зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.07.02
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

Я.Төмөрбаатар: Судалгааны их сургуулийн багш нарын 30 хувь нь гадаад багш байх ёстой

2019-11-05
0
ЖИРГЭХ

Судалгааны их сургууль байгуулах болон үүнтэй холбоотой асуудлаар МУИС-ийн захирал Я.Төмөрбаатараас тодрууллаа.


-Судалгааны их сургууль байгуулах талаар олон жил ярилаа. Ер нь судалгааны их сургууль байгуулах боломжтой гэж та харж байна уу?

-Манай улсад судалгааны их сургуулийн хууль байхгүй. Статус нь тодорхойгүй. Тухайлбал, 200 оюутантай сургууль, 2000 оюутантай сургууль адил эрх зүйгээр зохицуулагддаг. Тиймээс уг асуудлыг яаралтай засах ёстой. МУИС-ийн зүгээс дэмжинэ. Бид 77 жилийн хугацаанд найман их сургуулийг бие дааж гаргасан. Үүнд, Хөдөө аж ахуйн их сургууль, Анагаахын шинжлэх ухааны их сургууль, ШУТИС, Монгол Улсын Боловсролын их сургууль зэрэг сургуулийг бие дааж гаргасан байдаг.

-Судалгааны их сургууль байгуулдаг дэлхийн гурван жишиг бий. Эдгээр аргуудын аль нь манай улсад илүү тохиромжтой гэж харж байна вэ?

-Саудын Араб эсвэл Казахстан улс шиг шинэ сургууль байгуулъя гэвэл 10-20 тэрбум ам.доллар шаардлагатай. Манай улсад энэ мөнгө байхгүй. Хоёрдугаарт, их сургуулиудыг хуучин бүтэц дээр нь үндэслэж нэгтгэх эсвэл судалгаагаараа манлайлж байгаа их сургуульд нэгтгэх хэрэгтэй. Тэгэхгүй бол МУИС дэлхийд эрэмбэлэгдье гэхээр анагаах, хөдөө аж ахуй, инженерийн салбар байхгүй болчихоод байгаа юм. Дэлхийн эрэмбэ тогтоодог байгууллагаас гаргасан дүнд Монгол Улсын нэг ч сургууль байхгүй. Учир нь анхны босгоо давж чадахгүй болохоор эрэмбэ тогтоолгож чадахгүй байгаа юм. Нөгөөтэйгүүр, энэ байгууллагад тодорхой хэмжээний төлбөр мөнгө төлж байж эрэмбэ тогтоолгодог.

-Манай улс өмнө нь эрэмбэ тогтоолгохоор оролдож үзсэн юм уу?

-Монгол Улс 1998 онд их, дээд сургуулиадаа эрэмбэлж үзсэн юм билээ. Үүнийг БСШУСЯ болон төр оролцохгүйгээр хөндлөнгийн байгууллагаар үнэлүүлэх ёстой ч тухайн үеийн эрэмбэлэлтэд лобби орсон байдаг.

МУИС-ийн зүгээс судалгааны их сургууль байгуулахыг дэмжиж байгаа. Ингэснээр давхардсан хөтөлбөр, хүний нөөцийн асуудал шийдэгдэнэ. Судалгааны их сургуульд гадна, дотнын хамгийн шилдэг оюутнууд байх ёстой. Үүнийгээ дагаад сургуулийн босго оноо, сургалтын төлбөр өндөр байдаг. Мөн багш, ажилчдын цалин, хангамж сайн байхаас гадна хамтарсан судалгаа шинжилгээг төрөөс дэмжсэн шиг дэмжих хэрэгтэй. Энд дэлхийн алдар цуутай, Нобелийн шагнал хүртсэн эрдэмтэн, багш нарыг багшлуулъя гэвэл нийт багш нарын 30 орчим хувь нь гадаад багш байх хэрэгтэй. Тэдгээр багшид сард 10 мянган ам.долларын цалин өгч байж авчирна. Өнөөдөр БНХАУ-ын их сургуулийн багшийн цалин 20 мянган юань байдаг. Өөрөөр хэлбэл, 14 сая төгрөг гэсэн үг. Гэтэл Монголын профессорууд 1.5 орчим сая төгрөг л авдаг. Тэгэхээр энэ цалинг тав дахин өсгөх ёстой. Ингэж байж хамгийн шилдэг багш, оюутан, хөтөлбөр, техник төхөөрөмж, засаглал бүрдэнэ. Түүнчлэн судалгааны их сургууль байгуулна гэвэл яаралтай хуулиа гаргах ёстой. ТУЗ-ийн дарга нь Ерөнхийлөгч юм уу, Ерөнхий сайд байдаг. Засаг солигдох бүрт түүнд үйлчилдэггүй 6-8 жил сонгон шалгаруулалтаар захирлыг тогтвортой ажиллуулах нөхцөлийг нь хангах ёстой. Ингэхдээ зөв сонгон шалгаруулалт шаардлагатай. Ингэж байж зөв засаглал тогтоно. Оюутны хойноос явахгүй. Бүх шилдэг багш, оюутнууд сурна гэж бодож байна. Энэ ажлыг хурдан хийхгүй бол цаг хугацаа алдаад л байна. Нөгөө л нэг хоцордогоороо хоцроод л байна.

 

Б.Лхам

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
Үндэсний их баяр наадмын худалдаа, үйлчилгээний зөвшөөрлийн хүсэлтийг цахимаар авч эхэллээ
Дараах байршилд цахилгаан хязгаарлана
Шинэ тойрог авто зам төслийн нэгдүгээр тойрог замын ТЭЗҮ-ийг Зам, тээврийн яамнаас дэмжиж, баталлаа
Улаанбаатарт өдөртөө 34 хэм хүрч хална, оройдоо хотын зүүн хэсгээр бороо орно
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (9)

  • Зочин (202.9.45.248)
    Ямар ч судалгаагүй, төлөвлөгөөгүй ярих юм даа. Гадаад оюутнууд монголд ийм өндөр төлбөртэй сурна гэж мөрөөдөөд байх юм. Монгол оюутанд ийм мөнгө байвал юу гэж энд сурч байдаг юм.
    2019 оны 11 сарын 09 | Хариулах
    • mmm
      чамаас ухаантай хүмүүс хэлээд бна
      2019 оны 11 сарын 09
  • dorj (202.21.127.170)
    Я.Төмөрбаатар хэзээ захирал болчихсон юм бэ. Үүрэг гүйцэтгэгч биздээ. Ямар их удаж байнаа гүйцэтгэгчээр МУИСААР тоглож байгаа эрдээ
    2019 оны 11 сарын 06 | Хариулах
  • Зочин (46.183.103.8)
    Тэгээд баг нь хоосон шоучид, МАН-ын 60 тэрбумыг бүрдүүлэгчид
    2019 оны 11 сарын 06 | Хариулах
  • МУИС (46.183.103.8)
    Ийм л мэдлэг боловсролтой хүн МУИС-ийг удирдаж байна. Яах бэ?
    2019 оны 11 сарын 06 | Хариулах
  • ZOCHIN (202.55.191.205)
    СУДАЛГААТАЙ ЯРИАЧЭЭ ЗАХИРАЛ ГУАЙ ТА ЮУ МЭДДЭГ ЬЭ
    2019 оны 11 сарын 05 | Хариулах
  • tatvar tologch (202.179.31.32)
    ZA BOIOROI BAAS MINI E!!!!!!!!!!!!!!!!!! GADAAD_N BAAHAN TSAGAACH AJILGUI BAGSH NR TEJEEHGUI SHU!!!!!!!!!!!!!
    2019 оны 11 сарын 05 | Хариулах
  • Зочин (150.129.142.236)
    ENEIG BI MEDNE YMARCH CH BOLOVSROLGUI M.ENHBOLDIN BUGS DOLOGCH
    2019 оны 11 сарын 05 | Хариулах
  • хэхэ (103.212.119.22)
    өө муу хар лаларууд
    2019 оны 11 сарын 05 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Үндэсний их баяр наадмын худалдаа, үйлчилгээний зөвшөөрлийн хүсэлтийг цахимаар авч эхэллээ
    8 мин
  • Засгийн газрын хуралдаан болж байна
    29 мин
  • Д.Баатаржав: Аав минь М.Цэвэндорж начны цолонд хүрээрэй гээд хул даага бэлэглэсэн нь санаанаас гардаггүй юм
    32 мин
  • Дараах байршилд цахилгаан хязгаарлана
    40 мин
  • Шинэ тойрог авто зам төслийн нэгдүгээр тойрог замын ТЭЗҮ-ийг Зам, тээврийн яамнаас дэмжиж, баталлаа
    42 мин
  • ӨНӨӨДӨР: Шинэ намыг татан буулгах хүсэлтийг бүртгэхээс татгалзсантай холбогдуулан мэдээлэл өгнө
    55 мин
  • Улаанбаатарт өдөртөө 34 хэм хүрч хална, оройдоо хотын зүүн хэсгээр бороо орно
    1 цаг 5 мин
  • Цаг агаарын мэдээ, мэдээллийг тухай бүрд нь хүлээн авч байхыг зөвлөв
    16 цаг 9 мин
  • ДЦС-4-ийн зүүн урд талын уулзвараас Наадамчдын авто замыг Эрчим хүчний гудамжтай холбосон уулзвар хүртэлх замыг хааж шинэчилнэ
    16 цаг 41 мин
  • Улаанбурханы эсрэг дархлаажуулалтад хамрагдаж байгаагүй болон тун дутуу 15 хүртэлх насны хүүхдүүдийг вакцинжуулна
    16 цаг 50 мин
  • Хөдөө аж ахуйн салбар 35.6 хувиар өсчээ
    16 цаг 56 мин
  • 100 айлын уулзвараас Дарь-Эхийн уулзвар хүртэлх авто замыг хааж, шинэчилнэ
    17 цаг 4 мин
  • Х.Нямбаатар: Өмчлөлийн болон ашиглалтын шаардлага хангахгүй газруудаа дуудлагаар худалдаж, санд орлого хуримтлуулна
    17 цаг 51 мин
  • Т.Баярхүү: Ой хээрийн түймэр 75.9 хувиар, хээрийн түймэр 116.9 хувиар өссөн
    18 цаг 7 мин
  • ТББХ: Нийтээр тэмдэглэх баярын болон тэмдэглэлт өдрүүдийн тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэхийг дэмжлээ
    18 цаг 12 мин
  • “Мишээл Экспо” орчмын явган хүний замын засвар, шинэчлэлийн ажлыг наадмаас өмнө дуусгана
    18 цаг 56 мин
  • ДАШТ-ээс мөнгөн медаль хүртсэн тамирчдад МУГТ цол олгоно
    19 цаг 3 мин
  • Наадмын тасалбарыг маргааш өглөө 07.00 цагаас борлуулж эхэлнэ
    19 цаг 8 мин
  • Үерийн аюулаас сэрэмжлүүлж байна
    19 цаг 54 мин
  • Ж.Дуламсүрэн: Төв цэнгэлдэх хүрээлэнд худалдаа үйлчилгээний 206 зөвшөөрөл олгогдоно
    19 цаг 57 мин
  • Монгол Улс, Узбекистан Улсын Ерөнхийлөгч нарын мэдээллээс онцлох 24 эшлэл
  • Манай улсад айлчилж буй Казахстаны Гадаад хэргийн сайд Мурат Нуртлеу гэж хэн бэ?
  • Инээмсэглэл шиг ээ "гоёхон барилддаг" хүчтэн Д.Амарсайханы тухай 24 баримт
  • Үргэлжилсэн бороотой өдрүүдэд уншвал зохих шүлгүүд
  • Монгол орны үзэсгэлэнт байгалиас ОНЦЛОХ аяллын 24 цэг
  • 17 жилийн өмнөх 7 дугаар сарын 1-ний өдрийг сануулах хуучирч, мартагдахгүй 24 баримт
  • АМЕРИКТ СУРСАН ГЭХ ХУУРАМЧ ДИПЛОМТНУУД ТӨРД ОЛШРОХ ВИЙ
  • Зуныг зугаатай, үр бүтээмжтэй өнгөрүүлэхэд тань туслах 24 зөвлөмж
  • С.Цэнгүүн: Төрдөө үнсүүлнэ гэж ярьдаг ч үнэндээ татвар төлөгчдийн мөнгөөр л одон медаль өгч байгаа
  • С.Бямбацогт: Яамдын дарга нарын тоог цөөлнө
  • Интермед: Танилтай нь урдуур орж, танилгүй нь ард үлддэг асуудал манай эмнэлэгт байхгүй
  • Даншиг наадмын барилдаанд Улсын арслан Э.Оюунболд, гарди Б.Гончигдамба нар манлайлна
  • УИХ: Засгийн газрын бүрэлдэхүүний тухай хуулийн төслийг хэлэлцэнэ
  • Л.Энх-Амгалан: Боловсролын сайд П.Наранбаярын "гөлөг төөрүүлсэн" мэдэгдэлд зориулж хэдэн үг хэлье
  • ЗГ: 2025 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах талаар хэлэлцэж байна
  • 3х3: Монголын эрэгтэй шигшээ баг ДАШТ-ийг өндөрлүүллээ
  • Монголын газар нутаг шатаад байна, Х.Баттулга аа
  • А.Ариунзаяа: Жендерийн гэдэг үгийг ад үзээд байгааг ойлгохгүй байна
  • Долоодугаар сард болох үндэсний бөхийн барилдааны хуваарь
  • BLAST.tv Austin Major 2025 тэмцээний плей-оффын үр дүн: The MongolZ-ийн анхны финал ба Vitality-ийн ялалт
  • УИХ: Засгийн газрын бүрэлдэхүүний тухай хуулийн төслийг хэлэлцэнэ
  • ТББХ-ны даргаар Ц.Сандаг-Очирыг сонголоо
  • С.Бямбацогт: Яамдын дарга нарын тоог цөөлнө
  • ЗГ: 2025 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах талаар хэлэлцэж байна
  • 3х3: Монголын эрэгтэй шигшээ баг ДАШТ-ийг өндөрлүүллээ
  • Үргэлжилсэн бороотой өдрүүдэд уншвал зохих шүлгүүд
  • "Камертон 30" тоглолтын онцлох агшнууд
  • С.Цэнгүүн: Төрдөө үнсүүлнэ гэж ярьдаг ч үнэндээ татвар төлөгчдийн мөнгөөр л одон медаль өгч байгаа
  • BLAST.tv Austin Major 2025 тэмцээний плей-оффын үр дүн: The MongolZ-ийн анхны финал ба Vitality-ийн ялалт
  • 3х3: Өнөөдөр эрэгтэй шигшээ баг хэсгийн сүүлийн хоёр тоглолтоо хийнэ
  • Интермед: Танилтай нь урдуур орж, танилгүй нь ард үлддэг асуудал манай эмнэлэгт байхгүй
  • Манай улсад айлчилж буй Казахстаны Гадаад хэргийн сайд Мурат Нуртлеу гэж хэн бэ?
  • АМЕРИКТ СУРСАН ГЭХ ХУУРАМЧ ДИПЛОМТНУУД ТӨРД ОЛШРОХ ВИЙ
  • Инээмсэглэл шиг ээ "гоёхон барилддаг" хүчтэн Д.Амарсайханы тухай 24 баримт
  • С.Цэнгүүн: Наадмын өдрүүдээр Б.Чойжилсүрэн сайд “мега хулгай” хийх гэж байна
  • Монгол Улс, Узбекистан Улсын Ерөнхийлөгч нарын мэдээллээс онцлох 24 эшлэл
  • А.Ариунзаяа: Жендерийн гэдэг үгийг ад үзээд байгааг ойлгохгүй байна
  • Түүх бүтээж буй Монгол ОХИД
  • Монголын газар нутаг шатаад байна, Х.Баттулга аа
  • С.Ганбаатар: Г.Ёндонгийн энэ олон тендер дээр У.Хүрэлсүхийн түрийвч байна
24 баримт
  • 17 жилийн өмнөх 7 дугаар сарын 1-ний өдрийг сануулах хуучирч, мартагдахгүй 24 баримт
  • Зуныг зугаатай, үр бүтээмжтэй өнгөрүүлэхэд тань туслах 24 зөвлөмж
  • Монгол орны үзэсгэлэнт байгалиас ОНЦЛОХ аяллын 24 цэг
  • Инээмсэглэл шиг ээ "гоёхон барилддаг" хүчтэн Д.Амарсайханы тухай 24 баримт
  • Манай улсад айлчилж буй Казахстаны Гадаад хэргийн сайд Мурат Нуртлеу гэж хэн бэ?
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК