Ойрын өдрүүдэд төрийн ордон халууны хэм ихтэй, улстөрчид бужигнасан байдалтай байна. Халуун зуны улстөрийг тэр бүр үзээд байдаггүй Монголчуудад гантай жилийн гай барцад гэлтэй төрийн толхилцоон таалагдахгүй байгаа нь лавтай. МАН-ын 6 сайдыг огцруулах асуудал шийдэгдэхгүй сунжирч байгаа үйл явдлын дээр Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг ҮЗХ-г яаралтай хуралдуул гэсэн шаардлага тавьж гал дээр тос нэмсэн. Ингээд нэгэнт сарних нь тодорхой болсон МАНАН арилсаны дараа улстөр хэрхэн өрнөх талаар саарал ордны сонин хачныг тоймлон хүргэж байна.
МАН-аас томилогдсон зургаан сайдад ямар ч аврах гарц үлдээгүй гэдгийг эх сурвалжууд нотолж байна. С.Баярын тодотгосноор "нисч буй онгоцонд шүхэргүй суусан" тэдний сайдын зөөлөн суудалд тухлах хугацаа ийм богино байна гэж хэн мэдэх билээ. Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг хэдийгээр 6 сайдыг огцруулах асуудлыг албан ёсоор УИХ-д өргөн мэдүүлээгүй байгаа ч бодлогын хувьд МАН-ыг засгаас гаргана гэдэгтэй санал нэг байгаа аж.
ҮЗХ-г хуралдуулах түүний шаардлага бол 6 сайдыг авч үлдэх, кабинетаа хэвээр хадгалах оролдлого огт биш. Харин тавантолгойн төслийг гацааж, өөрийнх нь бүх бодлогыг тээглэж зогсоогоод байгаа З.Энхболдтой хайнаа хагалж, асуудлаа нэг талдаа гаргая гэсэн зоримог шийдвэр юм.
Ч.Сайханбилэгийн шахалтаар ҮЗХ хуралдсан ч МАН-ын 6 сайдын хувь заяаны асуудал огтхон ч өөрчлөгдөхгүй. Ч.Сайханбилэг намын дарга больё гэж байгаа л бол МАН-ын 6 сайдыг чөлөөлөхөөс өөр аргагүй юм. Гэхдээ яаж гэдэг нь хамгийн чухал болоод байгааг эх сурвалжууд онцолж байна. Ч.Сайханбилэгийн зурсан зургаар бол өөрийнх нь танхимыг үргэлж дур мэдэн оролдож, толхиулдаг З.Энхболдын шахалтаар бус өөрөө ҮЗХ-нд асуудлаа тавьж 6 сайдыг чөлөөлөхийг чухалд үзэж байна. Ингэж гэмээнэ тэр санаачлагыг гартаа авч чадна.
Харин З.Энхболдын хувьд ҮЗХ-г аль болох хуралдуулахгүй 6 сайдыг чөлөөлөх сценарийг хүчтэй зүтгүүлж байгаа юм. Нийлбэр нь адилхан ч тоо бодох процессийн хувьд ялгаатай байгаа тэдний зураглалын цаана дараагийн сайд нарын орон зайг өөрсдийнхөө бодлогоор нөхөх гэсэн тэмцэл явагдаж байна. З.Энхболдын хувьд гүйцэтгэх зөвлөл, намын бүлэг тойрсон цөөн хүрээнээс сайд нарыг томилж Н.Энхбаяртай хийсэн тохироогоо хадгалахыг хичээж байгаа бол Ч.Сайханбилэг сул гарсан орон зайд Алтангадасынханыг шахах үүний тулд намынхаа эрх барих дээд байгууллага болох ҮЗХ-ны дэмжлэгийг авахын төлөө зүтгэж байна. Хэлбэр талаасаа МАН-ын 6 сайдыг авч үлдэх гээд ч байгаа юм шиг үйлдэл харагдаж байгаа боловч АН-ын тэмцэлдээд байгаа хоёр талын аль алинд МАН-тай үргэлжлүүлэн ажиллах сонирхол байхгүй нь нэгэнт тодорхой болсон байна.
МАН-ыг засгаас гаргаж, намын дарга Ерөнхий сайд болох зэрэг асуудлыг шийдсэнээр АН-ын зөрчил дуусахгүй. Харин ч улам дүрэлзэнэ гэдгийг эх сурвалжууд мэдээллэж байгаа юм. Тус намд МАН-тай хамтрах тухай асуудал хэлбэр төдий зүйл. Харин 2017 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуульд хэн нэр дэвших вэ? гэсэн өрсөлдөөн оргил цэгтээ хүрч байгаа гэдгийг улстөрийн хүрээнийхэн онцолж байна.
Одоогийн УИХ-ын дарга З.Энхболдод дараагийн Ерөнхийлөгчид өрсөлдөх сонирхол хамгийн их байгаа бөгөөд түүнийхээ төлөө замаа засч, хүний өөрийн сөргөлдөгч талуудаа шийдсэн цохилтоор нам дарахаар улайрч байна. Ч.Сайханбилэгийн хувьд мөн л боломжтой хувилбар бөгөөд түүний ард Алтангадас хэмээгч аварга асаалттай танк зогсож байгааг мартаж болохгүй. Мөн өдрөөс өдөрт биежин томорч байгаа Э.Бат-Үүлийн хотын фракцынхан улсын баатараа дараагийн Ерөнхийлөгчид тохирох хүн мөн гэж ихээхэн бооцоо тавих болсон. Энэ мэтээр тэдний 2017 оныг чиглэсэн улстөр оргилдоо хүрсэн шалтгаанаар л хамтарсан Засгийн газрын хувьзаяа хэмжигдэж байгаа юм. АН-ынхан Ерөнхий сайдыг огцруулахгүй, тогтвортой ажиллуулна гэх мэтээр сүржин мэдэгдэл хийж байгаа ч хэлж дуусаагүй байхдаа л эсрэг хөдөлж байдаг гэмтэй улс. Тиймээс тэдний мэдэгдэл бол мэдэгдэл л төдий юм.
Тэгвэл хэсэг хугацаанд "сөрөг хамтрагч" байрлалд шилжсэн МАН-ынхан эргээд сөрөг хүчнийхээ байрлалд очихдоо бэлэн болжээ. Зарим хэвлэл мэдээллээр МАН засгаас гарвал У.Хүрэлсүхийн залуус бослого гаргаж намын удирдлагуудынхаа эсрэг хөдөлж эхэлнэ гэж бичих болсон ч тийм зүйл огт болохгүй гэдгийг ойрын хүрээнийхэн нь нотолж байгаа юм.
Засгийн газраас гарах 6 сайд намынхаа болон бүлгийнхээ даргатай хэдийнээ бодлого нэгтэй болсон бөгөөд Д.Оюунхоролоос бусад нь сайн дураараа өргөдлөө өгөхөд бэлэн гэж хэлсэн гэнэ. Үйл явдлын эцсийн мөчид МАН-ын 6 сайд тайлангаа тавиад ажлаа өгөөд буух сценари ч харагдаж болно гэдгийг эх сурвалж онцолж байна.
Ингэж чадвал тэд намдаа бага ч гэсэн оноо авчирна. Тиймээс МАН дотроо бужигнана гэсэн яриа цуурхал төдий зүйл юм. Н.Алтанхуягийн Засгийн газрыг огцруулж, намаа хамтарсан Засгийн газарт оруулахад хамгийн хүчтэй нөлөө үзүүлсэн хүн бол гарцаа байхгүй намын дарга М.Энхболд, бүлгийн дарга С.Бямбацогт нар. Гэвч тэд нүүрээ сайртаж, хоолойгоо сойтол тэмцсэн тэмцлийнхээ бялууг баруун жигүүрийн магнайдаа өгч, өөрсдөө боломжоос татгалзсан. Тэгэхээр өөх өхсөн хүнтэйгээ заргалдаад амжилт олохгүй. Албан тушаал удаан хашуулсангүй, АН-ынханд хөөгдлөө гэдэг шалтгаанаар хувьсгалын гал дүрэлзэх шанс байхгүй.
Цаг цагаараа байдаггүй, цахилдаг хөхөөрөө байдаггүй гэгчээр У.Хүрэлсүхийг тойрон хүрээлсэн залуусын байр суурь ганхах болсон. Л.Оюун-Эрдэнэ тэргүүтэй НАМЗХ-ны залуус ээлжээ өгч Г.Тэмүүлэнгийн тэргүүлсэн М.Энхболд, С.Бямбацогт, Н.Номтойбаяр нарын хүрээллийнхэн санаачлагыг гартаа авсан нь МАН-д хүчний харьцаа хэдийн нэг талдаа орсныг харуулж байгаа юм. Ялангуяа С.Бямбацогтыг МАН-ын залуус ихээхэн тойрон хүрээлэх болсон гэдгийг эх сурвалжууд онцолж байгаа юм. Хэрвээ үйл явдал хурцдаж асуудал МАН-ын бага хурлын түвшинд яригдахдаа хүрвэл намын дарга М.Энхболдын талынхан дийлэнхи олонхи учраас ямар ч хөдөлгөөн үүсэх шансгүй юм. Тэгэхээр өнөөгийн МАН-ын удирдлага буюу намын дарга М.Энхболд, Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Ж.Мөнхбат, УИХ-дахь бүлгийн дарга С.Бямбацогт нар намаа удирдаж дараагийн сонгуульд орох сценари өөрчлөгдөх зураг харагдахгүй байна.
Д.Идэр
Сэтгэгдэл (13)