлгүй орчин үетэйгээ хослуулж авч үлдэх учиртай. Хадлан загварын дээл бол яг л ийм бүтээгдэхүүн юм. Дээл хийх санааг манай нэг хэрэглэгч, та бүхний сайн танил УИХ-ын гишүүн асан М.Зоригт ах маань өгсөн.Орчин үеийн шаардлага нөхцөлд нийцсэн монгол дээл хийж үзээч гэж. Нээрэн яагаад хүн болгоны өдөр тутмын хэрэглээнд нийцсэн дээл хийж болохгүй гэж. Ингэж бодоод ямартаа ч хийгээд үзье хэмээн шийдсэн. Тэгсэн Зоригт ах “ах нь нэрийг нь өгье” гээд “Хадлан” нэрийг санал болгосон. Энэ нэр надад ч гэсэн өвөрмөц, басхүү сонсголонтой санагдсан учраас зөвшөөрсөн. Тухайн үед Зоригт ахын продюссероор нь ажилласан “Шүүдэр дундуур” кино олны хүртээл болж, ид шуугиан тарьж байсан үе л дээ. Дээл бүтсэн тухайд товчхондоо ийм. Гэхдээ нэлээд хугацаанд судалгаа хийсэн. Бид ер нь аль ч бүтээгдэхүүнээ хийхээс өмнө судалгаа явуулдаг. Өнөөдөр бүтээгдэхүүнүүд маань хэрэглэгчдийн таашаалд нийцэж байгаа нь үүнтэй ч холбоотой байх. Өөрөөр хэлбэл анхнаасаа хэрэглэгчийнхээ хүсэл, сонирхол, хэрэгцээг нарийн судлан тусгаж өгдөг.
-Бүтээгдэхүүн хэрэглэгчийн хувьд санал нэг байна. Үнэхээр 100 хувь нийцүүлж чаддаг шүү
-Баярлалаа. Ний нуугүй хэлэхэд дээлээ хийх гэж нэлээд удсаан. Ерөөсөө л нэг хүрч зүрхлэхгүй байсан. Бид өөрсдөө анзаарч мэдэрдэггүй болохоос биш монгол дээл бидний хувьд хамгийн хүндтэй хувцас юм билээ. Зоригт ах над руу байнга өмсдөг алдарт цэнхэр дээлээ явуулаад “анхны дээлээ ахдаа хийгээд өгчих” гэсэн юм. Би засвар үйлчилгээ хийлгэхээр авчирсан хувцас хэрэгслүүдийг нэг сагсанд хийдэг. Тэгсэн нөгөө дээлийг тэр сагсандаа хийж чаддаггүй. Эвтэйхэн гэгч нь эвхээд ширээн дээр тавьчихсан байсан. Тэгээд би яагаад энэнд хүрч чадахгүй байгаа юм бэ гээд бодсон чинь Монголчуудын хувьд дээл гэдэг хамгийн нандин хүндтэй хувцас нь байдаг. Тийм ч болохоор нь би хүрч чадахгүй эмээгээд байсан юм билээ. Ингээд юун түрүүнд тэрхүү хүндэтгэл хадгалагдах учиртай хэмээн үзэж харагдах байдлыг өөрчлөхгүй байхаар шийдсэн. Дараа нь хэрэглэгчдийн дунд судалгаа явуулж эхэлсэн л дээ. Яагаад дээл өмсдөг вэ? Яагаад дээл өмсддөггүй вэ? гээд. Энэ судалгаа материал болон хэрэглээний хувьд бидний шаардлагыг хангахаа больсон гэдгийг харуулсан.Тиймээс материалын болоод хэрэглээний хувьд шинэчлэл хийх ёстой юм байна гэдэг дүгнэлтэнд хүрч ус, салхи, чийг нэвтэрдэггүй материалыг сонгосон. Дараагийн алхам бол хэрэглээний шинэчлэл. Өдөр тутам өмсөх учраас гарт ойр байх зүйлсээ хийх халаас. Ингэж тооцоолоод хамгийн анхны дээлээ хийгээд Зоригт ахад хийж өгсөн. Анхны хэрэглэгч маань сэтгэл хангалуун, зургийг нь харсан хэрэглэгчид ч эерэгээр хүлээн авч, захиалга өгөх хүсэлтээ илэрхийлэн бидэнд иэхэхэн урам зориг өгсөн. Энэ дашрамд надад чадна хэмээн итгэл хүлээлгэсэн Зоригт ахда баярласнаа илэрхийлмээр байна.
-Өмнө нь танай бүтээгдэхүү­нүүдийг хэрэглэж байсан чанарыг нь мэдэх учраас эргэлзээгүй байхаа?
-Тийм байх. Хадлан загварын дээл нь бүтэн нано дотортой, хэрэглээнд зохицсон халааснуудтай, салхи, ус нэвтрэхгүй, гэрийн нөхцөлд угааж цэвэрлэж болдог Монголын хамгийн анхны размертай дээл юм. Дээр дурдсан давуу талуудаас болоод туршилтын хугацаанд ч гэсэн олон хэрэглэгч бидэнд хандан захиалга өгөх хүсэлтээ илэрхийлсэн. Захиалагчид дунд “өмнө нь огт дээл өмсөж байгаагүй, танай дээлийг хараад өмсмөөр санагдлаа” гэсэн хүмүүс олон байгаа нь биднийг их зоригжуулсан л даа. Яагаад гэхээр бидний зорилго бол монгол хүн монгол үндэсний хувцсаа өдөр тутам өмсөж, эдлэж хэрэглэхийг дэмжих явдал байсан. Хадлан загварын дээл хэрэглэгчид хүрээд удаагүй ч монгол үндэсний хувцсаа өмсөх хүслийг нийтэд түгээж чадсанд баяртай байгаа. Ер нь бол “Хадлан” загварын дээлийг өөрийн нүдээр харсан хүн шууд захиалдаг.
-Биед эвтэйхэн, хөнгөн, авч явахад амар, дулаан. Дээр нь угааж цэвэрлэхэд асуудалгүй гээд олон давуу талууд байгаа нь танай бүтээгдэхүүнийг сонгох гол шалтгаан болж байгаа байх?
-“Хадлан” загварын дээл 1,5 кг орчим жинтэй ч үстэй дээлнээс илүү дулаан.Өмсөхөд биед эвтэйхэн, хөнгөн дулаан. Дээр нь биедээ байнга авч явдаг гар утас, цэнэглэгч банк, хөөрөг, чихэвч гэх мэт ойр зуурын хэрэглээний зүйлсээ хадгалах зөв суурилсан халааснуудтай. Дээлээ эвхээд тусгай зориулалтын бүсээр бүсэлж, зориулалтын уутанд хийчихдэг учраас үрчийж муухай болохгүй.
-Нээрэн уут нь их зүгээр юм билээ шүү?
-Угааж цэвэрлэх болоод ашиглах заавар бүхий мэдээлэлтэй дээлний адил өнгөтэй уутыг бий болгосон. Хээр хөдөө явахдаа дээлээ уутанд нь хийгээд дэрлээд унтаж болно. Манай компанийн нэр Three Flames. Flames гэдэг нэр халуун дулаан, тохь тухыг мэдрүүлээсэй хэмээн зорьж, бүхий л бүтээгдэхүүнүүдэдээ үүнийгээ шингээхийг хичээдэг. Өөрөөр хэлбэл Flames –ийн бүтээгдэхүүн гэхээр зөвхөн танд зориулагдсан, маш эвтэйхэн, дулаахан, тав тухтай байх ёстой. Хадлан загварын дээл маань бэлэн болоод эхний хэрэглэгчид хүрлээ. “Ямар санагдаж байна” гээд асуусан “бүх зүйл нь таалагдлаа. Монгол дээл өмсөхөд хацар л даардаг юм байна” гэсэн. Үүнээс улбаалаад “малгай хийх хэрэгтэй юм байна” гэдэг бодол төрж тусдаа, салдаг хэрэглэхэд амар дулаахан, нүүрэн хэсгийг хамгаалж өгөх үстэй малгай хийсэн. Хэрэглэгчид маань “энгийн үедээ малгай, буухаараа ороолт болчихдог их зүгээр юм байна” гээд ам сайтай сэтгэл хангалуун байгаа. Манай малгайнууд ангийн буюу үйлдвэрийн аргаар боловсруулсан оргинал чонын үстэй. Монгол дээлний өөр нэгэн дутагдал бол ханцуй өргөн учраас хүйтэн сэрүүний улиралд тэр хэсгээрээ их сийгдэг. Үүнийг нь салхи хаадаг сүлжмэл ханцуйвч хийж шийдсэн. Өөрөөр хэлбэл Хадлан загварын дээл хүрэм шиг давхар ханцуйвчтай гэсэн үг. Ийнхүү бид одоогоор Хадлан загварын дээлнийхээ шийдлийн 80 хувьд хүрчихсэн. Цаашдаа тухай бүрт нь сайжруулна.
-Туршилтын хугацаа дууссан уу? Одоо захиалга авах уу?
-Өнгөний өргөн сонголттойгоор захиалга авч байгаа. Зоригт ахын хөх дээлний дараа гадагшаа явахаасаа өмнө танай бүтээгдэхүүнийг авмаар байна гэсэн хүсэлтийн дагуу эхний ээлжинд 10 дээл онцгой хэрэглэгчдэдээ зориулан үйлдвэрлэсэн. Түүнээс хойш ер нь захиалга тасраагүй дээ. Сүүлийн үед олны танил, бусдад үлгэр дууриал болдог залуус манай дээлийг сонирхон хийлгэхээр хандаж байна. Хадлан загварын бусдаас ялгарах бас нэгэн давуу тал дээл бүр өөрийн гэсэн дугаартай. Хүмүүс өөрсдийн төрсөн өдрөөрөө ч юмуу, дуртай тоогоо сонгоод дугаарлуулж болно.
-Миний сонгосон дугаар давхардахгүй гэсэн үг үү?
-Яг тийм. Дээлний дугаар дахин давтагдахгүй. Жишээлбэл Их аварга Асашёорюү Дагвадорж гэхэд л 68 дугаарын дээлтэй. Монгол дээлийн салшгүй нэг хэсэг нь бүс. Бид бүсийг хэрхэн шийдэх талаар нэлээд бодож судалсан даа. Тэгээд эцэст нь тэр хэвээр нь үлдээх ёстой юм байна гэсэн шийдвэрт хүрсэн. Яагаад гэхээр монгол эр хүний хийморь, малгай бүсэндээ байдаг. Малгай бүсээ тэр болгон солиод байдаггүй шүү дээ. Тэр утгаар нь уламжлалт бүсээ зүүх ёстой юм билээ. Энэ шийдвэрийг гаргахад нөлөөлсөн бас нэг зүйл миний дүү. Дүүгээ дээл өмсөхийг ажигласан. Бүсээ бүслэснийхээ дараа өөрийгөө илүү том хүчтэй болсон мэт мэдэрч буй нь анзаарагдсан л даа.
-Хүмүүс сар шинийн гоёлоо зэхэж байна. Захиалга өгсөнөөс хойш ямар хугацаанд бэлэн болох боломжтой вэ?
-Бид сар шинийн өмнө бэлэн дээлнүүд худалдаанд гаргахаар зорин ажиллаж байна. Нийслэлийн хэрэглэгчид манай үйлдвэр дээр захиалга өгөхөд 7-10 хоногийн хугацаанд гарах боломжтой.
-Зөвхөн үйлдвэрийн дэлгүүрээр л зарж байна уу?
-Flames made in Mongolia гэсэн манай албан ёсны пэйж хуудсаар дамжуулан захиалга өгч болно.Удахгүй албан ёсны вэб сайттай болох төлөвлөгөөтэй байгаа. Тэгэхээр албан ёсны пэйж хуудас болон вэб сайтаараа дамжуулаад бүтээгдэхүүн худалдаалах цэгүүд болон бусад холбогдолтой мэдээллээ хүргэж байх болно.Одоогоор бол үйлдвэрийн байрандаа захиалга авч байна. Үйлдвэрийн байран дахь show room-д зочилж манай хийсэн бүтээгдэхүүнтэй танилцангаа өөрт таалагдсан өнгө материалаа сонгон захиалгаа өгөх боломжтой.
-Гадаадаас хүртэл зорин ирж Хадлан загварын дээл хийлгэсэн гэж байсан. Энэ үнэн үү?
-Үнээн. Нүүр номоос хараад Улаан-Үдээс зорин ирж дээл хийлгэсэн. Танай дээлийг хийлгэх гэж Улаанбаатар ирлээ гэсэн тэр хэрэглэгчийг маань Туяанаа гэдэг. 13 дугаарын дээлний эзэн болсон. Үүнээс гадна Канад, Австриас Хадлан загварын дээлийг маань авсан. Цаашдаа гадаадад ажиллаж амьдарч байгаа Монголчуудадаа дээлээ хүргэх арга замыг судалж байгаа. Түүнчлэн манай компани АНУ-ын Засгийн газраас санхүүждэг сайн дурын байгууллага болох Энхтайваны корпусынхантай хамтран ажиллаад нэлээд хэдэн жил болж байна. Компани байгуулагдахаас өмнө буюу өрхийн үйлдвэрлэл байхаас эхлээд хамтран ажиллаж байна. ОУ-ын нэр хүнд бүхий энэ байгууллага хувь хүнтэй гэрээ байгуулж байсан түүхгүй. Харин манайхыг бүтээгдэхүүний чанараас болоод сонгон ажиллаж байсан. Хадлан дээл үйлдвэрлэсэн сургаар танилцуулгаа өгөөч гэсэн хүсэлт тавьсан. Энэ хэрвээ ажил хэрэг болбол ОУ-ын байгууллагаар дамжаад дэлхийн өнцөг булан бүрт монгол дээл маань тэр дундаа Хадлан загварын дээл маань хүрэх боломжтой болж байгаа юм.
-Чихэнд чимэгтэй сайхан мэдээ байна. Монгол дээлэнд шинэчлэл хийж шүүгээнээс гаргасан танай хамт олонд ажлын амжилт хүсье. Монгол хүн бүр өдөр тутам үндэсний хувцсаараа гоёх болтугай.
-Баярлалаа.
Б.Эрдэнэсүрэн

Өнгөрсөн онд мал, амьтны халдварт галзуу өвчин 81 удаа, хонины цэцэг өвчин 126 удаа бүртгэгдэж, аюулт үзэгдэл, ослын улмаас 230 хүн амь насаа алдаж, 1059.4 мянган толгой мал, тэжээвэр амьтан хорогджээ.

Үндсэн хуулийн Цэцийн дунд суудлын хуралдаан өнөөдөр Цэцийн хуралдааны танхимд болж байна.

“Улаанбаатар зам засвар, арчлалтын газар” ОНӨААТҮГ нь төвийн зургаан дүүргийн Гэрэлтүүлгийн арчлалтын ажлын хүрээнд 3 техник, 10 хүний бүрэлдэхүүнтэйгээр 2017 оны 01 дүгээр сарын 17-ны өдөр Бэлхийн замд мөргүүлсэн гэрлийн шонг засварлан буцаан суулгаж, гэрэлтүүлгийн толгой шинээр сольж асалтыг хэвийн болгосон байна. Мөн Дарь-Эхийн хуучин эцсийн буудлаас шинэ эцсийн буудал хүртэлх урд хэсгийн гэрэлтүүлгийн гэмтлийг хөөн, завсарлаж, Хужирбулан, Улаанхуарангийн замын гэрэлтүүлгийг хэвийн болголоо. Баянзүрх дүүрэг, Шархадны эцэст гэрэлтүүлгийн 18 ширхэг толгой засварлаж, 40 метр сиф кабель татаж, гэрэлтүүлгийг 100 хувь асаасан. Баянгол дүүрэг, Чингүнжавын гудамжинд гэрэлтүүлгийн 13 ширхэг толгой засварлан, 595 дугаар шийдний фазыг сольж ажилласан байна гэж “Улаанбаатар зам засвар, арчлалтын газар” ОНӨААТҮГ-аас мэдээллээ.

УИХ-ын Байгаль орчин, хүнс, хөдөө аж ахуйн байнгын хороо өнөөдөр 09.00 цагт хуралдах байсан ч гишүүдийн ирц хүрээгүй тул ирэх долоо хоног хүртэл хойшилжээ.



Тус хуралдаанаар Мал, амьтны эрүүл мэндийн тухай хуулийн төсөл болон түүнтэй хамт өргөн мэдүүлсэн холбогдох бусад хуулийн төсөл, Малын генетик нөөцийн тухай хуулийн төсөл болон түүнтэй хамт өргөн мэдүүлсэн холбогдох бусад хуулийн төслийг хэлэлцэх байсан юм.

Нийслэлийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын дарга Ц.Сандуй Япон Улсаас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Масато Такаокаг хүлээн авч уулзлаа.

Монгол Улсад Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг Зохицуулах зөвлөл, Улаанбаатар хотын цагдаагийн газар, Хууль сахиулахын их сургуулийн Цагдаагийн сургуультай хамтран шинэчлэн батлагдсан “Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай” хууль 2017 оны 02 дугаар сарын 01-ний өдрөөс эхлэн хэрэгжих болсонтой холбогдуулан “Гэр бүлийн хүчирхийллийн гэмт хэрэг, зөрчлийг шалган шийдвэрлэх нь” сэдэвт албаны сургалтыг өнөөдөр эхлүүллээ. Сургалтад Улаанбаатар хотын цагдаагийн газрын харьяа газар, хэлтсийн хэрэг бүртгэгч, мөрдөн байцаагч, хэсгийн байцаагч, эргүүлийн офицерийн үүрэг гүйцэтгэж буй 658 алба хаагчийг хамрууллаа.

Нээлтийн үйл ажиллагаанд Монгол Улсад Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг Зохицуулах зөвлөлийн нарийн бичгийн дарга Л.Нямгэрэл, Гэр бүлийн хүчирхийлэл, хүүхдийн эсрэг гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх хэлтсийн дарга, цагдаагийн дэд хурандаа П.Эрдэнэцэцэг, Урьдчилан сэргийлэх, олон нийттэй харилцах хэлтсийн дарга, цагдаагийн дэд хурандаа Ү.Хосбаяр, Хууль сахиулахын их сургуулийн Цагдаагийн сургуулийн Цагдаа судлалын тэнхимийн эрхлэгч, цагдаагийн хурандаа Ю.Бадамханд нар оролцож, шинэчлэн батлагдсан “Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай” хуулийг хэрэгжүүлэхэд анхаарах асуудал, сургалтын зорилго, чиглэлээр алба хаагчдад мэдээлэл өгсөн юм.

Сургалтын гол зорилго нь Шинэчлэн батлагдсан Монгол Улсын Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хуулийг Монгол улсын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль, Монгол улсын Эрүүгийн хууль, Монгол улсын Захиргааны хариуцлагын тухай хуульд орсон нэмэлт өөрчлөлтүүдтэй нийцүүлэн хэрэглэх мэдлэг ур чадварыг олгох, гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх чиглэлээр цагдаагийн алба хаагчид мэргэшүүлэхэд оршиж байна гэж Улаанбаатар хотын цагдаагийн газраас мэдээллээ.

С.Зориг агсны амиа алдсан хэрэг эхнээсээ л олны эргэлзээ, хардлагыг төрүүлсээр ирсэн. Хамгийн сүүлд гэхэд түүний эхнэр Булганыг жил гаруй цагдан хорьж, шалгаад сулласан. Харин тэрбээр шоронгоос суллагдсныхаа дараахан Төрийн ордонд “зугаалж” яваад хэвлэлийнхэний нүдэнд өртсөн байдаг. Түүнчлэн Хотын дарга асан Э.Бат-Үүлийг гэрч, сэжигтэн бус яллагдагчаар татсан хэрнээ гэнэтхэн цагаатгах болсон гээд олон эргэлзээ төрүүлсэн зүйл болж өнгөрсөн.

Хөдөлмөр эрхлэлтийн байгууллагад ажил хайж бүртгүүлсэн иргэд өнгөрсөн оны 12 дугаар сарын эцэст 46.8 мянга болсны 34.4 мянга нь бүртгэлтэй ажилгүй иргэд, үлдсэн 12.4 мянга нь ажилтай боловч өөр ажил хайж байгаа иргэд байжээ.



Нийт бүртгэлтэй ажилгүй иргэд нь өмнөх оны мөн үеэс 1.6 мянган хүнээр, өмнөх сараас 1 мянган хүнээр өсч 34.4 мянга болсон бөгөөд эдгээрийн 17.8 мянга нь эмэгтэйчүүд байна.

Бүртгэлтэй ажилгүй иргэдийн 12 мянга нь Улаанбаатарт, 8.4 мянга нь Хангайн бүсэд, 5.7 мянга нь Тoвийн бүсэд, 5.5 мянга нь Баруун бүсэд, 2.8 мянга нь Зүүн бүсэд байгаа юм байна.

Харин аймаг, нийслэлийн хөдөлмөр эрхлэлтийн байгууллагад 2016 онд ажилгүй 117.1 мянган иргэн шинээр бүртгүүлж, бүртгэлтэй байсан 21.0 мянган иргэн ажилд зуучлагдан орж, 94.4 мянган иргэн ажил идэвхтэй хайхгүй байгаа шалтгаанаар бүртгэлээс хасагдсан байна. Эдгээр үзүүлэлтийг өмнөх онтой харьцуулахад шинээр бүртгүүлсэн ажилгүй иргэд 5.7 мянган хүнээр, ажилд зуучлагдан орсон иргэд 6.7 мянган хүнээр, ажил идэвхтэй хайхгүй байгаа шалтгаанаар бүртгэлээс хасагдсан иргэд 4.8 мянган хүнээр буурчээ.

Бүртгэлтэй ажилгүй иргэдийн 44.7 хувийг бүрэн дунд, 30.2 хувийг дипломын дээд болон бакалаврын, 6.8 хувийг суурь, 6.6 хувийг техникийн болон мэргэжлийн, 5.9 хувийг тусгай мэргэжлийн дунд, 2.7 хувийг бага, 1.9 хувийг магистр, доктор, 1.2 хувийг боловсролгүй иргэд эзэлжээ.

Улсын хэмжээнд бүртгэлтэй ажилгүй иргэдийн 57.1 хувь нь 15-34 насны залуучууд байгаа юм байна.

БНХАУ-ын Харбин хотноо зохиогддог Олон улсын “Мөсний үзэсгэлэн”-гийн мөсөн сийлбэрийн 31 дэх удаагийн тэмцээн болж өндөрлөлөө. Тус тэмцээнд манай сийлбэрчид амжилттай оролцож нэг мөнгө, гурван хүрэл медаль хүртсэн байна.



Тэрээр тэд тав хоногийн дараа АНУ-ын Колорадод болох цасан сийлбэрчдийн наадмыг зорих гэж байна. Тэндээсээ Аляска руу явах бөгөөд ДАШТ-д оролцох гэнэ.

...АН-ын даргын сунгаанд оролцож буй таван эрхэм тус намын эгэл гишүүдэд өмнө нь ойлгомжгүй байсан олон нөхцөл байдлыг таван талаас нь задлан тавьснаар сүүлийн жилүүдэд энэ намд юу болоод байгааг, яагаад томчууд нь хоорондоо таарахаа байсныг ойлгож мэдэх бололцоо олгож буй юм...

Амарсанаагийн Амарбаяр
\Цуврал ярилцлага- 30\

...А.Амарбаярын тухай ярилцлагыг нилээд хэдэн жилийн өмнө олж уншихдаа, ”Энэ залуутай уулзаж ярилцах хэрэгтэй юм байна” гэж бодож асан. Чикаго хотод зохион байгуулагдсан монгол оюутнуудын ”Хөдөлмөрийн яармаг” дээр оролцож, өөрийн туршлагаа залуустай хуваалцаж байхаднь түүнтэй танилцаад өнгөрсөн юм. Тэрээр ”Амазон”-д ажилд орсон туршлагаа болон залуу хүний хувьд ажил болон амьдралд хандах хандлагаа бусадтай хуваалцаж байгаа нь надад таалагдсан. Түүнчлэн Америкт ажиллаж амьдарч буй монгол залуусын дунд зохион байгуулагддаг ”Надад хэлэх үг байна” илтгэлийн уралдаан, ”Хөдөлмөрийн Яармаг” арга хэмжээнүүдийн зохион байгуулах багт ажиллаж байгаа юм билээ. Өнгөрсөн жил Сан-Францискод болсон монгол оюутнуудын ”Надад хэлэх үг байна-6” арга хэмжээг зохион байгуулж байхад нь богино хугацаанд уулзаж санал солилцож, өнгөрсөн оны 6 сард Сиэтл хотод ажлаар очихдоо тухтай уулзаж ярилцсан ярилцлагаа та нартаа хүргэж байна.

Нэг. НАМТРЫН ТОВЧООН

* Боловсрол:
-2005 онд ”Оюуны тулга” \бүрэн дунд боловсрол\
-2008 онд Diskinson State University \бакалавр\
-2016 онд Maharishi University of Management \магистр\

* Ажилласан газрууд:
-2008.01-2008.07 REMco\MSI Solutions \Tehnical Support\
-2008.07-2008.11 REMco\MSI Solutions \Lead Tehnical Support\
-2008.11-2013.11 REMco\MSI Solutions \Software Development\
-2015.02-2016.04 Amazon.com \DevOps Engineer 1\
-2016.04-одоог хүртэл Amazon.com \DevOps Engineer 2\

20170116 003

Хоёр. АЛГАСАЖ СУРАЛЦСАН БАГА НАС

-Г.Галбадрах: Хаана төрж, хэрхэн өсөв?

-А.Амарбаяр: Би 1989 оны 10 сарын арван 17 нд Партизаны сангийн аж ахуйд төрсөн. Ээж маань Завханых, аав минь Сэлэнгэ аймагт төрсөн гэхдээ хотынх. Сургуульд орохын өмнөх бага нас минь Баянхошуунд гэрт өнгөрсөн, ус түрээд л, цагираг эргүүлээд л тэр үеийн хүүхдүүдийн амьдрал яаж өнгөрдөг байсан тэрэн шиг л өнгөрөв. Харин сургуулийн хувьд наснаасаа түрүүлээд орж байсан юм, гэхдээ олон сургуульд шилжиж сурсан. Эхлээд 31-р сургуульд 1 жил сурсан байдаг. Дараа нь 31-ээс шилжээд ”Улсын тэргүүний” лаборатори нэгдүгээр сургуульд дөрөвдүгээр анги хүртэлээ сураад, ”Орчлон” сургууль руу шилжиж сурахдаа 5-р ангиа алгасаад шууд 6-р ангид орж байв. Нэгдүгээр ангиасаа өглөөний цагаар англи, герман хэлний дугуйланд явдаг, ”Ээрмэл” рүү газрын теннисний сургалтанд явдаг, хичээлээ тараад математикийн сонгонд явна гээд багаасаа л маш завгүй, хуваарьтай байсан. Анх ”Орчлон”д ороход нэг бол гадаадад амьдарч байсан, нэг бол хувийн сургуулиас ирсэн хүүхдүүд бүгд англиар ярьдаг би юу ч ойлгодоггүй нилээд хэцүү байсан. Ямар сайндаа 2001 оны 9 сарын 11нд Дэлхийн Худалдааны Төвийн халдлага болж байх өглөө манай ангийнхан CNN-ээр мэдээ үзээд бүгдээрээ маш их санаа зовсон байж байхад би ойлгохгүй, ”Кино гараад байгаа юм байхдаа” гэж бодон сууж байж билээ. Бага байхаас л ах бид хоёрын боловсролын төлөө нойр хоолоо хасан байж ажиллаж байсан аав ээж хоёр минь зуны амралтаар ах бид хоёрыг зуслан дээр байхад англи үг цээжлүүлдэг, цээжлээгүй байвал Баянхошуунд байдаг гэртээ түгжээд явчихдаг байлаа. ”Орчлон”д гэхдээ нэг л жил сурсан.

-Г.Галбадрах: Дараа нь хаана шилжиж сурсан хэрэг вэ?

-А.Амарбаяр: Математик, физикээрээ маш сайн шинэ сургууль нээгдэж байгаа гэсэн нь ”Олонлог” сургууль байв. Аав хүүхдүүдээ матеметикаар явуулна гэдэг байсан болохоор сонирхсон байх. 11-р сургуулийн хоёр багш ”Олонлог” сургуулийг байгуулсан учраас тэднийг дагаад 11-р сургуулиас математик физикийн гавлууд шилжээд ирчихсэн байлаа. Эхлээд хэцүү байсан ч математик, физик, байгалийн ухааны хичээлүүдэд дуртай болж эхэлсэн дээ. Бусад хичээлүүддээ жаахан сонирхолгүй болж эхлээд явж байтал ”Шинэ Монгол” гээд сургууль гараад ирэв ээ. \инээв\ Сайн суралцаж чадвал Япон руу Засгийн Газрын тэтгэлгээр Их Сургуульд явуулдаг гэж сонсоод намайг тийшээ орууллаа.Тэгээд ”Шинэ Монгол”д орох гэтэл есдүгээр ангиас авна гэсэн шаардлага тавьж байсан болохоор долоо наймынхаа шалгалтыг зэрэг өгөөд ахиад л анги алгасаж сургуулиа сольсон. 1-р сургуульд сурч байхдаа ”Хүүхдийн Ордон”-д англи, гэрман хэл сурдаг байсан бол ”Орчлон”д байхдаа би хятад хэл сурдаг байлаа. Гэтэл ”Шинэ Монгол”-д япон хэл сурах хэрэгтэй болж байв.

-Г.Галбадрах: Уг нь сургуулиудын сайныг нь шилж сонгоод сураад байсан байх юм?

-А.Амарбаяр: Тухайн үед боломж бололцоо нь тэр болгон байхгүй байсан ч аав ээж хоёр минь боловсролд маш их анхаарал тавьдаг учраас яаж ийж байгаад л сайн сургуулиуд руу оруулж байсан байх. ”Шинэ Монгол” ахлах сургуульд хагас сурч байтал, Польшид Олон улсын Лицэй сургууль байна гэв. ”Бүх хичээлүүд нь англи хэлээр ордог, эхний топд нь
орж чадвал Англид Кэмбрэжид тэтгэлгээр сурдаг гэнэ” гээд 14 настайдаа Европын зүг явж байлаа. Анх удаа ээж ааваасаа хол, долоо хоног вагоноор яваад Польшид очсон. Оросын эх газар нутгаар 5 хоног вагоноор явж байхдаа улс дамжин наймаа хийдэг ах эгч нартай танилцан тэдний бараанаас нь заралцаж үзэв. ”Термос сто рубль” гэж орилохоор орос өвөө эмээ нар ирж вагоны цонхны цаанаас хятад халуун сав худалдаж авдаг. \инээв\ Польшид очсон өдрөөсөө ойр зуурын польш хэл сурах хэрэг гарлаа. Хөдөөний гэгдмээр хот учраас тэр болгон гадаад хүмүүс амьдардаггүй. Ази хүн анх удаа харж байгаа жоохон хүүхдүүд биднийг ам нь ангайчаад харж инээгээд л гудамжаар дагаад л алхана. Аав ээж хоёроос сардаа жаахан мөнгө ирэхээр ах бид хоёр ”цалин буулаа” гээд л дэлгүүр орж польш хиам авч иддэг нь бас л жаргалтай мөчүүд байсан юм шүү. Мөнгө бас тэнд дутагдалтай л байлаа. Тэнд удаан хугацаанд амьдарсан монголчуудтай танилцаж, хичээлийн бус цагаараа тэдний ажилладаг задгай зах дээр очин цамц, оймс энэ тэр заралцаж хармааны хэдэн төгрөг олох үе зөндөө байсан. Польшид хагас жил болоод хэдийгээр ах бид хоёр анги, ангидаа топдоо орчихсон байсан боловч, хувийн тодорхой шалтгааны улмаас Монгол руугаа буцсан юм.

-Г.Галбадрах:Польшоос буцаж ирээд бас сурсан уу?

-А.Амарбаяр:Тэгсэн. Польшоос буцаж ирээд ”Оюуны тулга” гэдэг математик физикийн гүнзгийрүүлсэн сургалттай сургуульд шууд аравдугаар ангид нь орсон. Сургуулиа төгсөөд Их Сургуульд орох гэтэл ”15 настай” гээд намайг аваагүй. Харин MIU гэдэг сургууль авна гээд, тэнд орж IT-гийн чиглэлээр сурч эхлэв. MIU-д би нэг жил сурсаныхаа дараа нь ШУТИСд шалгалт өгөөд Германы Инженерийн Бэлтгэл \ГИБ\ ангид орсон. Уул уурхайн инженерийн мэргэжлээр хоёр жил сурч шалгалтуудыг нь өгч Герман руу тэтгэлгээр сурахаар явах боломжтой гэж сонгосон юм. Тэр үед уул уурхайн салбар Монголд их ирээдүйтэй гэж яригддаг байсан юм. Тэнд герман хэлээ академик түвшинд сурсан. Бүх хичээлээ германаар үздэг, бодсон бодлогоо германаар тайлбарладаг байлаа. Хагас жил орчим сураад байж нэг өдөр аав надаас ”Чи Герман явах уу? эсвэл Америк явах уу? Америкт бага хэмжээний тэтгэлгээр сурах боломжтой сургууль байна” гэж хэлж байсан. Тэгэхэд би яагаад ч юм бэ, шууд л ”Америк явъя” гээд сонгочихлоо.

Гурав. АМЕРИКТ ЗОРИЛГОО МЭДРЭВ

20170116 007

-Г.Галбадрах: Их олон сургуулиудад суралцаж, олон сонголтууд хийсний эцэст Америкийг сонгожээ дээ?

-А.Амарбаяр: Тэгээд л хоёр сар хагасын дотор бүх зүйлээ шийдээд 2006.1.06 нд Америкт ирлээ. Хэдийгээр англи хэл үзэж, өөрийгөө ”сайн болсон” бодож байсан боловч, Сан-Францискод буугаад л чихний бөглөө гараагүй болохоор хүмүүсийн яриаг нь сайн ойлгохгүй, энд тэнд байгаа бичгүүдийг нь ч ойлгохгүй байсан. Тэндээсээ өөр нэг онгоцонд суугаад Диккинс гээд жижигхэн хотод буусан даа. ”Америк гээд гоё, өндөр өндөр барилгуудтай газар очно доо” гэж бодож байсан хүн, хөдөө газрын жижигхэн сургуульд ирчихдэг. Тэр үед бас 40-өөд оюутан ирчихсэн байсан. ”Монголоороо яриад байвал хэл ер сайжрахгүй юм байна” гэж бодоод Америк хүмүүстэй илүү ярьдаг болохоор хичээсэн. Нэг улирал гаран тэгж явсаар байтал хэл маань сайжирлаа. Эхний нэг жилдээ үндсэн хичээлүүдээ үзэж байгаад мэргэжлийн хичээлээ дараа жилээсээ үзэж эхлэв.

-Г.Галбадрах: Оюутны амьдрал тань ямархуу байв?

-А.Амарбаяр: Би ер нь их идэвхтэй оюутны нэг байсан байх.” Student Senate” буюу манайхаар ”Оюутны Холбоо”-ны гишүүнээр ажиллаж, Олон улсын оюутнууд болон Америк оюутнуудыг хооронд нь нь найрсаг харилцаатай, бие биенийхээ соёлыг ойлгож, сайхан найзалж нөхөрлүүлэх төслүүд дээр их ажиллаж байв. Тиймдээ ч сургуулиа төлөөлөн COSGA \Conferense On Student Government Association\ нэртэй Америкийн бүх Их Сургуулиудын Холбооны төлөөллүүд оролцдог чуулга уулзалтанд 4 senat оюутантай хамт оролцож, ”Оны шилдэг Senate” шагналыг авч байлаа. ”Оюутны дотуур байрны каминдат болбол, байр хоол үнэгүй болгож хөнгөлүүлдэг юм байна” гэж олж мэдээд нэг семестрийн турш 50 гаруй оюутнуудтай хамт хичээл үзэж, төгсгөлд нь ”сонгон шалгаруулах” төсөл дээр ажиллан шигшигдээд, эцсийн шатандаа ярилцлагад орж сонгогдсон хэдхэн оюутны нэгэнд багтан байр хоолоо үнэгүй болгож байв. Үүрэг хариуцлага нь мэдээж өндөр. Дотуур байрныхаа оюутнуудын амьдрах орчин, хэрэгцээтэй зүйлсийг нь бүгдийг нь хамт хариуцаж, сар болгон янз бүрийн арга хэмжээнүүд зохион байгуулна. За тэгээд Олон Улсын Оюутны Холбоо, сонирхогчдын спортын баг, уралдаан тэмцээн гээд ер зүгээр суудаггүй байсан. Ганц нэг шагнал урамшууллаас нь дурдвал: ”Ерөнхийлэгчийн нэрэмжит оны шилдэг оюутан”-аар шалгарч байв. Сургуулийнхаа ”Авьяастан шалгаруулах тэмцээн”-д хоёр жил дараалан оролцож 1-р байр эзэлж байсан шүү. Хурууны бүжиг хийж байсан юм. \инээв\ Гадна дотны олон найзуудтай болсон. Өнөөдрийг хүртэл тэдэнтэйгээ холбоотой байдаг шүү.

-Г.Галбадрах: Суралцаж байхад хүнд хэцүү үе тохиолдож байв уу?

-А.Амарбаяр: Зундаа Вашингтон ДС-д ирээд ажил хийдэг байлаа. Кассчин, бургерчин, айл нүүлгэдэг ажил гээд олдсоныг нь хийнэ. Нэг удаа айл нүүлгэж яваад нуруугаа
гэмтээчихлээ. Нуруугаа хөдөлгөж чаддаггүй. Ажлаа тараад арай гээд алхаж явтал бороо ороод л могой яваад, тэр үед л ”Би яг яагаад ингэж яваад байгаа билээ?” гээд өөрөөсөө асуугаад л. Хамт ажиллаж байсан ах надад могойн тос авчирч өгөөд, тэгсэн ч ер босч чадсангүй. Эмчилгээнд явах гэтэл үнэтэй байлаа. Аав, ээж хоёр намайг ”Монголдоо буцаж ир” гэлээ. Тэгээд л ажил хийж олсон мөнгөөрөө тасалбар аваад л Монгол руугаа явав. Монголдоо ирээд нуруугаа эмчлүүлчихээд Америк руу буцаад явсан даа. Тиймэрхүү юм тохиолдохоор зорилгоо улам ихээр санадаг юм билээ. ”Санхүүгийн хэрэгцээгээ яаж өөр байдлаар шийдэх вэ?” гэж бодогдож боломжуудаа бүрэн ашиглахаар чармайж эхэлсэн. Нэг улиралд би 25 кредит авч үздэг байсан юм. Тийм болохоор хоёр жил хагас хугацаанд суралцаад сургуулиа төгсөв. . Ингээд 2008 оны 5 сард бакалавраа 18 настай төгсөж, ”Хамгийн залуу төгсөгч”-өөр шалгарч байлаа. Төгсөх семестэртээ REMco Software \одоо MSI Solutions гэгддэг болсон\ зочид буудлын захиалгын систем хийдэг компанид дадлага хийх боломж олдоод орж байсан юм. Харин сургуулиа төгсөөд тэр компанидаа ажилд орсон юм.

-Г.Галбадрах: Тэр компанидаа ямар ажил хийдэг байсан юм бэ?

-А.Амарбаяр: Technical Support буюу зочид буудлын ажилчид менежэрүүдэд программын холбогдолтой ямар нэгэн асуудал тулгарвал техникийн зөвлөлгөө өгч, асуудлыг нь засдаг ажил. Харин үүнээс 6 сарын дараа тушаал дэвшээд ”ахлах” болсон. Түүнээс хойш 4 сарын дараа дахин тушаал дэвшиж ”Программ Хөгжүүлэлтийн Хэлтэс” рүү инженерээр орох болов оо. Би тэр үед 250$-оор 1985 оны арай хийж явдаг нэг машин худалдаж авчихсан байсан юм. Тушаал дэвшээд, төгссөн мэргэжлээрээ хүсч байсан ажлаа хийх болсон гэдэг мэдээг сонссон тэр өдрөө гэр рүүгээ харьж явахдаа машиныхаа бүх цонхыг хааж байгаад ”Yes” гээд хамаг чадлаараа орилж билээ. \инээв\ Таван жил би тэндээ тасралтгүй ажилласан.


20170116 004

Дөрөв. МОНГОЛД БАС СОЛОНГОСТ

-Г.Галбадрах: Хурдан дэвшиж, тэр хэрээрээ сайн туршлага хуримтлуулж байжээ?

-А.Амарбаяр: Хамгийн доороос нь эхлээд бүх шат хүртэл нь зочид буудлын системийг
сурчихлаа гэж бодож байсан. Тэгээд сурсан мэдсэнээ ашиглаад ”Монголынхоо зочид буудлууд, кемпүүд, гэр жуулчны баазуудыг нэгтгэсэн захиалгын системтэй болгоноо” гэсэн зорилготойгоор Монгол руугаа буцлаа. Гэхдээ ”Юмыг яаж мэдэх вэ?” гээд ”Б” төлөвлөгөө гаргасан байсан нь, ”Монголд очоод энэ санаа маань бүтэлгүй болох бас ажил олдохгүй болбол мэргэжлээ дээшлүүлэн ахиад сурна” гэсэн төлөвлөгөөтэй. Монгол руугаа буцахаас хагас жилийн өмнө Солонгосын Сөүлийн Үндэсний Их Сургуульд шалгалт өгөөд 100 % тэтгэлэгтэй суралцах урилга хармаандаа хийчихсэн байсан л даа. Монголдоо ирээд ажилд орох гэж ярилцлагад орж үзтэл, Америк дахь таван жилийн туршлагыг маань тийм ч их тоохгүй, харин ”магистр хийгээгүй” гэсэн шалтгаанаар маш бага цалин, хангамж санал болгосон. ”Зочид буудлын системтэй холбоотой төсөл авч ажиллая” гэж бодоод судалгаа хийж хэд хэдэн зочид буудлын IT албаны дарга, менежэрүүдтэй уулзаж ярихад ”Өө, наад санаа чинь явахгүй. Манайхан чинь Оросын зочид буудлуудын захиалгын системийн кодыг интернэтээс олж байгаад татаад авчихдаг юм. Тэгээд л хэрэглэчихнэ шүү дээ” гэж байсанд нь урам хугарсан. Нөгөө талаасаа туршлага дээрээ түшиглэн өөрийн санаа бодлоо хэрэгжүүлэх боломж надад ер харагдахгүй байлаа.

-Г.Галбадрах: Монголд маань чиний Америкт хуримтлуулсан туршлагыг бус цаасан дээр байгаа дипломын үнэлгээг үнэлдэг муу тогтолцооны жишээ байна л даа?

-А.Амарбаяр: Нэгэнт зорьж ирсэн зорилго маань бүтээгүй болохоор ”Б” төлөвлөгөөндөө орж, Сөүлийн Үндэсний Их Сургууль руу явахаар шийдсэн. Миний сурч байсан лабораторид магистр болон докторын зэрэгтэй 12 оюутнууд байлаа. Хоёрхон гадаад оюутан байсны нэг нь би. Тэд бүгд маш мундаг, чадвартай оюутнууд байсан нь хийж байгаа төслүүдээс нь шууд мэдрэгдэж байв. Засгийн Газрын тендэрт орж өрсөлдөөд Солонгосын wi fi интернэтийн хурдыг 50 дахин хурдан болгох төслийг ялаад авчихаж байгаа лаборатори шүү дээ. Гэвч тэнд сурахад маш стресстэй, оюутнууд нь үүрийн 4,5 цаг хүртэл хичээлээ хийнэ. Долоо хоногийн зургаан өдөр маш ачаалалтай ажилладаг. Хичээлүүд нь англиар ордог ч, солонгос багш нарынх нь аялга ойлгогдохгүй. Мэдлэг хүлээж авах гэхээс илүү аялгыг нь ойлгох гэж хамаг хүчээ барчихдаг байв. Хоёрдугаарт хоол нь бас таарсангүй. Кампус дээр хоол идэхээр хэдхэн зүсэм мах, будаа, хачиртай өгдөг. Тэгээд хамгийн түрүүнд солонгосоор хэлж сурсан ”Ахиад хоол нэмж өгөөч” гэдэг үгээ байнга давтана. Тэнд сурч байхдаа олон мундаг монгол оюутан, ах эгч нартай танилцан найзууд болж, их ч зүйл сурсан. Гэхдээ яагаад ч юм бэ? миний хувьд Солонгос нэг л таарч өгөхгүй байсан болохоор, эргээд Америк руу явья гэсэн бодол төрсөн дөө. Ахиад сургууль хайж эхлэв. Нэг өдөр ”Зээлээр магистрийн зэрэгт сурах боломжтой Их Сургууль” -ийг олж мэдээд тэр сургуультайгаа холбогдоод эхэлсэн. Удалгүй шалгалт өгч, бичиг баримтаа бүрдүүлэн ярилцлагад орж тэнцээд, сургуульдаа орсон доо.


20170116 005

Тав. ”АМАЗОН”-Ы АХЛАХ ИНЖЕНЕР

-Г.Галбадрах: Нөгөө л дунд сургуульд сурч байхдаа сайн сургуулиудыг шилж сонгож сурч байсан түүх тань давтагдаж дээ?

-А.Амарбаяр: Тэгсээн. \инээв\ Сургуульд орох урилгаа аваад 2014 оны 6 сард энд ирсэн. Энд үнэхээр чанартай боловсрол эзэмшиж чадсандаа их баяртай байгаа. Нэг сард нэг л хичээл үзнэ. Тийм зарчмаар явахаар яг тухайн сардаа өөр юунд ч санаа зовохгүйгээр тэр хичээлдээ анхаарлаа хандуулж, сайн сурах боломжтой. Улмаар 2015 оны 12 сард хичээл маань дуусаад ажил хайж эхлэв. Дотроо бол бүгд л Амазон, Гүүгль, Фэйсбүүк, Майкрософтод орчих хүсэлтэй. Миний хувьд ч бас адилхан. Гэхдээ баярын улирал таараад ч тэр үү, ажил хайгаад явц муутай байсан нь бага зэрэг сандаргаж байсан шүү. Он гараад харин ажлын ярилцлагууд эрчимтэй өгч нэг ажлын байрны санал хүлээж авлаа. Бас нэг газартай нилээд сайн ярилцлага өгч, ажлын байрны санал авах дөхөж байсан юм. Энэ 2 компанид хариугаа хэлэх ёстой 7 хоногийн хугацаанд гэнэт ”Амазон” оос утсадаад ”Ярилцлага хийж болох уу?” гэж санал тавьсан. Хүссэн болгон ороод байдаггүй өндөр шалгууртай болохоор, би ч эхэндээ ”Эрсдэл үүрэхгүйгээр бэлэн байгаа ажлын саналаа авчихья” гэж бодож байв. Гэтэл яагаад ч юм бэ? цаанаасаа л ”Хоосон хоцорсон ч хамаагүй ярилцлага өгөөд үзье” гэсэн бодол эргэлдээд, сайн найзууд минь хүртэл дэмжиж зөвлөсөн болохоор, эргэлзээгээ ”Ерөөсөө л ”Амазон”-ыг хүлээж, үзээд алдая” гэж шийдэж тайллаа. Эхний ээлжийн ярилцлагаа утсаар өгтөл ”Та тэнцлээ, Сиэтлд хүрч ирж ярилцлаганд ороорой” гэж байна. Сиэтлд очих бүх зардлыг \онгоц, зочид буудал, өдрийн 3 хоол, такси\ цаанаас нь төлнө гэхээр нь гайхаж байж билээ. Тэгээд л Сиэтлд очиж өгөх ярилцлагадаа бэлтгэн, интернэтээр ”Амазон”ы тухай судалж эхэлсэн дээ.

-Г.Галбадрах: ”Амазон”-д орох ярилцлагад бэлтгэхдээ, ”Амазон”-ы талаар судалж байгаа чинь хамгийн зөв шийдэл байна гэж би бодож байнаа.

-А.Амарбаяр: 45, 45 минутаар таван ярилцлагад орох байсны 4 нь техникийн ярилцлагууд, харин үлдсэн нэг нь яг орох багийнхаа менежэртэй хийх ярилцлага байсан юм. Тэгэхээр ганц техникийн чадвараа бэлтгэхээс гадна, ”Амазон” компаны талаар судалж, ”Яагаад энэ заавал энэ компанид ажиллах хүсэлтэй байгаа юм бэ?” гэдгээ нотолж ойлгуулах хэрэгтэй байлаа. Тиймээс анх үүсэн байгуулагдсан цагаас нь эхлэн судалж, бизнесийн модель, ололт амжилтууд, бас алдаанууд, шинэ шинэлэг бүтээгдэхүүнүүд, СЕО-н өгсөн ярилцлагууд, мэдээ, бүр цаашлаад сүүлийн 6 сард хувьцаа нь яаж унаж, өссөн талаар уншиж судлан бэлтгэсэн байсан юм. Техникийн асуултуудаа хариулчихаад мөнөөх менежэртэй ярилцхадаа уншиж судалсан зүйлүүдээсээ ярьтал ”Woow” гэсэн хариулт шууд авч байсан шүү. Ярилцлагаас гарч ирэхдээ ”Тэнцээгүй байсан ч харамсахгүйгээр өөрийн чадвараа бүрэн ойлгууллаа” гээд өөртөө санаа амар, бас баяртай байдаг юм билээ. Ярилцлагынхаа хариуг маргааш нь э-майлаар хүлээж автал, хамгийн эхний үг нь ”Cоngratulatuons” гээд л гараад ирэв. Тэрийг нь харчихаад сандарсандаа цонхоо хаачихаад, ахиад нээж хартал ”тэнцчихсэн” байлаа. Амьдралдаа 2 дахь удаагаа бүх чадлаараа өөртөө ”Yes” гэж хашгирсан нь энэ байсан. Энэ сайхан мэдээгээ найзууддаа гэр бүлдээ хэлээд л бөөн баяр болсон.


20170116 006

-Г.Галбадрах: Энэ бол миний бодлоор том амжилт мөн шүү дээ?

-А.Амарбаяр:Энэ амжилтанд би дан ганцаараа хэзээ ч хүрэхгүй байсан байх. Аав ээжийнхээ ачаар эзэмшсэн боловсрол мэдлэг, өмнөх ажлын туршлага, хамт сурч байсан оюутан найзуудын туслалцаа, багш нарын зөвлөлгөө гээд олон зүйлс энд хүрэхэд минь тусласан. Гэхдээ энэ дундаас нэрийг нь дурдах ёстой хоёр хүн бий. Эхнийх нь одоо Finch Computing-д Lead Product Manager хийж байгаа М.Сувдмаа эгч. Анх 16 настай оюутан болоод ирж байхдаа М.Сувдмаа эгчийн бичсэн ”Их Сургуульд хэрхэн тэтгэлгээр сурах” талаар бичсэн нийтлэлүүдийг уншаад, ”Энэ эгч шиг амжилт олоод, сурч мэдсэн бүхнээ бусадтай хуваалцах юм сан” гэж бодож байлаа. Харин магистрийн хичээл дуусаад ажил хайх дөхөж байх үед өдөр оройн цагийг үл хайхран М.Сувдмаа эгч бидний 10-аад монгол оюутнуудад ярилцлагад хэрхэн бэлтгэх талаар үнэтэй зөвлөлгөө өгч байсан нь маш их тус болсон. Одоо ч гэсэн ажлын карьерийн талаар хааяа зөвлөлгөө авдаг юм. Нөгөөх нь Facebook-т ажиллаж байгаа, одоо маш сайн найзууд болсон Хонгор. Google, Facebook хоёрт ярилцлага өгөөд хоёулангаас нь ажлын байрны санал авсан туршлагаасаа бичсэн блогийг нь уншаад урам орж,” Би ч бас их бага гэлтгүй сурсан мэдсэнээ бусадтай хуваалцаж байх хэрэгтэй юм байна” гэсэн бодол бат төрсөн дөө. Ажилд орсныхоо дараахан 1 сард блог нээгээд ажлын ярилцлагад орсон туршлагаа бусадтай хуваалцах боллоо. Өнөөдрийг хүртэл блогийг минь 11 000 орчим хүн үзсэн байдаг бөгөөд боловсрол, ажил мэргэжил, ярилцлага, Америкт амьдрах талаар, тэр ч бүү хэл хүний нөөцийн бодлогын талаар олон хүмүүс холбогдож байсан. Энэ бүхнээс их урам авч хүмүүст чадах ядахаараа мэдлэг, мэдээллээ хуваалцаж байх хэрэгтэй юм байна гэж бодож байгаа. Хэн нэгэнд хэзээ нэгэн цагт багахан ч атугай тус болбол тэгээд л зорилго минь биелнэ шүү дээ.

-Г.Галбадрах: Маш сайхан сэтгэл байнаа, Амараа. ”Амазон” бол дэлхийд бренд болсон компаниудын нэг. Энд ажиллаж хэр хөгжиж байна даа?

-А.Амарбаяр: Ажилд ороод эхний үед жаахан санаа зовж байлаа. Яагаад гэвэл, хамт ажиллаж байгаа хүмүүс маань Harvard, Stanford8 MIT төгссөн, эсвэл Google, Facebook, Microsoft, Apple-д ажиллаж байсан туршлагатай, мундаг хүмүүс байв. Гэтэл миний бакалавр, магистраа төгссөн сургуулиуд маань рейтинг ч байхгүй, ”хөдөөний” гэж нэрлэгддэг хотуудад байрлалтай сургууль шүү дээ. Би тэгээд тэдэнд өөрийн суралцаж төгссөн сургуулиа хэлтэл, ” Айн!Тэнд чинь хүн амьдардаг юм уу?” гээд тоглож хэлээд инээнэ шүү дээ. Эхний хоёр сар бол ”Яая даа” гэтлээ ажиллав. Маш их мэдээлэл дунд живчихэж байгаа юм шиг л санагдсан. Хүн өөрөө хичээгээд нэг зорилго тавиад түүнийхээ хойноос явахгүй бол, хоцрогдох эрсдэлтэй. Тэгэхээр байнга л өөрийгөө хөгжүүлж, шинийг мэдэж, гараасаа үр бүтээлтэй ажлуудыг гаргаж байх шаардлагатай болдог. Ажил дээр өнгөрүүлж байгаа 1 минут болгон хэрэгцээтэй байх ёстой. Эхний жил гэхдээ би их ч хичээж, сайн ажилласан. Үүнийг маань манай менежэрүүд хийсэн ажлаар минь дүгнээд тушаал дэвшүүлсэн юм. Ажилд ороод 6 сар болоод тушаал дэвших болзлоо хангачихсан байсан ч, зуныхаа амралтаар Монгол руу явчихсан байсан учир тэр боломжоо алдаад оны төгсгөл хүртэл хүлээх хэрэгтэй боллоо. Баг дотроо ”ахлах инженэр” гэсэн тушаалд очиход, надтай адилхан тушаал дэвшсэн хүмүүс 3 жил ажиллаж байж тэр албан тушаал дээр очсон байдаг юм. Тэд надаас тоглоом шоглоомоор ”Чиний нууц чинь юунд байна?” гэж асуухад нь, хариуд нь ”Монголчуудад байна” гэж хэлээд инээчихдэг юм.

-Г.Галбадрах: ”Амазон”д тушаал дэвших процесс нь яаж явагддаг болон компаныхаа талаар товч танилцуулж болох уу?

-А.Амарбаяр: Тушаал дэвших процесс нь их өвөрмөц. Яг шийдвэр гаргах 6-8 хүн нь намайг танихгүй, мэдэхгүй хүмүүс. Миний хийсэн бүх ажлуудын мэдээлэл, мөн хамт ажилласан хүмүүсийн сэтгэгдэл дээр тулгуурлаад шийдвэрээ гаргадаг. Үүн дээр нэмээд хэлэхэд, манай компани дэлхийн түвшинд өөрчлөлт шинэчлэлт, технологийн хувьсгалуудад том хувь нэмэр оруулж яваа компаниудын нэг нь. Жил болгон л шинэ бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ нэвтрүүлж, хэрэглэгч үйлчлүүлэгчдийн ирээдүйг тодорхойлж, залж байна шүү дээ. 2016 оны 12 сард PrimeAir гээд агаарны дроноор захиалсан барааг нь хүргэж өгдөг үйлчилгээг Англид туршилтын байдлаар нэвтрүүлсэн бол, уг сард AmazonGo гээд бараа аваад гарахдаа ямар нэгэн кассанд бичүүлж, төлбөр төлөх шаардлагагүй, шууд гараад явчихдаг дэлгүүрийг Сиэтл хотод нээлээ. Ийм компанид ажиллана гэдэг маш том аз завшаан бөгөөд, энэ чинээгээрээ сурч мэдэх, өөрийгөө хөгжүүлэх боломж нь өндөр юм. Гэхдээ энэ жил, эсвэл ирэх жилээс өөр салбрууд руу бас сонирхож үзэх бодол төрж байгаа.


20170116 005

-Г.Галбадрах: Уулзаж ярилцахад сайхан байлаа. Чи бол миний бахархаж, итгэж явдаг залуусын нэг нь. Чиний өмнө маш их ирээдүй байгаа гэдэгт итгэж байна. Чамд амжилт хүсье.

-А.Амарбаяр: Тантай уулзаж ярилцсандаа ч би баяртай байна. Би нэг их мундаг нь биш шүү дээ. Боловсролыг дэмждэг ухаантай аав ээжийнхээ итгэл найдварыг алдахгүй гэж хичээж яваа. Хүн өөртөө олдсон боломж бүрээ маш сайнаар ашиглаж чадвал амжилтад заавал хүрдэг гэдэгт итгэдэг. Харин боломж ирэхэд бэлэн байхгүй бол алдчих эрсдэлтэй. Өөрийгөө голох хэрэггүй шүү дээ. Өөрийгөө ”Би юу ч хийгээгүй байна”, ”Юу ч мэдээгүй, сураагүй байна” гэж хэт их голох, эсвэл дарах хэрэггүй болов уу? гэж боддог. Тэгж байж л өөрийн олж авсан мэдлэг чадвар, туршлагаа их, бага гэлтгүй бусадтай хуваалцдаг болно. Харин тэр хуваалцсан багахан туршлага нь хэн нэгэнд урам зориг өгөх, хүсэл мөрөөдөлд хөтлөх, эсвэл амьдралд нь бага ч болов эерэг нөлөө үзүүлж чадвал зорилго чинь биелэлээ гэсэн үг. Дашрамд хэлэхэд, 2017 оны 3 сарын 18-20 нд залуустайгаа хамтраад ”Америк дахь монголчуудын Хөдөлмөрийн Яармаг”-ийг 4 дэх удаагаа Сиэтл хотод зохион байгуулахаар өнгөрсөн 8 сараас эхлэн бэлтгэж байна. Энэ арга хэмжээ нь оюутан залуучууд болон ажил олгогч нарт маш хэрэгтэй, бас сонирхолтой үйл ажиллагаа болдог юм. Энэ нийтлэлийг уншиж байгаа АНУ-д сурч ажиллаж байгаа оюутан залууст болон Монголд байгаа ажил олгогч компаниудад бүгдэд нь нээлттэй гэдгийг мэдэгдэх гэсэн юм. Танд ч бас эрүүл энх сайн сайхан бүхнийг хүсье.


...Сүүлийн жилүүдэд дэлхийд алдартай мэдээллийн технологийн компаниудад монгол залуус олноороо ажиллаж байгаагийн нэгэн төлөөлөл нь А.Амарбаяр. Тэрээр хэдийгээр Америкийн алдартай бренд сургуулийг төгсөөгүй боловч, ”Эзэн хичээвэл заяа хичээнэ” гэдэг хэлц үгийг амьдрал дээр нотолж яваа залуу. Амьдралд идэвхтэй байх, өөрийн мэдэж авсан ухаарал, ажиллаж байхдаа хуримтлуулсан туршлагаа бусадтай хуваалцах хүсэл нь түүний мөн чанарыг илэрхийлдэг. ”Би өөрийгөө эхлээд сайн хөгжүүлэх хэрэгтэй байнаа. Магадгүй хэзээ нэгэн цагт тантай хамтарч ажиллах боломж олдох байх” гэж тэрээр надад хэлсэн юм. Түүний өмнө маш их ирээдүй байгаад би итгэлтэй байгаа. Бага наснаасаа л чанартай сайн гэж тооцсон бүхэн рүүгээ сонголт хийж, өөрийн мэдлэг чадвараа хөгжүүлж байсан нь өнөөдрийн амжилт, маргаашийн сайн сайхан руу итгэлтэйгээр харах өөдрөг хандлагын суурь нь болсон байх. Миний анзаарснаар А.Амарбаяр бол хүсэл мөрөөдөлдөө яг л гал шиг асч яваа залуу. Тэр гал дунд өөрийгөө таньж, өөрийгөө хатуужуулж, өөрийн мөн чанараа хатааж яваа ган. Тэр олон залууст үлгэр жишээ болж, тусалж чадна.
Харнууд овгийн Гомбосүрэнгийн Галбадрах

09:00 цагт: СЕХ-ны байранд АНУ-ын зүүн хойд Азийн бодлого ба Монгол-Америк харилцаа” сэдэвт эрдэм шинжилгээний хурал болно.

09:30 цагт: Цэцийн хуралдааны танхимд Үндсэн хуулийн цэцийн дунд суудлын хуралдаан болно. Үндсэн хуулийн цэцийн хуралдаанаар Сонгуулийн хуулийн санал тоолох, саналын хуудас, санал хураалтыг хүчингүй болгохтой холбоотой зарим заалт Үндсэн хууль зөрчсөн эсэхийг хэлэлцэнэ.

11:00 цагт: “Пума империал” зочид буудлын хурлын танхимд Монголын лабораторийн нэгдсэн сүлжээг байгуулж буй талаар “Зөв онош-Зөрүүгүй шинжилгээ” хэвлэлийн хурал зохион байгуулна.

11:00 цагт: Улаанбаатар хотын цагдаагийн газрын байранд ЦЕГ-аас 2016 онд үйлдэгдсэн гэмт хэргийн нөхцөл байдал, 2017 онд үйлдэгдэж болзошгүй гэмт хэргийн талаар мэдээлэл хийнэ.

11:00 цагт: “Улаанбаатар” зочид буудлын Хүрээ танхимд Монголын үсчин, гоо засалчдын хөгжлийн холбоо, БНСУ-ын Кённам дахь үсчин, гоо сайхны холбоо хамтын ажиллагаанд гарын үсэг зурах ёслол болно.

11:00 цагт: “Монгол Ньюс” мэдээллийн төвд “Хаппи Веритас” оношилгооны төв мэдээлэл хийнэ.

11:00 цагт: “Сити” их сургуульд Шинэтгэлийн гарц судалгааны хүрээлэн төрийн бус байгууллагаас ”Эдийн засгийн өнөөдөр ба өнөөгийн гарц” сэдэвт хэлэлцүүлгийг хийнэ. Хэлэлцүүлэгт эдийн засагчид оролцож байр сууриа илэрхийлэх, судалгаа, үндэслэл, цаашдын гарцын талаар танилцуулна.

14:00 цагт: Зайсангийн “Оргил” супер маркетын дээр байрлах “Матрикс” салонд Солонгосын үсчин, гоо сайханчид оддын үс засалт, нэйл арт, мэйк ап, сүүлийн үед Солонгосын оддын дунд алдаршаад байгаа массажны аргаар нүүрний хэлбэрийг өөрчлөх гэх мэт олон шоу үзүүлбэрүүдийг сонирхуулна.Арга хэмжээнд БНСУ-аас Монгол Улсад суугаа Элчин сайд У Сун оролцоно.

Элчин сайд Шин Хаймин Хятадын Аж үйлдвэр, Худалдааны банк (ICBC)-ны Олон улсын асуудал хариуцсан газрын дарга, Монгол дахь байгууллагын бэлтгэл ажил хариуцагч ноён Ао Жуньчэнтэй уулзаж, Хятадын ICBC банк Монгол Улсад төлөөлөгчийн газраа нээх эрхтэй болсонд баяр хүргэлээ

Нuygiughhhijоён Ао Жуньчэн хэлэхдээ, БНХАУ-ын ЭСЯ-ны дэмжлэг дор ICBC банк Монголын холбогдох байгууллагын зөвшөөрлөөр Монгол Улсад төлөөлөгчийн газраа нээх эрхтэй болсон. Миний бие өнөөдөр Монголын Төв банкнаас гэрчилгээгээ авсан, энэ завшааныг ашиглан ТУЗ-ын дарга И Хуймань болон ICBC банкны захирал Гу Шуг төлөөлөн Элчин сайд Шин Хайминд талархлаа илэрхийлж байна. Монгол Улс бол Хятад Улсын хөрш, “Нэг бүс нэг зам” санаачилга дахь хил дагуух улс бөгөөд хоёр улс хамтын ажиллагааны өргөн их нөөц бололцоотой юм гэв. Түүнчлэн тэрээр ICBC банк Монгол дахь төлөөлөгчийн газраа нээсний дараа Хятад Монголын холбогдох төсөл, хамтын ажиллагааг өргөжүүлэхэд идэвхтэй дэмжлэг үзүүлж хоёр улсын харилцан ашигтай хамтдаа хожих хамтын ажиллагаанд хувь нэмрээ оруулах болно гэдгээ илэрхийллээ.

Элчин сайд Шин Хаймин хэлсэн үгэндээ, банк санхүүгийн хамтын ажиллагаа бол Хятад Монголын “Эрдэс баялгийг нээн олборлох, дэд бүтцийн бүтээн байгуулалт, санхүүгийн хамтын ажиллагааг уялдуулан цогц байдлаар хөгжүүлэх” эдийн засаг, худалдааны хамтын ажиллагааны ерөнхий чиглэлийн чухал багана нь юм. Мөн тэрээр, ICBC банк Монголд төлөөлөгчийн газраа нээх энэхүү завшааныг ашиглан боломжоос атгаж, Монголд бүхий л ажлаа тогтвортой, бодитойгоор явуулна гэдэгт найдаж буйгаа илэрхийлэв.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Цахиагийн Элбэгдорж Швейцарын Холбооны Улсын Давос хотноо энэ сарын 17-20-ны өдрүүдэд болох Дэлхийн эдийн засгийн 47 дугаар чуулга уулзалтад оролцож байна.

Энэ удаагийн чуулга уулзалтад 80 орчим улсын төр, засгийн өндөр, дээд хэмжээний төлөөлөгч, олон улсын 40 орчим байгууллагын удирдлага болон улс төр, хувийн хэвшил, иргэний нийгмийн 2600 гаруй төлөөлөгч оролцож байгаа юм.

Дэлхийн эдийн засгийн чуулга уулзалтаар глобал түвшинд тулгамдаж буй асуудал, түүнийг шийдвэрлэх боломж, санаачилга, цаашид авах арга хэмжээний талаар яриа хэлэлцүүлэг өрнүүлдэг бөгөөд 2017 оны чуулга уулзалтаар “Эргэх холбоотой, хариуцлагатай манлайлал” ерөнхий сэдвийн хүрээнд хэлэлцүүлэг өрнүүлж, 200 гаруй салбар хуралдаан зохион байгуулагдах юм байна.

Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж чуулга уулзалтын хүрээнд “АНУ-ын дараагийн засаг захиргааны үйл ажиллагааны тэргүүлэх чиглэлүүд”, “Бүс нутгийн эрчим хүчний тэргүүлэх чиглэлүүд”, “Tоргоны зам”, “Олон туйлт дэлхий дэх хариуцлагатай манлайлал”, “Эрдэс баялаг, байгаль орчны хамгааллын бодлого” зэрэг асуудлыг хөндөж ярилцах хэлэлцүүлэг, хуралдаан, арга хэмжээнд оролцож, манай улсын байр суурийг илэрхийлж, санал солилцоно.

Дэлхийн эдийн засгийн 47 дугаар чуулга уулзалтад манай улс дээд түвшинд оролцох нь улс орноо сурталчлах, олон улсын тулгамдсан асуудлуудыг шийдвэрлэхэд хувь нэмрээ оруулах, Монгол Улсын эдийн засгийн хөгжлийн өнөөгийн байдлыг танилцуулах, гадаадын хөрөнгө оруулалтыг татах зэрэгт ач холбогдолтой гэж үзэж байна.

Манай улс дэлхийн болон бүсийн чуулга уулзалтад өндөр ач холбогдол өгч, идэвхтэй оролцохын сацуу тус чуулга уулзалттай өргөн хүрээнд хамтран ажиллаж Улаанбаатар хотноо 2010, 2011, 2014 онд “Хариуцлагатай уул уурхайг хөгжүүлэх нь” сэдэвт дугуй ширээний уулзалт, 2011, 2014 онд “Авлигын эсрэг түншлэл ” салбар хуралдаан, “Монгол орны усны хангамжийн асуудлыг шийдвэрлэх нь”, “Монгол Улсын усны нөөц-Хөгжлийн хурдасгуур” сэдэвт хэлэлцүүлгийг амжилттай зохион байгуулсан. Монгол Улс ДЭЗЧУ-аас санаачилсан Авилгын эсрэг түншлэлийн санаачилгад нэгдэн, Авилгын эсрэг түншлэлийн Монгол Сүлжээг байгуулсан билээ. Мөн Дэлхийн залуу удирдагчид /Youth Global Leaders / форум, “Дэлхийн чиг хандлагыг тодорхойлогчдын нийгэмлэг” / Global Shapers/-ийн гишүүнээр монгол залуус элсэн ажиллаж байна.

Гадаад хэргийн яам 2013 онд ДЭЗЧУ-тай хамтран ажиллах Харилцан ойлголцлын санамж бичиг байгуулж, манай улсын эдийн засгийн хөгжлийн чиг хандлага, хэтийн төлөвийг тодорхойлсон судалгааны төслийн хүрээнд “Монгол Улсын хөгжлийн ирээдүйн асуудлаарх стратегийн яриа хэлэлцээр” сэдэвт дугуй ширээний уулзалтыг Улаанбаатар хотноо зохион байгуулж, судалгааны тайлан илтгэлийг Дэлхийн Эдийн Засгийн 2014 оны чуулга уулзалтын тусгай хуралдаанаар амжилттай хэлэлцүүлсэн билээ.