зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.09.19
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

А.Дагзмаа: Мөрөөдлөө биелүүлэхээр уртын дуу сурч байна

2021-12-03
0
ЖИРГЭХ

Уртын дуучин, аймгийн мэргэн, спортын мастер Алтангэрэлийн Дагзмаатай ярилцлаа.


-Та уртын дууны мэргэжлийг хэзээ эзэмшсэн бэ?

-Уртын дуугаар мэргэшиж бол суралцаагүй. Монголын уламжлалт баярын өдрүүдээр өв соёлоо түгээж, ард түмнээ соён гэгээрүүлэх үүднээс л дуулж байна. Сонирхогч гэсэн үг. Мэргэжлийн уран бүтээлч биш хэрнээ уртын дуу дуулж байна гэхээр хүмүүс их сонирхож, талархан хүлээн авч байна. Эгч нь халх сурын аймгийн мэргэн, спортын мастер цолтой хүн.

-Яаж яваад уртын дуутай холбогдох болов?

-Би Эрх зүйч мэргэжилтэй ч Хөвсгөл аймгийн Нэгдсэн эмнэлэгт эмч мэргэжлээр 37 жил ажилласан. Одоо гавьяаныхаа амралтанд гарсан. Тэглээ гээд зүгээр суухыг бодоогүй. Багын мөрөөдлөө биелүүлэхээр уртын дуугаар сурч байна. Миний аав, ээжийн талд нутаг усандаа нэртэй уртын дуучид байсан гэдэг. Ээж маань шанз хөгжим сайхан хөгжимддөг урлагт хайртай хүн байж билээ. Нутгийн зон олон андахгүй. Ё.Магсаржав гээд Хөвсгөл аймгийн соёлын ордонд хөгжимчин байсан.

-Халх сурын аймгийн мэргэн цолтой гэлээ?

-Тийм ээ. Би 1980 оны эхэээр аймгийн мэргэн болж, 60 гарсан хойноо халх сурын спортын мастер болсон.

-Өнөөгийн уртын дууны хөгжлийн өнгө төрхийн талаар таны бодол?

-Энэ их ач холбогдолтой, гүн агуулгатай зүйл. Манай залуус сүүлийн үед өв соёлоо дээдлэх нь олширч байна. Маш зөв. Уртын дууг манай ард түмэн сонсох дуртай байдаг нь бие сэтгэлд нь зуу зуун жилээр хадгалагдаж, одоог хүртэл оюуных нь дархлаа болж үлдсэн гэж дүгнэх байна. Уртын дууны цаана үндэсний хувцас, найр наадмын дэг жаяг, ёс уламжлал маань давхар өвлөгдөн уламжлагдаж байна. Ийм гүн агуулга цаана нь дагаж оршиж байдаг юм шүү дээ.

-Та хэр олон дуу мэдэх вэ?

-Тэд гээд шууд хэлж мэдэхгүй юм. Энэ чиглэлээр судалгаа хийсэн эрдэмтэд бол 300-гаас дээш уртын дуу байдаг гэлцдэг. Миний хувьд уртын дуу бүгдийг сурахыг эрмэлзэж байгаа.

-Багадаа хэр дуучин байв?

-Дөрөвдүгээр ангид байсан шиг санагдана. Багш нар малчны магтаал, уртын дуу, бөх, морины цол дуудах, сурын уурхай хийхийг зааж, өвлүүлж байсан. Энэ уламжлалыг  үргэлжлүүлбэл зүгээр шиг бодогдоно. Нэг зүйл санаанаас огт гардаггүй юм. Аав, ээжтэйгээ онгоцоор Улаанбаатар орох замд нэрт дуучин Долгоржав гуайтай хамт явж таарлаа. Онгоцонд байсан хүмүүс уртын дуучин Долгоржав гуайг дуулуулах санал гаргаж байна. Долгоржав гуай “Хулст нуур”, “Шалстайхан шарга” гэхчлэн дууг дуулсаар нэг мэдэхнээ Улаанбаатарт ирдэг юм. Тун сайхан дуулж билээ. Тэгэхээр уртын дуу гэж зүйл хүний сэтгэлд ямар гүн дурсамж, яасан сайхан зорилгыг хүнд өгч байна гэдгийг бодолцох хэрэгтэй. Уртын дуу дуулахад ойртоно гэж байдаггүй юм.

Б.Жаргал

 

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
Тамхины хяналтын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ
Өнөөдөр хийгдэх цахилгаан засварын хуваарь
Улаанбурхан өвчний нийт батлагдсан тохиолдол 13485 болжээ
D-LAB цахим бүртгэл, мэдээллийн системийг нэвтрүүллээ
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (1)

  • zochin (203.91.115.252)
    Гүэ мөн айхтар аа, хуульч хүн олон жил хүн эмчлээд эцэст нь уртын дуучин болсон гэхээр
    2021 оны 12 сарын 03 | Хариулах
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • Б.Жавхлан: Төсвөө хэрхэн зөв зарцуулахыг салбарын сайдын ухаан, сэтгэл хоёр л шийднэ
    1 мин
  • Тамхины хяналтын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ
    12 мин
  • БНСУ-ын Жэжү мужийн зочид төлөөлөгчид Говийн их ноён хутагт Дулдуйтын Данзанравжаагийн мэлмий гийсний 222 жилийн ойн фестивальд оролцоно
    17 мин
  • Н.Учрал: Бид чиг үүргийн давхардлыг арилгах гэж 2.2 их наяд төгрөгийн хэмнэлтийн тодотгол хийсэн
    46 мин
  • Өнөөдөр хийгдэх цахилгаан засварын хуваарь
    1 цаг 30 мин
  • GenZ-ийн нүдээр улстөрчид #5: ЭГЭЛ БОР ХҮҮГИЙН ЭГЭЛГҮЙ ЭГО
    1 цаг 50 мин
  • Б.Баярбаатар: Квот авсан байгууллагууд хаа сайгүй байна
    1 цаг 52 мин
  • Улаанбурхан өвчний нийт батлагдсан тохиолдол 13485 болжээ
    2 цаг 9 мин
  • D-LAB цахим бүртгэл, мэдээллийн системийг нэвтрүүллээ
    2 цаг 44 мин
  • ДАШТ-ий хошой медальт МУГТ П.Орхоны тухай 24 баримт
    2 цаг 47 мин
  • 24 Баримт: Дэлхийн хамгийн алдартай номын баяр Герман улсын Франкфурт хотод болдог
    3 цаг 27 мин
  • Ч.Төгсдэлгэр: Хотын төвийн барилгыг дахин төлөвлөхдөө архитектурын анхны шийдлийг алдагдуулахгүй
    3 цаг 32 мин
  • Монголын технологийн 7 хоног эхэллээ
    3 цаг 45 мин
  • Голомт банк 21 дэх жилдээ шилдэг 100 оюутанд тэтгэлэг  олгоно
    3 цаг 47 мин
  • Хубилай хааны мэндэлсний 810 жилийн ойд зориулсан бөхийн барилдаан маргааш болно
    3 цаг 53 мин
  • Гурван өдрийн турш үргэлжлэх "Номын баяр" эхэллээ
    3 цаг 58 мин
  • ӨНӨӨДӨР: Нэр бүхий УИХ-ын гишүүд хэвлэлийн хурал хийнэ
    4 цаг 7 мин
  • Улаанбаатарт өдөртөө 16 хэм дулаан
    4 цаг 12 мин
  • Эмгэнэл
    16 цаг 57 мин
  • Тав хоногийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
    18 цаг 56 мин
  • 24 Баримт: Дэлхийн хамгийн алдартай номын баяр Герман улсын Франкфурт хотод болдог
  • Д.Амарбаясгалан: Намрын чуулган нээлтээ хийж, УИХ шинэ бүтцээр ажиллаж эхэллээ
  • Туулсан тэмцэл, тулгарсан өрсөлдөгч ихтэй Т.Тулга гавьяат
  • О.Алтангэрэл: Оюу толгойн гэрээ Монгол Улсад асар их алдагдалтай гэрээ болсон нь тодорхой болчихсон
  • Цаг агаарын аюултай үзэгдлээс сэрэмжлүүлж байна
  • Дорнодын “Элит тауэр”-ын нэг эзэмшигч нь нөгөө эзэмшигчийнхээ найман орон сууцыг өөрт нь мэдэгдэлгүйгээр бусдад худалджээ
  • Цаг агаарын аюултай үзэгдлээс сэрэмжлүүлж байна
  • Геологийн төв лабораторийн уулзварт нүхэн гарц барих ажилд “Хэт Моторс” ХХК газар чөлөөлөлт дээр зөвшилцөхгүй гурван жил болж байна
  • Шахмал түлшийг "Hotula" аппликейшнээр борлуулна
  • “Дулаан гэр-цэвэр агаар 2025” үзэсгэлэн болж байна
  • Ухаалаг камерын тусламжтайгаар татвараа төлөөгүй тээврийн хэрэгслийг илрүүлэн, зөвлөмж хүргүүлж байна
  • Эрчим хүчний сайд Б.Чойжилсүрэнг "Төсвийн хөрөнгөөр хувийн хотхон руугаа дулаан татдаг, өргөтгөдөг" гэв
  • Улирлын томуугийн эсрэг дархлаажуулалтад дараах иргэд үнэ төлбөргүй хамрагдах боломжтой
  • GenZ-ийн нүдээр улстөрчид #2: ГАНБААГИЙН ГАЦАА
  • GenZ-ийн нүдээр улстөрчид #1: Сийндүүлсэн Женко
  • Ардчилсан нам Хэнтий аймагт чуулж байна
  • АМРАЛТЫН ӨДӨР: Та амралтаараа юу үзэх вэ?
  • О.Цогтгэрэл: Бид шударга үйл хэргийг, дүрэмдээ үнэнч шударга байхыг эрхэмлэнэ
  • Эмгэнэл
  • Улаанбаатарт 15 градус дулаан байна
  • 24 Баримт: Дэлхийн хамгийн алдартай номын баяр Герман улсын Франкфурт хотод болдог
  • Туулсан тэмцэл, тулгарсан өрсөлдөгч ихтэй Т.Тулга гавьяат
  • О.Алтангэрэл: Оюу толгойн гэрээ Монгол Улсад асар их алдагдалтай гэрээ болсон нь тодорхой болчихсон
  • GenZ-ийн нүдээр улстөрчид #4: ДУУДЛАГА
  • П.Наранбаяр: Сургуулийн барилгын ажил одоог хүртэл дуусаагүйн улмаас хүүхдүүд хохирч байна
  • “Дулаан гэр-цэвэр агаар 2025” үзэсгэлэн болж байна
  • Ардчилсан нам Хэнтий аймагт чуулж байна
  • О.Цогтгэрэл: Бид шударга үйл хэргийг, дүрэмдээ үнэнч шударга байхыг эрхэмлэнэ
  • Энэ долоо хоногт ордуудын амьдрал хэрхэн өрнөх вэ?
  • Д.Амарбаясгалан: Намрын чуулган нээлтээ хийж, УИХ шинэ бүтцээр ажиллаж эхэллээ
  • GenZ-ийн нүдээр улстөрчид #1: Сийндүүлсэн Женко
  • Г.Занданшатар: 2026 оны төсөв бол данхар төрийг хумьж, сахилга бат, хариуцлагыг чангалж бататгах шинэ алхам
  • GenZ-ийн нүдээр улстөрчид #2: ГАНБААГИЙН ГАЦАА
  • Шахмал түлшийг "Hotula" аппликейшнээр борлуулна
  • Улаанбаатарт 15 градус дулаан байна
  • Ханын материалд 1800 айлын орон сууц барих төслийн гүйцэтгэгч шалгарч, батламж гардууллаа
  • Бэлчээрийн ургамлын гарц нийт нутгийн 55 хувьд хэвийн байна
  • НҮБ-ын цөлжилттэй тэмцэх конвенцын талуудын 17 дугаар бага хуралд дэлхийн 190 гаруй орны 10 мянга орчим төлөөлөгч оролцоно
  • Ухаалаг камерын тусламжтайгаар татвараа төлөөгүй тээврийн хэрэгслийг илрүүлэн, зөвлөмж хүргүүлж байна
  • Геологийн төв лабораторийн уулзварт нүхэн гарц барих ажилд “Хэт Моторс” ХХК газар чөлөөлөлт дээр зөвшилцөхгүй гурван жил болж байна
24 баримт
  • ДАШТ-ий хошой медальт МУГТ П.Орхоны тухай 24 баримт
  • 24 Баримт: Дэлхийн хамгийн алдартай номын баяр Герман улсын Франкфурт хотод болдог
  • Д.Амарбаясгалан: Намрын чуулган нээлтээ хийж, УИХ шинэ бүтцээр ажиллаж эхэллээ
  • “T-ARA”-гийн таны мэдэхгүй байж мэдэх БАРИМТУУД
  • Г.Дамдинням: Уурхайчдын нөр их хөдөлмөрийг үнэгүйдүүлж, салбараа улстөрчдийн золиос болох вий гэдэгт санаа зовниж явдаг
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК