УИХ-ын гишүүн, Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд Ц.Нямдоржтой ярилцлаа.

-Намын бүлгүүд Сонгуулийн хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг хэд хэдэн хувилбараар хэлэлцэж байна. Таны хувьд аль тогтолцоог нь дэмжиж байгаа вэ?

-Мажоритар нь Монголын нөхцөлд илүү тохирсон тогтолцоо. Яагаад гэвэл гишүүнээ тойргоосоо шууд сонгож болдог. Тэндээс сонгогдсон гишүүн тухайн нутгийн ажил амьдрал болж байгаа үгүйг төрийн гал тогоонд оруулж ирж ярьдаг. Сонгогчтойгоо амьд холбоо тогтоодог учраас тэр. Харин сул тал нь сонгогчдын санал гээгдчих гээд байдаг. Огцом гаргалгаанууд гарч үүнийг даган элдэв ялагдлаас өөрийгөө зайлуулсан улстөрчдийн тоглоом явагддаг тал бий. Гэхдээ Үндсэн хуульд гишүүнийг шууд сонгоно гэсэн гаргалгааг одоогийн Сонгуулийн тухай хуульд яаж хийх нь асуудал болж байна.

-Хоёр намаас томилсон зөвшилцөх ажлын хэсэг сонгуулийн холимог тогтолцоон дээр санал нэгдэж байх шиг байна. Таны хувьд намын бүлэг болоод ажлын хэсгийн дүгнэлтийг хүлээж авах боломжгүй гэж бодож байна уу?

-Яг тэгж хэлж болохгүй. Үндсэн хуульд таарсан томъёоллоо яаж иргаж ирэх вэ гэдгийг харж байна. Пропорциональ системийн муу тал нь намын удирдлагын багт багтах сонирхолтой хүмүүсийг нэмэгдүүлдэг. Түүнийг дагасан муу дагавар гаргах систем шүү дээ. Хуучин дуртай, дургүй ч тойрог руугаа очиж, ажил амьдралыг нь сонсдог байсан бол пропорциональ давамгайлчихвал орон нутгийн иргэдийн амьдрал ахуйг нь бараг сонсохгүй дээ. Тийм болохоор арга ядахад мажоритар давамгайлсан холимог тогтолцоог хийх юм байгаа биз гэж бодож байна. Ялангуяа уул уурхайн хөгжил, эдийн засгийн өсөлт өндөр байгаа үед дарга тойрсон систем давамгайлчихвал цөөхөн хүний хуйвалдаанд улс орныг аваачих аюултай Манайхан "Улаанбаатар хотын иргэн олон байна. Тойргийнхоо тоог нэмье" гэж ярьдаг. Дөрвөн уулын дунд 20 гишүүн ажиллаж байна шүү дээ. Монгол өргөн уудам газар нутагтай, бүрэн бүтэн улс. Баян-Өлгий аймгийн Сагсай суманд байгаа малчдын малын махаар Улаанбаатарын бид амьдардаг гэдгийг бодохгүй байж болохгүй. Байдлыг хараад байхад цаашид нүүдлийн соёл иргэншлээс суурин руу шилжих процесс маш хурдтай явах нь. Бүгд төв суурин газар бараадаж байгаа энэ үед хүний тоог дагуулсан механик үйлдэл ярихаасаа илүү газар нутгийн бүрэн бүтэн байдлаа давхар бодох ёстой. Би нэг зүйлийг баталгаатай хэлнэ. Пропорциональ системээр ирэх сонгуулийг явууллаа гэхэд ялагдсан нам “ёстой гоё ялагдлаа, систем нь их зөв байж, луйвар болсонгүй" гэж алга ташихгүй нь ойлгомжтой. Сүүлийн үед гарсан сонгуулийн маргаан бол ялагдсанаа цайруулах гэсэн улстөрчдийн увайгүй үйлдэл шүү дээ.

-Танай намын удирдлагууд зөрчилтэй байна гэх боллоо. МАН Бага хурлаа хийхгүй байгаа нь энэ зөрчилтэй холбоотой юу?

