зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.07.16
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

А.Дагзмаа: Мөрөөдлөө биелүүлэхээр уртын дуу сурч байна

2021-12-03
0
ЖИРГЭХ

Уртын дуучин, аймгийн мэргэн, спортын мастер Алтангэрэлийн Дагзмаатай ярилцлаа.


-Та уртын дууны мэргэжлийг хэзээ эзэмшсэн бэ?

-Уртын дуугаар мэргэшиж бол суралцаагүй. Монголын уламжлалт баярын өдрүүдээр өв соёлоо түгээж, ард түмнээ соён гэгээрүүлэх үүднээс л дуулж байна. Сонирхогч гэсэн үг. Мэргэжлийн уран бүтээлч биш хэрнээ уртын дуу дуулж байна гэхээр хүмүүс их сонирхож, талархан хүлээн авч байна. Эгч нь халх сурын аймгийн мэргэн, спортын мастер цолтой хүн.

-Яаж яваад уртын дуутай холбогдох болов?

-Би Эрх зүйч мэргэжилтэй ч Хөвсгөл аймгийн Нэгдсэн эмнэлэгт эмч мэргэжлээр 37 жил ажилласан. Одоо гавьяаныхаа амралтанд гарсан. Тэглээ гээд зүгээр суухыг бодоогүй. Багын мөрөөдлөө биелүүлэхээр уртын дуугаар сурч байна. Миний аав, ээжийн талд нутаг усандаа нэртэй уртын дуучид байсан гэдэг. Ээж маань шанз хөгжим сайхан хөгжимддөг урлагт хайртай хүн байж билээ. Нутгийн зон олон андахгүй. Ё.Магсаржав гээд Хөвсгөл аймгийн соёлын ордонд хөгжимчин байсан.

-Халх сурын аймгийн мэргэн цолтой гэлээ?

-Тийм ээ. Би 1980 оны эхэээр аймгийн мэргэн болж, 60 гарсан хойноо халх сурын спортын мастер болсон.

-Өнөөгийн уртын дууны хөгжлийн өнгө төрхийн талаар таны бодол?

-Энэ их ач холбогдолтой, гүн агуулгатай зүйл. Манай залуус сүүлийн үед өв соёлоо дээдлэх нь олширч байна. Маш зөв. Уртын дууг манай ард түмэн сонсох дуртай байдаг нь бие сэтгэлд нь зуу зуун жилээр хадгалагдаж, одоог хүртэл оюуных нь дархлаа болж үлдсэн гэж дүгнэх байна. Уртын дууны цаана үндэсний хувцас, найр наадмын дэг жаяг, ёс уламжлал маань давхар өвлөгдөн уламжлагдаж байна. Ийм гүн агуулга цаана нь дагаж оршиж байдаг юм шүү дээ.

-Та хэр олон дуу мэдэх вэ?

-Тэд гээд шууд хэлж мэдэхгүй юм. Энэ чиглэлээр судалгаа хийсэн эрдэмтэд бол 300-гаас дээш уртын дуу байдаг гэлцдэг. Миний хувьд уртын дуу бүгдийг сурахыг эрмэлзэж байгаа.

-Багадаа хэр дуучин байв?

-Дөрөвдүгээр ангид байсан шиг санагдана. Багш нар малчны магтаал, уртын дуу, бөх, морины цол дуудах, сурын уурхай хийхийг зааж, өвлүүлж байсан. Энэ уламжлалыг  үргэлжлүүлбэл зүгээр шиг бодогдоно. Нэг зүйл санаанаас огт гардаггүй юм. Аав, ээжтэйгээ онгоцоор Улаанбаатар орох замд нэрт дуучин Долгоржав гуайтай хамт явж таарлаа. Онгоцонд байсан хүмүүс уртын дуучин Долгоржав гуайг дуулуулах санал гаргаж байна. Долгоржав гуай “Хулст нуур”, “Шалстайхан шарга” гэхчлэн дууг дуулсаар нэг мэдэхнээ Улаанбаатарт ирдэг юм. Тун сайхан дуулж билээ. Тэгэхээр уртын дуу гэж зүйл хүний сэтгэлд ямар гүн дурсамж, яасан сайхан зорилгыг хүнд өгч байна гэдгийг бодолцох хэрэгтэй. Уртын дуу дуулахад ойртоно гэж байдаггүй юм.

