Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2021.01.21
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Хууль, эрх зүй
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Зохист дорно
Спорт
Видео
Энтертайнмент

Я.Төмөрбаатар: Судалгааны их сургуулийн багш нарын 30 хувь нь гадаад багш байх ёстой

2019-11-05
0
ЖИРГЭХ

Судалгааны их сургууль байгуулах болон үүнтэй холбоотой асуудлаар МУИС-ийн захирал Я.Төмөрбаатараас тодрууллаа.


-Судалгааны их сургууль байгуулах талаар олон жил ярилаа. Ер нь судалгааны их сургууль байгуулах боломжтой гэж та харж байна уу?

-Манай улсад судалгааны их сургуулийн хууль байхгүй. Статус нь тодорхойгүй. Тухайлбал, 200 оюутантай сургууль, 2000 оюутантай сургууль адил эрх зүйгээр зохицуулагддаг. Тиймээс уг асуудлыг яаралтай засах ёстой. МУИС-ийн зүгээс дэмжинэ. Бид 77 жилийн хугацаанд найман их сургуулийг бие дааж гаргасан. Үүнд, Хөдөө аж ахуйн их сургууль, Анагаахын шинжлэх ухааны их сургууль, ШУТИС, Монгол Улсын Боловсролын их сургууль зэрэг сургуулийг бие дааж гаргасан байдаг.

-Судалгааны их сургууль байгуулдаг дэлхийн гурван жишиг бий. Эдгээр аргуудын аль нь манай улсад илүү тохиромжтой гэж харж байна вэ?

-Саудын Араб эсвэл Казахстан улс шиг шинэ сургууль байгуулъя гэвэл 10-20 тэрбум ам.доллар шаардлагатай. Манай улсад энэ мөнгө байхгүй. Хоёрдугаарт, их сургуулиудыг хуучин бүтэц дээр нь үндэслэж нэгтгэх эсвэл судалгаагаараа манлайлж байгаа их сургуульд нэгтгэх хэрэгтэй. Тэгэхгүй бол МУИС дэлхийд эрэмбэлэгдье гэхээр анагаах, хөдөө аж ахуй, инженерийн салбар байхгүй болчихоод байгаа юм. Дэлхийн эрэмбэ тогтоодог байгууллагаас гаргасан дүнд Монгол Улсын нэг ч сургууль байхгүй. Учир нь анхны босгоо давж чадахгүй болохоор эрэмбэ тогтоолгож чадахгүй байгаа юм. Нөгөөтэйгүүр, энэ байгууллагад тодорхой хэмжээний төлбөр мөнгө төлж байж эрэмбэ тогтоолгодог.

-Манай улс өмнө нь эрэмбэ тогтоолгохоор оролдож үзсэн юм уу?

-Монгол Улс 1998 онд их, дээд сургуулиадаа эрэмбэлж үзсэн юм билээ. Үүнийг БСШУСЯ болон төр оролцохгүйгээр хөндлөнгийн байгууллагаар үнэлүүлэх ёстой ч тухайн үеийн эрэмбэлэлтэд лобби орсон байдаг.

МУИС-ийн зүгээс судалгааны их сургууль байгуулахыг дэмжиж байгаа. Ингэснээр давхардсан хөтөлбөр, хүний нөөцийн асуудал шийдэгдэнэ. Судалгааны их сургуульд гадна, дотнын хамгийн шилдэг оюутнууд байх ёстой. Үүнийгээ дагаад сургуулийн босго оноо, сургалтын төлбөр өндөр байдаг. Мөн багш, ажилчдын цалин, хангамж сайн байхаас гадна хамтарсан судалгаа шинжилгээг төрөөс дэмжсэн шиг дэмжих хэрэгтэй. Энд дэлхийн алдар цуутай, Нобелийн шагнал хүртсэн эрдэмтэн, багш нарыг багшлуулъя гэвэл нийт багш нарын 30 орчим хувь нь гадаад багш байх хэрэгтэй. Тэдгээр багшид сард 10 мянган ам.долларын цалин өгч байж авчирна. Өнөөдөр БНХАУ-ын их сургуулийн багшийн цалин 20 мянган юань байдаг. Өөрөөр хэлбэл, 14 сая төгрөг гэсэн үг. Гэтэл Монголын профессорууд 1.5 орчим сая төгрөг л авдаг. Тэгэхээр энэ цалинг тав дахин өсгөх ёстой. Ингэж байж хамгийн шилдэг багш, оюутан, хөтөлбөр, техник төхөөрөмж, засаглал бүрдэнэ. Түүнчлэн судалгааны их сургууль байгуулна гэвэл яаралтай хуулиа гаргах ёстой. ТУЗ-ийн дарга нь Ерөнхийлөгч юм уу, Ерөнхий сайд байдаг. Засаг солигдох бүрт түүнд үйлчилдэггүй 6-8 жил сонгон шалгаруулалтаар захирлыг тогтвортой ажиллуулах нөхцөлийг нь хангах ёстой. Ингэхдээ зөв сонгон шалгаруулалт шаардлагатай. Ингэж байж зөв засаглал тогтоно. Оюутны хойноос явахгүй. Бүх шилдэг багш, оюутнууд сурна гэж бодож байна. Энэ ажлыг хурдан хийхгүй бол цаг хугацаа алдаад л байна. Нөгөө л нэг хоцордогоороо хоцроод л байна.

 

Б.Лхам

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
Товчоодоор 1205 тээврийн хэрэгслээр 2352 зорчигч хот руу нэвтэрчээ
Д.Нямхүүг ХӨСҮТ-ийн захирлын албан тушаалаас дөрөв дэх удаагаа чөлөөллөө
Мэдүүлэг гаргагч албан тушаалтнуудад сургалт хийлээ
Хөвсгөл аймагт 3.7 магнитудын хүчтэй давтан чичирхийлэлт бүртгэгджээ
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (9)