-Нам дотор зөрчил байхгүй. Зөрчилтэй байна гэдэг шалтгаанаар Бага хурлаа хойшлуулаад байгаа юм биш. Харин цаг хугацааны хувьд л эв нь таарч өгөхгүй байна. Дээр нь “Ард түмнээ сонсъё” аяныг дууссаны дараа Бага хурлаа хийнэ. Намын даргадаа 100 хувь сэтгэл дүүрэн байдаг нам гэж хаана ч байхгүй шүү дээ. Манай нам, АН ч ялгаагүй. Нэг хэсэг нь намын даргаа дэмжиж байхад, нөгөө хэсэг нь энэ болохгүй байна гэж шүүмжилдэг. Н.Энхбаяр, М.Энхболд, С.Баярын үед ч шүүмжилдэг  байсан. Одоо ч тийм л байна. Энэ бол нам дотор байдаг л үзэгдэл, гайхаад байх зүйл биш. Жишээлбэл, Оюутолгойн асуудлаар би нэг зүйл ярьж байхад, Д.Тэрбишдагва нарын бусад гишүүн өөр зүйп яриад сууж байх нь хэвийн л œ үзэгдэл. Хамгийн гол нь нэгэнт гаргасан шийдвэрийн хойноос бүлэглэж муу үг шидэх хэрэггүй. Засгийн газраас Оюутолгойн талаар гаргасан шийдвэрийн дагуу өдөр болгон хэвлэлийн хурал хийгээд бусдыг үймүүлээд байх боломж надад ч бий. Харин парламентын зарчим бол тийм биш. Нэгдүгээрт, олонхиороо шийдвэр гаргасан бол үг дуу биелүүлдэг. УИХ-ын гишүүд тэр шийдвэрийг олон нийтэд таниулахын тулд ажилладаг шүү дээ. Зарим хүн УИХ-ын гишүүн гэдэг мөн чанарыг ойлгохгүй хоёр, гурван жил болох юм. Ингэж ажиллавал Монгол төр, тогтох уу үгүй юу гэдэг асуудал яригдана. Яг нарийндаа бид 300-гаад зуун жилийн турш харийн орны эрхшээлд байж байгаад хүнээс юм асуудаггүй зохион байгуулалтад шилжээд 21 жил боллоо. 1696 онд Манжийн эрхшээлд орсон. 1921 оноос хойш хаанахын ямар нөлөөнд байснаа бид мартах болоогүй. Хаанаас юугаа асуудаг байлаа. Харин өнөөдөр бүрэн бүтэн улсын төрийг барьж байгаа юм бол ямар зорилготойгоор ямар суудалд сууж байгаагаа эрх биш нэг хэсэг нь ухаарах цаг болсон. Зарим гишүүн дотроос нь үймүүлээд байх юм бол хэзээ ч олигтой зүйлд хүрэхгүй. Тэр тусмаа албан бус зохион байгуулалтад ороод явах хэрэггүй. УИХ-аар шийдсэн зүйлийг үймүүлж гарч ирэх нь ухаантайн шинж биш шүү. Хоёрын хооронд явган маргаан дэгдээж байхын оронд Тавантолгойг хэрхэн эргэлтэд оруулах вэ зэрэг хоолойд тулсан асуудлаа ярих хэрэгтэй байна. Түүнээс биш сонгууль дөхөхөөр би нэг ийм үг хэлчихвэл сонгогчдод таалагдаж магадгүй гэсэн явган улс төр хийх хэрэггүй. Ийм бодолтой хүмүүс байж л байна.

-Таны ярьж байгаа тэр хүмүүс Оюутолгойн хөрөнгө оруулалтын гэрээтэй холбоотойгоор Засгийн газрыг шүүмжилж байгаа. Та үүнийг юу гэж ойлгож байгаа вэ?

-Оюутолгойн гэрээ хэрэгжээд л явж байгаа шүү дээ. Хөрөнгө оруулалтын гэрээнд 51 хувийн тухай ганцхан заалт байдаг. Түүнийг тойрсон улс төр яваад байна л гэж ойлгосон. Уг нь хөрөнгө оруулагчид зардлаа нөхсөний дараа Монголын талын хувь хэмжээг 51-д хүргэх талаар ярина гэсэн заалттай. Харин одоо зардлаа нөхөх нь битгий хэл зарлагаа гаргаад орлогын тухай ямар ч ойлголтгүйгээр хоёр жил ажиллаж 50 хувийн бүтээн байгуулалт хийж байна. Дахиад 50 хувийг босгоход асар их мөнгө хэрэгтэй шүү дээ. Ер нь таван удаагийн УИХ-д суухдаа өнөөдрийнх шиг хачин бүрэлдэхүүнийг өмнө нь үзэж байгаагүй. Сөрөг хүчний хувьд болсон болоогүй гэсэн яриа гарч л байдаг. Харин хамтраад засаг байгуулчихаад хоёр талаас албан бус зохион байгуулалттай баг гарч нэгэнт гаргасан шийдвэрээ нураах маягийн яриа гаргаж бүтэн хоёр жил явлаа. Өөрөөр хэлбэл, Оюутолгойн гэрээг хэрэгжүүлэх тухай ярьж эхэлснээс хойш зарим гишүүнээс ийм үйлдэл тасралтгүй гарсан. Иймээс асуудал гаргаж байгаа гишүүд улс төрийн өнцгөөрр элдэв яриа гаргадаг хэмээн ойлгодог. Түүнээс биш УИХ, Засгийн газар аль аль нь гаргасан шийдвэрээ үгүйсгэсэн зүйл байхгүй.

-Засгийн газрын бүрэлдэхүүний олонхи нь УИХ-ын гишүүд байгаа. Үүнээс болоод магадгүй Засгийн газар УИХ-ынхаа дээр гарчихсан юм уу гэсэн асуудал яригдах болсон. Засаглал хуваарилах онол зөрчигдөх боллоо гэдэгтэй та санал нийлэх үү?

-Мэдэхгүй. Миний хувьд дөрвөн Засгийн газрын бүрэлдэхүүнд орж ажилласан. Би лав хариуцсан чиглэлээрээ Хууль зүйн байнгын хорооны дээр гарч үзээгүй. Хууль зүйн байнгын хороо хяналтаа тавибал шалгуулдаг. Асуудлаа оруулж танилцуулдаг. Сайд гээд гишүүдийг дуудаж удирдаад байсан зүйл алга. Одоогийн Үндсэн хуульд оруулсан заалтаар УИХ-ын гишүүн бус хүмүүсээр Засгийн газрыг бүрдүүлэх боломж байгаа.

-Таныг хүчний байгууллагуудыг нэгтгэн удирдах гэж байна гэсэн яриа гарах боллоо. Та үүнийг юу гэж тайлбарлах вэ?

-Миний талаар янз бүрийн зүйл ярьдаг юм. Гэхдээ хүчний байгууллагуудыг би атгаж улс орныг ийш тийш нь болгох гээд байгаа зүйл огт байхгүй. Наад ярианы цаад угшил нь Дотоод хэргийн их сургуулийг байгуулсантай холбоотой. Цагдаагийн академи, Хилийн цэргийн дээд сургууль, Тагнуулын ерөнхий газрын дэргэдэх сургууль гээд 100 ямаанд 60 ухна гэдэг шиг зүйл болчихоод байсан. Төрийн өмчийн их, дээд сургуулиудын талаар арга хэмжээ авах тогтоолыг БСШУ-ы сайд хоёр жилийн өмнө Засгийн газарт оруулсан шиг санагдаж байна. Хууль хүчний чиглэлийн их сургуулиудын бүтэц, зохион байгуулалтыг боловсронгуй болгох үүргийг Засгийн газраас надад даалгасан. Засгийн газрын өгсөн үүргийн дагуу судалгаа хийж, Дотоод хэргийн их сургуулийг байгуулсан. Харин би өөртөө жаахан харамсаад байгаа юм. Энэ сургуулийг байгуулах шийдвэрээ хожуу гаргаж дээ гэж. Яагаад хожуу шийдвэр гаргасан гэхээр тал талаас эсэргүүцэлтэй тулгараад болж өгөхгүй байсан юм. Гэсэн ч энэ жил шийдвэрээ гаргалаа. Энэ шийдвэрт дургүйцсэн хүмүүс Ц.Нямдорж хүчний байгууллагыг бүхэлд нь гартаа авч байна. Бараг л төрийн эргэлт гаргах гэж байна гэх элдэв муу цуурхал тарааж байна. Гэхдээ яахав дээ. Идсэн эрүү хувхайрч, идүүлсэн бут ургадаг гэдэг. Засгийн газрын шийдвэр зөв учраас энэ ажил цааш явна. Дотоод хэргийн их сургуулийн нээлтэд нь оролцож, орчин нөхцөлтэй нь танилцаад ирэх жилээс тус сургуулийг төвийн дулаанд холбох ажил хийхээр болсон. Энэ ажилд гурван тэрбум орчим төгрөг зарцуулна. Мөн 2012 оноос оюутны дотуур байрны барилгын ажлыг эхлүүлэхээр 3.5 тэрбум төгрөг төсвийн төсөлд суулгасан.

УИХ-ын гишүүн, Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд Ц.Нямдоржтой ярилцлаа.

-Намын бүлгүүд Сонгуулийн хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг хэд хэдэн хувилбараар хэлэлцэж байна. Таны хувьд аль тогтолцоог нь дэмжиж байгаа вэ?

-Мажоритар нь Монголын нөхцөлд илүү тохирсон тогтолцоо. Яагаад гэвэл гишүүнээ тойргоосоо шууд сонгож болдог. Тэндээс сонгогдсон гишүүн тухайн нутгийн ажил амьдрал болж байгаа үгүйг төрийн гал тогоонд оруулж ирж ярьдаг. Сонгогчтойгоо амьд холбоо тогтоодог учраас тэр. Харин сул тал нь сонгогчдын санал гээгдчих гээд байдаг. Огцом гаргалгаанууд гарч үүнийг даган элдэв ялагдлаас өөрийгөө зайлуулсан улстөрчдийн тоглоом явагддаг тал бий. Гэхдээ Үндсэн хуульд гишүүнийг шууд сонгоно гэсэн гаргалгааг одоогийн Сонгуулийн тухай хуульд яаж хийх нь асуудал болж байна.

-Хоёр намаас томилсон зөвшилцөх ажлын хэсэг сонгуулийн холимог тогтолцоон дээр санал нэгдэж байх шиг байна. Таны хувьд намын бүлэг болоод ажлын хэсгийн дүгнэлтийг хүлээж авах боломжгүй гэж бодож байна уу?

-Яг тэгж хэлж болохгүй. Үндсэн хуульд таарсан томъёоллоо яаж иргаж ирэх вэ гэдгийг харж байна. Пропорциональ системийн муу тал нь намын удирдлагын багт багтах сонирхолтой хүмүүсийг нэмэгдүүлдэг. Түүнийг дагасан муу дагавар гаргах систем шүү дээ. Хуучин дуртай, дургүй ч тойрог руугаа очиж, ажил амьдралыг нь сонсдог байсан бол пропорциональ давамгайлчихвал орон нутгийн иргэдийн амьдрал ахуйг нь бараг сонсохгүй дээ. Тийм болохоор арга ядахад мажоритар давамгайлсан холимог тогтолцоог хийх юм байгаа биз гэж бодож байна. Ялангуяа уул уурхайн хөгжил, эдийн засгийн өсөлт өндөр байгаа үед дарга тойрсон систем давамгайлчихвал цөөхөн хүний хуйвалдаанд улс орныг аваачих аюултай Манайхан "Улаанбаатар хотын иргэн олон байна. Тойргийнхоо тоог нэмье" гэж ярьдаг. Дөрвөн уулын дунд 20 гишүүн ажиллаж байна шүү дээ. Монгол өргөн уудам газар нутагтай, бүрэн бүтэн улс. Баян-Өлгий аймгийн Сагсай суманд байгаа малчдын малын махаар Улаанбаатарын бид амьдардаг гэдгийг бодохгүй байж болохгүй. Байдлыг хараад байхад цаашид нүүдлийн соёл иргэншлээс суурин руу шилжих процесс маш хурдтай явах нь. Бүгд төв суурин газар бараадаж байгаа энэ үед хүний тоог дагуулсан механик үйлдэл ярихаасаа илүү газар нутгийн бүрэн бүтэн байдлаа давхар бодох ёстой. Би нэг зүйлийг баталгаатай хэлнэ. Пропорциональ системээр ирэх сонгуулийг явууллаа гэхэд ялагдсан нам “ёстой гоё ялагдлаа, систем нь их зөв байж, луйвар болсонгүй" гэж алга ташихгүй нь ойлгомжтой. Сүүлийн үед гарсан сонгуулийн маргаан бол ялагдсанаа цайруулах гэсэн улстөрчдийн увайгүй үйлдэл шүү дээ.

-Танай намын удирдлагууд зөрчилтэй байна гэх боллоо. МАН Бага хурлаа хийхгүй байгаа нь энэ зөрчилтэй холбоотой юу?

-Нам дотор зөрчил байхгүй. Зөрчилтэй байна гэдэг шалтгаанаар Бага хурлаа хойшлуулаад байгаа юм биш. Харин цаг хугацааны хувьд л эв нь таарч өгөхгүй байна. Дээр нь “Ард түмнээ сонсъё” аяныг дууссаны дараа Бага хурлаа хийнэ. Намын даргадаа 100 хувь сэтгэл дүүрэн байдаг нам гэж хаана ч байхгүй шүү дээ. Манай нам, АН ч ялгаагүй. Нэг хэсэг нь намын даргаа дэмжиж байхад, нөгөө хэсэг нь энэ болохгүй байна гэж шүүмжилдэг. Н.Энхбаяр, М.Энхболд, С.Баярын үед ч шүүмжилдэг  байсан. Одоо ч тийм л байна. Энэ бол нам дотор байдаг л үзэгдэл, гайхаад байх зүйл биш. Жишээлбэл, Оюутолгойн асуудлаар би нэг зүйл ярьж байхад, Д.Тэрбишдагва нарын бусад гишүүн өөр зүйп яриад сууж байх нь хэвийн л œ үзэгдэл. Хамгийн гол нь нэгэнт гаргасан шийдвэрийн хойноос бүлэглэж муу үг шидэх хэрэггүй. Засгийн газраас Оюутолгойн талаар гаргасан шийдвэрийн дагуу өдөр болгон хэвлэлийн хурал хийгээд бусдыг үймүүлээд байх боломж надад ч бий. Харин парламентын зарчим бол тийм биш. Нэгдүгээрт, олонхиороо шийдвэр гаргасан бол үг дуу биелүүлдэг. УИХ-ын гишүүд тэр шийдвэрийг олон нийтэд таниулахын тулд ажилладаг шүү дээ. Зарим хүн УИХ-ын гишүүн гэдэг мөн чанарыг ойлгохгүй хоёр, гурван жил болох юм. Ингэж ажиллавал Монгол төр, тогтох уу үгүй юу гэдэг асуудал яригдана. Яг нарийндаа бид 300-гаад зуун жилийн турш харийн орны эрхшээлд байж байгаад хүнээс юм асуудаггүй зохион байгуулалтад шилжээд 21 жил боллоо. 1696 онд Манжийн эрхшээлд орсон. 1921 оноос хойш хаанахын ямар нөлөөнд байснаа бид мартах болоогүй. Хаанаас юугаа асуудаг байлаа. Харин өнөөдөр бүрэн бүтэн улсын төрийг барьж байгаа юм бол ямар зорилготойгоор ямар суудалд сууж байгаагаа эрх биш нэг хэсэг нь ухаарах цаг болсон. Зарим гишүүн дотроос нь үймүүлээд байх юм бол хэзээ ч олигтой зүйлд хүрэхгүй. Тэр тусмаа албан бус зохион байгуулалтад ороод явах хэрэггүй. УИХ-аар шийдсэн зүйлийг үймүүлж гарч ирэх нь ухаантайн шинж биш шүү. Хоёрын хооронд явган маргаан дэгдээж байхын оронд Тавантолгойг хэрхэн эргэлтэд оруулах вэ зэрэг хоолойд тулсан асуудлаа ярих хэрэгтэй байна. Түүнээс биш сонгууль дөхөхөөр би нэг ийм үг хэлчихвэл сонгогчдод таалагдаж магадгүй гэсэн явган улс төр хийх хэрэггүй. Ийм бодолтой хүмүүс байж л байна.

-Таны ярьж байгаа тэр хүмүүс Оюутолгойн хөрөнгө оруулалтын гэрээтэй холбоотойгоор Засгийн газрыг шүүмжилж байгаа. Та үүнийг юу гэж ойлгож байгаа вэ?

-Оюутолгойн гэрээ хэрэгжээд л явж байгаа шүү дээ. Хөрөнгө оруулалтын гэрээнд 51 хувийн тухай ганцхан заалт байдаг. Түүнийг тойрсон улс төр яваад байна л гэж ойлгосон. Уг нь хөрөнгө оруулагчид зардлаа нөхсөний дараа Монголын талын хувь хэмжээг 51-д хүргэх талаар ярина гэсэн заалттай. Харин одоо зардлаа нөхөх нь битгий хэл зарлагаа гаргаад орлогын тухай ямар ч ойлголтгүйгээр хоёр жил ажиллаж 50 хувийн бүтээн байгуулалт хийж байна. Дахиад 50 хувийг босгоход асар их мөнгө хэрэгтэй шүү дээ. Ер нь таван удаагийн УИХ-д суухдаа өнөөдрийнх шиг хачин бүрэлдэхүүнийг өмнө нь үзэж байгаагүй. Сөрөг хүчний хувьд болсон болоогүй гэсэн яриа гарч л байдаг. Харин хамтраад засаг байгуулчихаад хоёр талаас албан бус зохион байгуулалттай баг гарч нэгэнт гаргасан шийдвэрээ нураах маягийн яриа гаргаж бүтэн хоёр жил явлаа. Өөрөөр хэлбэл, Оюутолгойн гэрээг хэрэгжүүлэх тухай ярьж эхэлснээс хойш зарим гишүүнээс ийм үйлдэл тасралтгүй гарсан. Иймээс асуудал гаргаж байгаа гишүүд улс төрийн өнцгөөрр элдэв яриа гаргадаг хэмээн ойлгодог. Түүнээс биш УИХ, Засгийн газар аль аль нь гаргасан шийдвэрээ үгүйсгэсэн зүйл байхгүй.

