Японы парламенттай танилцаад ирсэн дунд сургуулийн хоёр багштай ярилцлаа. Тэд УИХ-ын Тамгын газар, Швейцарын хөгжлийн агентлагийн хамтран хэрэгжүүлдэг “Монгол Улсад парламентын ардчиллыг бэхжүүлэх нь” төслийн хүрээнд Япон улсад туршлага судлах багийн бүрэлдэхүүнд багтсан юм. УИХ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Л.Өлзийсайханаар ахлуулсан УИХ-ын Тамгын газрын албан хаагчид эрх зүйн дүн шинжилгээ болон парламентын боловсрол олгох чиглэлээр Японд туршлага судалсан. Хоёр багш маань ч тэдэнтэй хамт Японы парламенттай танилцаж, Парламентын музей үзэж, Парламентын номын сангаар аялсан билээ.
Баянзүрх дүүргийн 14 дүгээр сургуулийн түүх, нийгмийн ухааны багш Д.Дэлгэрмаатай энэ сэдвээр ярилцлаа.
-Япон хүрэх зам хаанаас эхэлсэн бэ?
- 2022 онд Парламентын боловсрол олгох сургагч багш бэлтгэнэ гэсэн зар харсан юм. Энэ хөтөлбөрт хамрагдсан маань хожим Японд ирэх замын эхлэл болсон.
-102 багш сургагч багшаар бэлтгэсэн гэж сонссон. Яаж тэр олон багш нараас шалгарч үлдэв?
-Сургагч багшийн хөтөлбөрт хамрагдахад “Шилдэг гурван багш шалгаруулна” гэж хэлж байсан юм. Хөтөлбөр маань наймдугаар сарын 26-наас эхлээд арванхоёрдугаар сарын 21 хүртэл үргэлжилсэн. Сургагч багшаар бэлтгэхээс гадна уралдаан тэмцээнүүд зохион байгуулсан юм. Идэвхи оролцоог оноогоор дүгнээд, эхний гурван багшийг шалгаруулсан юм билээ.
-Танай сургуулийн хэдэн хүүхэд “Парламентын боловсрол” хөтөлбөрт хамрагдсан бэ?
-Хичээл ордог ангийнхаа сурагчдыг бүрэн хамруулсан. Зургадугаар ангийн таван бүлэг, есдүгээр ангийн гурван бүлэг, нийтдээ 400 гаруй хүүхдэд парламентын боловсрол түгээсэн.
-Хүүхдүүд парламентын боловсрол олж авах сонирхолтой байдаг уу?
-Зургадугаар ангийн хүүхдүүд парламентын боловсрол гэхээр эхэндээ гайхаж байсан. Сургалтад хамрагдаж, Төрийн ордонтой танилцсаныхаа дараа тэмүүлэл сэдэл авсан. Танхимын бус сургалт чухал юм билээ. Хүүхдүүд “Хууль яаж бүтдэг талаар илүү судална”, “Төрийн ордонд ажилладаг хүн болно” гэцгээж байсан.
-Хүүхдүүддээ юуг онцолж мэдүүлэхийг хүссэн бэ?
-“Парламентын боловсрол” хөтөлбөрийн хүрээнд хүүхдийн насны онцлогт тохирсон гарын авлага, материалуудыг бидэн өгсөн. Жишээлбэл 12-14 насны хүүхдүүдэд хууль дүрэм гэж юу вэ, хэн хаанаас батлан гаргадаг гэх мэтээр насных нь онцлогт тохируулж заадаг. Харин 15-17 насныханд арай хүндрүүлсэн түвшний төрийн эрх мэдэл хуваарилалт, ардчилал, үнэт зүйл, Үндсэн хуулийн мэдлэг, хүний эрх, эрх чөлөө, хууль дүрмийн тухай ойлголт гэх мэт сэдвээр хичээл заадаг.
-Багш маань хэдэн хүүхэдтэй вэ, хүсч мөрөөддөг зүйл олон уу?
-Хоёр хүүхэд, нөхрийн хамт амьдардаг. Миний хүсэл мөрөөдөл магадгүй намайг Японд авчирсан байх. Мэргэжилдээ эзэн нь байх, ажлаа чин сэтгэлээсээ хийхийг л хичээдэг. Илүү ихийг сурч мэдэх, мэргэжлийнхээ дагуу суралцахыг хүсдэг.
-Өмнө нь гадаад орноор явж байсан уу?
-Явж байгаагүй. Анх удаа Японд ирж үзлээ.
-Аян замын сэтгэгдэл ямар байна, юу хамгийн их таалагдав?
-Өндөр хөгжилтэй гоё оронд ирж үзлээ. Бүх зүйлс таалагдлаа. Японд бас парламентын боловсролыг хэрхэн олгож байгаатай танилцлаа. Танхимаар заахаас илүү хүүхдийг өөрсдийг нь оролцуулж, зарим нь хурал удирдаж, бусад нь танхимд сууж, санал өгч, хялбаршуулсан хуулийн төсөл батлах, жүжигчилсэн тоглолтод оролцуулдаг юм байна. Энэ нь давуу талтай, гоё санагдлаа.