Амьд хөгжмийг гитар, бөмбөрийн хоршилгүйгээр төсөөлөх аргагүй. Хэдий уран сайхан үгтэй шүлэг, түүнийг хүргэх чадварлаг дуу хоолой байлаа гээд хөгжимгүйгээр явахгүй. Хүрэх ч боломжгүй, чихэнд наалдаж, сэтгэлд хоногшихгүй. Чадалтай дуу хоолой, чадварлаг хөгжмийн хөг аюулгүй хосолж байж, сая л олон нийтэд хүрнэ, сонсогчдын сэтгэлийн утсыг хөндөж, хөглөнө.

Урлагийн тайзнаа бичигдээгүй дүрэм гэмээр ийм нэгэн зарчмыг 30 жилийн турш “бичиж”, бусдадаа түгээж ирсэн нэгэн хамтлаг саяхан 30 насныхаа ойг тэмдэглэн өнгөрүүллээ, тэр нь Харанга байв. Монголын рок, попын урлагт хагас жарны турш дуу хоолойгоо хүргэж, тэр хэрээрээ үзэгч, сонсогчдод хүлээн зөвшөөрөгдсөн Харанга хамтлагийн тоглолт хүлээлтээс давсан тухай яриа энэ өдрүүдэд ч хуучраагүй сэдэв хэвээр байна.

Сонирхолтой нь, энэ яриа хуучраагүй байхтай зэрэгцэн нийслэлийн 380 жилийн ойн хүрээнд тус хамтлагийн гитарчин Я.Одсүрэн, бөмбөрчин Н.Пүрэвдаш нарт Ерөнхийлөгчийн зарлигаар гавьяат цол хүртээв.

Нэгэнтээ “Агуу дуучны хажууд дуулаад яах вэ, мундаг хөгжмийн зохиолчдын дэргэд ая зохиогоод яах вэ. Би зүгээр л сайн бөмбөрчин байя. Тэднийхээ тоглох, дуулах нөхцөл бололцоог бүрдүүлж, ард нь асаасан танк шиг байя” хэмээн бөмбөрчин Н.Пүрэвдаш ярьж байжээ. Харин “Я.Одсүрэн бид хоёр 1975 онд "Ногоон гэрэл"-д байсан. Бид хоёрын мөрөөдөл Монголд рок хамтлаг байгуулах. Тухайн үед рок хамтлаг гэдэг бол хөрөнгөтний суртал ухуулга гэдэг үүднээс хардаг байсан болохоор боломжоор их тааруухан. Гэхдээ бид мөрөөдөлдөө үнэнч явсан даа” хэмээн хамтлагийн ахлагч Ц.Энхманлай хэвлэлд өгсөн ярилцлагадаа дурдаж байв.

Үнэхээр ч тийм. Н.Пүрэвдашийн тодотгосноор бөмбөрчин, гитарчин гэдэг Харанга хамтлагийн хувьд “асаалттай танк” нь байсаар иржээ. Цаашид ч байх болов уу. Харин өнөөдөр Монголын рок, поп урлагт 30 жил Харанга “дэлдсэн” тус хамтлагаас хос гавьяат төрсөнд урлагт хайртай, шимтэн сонсдог фенүүд нь төдийгүй нийт монголчууд баярлаж байна. Шагнал нүдээ олно гэдэг энэ.

“Бага сургуулийнхаа тайзан дээр гарсныг тооцвол 50 дах жилдээ гитартайгаа найзалж байна. 20 дугаар сургуулийн Чүлтэм багшийн шавь болж анх сургуулийнхаа тайзан дээр гарч байсан юм. Түүнээс хойш муу явах үед хань, сайн цагт сэтгэл өөдрөг болгодог ганц найз минь гитар болсон” хэмээх Я.Одсүрэн, “Зам дардан байгаагүй. Олон хүнтэй найзалж нөхөрлөсөн, сонгож, шилсэн. Оогий, Чука, Манлай бид дөрөв Үлгэр жишээ үлээвэр найрал хөгжимд найман жил хамт ажилласны эцэст өчнөөн юм болж байж биенээ олж, хөдлөшгүй хамтлаг болсон. Чука хожим Лхагвасүрэнг дагуулж ирсэн. Гантөмөр гуай шиг үнэхээр сайхан хоолойтой учир хамтлагтаа авсан юм” гэж ярих Н.Пүрэвдаш, Я.Одсүрэн нар өдгөө зөвхөн Харангаар овоглоод зогсохгүй урлагийн их тайзнаа гавьяат хэмээн нэр алдраа дуудуулах нь.

Шинэхэн гавьяат Я.Одсүрэнтэй “Ногоон гэрэл” хамтлагт тоглодог байхаасаа хүнд рок хамтлаг байгуулахыг хүсч мөрөөдөж явсан ахлагч Ц.Энхманлайгийн хүсэл 1989 онд биеллээ олж Ц.Чулуунбат, Н.Пүрэвдаш, Х.Лхагвасүрэн нартай хамтран Харанга хамтлагийг байгуулсан байдаг. Анхны тоглолтоо ахлагч Ц.Энхманлай өөрийн үг, аяыг зохиосон "Амьдрал" дууны нэрээр нэрлэж явсан тэд бол социалист нийгмийн бүтээгдэхүүн. Арга ч үгүй юм. Харанга хамтлагийн урын сангаас гарсан дуу болгоныг шүүж, баталдаг байсан үе. Тэр үеийн дарга нар гарын үсгээ зурсны дараа уран бүтээлээ сонсогчдод хүрэх эсэх нь шийдэгддэг байсан гэдэг. Өнөөдрийг тэр үетэй харьцуулахад мэдээж өөр. Тэнгэр, газар шиг зөрүүтэй.

Гагцхүү рок, поп урлагийн үндэс суурийг тавилцсан Харангынхан хамтлагаараа гавьяат хэмээн цоллуулах нь. Юу сайхан, энэ л сайхан.

С.Гандөл