-Засгийн газрын бүрэлдэхүүний олонхи нь УИХ-ын гишүүд байгаа. Үүнээс болоод магадгүй Засгийн газар УИХ-ынхаа дээр гарчихсан юм уу гэсэн асуудал яригдах болсон. Засаглал хуваарилах онол зөрчигдөх боллоо гэдэгтэй та санал нийлэх үү?

-Мэдэхгүй. Миний хувьд дөрвөн Засгийн газрын бүрэлдэхүүнд орж ажилласан. Би лав хариуцсан чиглэлээрээ Хууль зүйн байнгын хорооны дээр гарч үзээгүй. Хууль зүйн байнгын хороо хяналтаа тавибал шалгуулдаг. Асуудлаа оруулж танилцуулдаг. Сайд гээд гишүүдийг дуудаж удирдаад байсан зүйл алга. Одоогийн Үндсэн хуульд оруулсан заалтаар УИХ-ын гишүүн бус хүмүүсээр Засгийн газрыг бүрдүүлэх боломж байгаа.

-Таныг хүчний байгууллагуудыг нэгтгэн удирдах гэж байна гэсэн яриа гарах боллоо. Та үүнийг юу гэж тайлбарлах вэ?

-Миний талаар янз бүрийн зүйл ярьдаг юм. Гэхдээ хүчний байгууллагуудыг би атгаж улс орныг ийш тийш нь болгох гээд байгаа зүйл огт байхгүй. Наад ярианы цаад угшил нь Дотоод хэргийн их сургуулийг байгуулсантай холбоотой. Цагдаагийн академи, Хилийн цэргийн дээд сургууль, Тагнуулын ерөнхий газрын дэргэдэх сургууль гээд 100 ямаанд 60 ухна гэдэг шиг зүйл болчихоод байсан. Төрийн өмчийн их, дээд сургуулиудын талаар арга хэмжээ авах тогтоолыг БСШУ-ы сайд хоёр жилийн өмнө Засгийн газарт оруулсан шиг санагдаж байна. Хууль хүчний чиглэлийн их сургуулиудын бүтэц, зохион байгуулалтыг боловсронгуй болгох үүргийг Засгийн газраас надад даалгасан. Засгийн газрын өгсөн үүргийн дагуу судалгаа хийж, Дотоод хэргийн их сургуулийг байгуулсан. Харин би өөртөө жаахан харамсаад байгаа юм. Энэ сургуулийг байгуулах шийдвэрээ хожуу гаргаж дээ гэж. Яагаад хожуу шийдвэр гаргасан гэхээр тал талаас эсэргүүцэлтэй тулгараад болж өгөхгүй байсан юм. Гэсэн ч энэ жил шийдвэрээ гаргалаа. Энэ шийдвэрт дургүйцсэн хүмүүс Ц.Нямдорж хүчний байгууллагыг бүхэлд нь гартаа авч байна. Бараг л төрийн эргэлт гаргах гэж байна гэх элдэв муу цуурхал тарааж байна. Гэхдээ яахав дээ. Идсэн эрүү хувхайрч, идүүлсэн бут ургадаг гэдэг. Засгийн газрын шийдвэр зөв учраас энэ ажил цааш явна. Дотоод хэргийн их сургуулийн нээлтэд нь оролцож, орчин нөхцөлтэй нь танилцаад ирэх жилээс тус сургуулийг төвийн дулаанд холбох ажил хийхээр болсон. Энэ ажилд гурван тэрбум орчим төгрөг зарцуулна. Мөн 2012 оноос оюутны дотуур байрны барилгын ажлыг эхлүүлэхээр 3.5 тэрбум төгрөг төсвийн төсөлд суулгасан.