Б.Жаргал

 

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
“Улаанбаатарын Гранд Слам” тэмцээнд 29 улсын 246 тамирчин мэдүүлгээ илгээжээ
Туул, Тэрэлж, Хэрлэн гол дагуу хөдөлгөөнт болон завьт эргүүл ажиллаж байна
Улаанбурхан өвчний батлагдсан тохиолдол 12400 болжээ
Аюулт үзэгдэл, осолд 2880 хүн нэрвэгджээ
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (1)

  • zochin (203.91.115.252)
    Гүэ мөн айхтар аа, хуульч хүн олон жил хүн эмчлээд эцэст нь уртын дуучин болсон гэхээр
    2021 оны 12 сарын 03 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • “Алдар”-ын бас нэг тамирчин СЭРГЭЭШИЙН шинжилгээнд бүдэрлээ
    2 цаг 52 мин
  • “Улаанбаатарын Гранд Слам” тэмцээнд 29 улсын 246 тамирчин мэдүүлгээ илгээжээ
    16 цаг 19 мин
  • Зуныг зугаатай, үр бүтээмжтэй өнгөрүүлэхэд тань туслах 24 зөвлөмж
    16 цаг 22 мин
  • Туул, Тэрэлж, Хэрлэн гол дагуу хөдөлгөөнт болон завьт эргүүл ажиллаж байна
    16 цаг 26 мин
  • Улаанбурхан өвчний батлагдсан тохиолдол 12400 болжээ
    16 цаг 34 мин
  • Аюулт үзэгдэл, осолд 2880 хүн нэрвэгджээ
    16 цаг 42 мин
  • Зарим бөхчүүд Үндэсний бөхийн спортын амин сүнсийг залгих нь
    18 цаг 22 мин
  • Бөхийн өргөөнөөс Зүүн дөрвөн замын уулзвар хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ
    19 цаг 17 мин
  • VII сарын эхний арав хоногийн байдлаар нийт нутгийн 58 хувьд гантай болон гандуу байна
    19 цаг 25 мин
  • Энэ долоо хоногт ордуудын амьдрал хэрхэн өрнөх вэ?
    19 цаг 33 мин
  • Улаанбаатарт өдөртөө 29 хэм дулаан
    19 цаг 42 мин
  • Уулын ам, голын ай сав, үерийн буулт бүхий газарт хоноглохгүй байхыг зөвлөв
    Уржигдар 08 цаг 23 мин
  • Аялалд гарахдаа “мартаж болохгүй” зүйлсийн жагсаалт
    Уржигдар 08 цаг 03 мин
  • Бөхийн өргөөний уулзвараас Натурын зам хүртэлх хааж, шинэчилнэ
    Уржигдар 07 цаг 11 мин
  • Улаанбаатарт өдөртөө 24 хэм дулаан, бороотой
    Уржигдар 07 цаг 06 мин
  • Ойрын өдрүүдийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
    2025-07-13
  • Гачууртад шүлхий бүртгэгдэж, хөл хорио тогтоожээ
    2025-07-13
  • Энэ жилийн наадмын түрүү бөх Улсын арслан Э.Батмагнай гэж хэн бэ?
    2025-07-13
  • Э.Цэндбаатар WBA холбооны Хойд Америкийн 2x аварга боллоо
    2025-07-13
  • У.Хүрэлсүх: Хаана эв нэгдэл байна, тэнд хүч чадал оршдог билээ
    2025-07-13
  • Зуныг зугаатай, үр бүтээмжтэй өнгөрүүлэхэд тань туслах 24 зөвлөмж
  • Дэлхийд ганцхан Монгол наадмын тухай 24 баримт
  • У.Хүрэлсүх: Монгол наадам бол төрт ёс, түүх, соёлын үнэт өв, тусгаар тогтнол, мандан бадрахын бэлгэдэл юм
  • Наадмын өвөрмөц мэндчилгээнүүд
  • Аварга цолтон төрүүлдэг могой жилийн наадам
  • Улсын баяр наадамд зодоглох Улсын цолтой 102 бөх
  • УИХ-ын дэд хороодыг залуу гишүүд ахалж эхэллээ
  • Улсын цолонд ойрхон бөх #9: Аймгийн хурц арслан М.Еркебулан
  • "Багануур" ХК-ийн ажилчид ТУЗ-ийн зөвлөлийн шийдвэрээ эсэргүүцэж, ажил хаялт зарлахаа мэдэгдээд байна.
  • ​​​​​​​Архангай аймгаас хамгийн олон буюу 13 бөх хоёр даваад байна
  • Д.Амарбаясгалан: Хараат бус байдал, шийдвэр гаргах чадамж, хариуцлагын тогтолцоог төгөлдөржүүлж парламентын засаглалыг бодит утгаар нь баталгаажуулж чадлаа
  • Тэдний "Чингис Жагаа"-гийн "Төрийн шагнал" хүртэж байгаа уран бүтээлд дайн үлдээсэн үгс
  • Улсын начин Э.Батмагнай, аймгийн Хурц арслан Н.Өсөхбаяр нар “Улсын заан” цолны болзол хангалаа
  • Японы Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарүхито “Монгол Коосэн технологийн коллеж”-ид зочиллоо
  • Монголчууд донтох хандлага хамгийн бага таван үндэстний нэгээр тодров
  • Г.Занданшатар: Хонгор нутгийн хүү 76 жилийн дараа наадмын түрүү бөх боллоо
  • Монгол наадам болон монгол нутгийн тухай тэд юу хэлэв?
  • Д.Цахилгаан “Илиада”, “Одиссэй”, “Тэнгэрлэг туульс” бүтээлийн орчуулгаар нь Төрийн шагнал хүртлээ
  • УИХ-ын гишүүн У.Отгонбаяр дараах хуулийн төслүүдийг өргөн мэдүүлжээ
  • Наадмын өдрүүдэд 3700 цагдаагийн алба хаагч ажиллаж байна
  • Наадмын өдрүүдэд 3700 цагдаагийн алба хаагч ажиллаж байна
  • Монголчууд донтох хандлага хамгийн бага таван үндэстний нэгээр тодров
  • "Багануур" ХК-ийн ажилчид ТУЗ-ийн зөвлөлийн шийдвэрээ эсэргүүцэж, ажил хаялт зарлахаа мэдэгдээд байна.
  • УИХ-ын дэд хороодыг залуу гишүүд ахалж эхэллээ
  • Аварга цолтон төрүүлдэг могой жилийн наадам
  • Зуныг зугаатай, үр бүтээмжтэй өнгөрүүлэхэд тань туслах 24 зөвлөмж
  • Японы Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарүхито “Монгол Коосэн технологийн коллеж”-ид зочиллоо
  • Д.Амарбаясгалан: Хараат бус байдал, шийдвэр гаргах чадамж, хариуцлагын тогтолцоог төгөлдөржүүлж парламентын засаглалыг бодит утгаар нь баталгаажуулж чадлаа
  • Наадмын өвөрмөц мэндчилгээнүүд
  • Зарим бөхчүүд Үндэсний бөхийн спортын амин сүнсийг залгих нь
  • Г.Занданшатар: Хонгор нутгийн хүү 76 жилийн дараа наадмын түрүү бөх боллоо
  • Энэ жилийн наадмын түрүү бөх Улсын арслан Э.Батмагнай гэж хэн бэ?
  • VII сарын эхний арав хоногийн байдлаар нийт нутгийн 58 хувьд гантай болон гандуу байна
  • Бөхийн өргөөнөөс Зүүн дөрвөн замын уулзвар хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ
  • Улсын баяр наадамд зодоглох Улсын цолтой 102 бөх
  • Монгол наадам болон монгол нутгийн тухай тэд юу хэлэв?
  • “Улаанбаатарын Гранд Слам” тэмцээнд 29 улсын 246 тамирчин мэдүүлгээ илгээжээ
  • “Алдар”-ын бас нэг тамирчин СЭРГЭЭШИЙН шинжилгээнд бүдэрлээ
  • Танилц: Засгийн газрын хуралдаанаас гаргасан шийдвэрүүд
  • АЖ Д.Жаргалсайхан гурван дуугаараа өнөөдөр Төрийн шагнал хүртэнэ
24 баримт
  • Зуныг зугаатай, үр бүтээмжтэй өнгөрүүлэхэд тань туслах 24 зөвлөмж
  • У.Хүрэлсүх: Монгол наадам бол төрт ёс, түүх, соёлын үнэт өв, тусгаар тогтнол, мандан бадрахын бэлгэдэл юм
  • Дэлхийд ганцхан Монгол наадмын тухай 24 баримт
  • "Салхи Дамбий шиг цайлган" гэж өөрийгөө тодорхойлсон МУГЖ Д.Бямбацогтын талаарх найман баримт
  • Рэйвагийн тооллыг эхлүүлэгч, Японы 126 дахь Эзэн хаан Нарүхито гэж хэн бэ?
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК