Ерөнхийлөгч Пак Гын Хег огцруулахыг шаардсан жагсаал,

Онцгой байдлын ерөнхий газраас өчигдрийн шуурхай албаны мэдээг нэгтгэн гаргаад байна. Ховд аймгийн Цэцэг сумын Баян-Овоо багийн нутаг Цагаан-Эрэг гэдэг газарт хувиараа чулуу олборлож байсан 60 хүн, 12 автомашин шатахуун дуусч, Богосын даваанд цасанд боогдсон гэсэн дуудлага өчигдөр 11:40 цагт аймгийн Онцгой байдлын газарт иржээ. Дуудлага авсан даруйдаа тус аймгийн Цэцэг сум дахь “МОН-ЭНКО” ХХК-ийн 10 хүн, хоёр автомашин, Мөст сумаас долоон хүн, хоёр автомашин, нийт дөрвөн автомашинтайгаар өнөөдөр 06:00 цагаас эхлэн тус газрыг чиглэн ажиллагаагаа эхлүүлсэн байна. Цасанд боогдсон иргэд айлуудын зуслангийн хашаа саравчинд хоёр гэр барьж хонож байгаа тухай мэдэгджээ.
Ховд аймгийн Булган сумын Баянгол багийн Жаргалантын-Аманд цасанд боогдсоны улмаас иргэд явж чадахгүй байна гэсэн дуудлага арваннэгдүгээр сарын 15-ны өдрийн 15:40 цагт аймгийн Онцгой байдлын газарт иржээ. Дуудлагын дагуу Ховд аймаг дахь Зэвсэгт хүчний 0123 дугаар ангийн хоёр албан хаагч, тус аймгийн Булган суман дахь Онцгой байдлын хэлтсийн нэг албан хаагч, Газ-66 загварын автомашинтай ажиллаж тухайн багийн 36 иргэнийг тээвэрлэн Жаргалантын-Амны Доод, Дээд нарийн гэдэг газарт өчигдөр 12:30 цагт гэр, гэрт нь хүргэж буулгасан байна.

Өчигдөр МЧБХ-ны хурал “BLUE SKY” цогцолборт эхэлсэн ч тус хурлаас МЧБХ-ны дүрмийн шинэчилсэн найруулгыг тус холбооны ерөнхийлөгчийн түвшинд дахин нягтлах шаардлагатай тул Ажлын хэсэг байгуулан дахин нягтлахаар болж, хурлыг түр завсарлуулжэ.
Мөн энэ үеэр МЧБХ-ны Ерөнхийлөгчид өрсөлдөхөөр “Зэс эрдэнийн хувь” компанийн гүйцэтгэх захирал Д.Алтанхуяг, “Женко” клубын ерөнхийлөгч, олон улсын хэмжээний мастер Х.Баттуул, УИХ-ын гишүүн, олон улсын хэмжээний мастер Д.Сумъяабазар нар мөрийн хөтөлбөрөө ирүүлсэн гэдгийг мэдээллээ.

Энэ сар гарснаас хойш нийт нутгаар их хэмжээний цас орж, орон нутаг руу зорчих замд халтиргаа гулгаа ихээр үүссэн нь аюултай байдлыг үүсгээд байна. Одоогоор нийслэлээс гарах болон нийслэл рүү зорчих зам даваа хаагдаагүй байгаа ч замын нөхцөл байдал муу хэвээр байгаа юм.
Иймд нөхцөл байдалтай уялдуулан хот хоорондын зорчигч тээвэрт шинэ зохицуулалт хийсэн байна. Энэ хүрээнд Улаанбаатар-Дархан-Улаанбаатарын чиглэлд рэйлбусаар төмөр замын тээвэрлэлт хийхээр болжээ. Зорчигчийн хөлс нэг талдаа 15 мянган төгрөг байсныг туршилтаар 10 мянган төгрөг болгон бууруулсанаа “Улаанбаатар Төмөр зам” компаниас мэдээлсэн юм. Хойд чиглэлийн зорчигч тээврийн галт тэрэгний тоог нэмж, тасалбарын худалдааг галт тэргэнд суусны дараа хийж байх шинэ зохицуулалт хийхээр төлөвлөжээ.

Өвлийн улиралд ханиадны эсрэг дархлааг дэмжигч хамгийн ашигтай жимс бол чацаргана. Амтны хувьд хан боргоцой жимстэй ойролцоо тул “Умард зүгийн хан боргоцой” гэх нь бий. Исгэлэн, эхүүн амттай, бүлээн чанартай уг жимс нь тослог шинж чанарыг агуулдаг. Энэ жимсээр ундаа хийдэг үндэсний үйлдвэрлэгчид олон. Харин олонд танигдсан ундааны нэг болох “Шар доктор” өтгөрүүлсэн шүүсийг амталж үзээгүй хэрэглэгчид байхгүй биз.

Өнгөрсөн амралтын өдөр буюу энэ сарын 19-нд тус үйлдвэрийг зорьж “шар доктор” хэрхэн бүтэж хэрэглэгчдийнхээ гарт хүрдэгийг сонирхов. “Шар доктортой хуушуурдалт” аялалын хүрээнд олны танил эрхмүүд, хэвлэл мэдээллийн байгууллагынхан оролцсон юм.

Хан-Уул дүүргийн 13-р хороонд байрлах тус ундааны үйлдвэр нь 20 гаруй ажилтантай, дам ажлын байраар 50 гаруй хүнийг хангажээ. Өдөрт 2000 тонн цэвэр чяцарганаар ундаа үйлдвэрлэдэг аж. “Шар доктор” нь шилтэй 750 мл, 330 мл-ийн жүүс, 100мл, 50мл-ийн тос, зэрэг бүтээгдэхүүнүүдийг дотоодод болон гадаадад экспортонд гаргадаг.
“Шар доктор”-ыг 2007 оноос үйлдвэрлэж эхэлжээ. Архангай, Өвөрхангай, Сэлэнгэ гээд аймаг орон нутгуудаас чацарганы худалдан авдаг байна. “Шар доктор”-ыг үйлдвэрлэх шат дамжлаг нүсэр биш аж. Гэрийн нөхцөлд чацарганыг буцалгадаг шиг. Гэхдээ боловсронгуй, үйлдвэрийн аргаар бэлтгэсэн өнгө оруулагч бодис ашигладаггүй гэдгээрээ онцлогтой. Өөрөөр хэлбэл, чацарганаа угаана, үрнээс нь ангилж цэвэрлэнэ, шүүсийг нь шахаж гаргана.

“Живэртийн Оргил” ХХК-ийн захирал Н.Сайнжаргал Германд амьдарч байх үедээ гэргийтэйгээ танилцсанаар өнөөдрийн “Шар доктор” бий болсон түүхтэй гэнэ. Тэрбээр “ Бид 2007 оноос үйлдвэрлэлээ эхлүүлсэн. Эх орондоо очоод юу хийх талаараа эхнэртэйгээ ярилцсаны эцэст хүний эрүүл мэндэд тустай зүйл хийе гэж бодож олсон. Энэ бол чацаргана. Чацарганыг жимсний хаан ч гэж нэрлэдэг шүү дээ. “Шар доктор” гэдэг нэрийг эхнэр маань өгсөн. Нэг өдөр нэр хайж байгаад санаандгүй олсон хэрэг. Бид

Чацарганыг иргэдээс худалдан авдаг. Үүний үр дүн сүүлийн 2-3 жилд гарч байна. Иргэд чацаргана ихээр тарьж байна. Манай үйлдвэрийнхэн нийт чацарганы тариалалтын 70-80 хувийг өөр дээрээ төвлөрүүлж авдаг. Аж ахуй нэгжүүд бие биенээ дэмжиж ажиллах хэрэгтэй. Нөгөө талаасаа байгаль орчинд ээлтэйгээр үйл ажиллагаагаа хамтран явуулж байна. Чацарганы тариалалт нь өөрөө газрын хөрсөнд сайн нөлөөтэй. Бид нийгэмд чиглэсэн үйл ажиллагаа явуулдаг. Аж ахуй нэгжүүд бүгдээрээ үйлдвэртэйгээ хэрэглэгчдээ танилцуулах аяныг өрнүүлж байна. Ямар үйлдвэрлэл явуулдаг, хүний биед эрүүл бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж байгаагаа танилцуулж, батлах хэрэгтэй. Энэ бол үйлдвэрээ сурталчилж байгаа хэрэг биш” гэлээ. Түүнчлэн сошиал медиад жиргээгээрээ олон дагалдагчидтай “Маркетер Төгсөө” жиргээчдээ төлөөлж шүлэг зохиосон нь олны хөгжөөж чадсан юм.
Чацарганы ундаа нэг өнгөөр гарах боломж байдгүй аж. Хэрэв нэг л өнгөөр гараад байвал тэр нь сайн ундаа биш аж. Чацаргана 20 төрлийн сорт байдаг. Тухайн өдөр ямар сортыг нь оруулснаас шалтгаалж өнгө нь өөр байдаг юм байна.

Үйлдвэртэй танилцах өдөрлөгийг “Мөрөөдлийн театр”-ийн жүжигчин Г.Алтаншагай хөтөлж Ардын уран зохиолч Бавуугийн Лхагвасүрэнгуай үг хэлсэн юм. Б.Лхагвасүрэнгуай “ Хүнийг урихад нэг баярлана. Уриад орход дахин нэг баярлана. Энэ сайхан анхилуун үнэрт чацарганы үйлдвэртэй өнөөдөр танилцаж байна. . “Шар доктор”-ыг байгалийн амин дэмээр нь үйлдвэрлэдэг юм байна гэдгийг үйлдвэртэй танилцаж явахдаа харлаа.
Хэрвээ “шар эмч” гэж өгсөн бол хэн ч анзаарахгүй байх байсан. “Шар доктор” гэж өгсөн нь цаг үеэ олсон, содон нэр болж чадсан. “Шар доктор”-ынхон бол хүнд эм биш эрүүлийг өгдөг юм байна. Ажилд нь амжилт хүсье.” гэсэн юм.
Чацарганы үрийг мөн цэвэрлэж, шүүн, тосыг нь үйлдвэрлэлийн аргаар гаргаж хэрэглэгчдэдээ хүргэдэг байна. Жилдээ 1500 тонныг үйлдвэрлэж, хэрэглэгчдэдээ хүргэнэ, мөн Япон улс руу экспортолдог аж.
2012 онд Монголд чацаргана үйлдвэрлэгчдийн бүтээгдэхүүнүүдээс дээж авч Японд аваачиж, лабораторын нарийн шинжилгээнд оруулахад ШарДоктор компанийн бүтээгдэхүүн өндөр үзүүлэлттэй гарсан байна.
Ингээд 2012 оны 06 сараас хойш Японд ШарДокторын Чацарганыг импортлож эхэлснээс хойш 10 орчим тонн цэвэр шүүс, 300 орчим кг тос Монголоос Японд экспортонд гарчээ.
Хэдийгээр энэ бага тоо ч гэсэн Монголоос гадаад оронд гарч буй хүнсний бүтээгдэхүүний нэр төрлийг нэмж, цаашид экологийн цэвэр бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгч орон гэдэг нэр хүнд ,түүнчлэн тогтмол экспортын орлогын эх үүсвэрийг бий болгож байгаа юм.



Өвлийн улиралд ханиадны эсрэг дархлааг дэмжигч хамгийн ашигтай жимс бол чацаргана. Амтны хувьд хан боргоцой жимстэй ойролцоо тул “Умард зүгийн хан боргоцой” гэх нь бий. Исгэлэн, эхүүн амттай, бүлээн чанартай уг жимс нь тослог шинж чанарыг агуулдаг. Энэ жимсээр ундаа хийдэг үндэсний үйлдвэрлэгчид олон. Харин олонд танигдсан ундааны нэг болох “Шар доктор” өтгөрүүлсэн шүүсийг амталж үзээгүй хэрэглэгчид байхгүй биз.

Өнгөрсөн амралтын өдөр буюу энэ сарын 19-нд тус үйлдвэрийг зорьж “шар доктор” хэрхэн бүтэж хэрэглэгчдийнхээ гарт хүрдэгийг сонирхов. “Шар доктортой хуушуурдалт” аялалын хүрээнд олны танил эрхмүүд, хэвлэл мэдээллийн байгууллагынхан оролцсон юм.

Хан-Уул дүүргийн 13-р хороонд байрлах тус ундааны үйлдвэр нь 20 гаруй ажилтантай, дам ажлын байраар 50 гаруй хүнийг хангажээ. Өдөрт 2000 тонн цэвэр чяцарганаар ундаа үйлдвэрлэдэг аж. “Шар доктор” нь шилтэй 750 мл, 330 мл-ийн жүүс, 100мл, 50мл-ийн тос, зэрэг бүтээгдэхүүнүүдийг дотоодод болон гадаадад экспортонд гаргадаг.
“Шар доктор”-ыг 2007 оноос үйлдвэрлэж эхэлжээ. Архангай, Өвөрхангай, Сэлэнгэ гээд аймаг орон нутгуудаас чацарганы худалдан авдаг байна. “Шар доктор”-ыг үйлдвэрлэх шат дамжлаг нүсэр биш аж. Гэрийн нөхцөлд чацарганыг буцалгадаг шиг. Гэхдээ боловсронгуй, үйлдвэрийн аргаар бэлтгэсэн өнгө оруулагч бодис ашигладаггүй гэдгээрээ онцлогтой. Өөрөөр хэлбэл, чацарганаа угаана, үрнээс нь ангилж цэвэрлэнэ, шүүсийг нь шахаж гаргана.

“Живэртийн Оргил” ХХК-ийн захирал Н.Сайнжаргал Германд амьдарч байх үедээ гэргийтэйгээ танилцсанаар өнөөдрийн “Шар доктор” бий болсон түүхтэй гэнэ. Тэрбээр “ Бид 2007 оноос үйлдвэрлэлээ эхлүүлсэн. Эх орондоо очоод юу хийх талаараа эхнэртэйгээ ярилцсаны эцэст хүний эрүүл мэндэд тустай зүйл хийе гэж бодож олсон. Энэ бол чацаргана. Чацарганыг жимсний хаан ч гэж нэрлэдэг шүү дээ. “Шар доктор” гэдэг нэрийг эхнэр маань өгсөн. Нэг өдөр нэр хайж байгаад санаандгүй олсон хэрэг. Бид

Чацарганыг иргэдээс худалдан авдаг. Үүний үр дүн сүүлийн 2-3 жилд гарч байна. Иргэд чацаргана ихээр тарьж байна. Манай үйлдвэрийнхэн нийт чацарганы тариалалтын 70-80 хувийг өөр дээрээ төвлөрүүлж авдаг. Аж ахуй нэгжүүд бие биенээ дэмжиж ажиллах хэрэгтэй. Нөгөө талаасаа байгаль орчинд ээлтэйгээр үйл ажиллагаагаа хамтран явуулж байна. Чацарганы тариалалт нь өөрөө газрын хөрсөнд сайн нөлөөтэй. Бид нийгэмд чиглэсэн үйл ажиллагаа явуулдаг. Аж ахуй нэгжүүд бүгдээрээ үйлдвэртэйгээ хэрэглэгчдээ танилцуулах аяныг өрнүүлж байна. Ямар үйлдвэрлэл явуулдаг, хүний биед эрүүл бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж байгаагаа танилцуулж, батлах хэрэгтэй. Энэ бол үйлдвэрээ сурталчилж байгаа хэрэг биш” гэлээ. Түүнчлэн сошиал медиад жиргээгээрээ олон дагалдагчидтай “Маркетер Төгсөө” жиргээчдээ төлөөлж шүлэг зохиосон нь олны хөгжөөж чадсан юм.
Чацарганы ундаа нэг өнгөөр гарах боломж байдгүй аж. Хэрэв нэг л өнгөөр гараад байвал тэр нь сайн ундаа биш аж. Чацаргана 20 төрлийн сорт байдаг. Тухайн өдөр ямар сортыг нь оруулснаас шалтгаалж өнгө нь өөр байдаг юм байна.

Үйлдвэртэй танилцах өдөрлөгийг “Мөрөөдлийн театр”-ийн жүжигчин Г.Алтаншагай хөтөлж Ардын уран зохиолч Бавуугийн Лхагвасүрэнгуай үг хэлсэн юм. Б.Лхагвасүрэнгуай “ Хүнийг урихад нэг баярлана. Уриад орход дахин нэг баярлана. Энэ сайхан анхилуун үнэрт чацарганы үйлдвэртэй өнөөдөр танилцаж байна. . “Шар доктор”-ыг байгалийн амин дэмээр нь үйлдвэрлэдэг юм байна гэдгийг үйлдвэртэй танилцаж явахдаа харлаа.
Хэрвээ “шар эмч” гэж өгсөн бол хэн ч анзаарахгүй байх байсан. “Шар доктор” гэж өгсөн нь цаг үеэ олсон, содон нэр болж чадсан. “Шар доктор”-ынхон бол хүнд эм биш эрүүлийг өгдөг юм байна. Ажилд нь амжилт хүсье.” гэсэн юм.
Чацарганы үрийг мөн цэвэрлэж, шүүн, тосыг нь үйлдвэрлэлийн аргаар гаргаж хэрэглэгчдэдээ хүргэдэг байна. Жилдээ 1500 тонныг үйлдвэрлэж, хэрэглэгчдэдээ хүргэнэ, мөн Япон улс руу экспортолдог аж.
2012 онд Монголд чацаргана үйлдвэрлэгчдийн бүтээгдэхүүнүүдээс дээж авч Японд аваачиж, лабораторын нарийн шинжилгээнд оруулахад ШарДоктор компанийн бүтээгдэхүүн өндөр үзүүлэлттэй гарсан байна.
Ингээд 2012 оны 06 сараас хойш Японд ШарДокторын Чацарганыг импортлож эхэлснээс хойш 10 орчим тонн цэвэр шүүс, 300 орчим кг тос Монголоос Японд экспортонд гарчээ.
Хэдийгээр энэ бага тоо ч гэсэн Монголоос гадаад оронд гарч буй хүнсний бүтээгдэхүүний нэр төрлийг нэмж, цаашид экологийн цэвэр бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгч орон гэдэг нэр хүнд ,түүнчлэн тогтмол экспортын орлогын эх үүсвэрийг бий болгож байгаа юм.

ОУВС-гийн төлөөлөгчид өнгөрсөн аравдугаар сарын 24-нөөс арваннэгдүгээр сарын 4-нийг хүртэл манай улсад ажилласан. Тэд Монгол Улстай ”Стэнд бай” хөтөлбөр хамтран хэрэгжүүлэх боломжтой эсэх дээр урьдчилсан судалгаа хийж, манай улсын эдийн засагт дүн тавьж ажилласан юм. Ийнхүү ажиллаад явсны дараа манай улсын Ерөнхий сайд, Сангийн сайд, УИХ-ын байнгын хорооны дарга нар ”Стэнд бай” хөтөлбөр хэрэгжүүлэх тал дээр нэлээд ахиц гарсан хэмээн дүгнээд буй. Гэхдээ нөгөө талдаа ОУВС-гийнхан манай улсын эдийн засагт муу үнэлгээ өгсөн учраас ”Стэнд бай” хөтөлбөр хэрэгжүүлэх яриа хэлэлцээ төвөгтэй болсон гэж ч ярьж байна.

ОУВС-гийнхантай манай улс хөтөлбөр хамтран хэрэгжүүлэх асуудал нэлээд эрчимтэй яригдаж байгаа бололтой.

Тэгвэл ОУВС-гийн ажлын хэсэг ирэх арванхоёрдугаар сард дахин Монгол Улсад ирэхээр болжээ. Энэ тухай Монголбанк өөрийн цахим хуудастаа нийтэлсэн байна. Үүнээс харахад ОУВС-гийнхантай манай улс хөтөлбөр хамтран хэрэгжүүлэх асуудал нэлээд эрчимтэй яригдаж байгаа бололтой. Гэхдээ ”Стэнд бай” хөтөлбөр хамтран хэрэгжүүллээ гэхэд түүний хүрээнд өгөх мөнгө энэ онд багтан орж ирж чадахгүй гэдгийг Сангийн сайд өөрөө хэлсэн билээ. Мөн манай улсад ажилласан төлөөлөгчдийн дүгнэлтийг ОУВС-гийн Захирлуудын зөвлөлөөр дахин авч хэлэлцээд, эцсийн шийдвэрийг гаргадаг.

Ерөнхий сайд асан Н.Алтанхуяг “Монгол HD” телевизийн “Хар хайрцаг” нэвтрүүлэгт орж дахин ”бөмбөг” дэлбэлжээ. Тэрбээр хэдхэн хоногийн өмнө мэдээлэл хийж, “Монголчууд явцуу эрх ашгаараа нэгдсэн нам дамнасан бүлэглэлийн санаархлыг тас цохиж монгол төрөө хуйвалдагчдаас тусгаарлаж, чөлөөлөх цаг нь ирсэн. Би ард түмнийхээ язгуур эрх ашгийг эцсээ хүртэл хамгаална гэсэн үгэндээ эзэн болж бодит ажил болгохын тулд Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшихээр шийдлээ. Яагаад ийм шийдвэр гаргасан гэхээр, улам бүр үнэгүйдэн алдагдаж байгаа Монгол ёс, хуулийн засаглалыг сэргээн тогтоож Монголын нийгэмд нүүрлэсэн худал хуурмаг дарангуйлал түрэмгийлэл улс төрийн явцуу зорилготой бүлэглэлийг нэн даруй таслан зогсоох шаардлагатай боллоо. Өнөөдөр Авлигатай тэмцэх гэдэг нь улстөрийн өрсөлдөгчөө намнах хэрэгсэл төдий зүйл болон хувирч хуйвалдааны бүлэглэл өөрсдийнхөө олон хууль бус үйлдэл, илэрхий авлигыг шударга зүйл гавьяа мэтээр ил тод сурталчилж байна. Үүнд цэг тавья” хэмээн хатуухан хэлсэн билээ.

Цаг агаарын аюулт үзэгдэл үүсэх төлөвтэй байгаа тул Зам, тээврийн хөгжлийн сайд Д.Ганбат салбарын хэмжээнд энэ сарын 17-ноос 30-ны өдрийг дуустал аюулт үзэгдлээс урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ авах тухай тушаал гаргажээ. Энэ хүрээнд хариуцлагатай жижүүрийг салбарын бүх байгууллагуудад томилон ажиллуулж, ажил үүргийн хуваарийг батлан мөрдүүлэхээс гадна цаг агаарын хүндрэлтэй байдлыг даван туулахад шаардлагатай төлөвлөгөө гарган зохион байгуулахыг ИНЕГ, Зам, тээврийн хөгжлийн төв, Авто тээврийн үндэсний төв, УБТЗ ХНН зэрэг байгууллагуудад үүрэг өгсөн байна. Энэхүү арга хэмжээнд хяналт тавьж, шаардлагатай зохион байгуулалтын арга хэмжээ авахыг ЗТХЯ-ны холбогдох газрууд болон өвөлжилтийн бэлтгэл хангах ажлын хэсэгт даалгажээ.

Тухайлбал, ИНЕГ-т нисэх буудлуудын өвөлжилтийн бэлтгэл хангах ажлыг бүрэн дуусгаж, шатахууны нөөц бүрдүүлэх, нислэгийн аюулгүй байдал хангахад шаардлагатай арга хэмжээг авч, бэлэн байдлыг шалгах, Агаарын тээврийн компаниудтай хамтран орон нутгийн нислэгийн хуваарь, чиглэлд зохицуулалт хийхийг үүрэг болгосон байна. Мөн улс, хот хоорондын болон ачаа, зорчигч тээврийн аж ахуй нэгж, тээвэрлэгч жолооч нарт урьдчилан анхааруулж, шаардлагатай сэлбэг, шатахууныг нөөцлөх, техникийн үзлэгт хамрагдсан тээврийн хэрэгслийг үйлчилгээнд гаргах, албан ёсны зөвшөөрөлтэй тээврийн хэрэслээр үйлчлүүлэх ач холбогдлыг зорчигчдод сурталчлан таниулахыг Авто тээврийн үндэсний төв ТӨҮГ-т даалгажээ.

Америкийн алдарт кино жүжигчин Мэрилин Монрогийн өмсөж байсан даашинз дуудлага худалдаагаар түүхэн дээд үнээр борлуулагджээ. М.Монро энэ даашинзыг Ерөнхийлөгч Ж.Ф.Кеннеди-д төрсөн өдрийн дуу дуулж өгөхдөө ганцхан удаа өмсөж байжээ.

Тус сумын уулархаг нутаг, түүний салбар уулс зэрэг газруудад жилийн жилд цас их хэмжээгээр унаж 1944 оны зудаас хойш хэд хэдэн удаа зуд болсон байдаг аж. Тухайлбал,1982-1983, 1996-1997, 2000-2001, 2009-2010 онуудад цас их унаж зуд болсоны улмаас тус сумын иргэд удаа дараа амьжиргааны гол эх үүсвэр болох мал сүргээ зуданд алдаж байжээ.

2016.11.20, Ням гараг / Билгийн тооллын: 21
Өвлийн эхэн шарагчин гахай сар
Долоон улаан мэнгэтэй Улаан морь өдөр

Аргын тооллын: 2016.11.20, Ням гараг
Наран ургах шингэх: 08.06-17.10
Үс засуулбал: Өвчин ирнэ
Барилдлага: Үхэх
Шүтэн барилдлага: Хүрэлцэхүй

Тухайн өдөр луу жилтнээ аливаа үйлийг хийхэд эерэг сайн. Эл өдөр хараал дарах, гал мандал хий зэрэгт сайн. Баруун нүд татвал эд олох, баруун чих хангинавал аймшиг болох, зүүн чих жингэнэвэл жуулчин ирэх, хэрээ дуугарвал зочин ирэх, тагнай загатанал амгалан болох, бие татвал эцэг эх цочих, хөл татвал тэмцэл болно. Өдрийн сайн цаг нь хулгана, үхэр, туулай, морь, бич, тахиа болой.

Өнөөдөр буюу энэ сарын 20-нд нутгийн зүүн өмнөд хэсгээр цас орж цасан шуурга шуурна. Салхи 17-19-нд зарим газраар 12-14м/с, нутгийн өмнөд хэсгээр зарим үед 16-18м/с хүрч ширүүснэ.

Тэрээр Хятад, Хонг Конгоос гадна, Япон, Холивудад эрэлттэй, алдартай жүжигчин. Гон Ли Берлин, Канн, Оскар зэрэг дэлхий Европын нэр хүндтэй олон кино наадмуудад шилдэг дүрийн жүжигчинд нэр дэвшин өрсөлдөж байсан. Гадаад дотоодын кино наадмуудад ялагч болж 10 гаруй шагнал авч байжээ.

Улирал бүхэн хүний үсэнд өөр өөрөөр нөлөөлдөг. Ялангуяа +40 хэмээс -40 хэмийн халуун хүйтэнд зохицож амьдардаг Монгол хүмүүсийн хувьд үсээ улирал бүрд өөр өөр үсний арчилгаа шаарддаг.

Булган аймгийн Баян-Агт сумын Шарга багт малын галзуу өвчний улмаас тогтоосон хязгаарлалтын дэглэмийг өчигдөр буюу энэ сарын 18-нд цуцалсан байна.

Хамгийн элбэг тохиолддог ч сайн эмчлэхгүй бол хүний дархлалын системийг сулруулж байдаг ханиадыг гэрийн нөхцөлд хэрхэн хурдан, үр дүнтэй эмчлэх аргуудыг хүргэж байна.

НОБГ-ын алба хаагчид өчигдөр буюу энэ сарын 18-нд орон сууцны 2 давхраас унах гэж байсан 7 настай хүүг аварчээ.

Дээрхийн гэгээнтэн XIV Далай ламын Монгол Улс дахь айлчлал үргэлжилж байна

Энэ баасан гарагт Эрдэнэт үйлдвэрийн гүйцэтгэх захирлын сонгон шалгаруулалт явагджээ. Шалгаруулалтад 40 хүний материал ирснээс 99 хувь нь улстөрч байсан гэнэ. Гишүүн байсан, байгаагүй, олон нийтэд сайн, муу нэрээрээ цоллогдсон амбиц бүхий улстөрчид Эрдэнэтийн захирлын төлөөх марафонд материалаа өгчээ. 
Тэдгээрээс 2008-2012 онд захирлаар ажиллаж байсан Ч.Ганзоригийн нэр хүчтэй яригдсан ч бүх цаг үеийн хамгийн муу менежментээр Эрдэнэтийг удирдаж байсан гэх эхний шалтгаанаар бүдэрлээ. Түүнчлэн ”Жаст”-ын Ш.Батхүүгийн өрийг хуваалцахад хүргэсэн ”гавьяа” нь түүнийг нэгмөсөн хөмөрч орхижээ. 
Төр, хамтран эзэмшигч талынхаа шаардлагаар мэргэжлийн менежерийг томилох оролдлого хийснээ энэхүү сонгон шалгаруулалтаараа харууллаа. Харамсалтай нь горилогч 40 этгээдээс мэргэжлийн гэх хүн хайгаад ч олдохгүй нь тодорхой.

Монгол Улс энэ оны эхний 10 сард дэлхийн 157 оронтой худалдаа хийж, гадаад худалдааны нийт бараа эргэлт 6494.6 сая америк доллар, үүнээс экспорт 3726.2 сая америк доллар, импорт 2768.4 сая америк доллар байна. Нийт бараа эргэлтийн хэмжээ өмнөх оны мөн үеэс 595.8 (8.4%) сая америк доллар, үүнээс экспорт 200.5 (5.1%) сая америк доллар, импорт 395.3 (12.5%) сая ам.доллараар буурчээ.