  • mmm (150.129.142.147)
    чамаас ухаантай хүмүүс хэлээд бна
    2019 оны 11 сарын 09
  • Зочин (202.9.45.248)
    Ямар ч судалгаагүй, төлөвлөгөөгүй ярих юм даа. Гадаад оюутнууд монголд ийм өндөр төлбөртэй сурна гэж мөрөөдөөд байх юм. Монгол оюутанд ийм мөнгө байвал юу гэж энд сурч байдаг юм.
    2019 оны 11 сарын 09 | Хариулах
    • mmm
      чамаас ухаантай хүмүүс хэлээд бна
      2019 оны 11 сарын 09
  • dorj (202.21.127.170)
    Я.Төмөрбаатар хэзээ захирал болчихсон юм бэ. Үүрэг гүйцэтгэгч биздээ. Ямар их удаж байнаа гүйцэтгэгчээр МУИСААР тоглож байгаа эрдээ
    2019 оны 11 сарын 06 | Хариулах
  • Зочин (46.183.103.8)
    Тэгээд баг нь хоосон шоучид, МАН-ын 60 тэрбумыг бүрдүүлэгчид
    2019 оны 11 сарын 06 | Хариулах
  • МУИС (46.183.103.8)
    Ийм л мэдлэг боловсролтой хүн МУИС-ийг удирдаж байна. Яах бэ?
    2019 оны 11 сарын 06 | Хариулах
  • ZOCHIN (202.55.191.205)
    СУДАЛГААТАЙ ЯРИАЧЭЭ ЗАХИРАЛ ГУАЙ ТА ЮУ МЭДДЭГ ЬЭ
    2019 оны 11 сарын 05 | Хариулах
  • tatvar tologch (202.179.31.32)
    ZA BOIOROI BAAS MINI E!!!!!!!!!!!!!!!!!! GADAAD_N BAAHAN TSAGAACH AJILGUI BAGSH NR TEJEEHGUI SHU!!!!!!!!!!!!!
    2019 оны 11 сарын 05 | Хариулах
  • Зочин (150.129.142.236)
    ENEIG BI MEDNE YMARCH CH BOLOVSROLGUI M.ENHBOLDIN BUGS DOLOGCH
    2019 оны 11 сарын 05 | Хариулах
  • хэхэ (103.212.119.22)
    өө муу хар лаларууд
    2019 оны 11 сарын 05 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Үндсэн хуулийн цэц ирэх долоо хоногт хуралдана
    саяхан
  • МАН Ерөнхийлөгчид итгэл үзүүлэх эсэхийг УИХ-аар хэлэлцэнэ
    саяхан
  • Товчоодоор 1205 тээврийн хэрэгслээр 2352 зорчигч хот руу нэвтэрчээ
    4 минутын өмнө
  • Б.Болдсайхан: Эмч мэс заслын өрөөнд өвчтөнөө орхидоггүйтэй адил Т.Мөнхсайхан Ковидын үед салбараа хаяж гарч болохгүй
    16 минутын өмнө
  • Д.Нямхүүг ХӨСҮТ-ийн захирлын албан тушаалаас дөрөв дэх удаагаа чөлөөллөө
    31 минутын өмнө
  • Мэдүүлэг гаргагч албан тушаалтнуудад сургалт хийлээ
    57 минутын өмнө
  • Ш.Адьшаа: А.Отгонбаатарыг зөвлөхөөр ажиллуулж, хамгаалахыг л хүссэн. Түүнээс жагсаалтай холбоогүй
    1 цаг 35 минутын өмнө
  • Хуурамч зараар охид бүсгүйчүүдийн нүцгэн, зураг бичлэгийг авдаг байсан этгээдийг илрүүлжээ
    2 цаг 1 минутын өмнө
  • УИХ-ын гишүүн Ш.Адьшаагийн ард Ерөнхийлөгч бий
    2 цаг 5 минутын өмнө
  • С.Чингүүн: Илтгэлдээ өсвөр насныхны сэтгэл зүйн хямрал,боловсролын зардал, гадуурхалтыг хөндсөн 
    2 цаг 22 минутын өмнө
  • У.Хүрэлсүх: Органик жагсаалыг Ерөнхийлөгч улс төрийн зорилгоор ашиглалаа
    2 цаг 29 минутын өмнө
  • "Үнэн ба зөв" намын дарга А.Отгонбаатар УИХ-ын гишүүн Ш.Адьшаад зөвлөнө
    2 цаг 33 минутын өмнө
  • Японд их цас орсны улмаас иргэд амиа  алдаж байна
    3 цаг 2 минутын өмнө
  • Засгийн газар огцрох шийдвэрээрээ засаглалын хямралаас сэргийллээ
    3 цаг 18 минутын өмнө
  • У.Хүрэлсүхийн ЗГ-ыг огцруулахыг МАН-ын Удирдах зөвлөл дэмжлээ
    3 цаг 39 минутын өмнө
  • Хөвсгөл аймагт 3.7 магнитудын хүчтэй давтан чичирхийлэлт бүртгэгджээ
    4 цаг 10 минутын өмнө
  • БНСУ-д Монгол руу буцах хүсэлт гаргасан жирэмсэн 50 эмэгтэй байна
    4 цаг 30 минутын өмнө
  • Төрийн албаны ерөнхий шалгалтын тов гарчээ
    4 цаг 41 минутын өмнө
  • "Коронавирусний халдвартай ээжээс нярайд халдварласан тохиолдол гараагүй"
    4 цаг 49 минутын өмнө
  • УИХ-ын нэг гишүүн бүрэн эрхийнхээ дөрвөн жилд нэг тэрбумын “урамшуулал” авдаг
    4 цаг 51 минутын өмнө
      24 баримт
      • Хөдөлмөр эрхэлж буй 1.8 сая хүний амьдралд шинэчлэл авчрах хуулийн төсөлтэй танилц
      • Ч.Сайханбилэг: Засгийн газар, “Рио Тинто” нэг завинд суусан. Олбол хамт олно, алдвал хамт алдана
      • Шүүхийн тухай хуулийн шинэчлэлийн талаар хэн юу хэлэв
      • Парламентын түүхэнд 17 цаг тасралтгүй хуралдсан, шүүгчдийн лобби ихтэй, шүүх байгууллагын шинэчлэл
      • Сонгодог парламентын тогтолцоо руу алхам дөхсөн Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлт
      Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Хууль, эрх зүй Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Зохист дорно Спорт Видео Энтертайнмент
      Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

      Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.