зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.09.06
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

Я.Төмөрбаатар: Судалгааны их сургуулийн багш нарын 30 хувь нь гадаад багш байх ёстой

2019-11-05
0
ЖИРГЭХ

Судалгааны их сургууль байгуулах болон үүнтэй холбоотой асуудлаар МУИС-ийн захирал Я.Төмөрбаатараас тодрууллаа.


-Судалгааны их сургууль байгуулах талаар олон жил ярилаа. Ер нь судалгааны их сургууль байгуулах боломжтой гэж та харж байна уу?

-Манай улсад судалгааны их сургуулийн хууль байхгүй. Статус нь тодорхойгүй. Тухайлбал, 200 оюутантай сургууль, 2000 оюутантай сургууль адил эрх зүйгээр зохицуулагддаг. Тиймээс уг асуудлыг яаралтай засах ёстой. МУИС-ийн зүгээс дэмжинэ. Бид 77 жилийн хугацаанд найман их сургуулийг бие дааж гаргасан. Үүнд, Хөдөө аж ахуйн их сургууль, Анагаахын шинжлэх ухааны их сургууль, ШУТИС, Монгол Улсын Боловсролын их сургууль зэрэг сургуулийг бие дааж гаргасан байдаг.

-Судалгааны их сургууль байгуулдаг дэлхийн гурван жишиг бий. Эдгээр аргуудын аль нь манай улсад илүү тохиромжтой гэж харж байна вэ?

-Саудын Араб эсвэл Казахстан улс шиг шинэ сургууль байгуулъя гэвэл 10-20 тэрбум ам.доллар шаардлагатай. Манай улсад энэ мөнгө байхгүй. Хоёрдугаарт, их сургуулиудыг хуучин бүтэц дээр нь үндэслэж нэгтгэх эсвэл судалгаагаараа манлайлж байгаа их сургуульд нэгтгэх хэрэгтэй. Тэгэхгүй бол МУИС дэлхийд эрэмбэлэгдье гэхээр анагаах, хөдөө аж ахуй, инженерийн салбар байхгүй болчихоод байгаа юм. Дэлхийн эрэмбэ тогтоодог байгууллагаас гаргасан дүнд Монгол Улсын нэг ч сургууль байхгүй. Учир нь анхны босгоо давж чадахгүй болохоор эрэмбэ тогтоолгож чадахгүй байгаа юм. Нөгөөтэйгүүр, энэ байгууллагад тодорхой хэмжээний төлбөр мөнгө төлж байж эрэмбэ тогтоолгодог.

-Манай улс өмнө нь эрэмбэ тогтоолгохоор оролдож үзсэн юм уу?

-Монгол Улс 1998 онд их, дээд сургуулиадаа эрэмбэлж үзсэн юм билээ. Үүнийг БСШУСЯ болон төр оролцохгүйгээр хөндлөнгийн байгууллагаар үнэлүүлэх ёстой ч тухайн үеийн эрэмбэлэлтэд лобби орсон байдаг.

МУИС-ийн зүгээс судалгааны их сургууль байгуулахыг дэмжиж байгаа. Ингэснээр давхардсан хөтөлбөр, хүний нөөцийн асуудал шийдэгдэнэ. Судалгааны их сургуульд гадна, дотнын хамгийн шилдэг оюутнууд байх ёстой. Үүнийгээ дагаад сургуулийн босго оноо, сургалтын төлбөр өндөр байдаг. Мөн багш, ажилчдын цалин, хангамж сайн байхаас гадна хамтарсан судалгаа шинжилгээг төрөөс дэмжсэн шиг дэмжих хэрэгтэй. Энд дэлхийн алдар цуутай, Нобелийн шагнал хүртсэн эрдэмтэн, багш нарыг багшлуулъя гэвэл нийт багш нарын 30 орчим хувь нь гадаад багш байх хэрэгтэй. Тэдгээр багшид сард 10 мянган ам.долларын цалин өгч байж авчирна. Өнөөдөр БНХАУ-ын их сургуулийн багшийн цалин 20 мянган юань байдаг. Өөрөөр хэлбэл, 14 сая төгрөг гэсэн үг. Гэтэл Монголын профессорууд 1.5 орчим сая төгрөг л авдаг. Тэгэхээр энэ цалинг тав дахин өсгөх ёстой. Ингэж байж хамгийн шилдэг багш, оюутан, хөтөлбөр, техник төхөөрөмж, засаглал бүрдэнэ. Түүнчлэн судалгааны их сургууль байгуулна гэвэл яаралтай хуулиа гаргах ёстой. ТУЗ-ийн дарга нь Ерөнхийлөгч юм уу, Ерөнхий сайд байдаг. Засаг солигдох бүрт түүнд үйлчилдэггүй 6-8 жил сонгон шалгаруулалтаар захирлыг тогтвортой ажиллуулах нөхцөлийг нь хангах ёстой. Ингэхдээ зөв сонгон шалгаруулалт шаардлагатай. Ингэж байж зөв засаглал тогтоно. Оюутны хойноос явахгүй. Бүх шилдэг багш, оюутнууд сурна гэж бодож байна. Энэ ажлыг хурдан хийхгүй бол цаг хугацаа алдаад л байна. Нөгөө л нэг хоцордогоороо хоцроод л байна.

 

Б.Лхам

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
Авто машингүй өдрөөр зах, худалдааны төвүүд ажиллахгүй
Амралтын өдрийн жор: Амттай wrap
Улаанбаатарт 13 градус дулаан байна
Төрийн банк “Тогтвортой өсөлт, хамтын түншлэл” арга хэмжээг зохион байгууллаа
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (9)

  • Зочин (202.9.45.248)
    Ямар ч судалгаагүй, төлөвлөгөөгүй ярих юм даа. Гадаад оюутнууд монголд ийм өндөр төлбөртэй сурна гэж мөрөөдөөд байх юм. Монгол оюутанд ийм мөнгө байвал юу гэж энд сурч байдаг юм.
    2019 оны 11 сарын 09 | Хариулах
    • mmm
      чамаас ухаантай хүмүүс хэлээд бна
      2019 оны 11 сарын 09
  • dorj (202.21.127.170)
    Я.Төмөрбаатар хэзээ захирал болчихсон юм бэ. Үүрэг гүйцэтгэгч биздээ. Ямар их удаж байнаа гүйцэтгэгчээр МУИСААР тоглож байгаа эрдээ
    2019 оны 11 сарын 06 | Хариулах
  • Зочин (46.183.103.8)
    Тэгээд баг нь хоосон шоучид, МАН-ын 60 тэрбумыг бүрдүүлэгчид
    2019 оны 11 сарын 06 | Хариулах
  • МУИС (46.183.103.8)
    Ийм л мэдлэг боловсролтой хүн МУИС-ийг удирдаж байна. Яах бэ?
    2019 оны 11 сарын 06 | Хариулах
  • ZOCHIN (202.55.191.205)
    СУДАЛГААТАЙ ЯРИАЧЭЭ ЗАХИРАЛ ГУАЙ ТА ЮУ МЭДДЭГ ЬЭ
    2019 оны 11 сарын 05 | Хариулах
  • tatvar tologch (202.179.31.32)
    ZA BOIOROI BAAS MINI E!!!!!!!!!!!!!!!!!! GADAAD_N BAAHAN TSAGAACH AJILGUI BAGSH NR TEJEEHGUI SHU!!!!!!!!!!!!!
    2019 оны 11 сарын 05 | Хариулах
  • Зочин (150.129.142.236)
    ENEIG BI MEDNE YMARCH CH BOLOVSROLGUI M.ENHBOLDIN BUGS DOLOGCH
    2019 оны 11 сарын 05 | Хариулах
  • хэхэ (103.212.119.22)
    өө муу хар лаларууд
    2019 оны 11 сарын 05 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Монгол Улсын Их Хурлын дарга Д.Амарбаясгалан БНКУ-ын Ерөнхийлөгч К.Токаевт бараалхав
    4 цаг 37 мин
  • Монгол Казахстан хоёр улсын хэлэлцээний үр дүнд шинжлэх ухаан, технологи, сансар судлалын хөгжлийг эрчимжүүлнэ
    4 цаг 42 мин
  • Авто машингүй өдрөөр зах, худалдааны төвүүд ажиллахгүй
    8 цаг 20 мин
  • М.Энхжаргал ялалт байгууллаа
    8 цаг 23 мин
  • Австралийн төрийн тэргүүн Саманта Мостин Монголын талаар юу хэлэв?
    8 цаг 52 мин
  • Улсын Их Хурлын шийдвэрийн биелэлтийг хуулийн хугацаанд тайлагнах ёстойг анхаарууллаа
    8 цаг 58 мин
  • Амралтын өдрийн жор: Амттай wrap
    9 цаг 4 мин
  • Улаанбаатарт 13 градус дулаан байна
    9 цаг 8 мин
  • Монгол Улсын Засгийн газар болон "Газпром" НХН хоорондын хамтран ажиллах тухай санамж бичигт гарын үсэг зурлаа
    Өчигдөр 17 цаг 48 мин
  • Төрийн банк “Тогтвортой өсөлт, хамтын түншлэл” арга хэмжээг зохион байгууллаа
    Өчигдөр 17 цаг 41 мин
  • ТАНИЛЦ: Явган зорчигчдод зам тавьж өгөөд баруун эргэх 11 уулзвар
    Өчигдөр 17 цаг 38 мин
  • С.Амарсайхан: Франц улстай Онцгой байдлын салбарт хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлнэ
    Өчигдөр 17 цаг 27 мин
  • “Автомашингүй өдөр” энэ сарын 13-нд болно
    Өчигдөр 17 цаг 10 мин
  • Ирэх сараас МИАТ ТӨХК Баянхонгор чиглэлд нислэг үйлдэнэ
    Өчигдөр 17 цаг 02 мин
  • Толгойт хотыг орон сууцжуулах газар чөлөөлөлт эхэллээ
    Өчигдөр 16 цаг 52 мин
  • Э.Бат-Амгалан: Барилгын салбарын 100 жилийн ойг салбарын хөгжил, шинэчлэлийн стратегийн эргэлтийн цэг болгоно
    Өчигдөр 16 цаг 50 мин
  • П.Баярцэнгэл: Аавдаа өгсөн амлалтаа маргааш биелүүлэх гэж байгаадаа баяртай байна
    Өчигдөр 16 цаг 36 мин
  • Ерөнхий сайд Г.Занданшатар “Газпром” НХН-ийн Удирдах зөвлөлийн дарга А.Б.Миллерийг хүлээн авч уулзлаа
    Өчигдөр 16 цаг 27 мин
  • Ө.Сумъяабаатар: БНХАУ-ын ӨМӨЗО-ны Засгийн газрын тэтгэлэгт Баянгол дүүргээс 10 хүүхэд тэнцсэн
    Өчигдөр 16 цаг 27 мин
  • А.Амартүвшин: Сандал, ширээ байхгүйн улмаас 5-6 мянган хүүхэд сургууль, цэцэрлэгтээ явж чадахгүй байна
    Өчигдөр 15 цаг 32 мин
  • Хүүхдийн төлөө Үндэсний зөвлөлийн хуралдааны үеэр Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын хэлсэн үгээс ОНЦЛОХ 15 эшлэл
  • Монголоор дамжин өнгөрөх "Сибирийн хүч-2" хийн хоолойн тухай та юуг мэдэх ёстой вэ?
  • БАРИМТ: Дэлхийн анхны "дархан цаазат" газар буюу Богдхан уулыг тахиж ирсэн түүх
  • БАРИМТ: Дорнодын өргөн талаас Төв цэнгэлдэхийн тайзнаа...
  • Шинэ Зеландын Парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын дарга Жерард Браунли гэж хэн бэ?
  • POETRY: Намрыг угтах найман шүлэг
  • 24 БАРИМТ: 15 жилийн дараа ДАШТ-д шөвгөрсөн Японы эмэгтэй шигшээ баг
  • ФОТО: Ардчилсан намын даргаар УИХ дахь АН-ын бүлгийн дарга О.Цогтгэрэл сонгогдлоо
  • А.Амартүвшин: Сандал, ширээ байхгүйн улмаас 5-6 мянган хүүхэд сургууль, цэцэрлэгтээ явж чадахгүй байна
  • БӨХ: Намрын улирлын нээлтийн барилдаан энэ сарын 13-нд болно
  • П.Баярцэнгэл: Аавдаа өгсөн амлалтаа маргааш биелүүлэх гэж байгаадаа баяртай байна
  • Австралийн төрийн тэргүүн Саманта Мостин Монголын талаар юу хэлэв?
  • ХОМ: Ардчилсан намын "шинэхэн" дарга О.Цогтгэрэл
  • "Rhyme" уран сайхны киног үзэх ТАВАН шалтгаан
  • Энэ сард ордуудын амьдрал хэрхэн өрнөх вэ?
  • Нийгмийн даатгалын сангийн хөрөнгийг 8.9 тэрбум төгрөгөөр арвижуулжээ
  • 2026 оны төсвийн төсөлд дүгнэлт өгөх нийцлийн аудитыг эхлүүлжээ
