С.Зориг агсныг хөнөөсөн хэргийн шүүх хурал тав дахь өдрөө үргэлжилж, шийдвэрээ гаргалаа. Өнөөдрийн хурал 10 цагт эхлэсэн бөгөөд шүүхийн шийдвэрийг дөнгөж сая уншиж танилцууллаа. Яллагдагчаар татагдсан Ц.Амгаланбаатарт 25, Б.Содномдаржаад 25, Т.Чимгээд 24 жилийн хорих ял оноосон байна. Ц.Амгаланбаатарт оноосон 25 жилийн 20-ыг гянданд, үлдснийг онцгой дэглэмтэй хорих ангид, Б.Содномдаржаад оноосон 25 жилийн 23-ыг нь гянданд, үлдснийг онцгой дэглэмтэй хорих ангид, Т.Чимгээгийн 24 жилийн ялыг чанга дэглэмтэй хорих ангид эдлүүлэхээр болов. Эдгээр гурван хүнийг бүлэглэн, онц хэрцгийгээр, шунайхан сэдлээр, захиалгаар хохирогчийг биеэ хамгаалж чадахгүй байдлыг мэдсээр байж амь насыг нь онц хэрцгий аргаар хөнөөсөн гэж үзжээ. Шүүх хуралд төрийн нууцад хамааралтай хэрэг яригдсан учраас дөрвөн өдрийн турш хаалттай явагдсан.
Олны анхаарлын төв байсан эл хэрэгт Ц.Амгаланбаатар, Т.Чимгээ, Б.Содномдаржаа нарыг холбогдуулан шүүж байгаа билээ. Тэднийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 91.2.1, 91.2.4, 91.2.6, 91.2.10, 91.2.11, 91.2.12, 91.2.13, 91.2.16 гэсэн зүйл заалтаар шүүсэн. Харин Б.Содномдаржаа болон Т.Чимгээ нар шүүх хурлын сүүлийн шатанд буюу шүүгдэгчид үг хэлэх мөчид энэ хэрэгт хэлмэгдсэн, гүтгүүлсэн гэдгээ хэлсэн гэдгийг эх сурвалж мэдээлж байна.
Шүүгдэгч нарын ар гэрийнхэн ч мөн Т.Чимгээ, Б.Содномдаржаа нар нь Ц.Амгаланбаатарын мэдүүлгээр С.Зоригийн хэрэгт татагдсан бөгөөд тэрбээр өш хонзонгоо авахын тулд ийнхүү хэрэгт татсан хэмээн удаа дараа мэдээлж, цагдаа хүчний байгууллагад хүртэл хандсан юм. Түүнчлэн Ц.Амгаланбаатарын өргөмөл эгч ч мөн түүнийг ямар учраас Т.Чимгээ, Б.Содномдаржаа нарыг энэ хэрэгт татаж, өөрөө эл хэргийг үйлдсэн хэмээн худал мэдүүлэг өгсөнд гайхаж байгаагаа өгүүлсэн. 18 жилийн турш улс төрийн аллага хэмээн яригдаж, мөрдөгдөн шалгагдаж байсан С.Зоригийн хэрэг ийнхүү ахуйн хүрээний хэрэг болон дэнслэгдэв.
Шүүх хуралд С.Зоригийн хэргийн ганцхан амьд гэрч болох Д.Булган оролцоогүй нь олны гайхширал, эргэлзээг төрүүлсэн юм. Тэрбээр хэрэг гарах мөчөөс эхлээд өнөөдрийг хүртэл энэ хэрэгт буруутгагдаж, басхүү аймшигт хэрэг үйлдсэн алуурчний талаарх мэдээллийг өгөх цорын ганц гэрч байсаар ирсэн. Түүний анхны мэдүүлгээр зурсан сэжигтэнүүдийн хар зураг хүртэл байдаг. Тэгэхээр уг нь Д.Булган энэ бүхний учгийг тайлалцах ёстой санагдах. Гэвч тэрбээр шүүх хуралд оролцсонгүй.
Хохирогчийн ар гэр болох С.Зориг агсны төрсөн дүү С.Оюун, ах С.Баяр нар нь шүүх хуралд оролцоогүй. Угтаа эл хэргийн үнэн мөнийг олох хүсэл тэдэнд бүү хэл ард түмэн байгаа. Харин тэд шүүх хуралд оролцож, ахыгаа хэн хөнөөсөн, яагаад хөнөөх болсон зэрэг хэргийн нарийн учрыг олохын хүссэнгүй юу, эсвэл эл шүүх хуралд итгэл үнэмшилгүй байсан учраас орохыг хүссэнгүй юу ямартай ч шүүх хуралд оролцоогүй. Харин С.Оюуны "Хэргийг нээлттэй болгох хэрэгтэй. Мөн шүүх хурлыг нээлттэй явуулах хүсэлт гаргаж удаа дараалан шаардлага хүргүүлсэн ч хүлээж аваагүй. Ямарч хүсэлт хүлээж байхгүй байгаа” хэмээн өгүүлсэн байдаг. Гэвч шүүх хуралд С.Зоригийн ойр дотныхоноос хэн ч оролцсонгүй.
Олон нийтийн дунд С.Зоригийн хэргийн шүүх хурал гэх хэн нэгний найруулсан жүжиг амжилттай боллоо гэх хардлага, шүүмж хөвөрч байна. Учир нь С.Зориг агсны хэрэг 18 жилийн турш улс төрийн нарийн зохион байгуулалттай хэрэг хэмээгдэж байсан ч ийнхүү ахуйн хүрээний хэрэг болон дэнслэгдэж байгаа нь дээрх хардлагыг төрүүлж байгаа бололтой.
Түүнчлэн эл хэрэгт улс төрийн болоод эрх мэдэл бүхий олон хүнийг холбогдуулан шалгаж байсан ч эцэстээ жирийн нэгэн малчин, тариачин нар хэргийг үйлдсэн болж, шүүгдэж байгаа нь олны эргэлзээг төрүүлж байгаа юм. Үнэндээ эдгээр хүмүүс эл хэргийг үйлдсэн бол яагаад өнөөдрийг хүртэл бүтэн 18 жил цагдаа хүчний байгууллага илрүүлж дөнгөөгүй юм. Манай хууль хүчний байгууллага ийм муу ажилладаг юм уу эсвэл хэн нэгний найруулгаар эл хэргийг шүүж, хаах сонирхол байна уу гэдэг нь хэн хэний бодох асуудал яах ч аргагүй мөн.
Ямартай Ардчиллын алтан хараацайнуудын нэг С.Зориг агсныг бүрэлгэсэн хэргийн шүүх хурал өнөөдөр эцсийн шийдвэрээ гаргаж, 18 жилийн оньсого хэвээр байсан хэргийн учгийг тайлах юм.
Шүүх хурлын талаарх мэдээллийг бид цаг алдахгүй хүргэх болно.
Б.Энхжин
Сэтгэгдэл (58)