  • Д.Баттүвшингийн удирддаг Хөтөлийн “Цемент шохой” ТӨХК-ийн ашиг 564 дахин буурчээ 
  • Монголбанк 8 дугаар сард 690.1 кг үнэт металл худалдан авлаа
  • Г.Занданшатар: Уул уурхай, нүүрс, алтны үнэ өсөхөөр л дагаад урсгал зардлаа нэмдэг жишгийг халснаараа хэмнэлтийн төсөв боллоо
  • Монголоор дамжин өнгөрөх "Сибирийн хүч-2" хийн хоолойн тухай та юуг мэдэх ёстой вэ?
  • "Rhyme" уран сайхны киног үзэх ТАВАН шалтгаан
  • БАРИМТ: Дэлхийн анхны "дархан цаазат" газар буюу Богдхан уулыг тахиж ирсэн түүх
  • 24 БАРИМТ: 15 жилийн дараа ДАШТ-д шөвгөрсөн Японы эмэгтэй шигшээ баг
  • БАРИМТ: Дорнодын өргөн талаас Төв цэнгэлдэхийн тайзнаа...
  • А.Амартүвшин: Сандал, ширээ байхгүйн улмаас 5-6 мянган хүүхэд сургууль, цэцэрлэгтээ явж чадахгүй байна
  • Шинэ Зеландын Парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын дарга Жерард Браунли гэж хэн бэ?
  • POETRY: Намрыг угтах найман шүлэг
  • ФОТО: Ардчилсан намын даргаар УИХ дахь АН-ын бүлгийн дарга О.Цогтгэрэл сонгогдлоо
  • П.Баярцэнгэл: Аавдаа өгсөн амлалтаа маргааш биелүүлэх гэж байгаадаа баяртай байна
  • ХОМ: Ардчилсан намын "шинэхэн" дарга О.Цогтгэрэл
  • Хүүхдийн төлөө Үндэсний зөвлөлийн хуралдааны үеэр Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын хэлсэн үгээс ОНЦЛОХ 15 эшлэл
  • Нийгмийн даатгалын сангийн хөрөнгийг 8.9 тэрбум төгрөгөөр арвижуулжээ
  • 2026 оны төсвийн төсөлд дүгнэлт өгөх нийцлийн аудитыг эхлүүлжээ
  • Ө.Сумъяабаатар: БНХАУ-ын ӨМӨЗО-ны Засгийн газрын тэтгэлэгт Баянгол дүүргээс 10 хүүхэд тэнцсэн
  • Монголбанк 8 дугаар сард 690.1 кг үнэт металл худалдан авлаа
  • Г.Занданшатар: Уул уурхай, нүүрс, алтны үнэ өсөхөөр л дагаад урсгал зардлаа нэмдэг жишгийг халснаараа хэмнэлтийн төсөв боллоо
  • "Хүүхдүүдэд илгээсэн захидал бол зөвхөн Г.Занданшатарынх биш, Засгийн газрын захидал" гэв
  • Д.Баттүвшингийн удирддаг Хөтөлийн “Цемент шохой” ТӨХК-ийн ашиг 564 дахин буурчээ 
  • У.Хүрэлсүх: Монгол, Австралийн хооронд шууд нислэг үйлдэж эхэлснээр аялал жуулчлал, бизнесийн хамтын ажиллагааг өргөжүүлнэ
24 баримт
  • Австралийн төрийн тэргүүн Саманта Мостин Монголын талаар юу хэлэв?
  • А.Амартүвшин: Сандал, ширээ байхгүйн улмаас 5-6 мянган хүүхэд сургууль, цэцэрлэгтээ явж чадахгүй байна
  • 24 БАРИМТ: 15 жилийн дараа ДАШТ-д шөвгөрсөн Японы эмэгтэй шигшээ баг
  • Монголоор дамжин өнгөрөх "Сибирийн хүч-2" хийн хоолойн тухай та юуг мэдэх ёстой вэ?
  • БАРИМТ: Дэлхийн анхны "дархан цаазат" газар буюу Богдхан уулыг тахиж ирсэн түүх
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК