зар
Улаанбаатар
Өнөөдөр / 2025.09.05
Өдөртөө
Шөнөдөө
ХАЙЛТ ХИЙХ
Эхлэл
Улс төр
Эдийн засаг
Нийгэм
Дэлхий
24 баримт
24 фото
Элчин сайд ярьж байна
Спорт
Видео
Сошиал мэдээ
  • Эхлэл
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • 24 баримт
  • 24 фото
  • Элчин сайд ярьж байна
  • Спорт
  • Видео
  • Сошиал мэдээ

Ус цаг уур, орчны шинжилгээний салбарт шинэ үеийн супер компьютерын технологи нэвтэрлээ

2025-9-05
0
ЖИРГЭХ

Шинэ суперкомьпютер HPC нь 3072 процессортой, 2 питабайт хадгалах төхөөрөмжтэй, секундэд 96 террафлопс (TFLOPS) үйлдэл хийх хурдтай бөгөөд 2011 онд суурилуулсан Cray XE6 загварын супер компьютераас тооцоолох хурд 16, процессорын тоо 4, хадгалах төхөөрөмжийн багтаамж 20 дахин тус тус нэмэгдсэн. Ингэснээр агаар мандлын загваруудын орон зайн нягтаршил болон нарийвчлалыг нэмэгдүүлэх, урьдчилан таамаглал хийхэд зориулсан динамик загвар ашиглах боломжтой болно. Үр дүнд нь цаг агаарын тодорхойгүй байдлыг дөхүүлэх, цаг агаарын урьдчилсан мэдээний чанар сайжрахаас гадна уур амьсгалын өөрчлөлтийн ирээдүйн хандлагыг олон загвараар нарийвчлан тооцоолж, хөдөө аж ахуй, дэд бүтэц, онцгой байдлын салбарт менежмент, төлөвлөлт хийх нарийвчлалыг нэмэгдүүлнэ. Мөн уг төслийн хүрээнд цаашид ЦУОШГ-ын мэргэжилтнүүдэд зориулсан уур амьсгалын өөрчлөлтийн судалгаа хийх, урьдчилсан мэдээ боловсруулах (WRF) загвар, арга технологи, загвар ашиглах болон боловсруулалт хийх аргуудын талаар сургалтыг үе шаттай зохион байгуулж, супер компьютер ашиглахтай холбоотой чадавхыг бэхжүүлж байна.

Шинэ үеийн суперкомпьютерын технологи нэвтэрснээр дараах бүтээгдэхүүний цаг хугацаа, орон зайн нарийвчлалыг сайжруулан Монгол орны бүс нутаг, хот сууринаар шинээр гаргах боломж бүрдэнэ.

Үүнд: Цаг агаар урьдчилсан мэдээ

• Цаг агаарын урьдчилсан мэдээг 10 хоногийн өмнөөс гаргах

• Монгол орноор орон зайн нарийвчлал 2.5 км, хот сууринаар 30-100 м болж сайжрах

• Олон гишүүнтэй ансамбль систем бий болж, магадлалын прогнозыг гаргах

• Бэсрэг болон бичил хэмжээст гамшигт үзэгдлийг тооцоолох (хуй салхи, нөөлөг салхи, борооны бөөн үүл, аадар тунадас гэх мэт) Уур амьсгалын өөрчлөлт

• Ирээдүйн уур амьсгалын өөрчлөлт, гамшигт үзэгдлийг 5-10 км нарийвчлалтай 30, 50, 100 жилээр тооцоолох

• Нийгэм, эдийн засгийн салбарын нөлөөлөл, эрсдэлийн нарийвчилсан үнэлгээ хийх Эрүүл мэнд

• Агаарын бохирдлын 144 цагийн прогноз мэдээг (PM10, SO2, NO2, PM2) 30-500 м нарийвчлалтай гаргаж, чанарын индексийг тооцоолох

• Хотын дулааны арал-хэт халалтын прогноз гарах Сэргээгдэх эрчим хүч

• Салхины хурдын 144-240 цагийн прогноз мэдээг 100-500 м нарийвчлалтай гаргах

• Өндөр 0.5-1 км орон зайн нарийвчлалтай салхины атлас, зураглал хийх Усны нөөц

• Гол мөрний урсцын 5-10 хоногийн прогноз

• Үерийн прогноз, халилт, аюулын зураглал 10м Хөдөө аж ахуй

• Бэлчээрийн ургамлын ургацын прогнозыг 10 хоногоор гаргах

• Таримал ургамлын ургацын прогнозыг 10 хоногоор гаргах Гамшгийн менежмент

• Гамшигт үзэгдлийн (хүчтэй салхи, цасан болон шороон шуурга, ган, зуд) нөлөөллийн прогнозыг гаргах Дээрх бүтээгдэхүүнээр Монгол орны нийгэм, эдийн засгийн салбарт үйлчилж, эрт сэрэмжлүүлж, учрах эрсдэл, хохирлыг бууруулахад онцгой хувь нэмэр оруулна.

Уур амьсгалын өөрчлөлтийн улмаас гамшигт үзэгдлийн давтамж нэмэгдэж, цаг агаарын гэнэтийн эрс тэс үзэгдлүүд ажиглагдах болж байгаа энэ цаг үед уур амьсгал, цаг агаарын урьдчилан мэдээний таарцыг сайжруулж, гамшигт үзэгдлийг эрт зарлан мэдээлэх нь бэлэн байдлыг хангах, цаг алдалгүй хариу арга хэмжээг авах боломжийг олгоно.

0
ЖИРГЭХ
Санал болгох
Ус цаг уур, орчны шинжилгээний салбарт шинэ үеийн супер компьютерын технологи нэвтэрлээ
Өнгөрсөн наймдугаар сар 1940 оноос хойш тохиолдож байгаа бага тунадастай 38 дахь сар боллоо
Арав хоногийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
Хуш модны самар бэлтгэх хэмжээг тогтоолоо
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
  • Шинэ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • А.Амартүвшин: Сандал, ширээ байхгүйн улмаас 5-6 мянган хүүхэд сургууль, цэцэрлэгтээ явж чадахгүй байна
    18 мин
  • Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх БНСУ-ын Ерөнхийлөгч И Жэ Мёнтой утсаар ярилаа
    1 цаг 11 мин
  • “Rhyme” УСК-ны орон нутаг дахь нээлт Хөвсгөл, Дархан, Эрдэнэтэд энэ сарын 6,7-ны өдрүүдэд болно
    1 цаг 23 мин
  • У.Хүрэлсүх: Монгол, Австралийн хооронд шууд нислэг үйлдэж эхэлснээр аялал жуулчлал, бизнесийн хамтын ажиллагааг өргөжүүлнэ
    1 цаг 42 мин
  • Ус цаг уур, орчны шинжилгээний салбарт шинэ үеийн супер компьютерын технологи нэвтэрлээ
    1 цаг 48 мин
  • Өнгөрсөн наймдугаар сар 1940 оноос хойш тохиолдож байгаа бага тунадастай 38 дахь сар боллоо
    1 цаг 49 мин
  • Төрөөс мөнгөний бодлогын талаар 2026 онд баримтлах үндсэн чиглэлийн төслийг олон нийтэд нээлттэй хэлэлцүүллээ
    1 цаг 59 мин
  • Нэгдсэн төслийн удирдлагын газар болон Монголын Төмөр замын инженерүүдийн холбоо хамтран ажиллана
    2 цаг 31 мин
  • Арав хоногийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
    2 цаг 42 мин
  • Д.Амарбаясгалан: Парламентын зүгээс холбогдох хуулиудад нэмэлт, өөрчлөлт оруулж, цахим шилжилтийг эрх зүйн орчноор дэмжинэ
    3 цаг 4 мин
  • Хуш модны самар бэлтгэх хэмжээг тогтоолоо
    3 цаг 47 мин
  • Монгол, Казахстаны хооронд шинэ маршрут бий болгох, нислэгийн давтамжийг тогтмолжуулах чиглэлээр харилцан санал солилцлоо
    3 цаг 50 мин
  • Хоёр улсын худалдаа, эдийн засгийн хамтын ажиллагааг эрчимжүүлэхээр Санхүүгийн зохицуулах хороо, Астанагийн Олон улсын санхүүгийн төвтэй хамтын ажиллагааны баримт бичигт гарын үсэг зурлаа
    4 цаг 3 мин
  • Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар ОХУ-ын Ерөнхийлөгч В.В.Путинд бараалхав
    4 цаг 35 мин
  • POETRY: Намрыг угтах найман шүлэг
    4 цаг 45 мин
  • ТӨСӨВ 2026: Гэр бүл, хүүхдийн хэргийн шүүх байгуулна, 17 аймгийн эмнэлгийн барилгыг шинэчилнэ
    4 цаг 56 мин
  • ТӨЛӨӨЛӨН УДИРДАХ ЗӨВЛӨЛИЙН ХАРААТ БУС ГИШҮҮНИЙГ СОНГОН ШАЛГАРУУЛАХ ЗАР
    5 цаг 13 мин
  • Монгол, Казахстан улсын харилцааны тулгуур нь парламент хоорондын хамтын ажиллагаа байх болно
    5 цаг 33 мин
  • “Чингис хаан” олон улсын нисэх буудал руу нийтийн тээврийн автобус 24 цагаар үйлчилж байна
    6 цаг 2 мин
  • Авто тээврийн дэд зөвлөл “BRT тусгай замын автобус” төслийн ТЭЗҮ-ийг дэмжлээ
    6 цаг 17 мин
  • Хүүхдийн төлөө Үндэсний зөвлөлийн хуралдааны үеэр Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын хэлсэн үгээс ОНЦЛОХ 15 эшлэл
  • БАРИМТ: Дэлхийн анхны "дархан цаазат" газар буюу Богдхан уулыг тахиж ирсэн түүх
  • БАРИМТ: Дорнодын өргөн талаас Төв цэнгэлдэхийн тайзнаа...
  • Монголоор дамжин өнгөрөх "Сибирийн хүч-2" хийн хоолойн тухай та юуг мэдэх ёстой вэ?
  • POETRY: Намрыг угтах найман шүлэг
  • Шинэ Зеландын Парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын дарга Жерард Браунли гэж хэн бэ?
  • АН-ын даргын төлөө Б.Пүрэвдорж нарын гишүүнтэй өрсөлдөж буй Б.Отгонбат ямар боловсролтой вэ?
  • Ирэх өдрүүдийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв
  • 24 БАРИМТ: 15 жилийн дараа ДАШТ-д шөвгөрсөн Японы эмэгтэй шигшээ баг
  • ФОТО: Ардчилсан намын даргаар УИХ дахь АН-ын бүлгийн дарга О.Цогтгэрэл сонгогдлоо
  • Есдүгээр сард гол мөрний усны түвшин огцом нэмэгдэж, үерлэж болзошгүй байна
  • Дэлхийн II дайны төгсгөл
  • Төрийн банк 396 харилцагчаа урамшуулах аяныг зарлалаа
  • БӨХ: Намрын улирлын нээлтийн барилдаан энэ сарын 13-нд болно
  • ХОМ: Ардчилсан намын "шинэхэн" дарга О.Цогтгэрэл
  • Канад улсын Саскачеваны их сургуультай жимс жимсгэний чиглэлээр хамтарч ажиллана
  • ЗГ: Багшийн хөгжлийн гурван жилийн төлөвлөгөө боловсруулж, багшийн дундаж цалинг нэмэгдүүлэхэд анхаарна
  • Энэ сард ордуудын амьдрал хэрхэн өрнөх вэ?
  • "Rhyme" уран сайхны киног үзэх ТАВАН шалтгаан
  • Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх ШХАБ-ын дээд түвшний уулзалтад ажиглагчаар оролцоно
  • БАРИМТ: Дорнодын өргөн талаас Төв цэнгэлдэхийн тайзнаа...
  • БАРИМТ: Дэлхийн анхны "дархан цаазат" газар буюу Богдхан уулыг тахиж ирсэн түүх
  • "Rhyme" уран сайхны киног үзэх ТАВАН шалтгаан
  • Монголоор дамжин өнгөрөх "Сибирийн хүч-2" хийн хоолойн тухай та юуг мэдэх ёстой вэ?
  • Шинэ Зеландын Парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын дарга Жерард Браунли гэж хэн бэ?
  • АН-ын даргын төлөө Б.Пүрэвдорж нарын гишүүнтэй өрсөлдөж буй Б.Отгонбат ямар боловсролтой вэ?
  • ФОТО: Ардчилсан намын даргаар УИХ дахь АН-ын бүлгийн дарга О.Цогтгэрэл сонгогдлоо
  • ХОМ: Ардчилсан намын "шинэхэн" дарга О.Цогтгэрэл
  • Хүүхдийн төлөө Үндэсний зөвлөлийн хуралдааны үеэр Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын хэлсэн үгээс ОНЦЛОХ 15 эшлэл
  • 2026 оны төсвийн төсөлд дүгнэлт өгөх нийцлийн аудитыг эхлүүлжээ
  • Төрийн банк 396 харилцагчаа урамшуулах аяныг зарлалаа
  • Нийгмийн даатгалын сангийн хөрөнгийг 8.9 тэрбум төгрөгөөр арвижуулжээ
  • Монголбанк 8 дугаар сард 690.1 кг үнэт металл худалдан авлаа
  • Г.Занданшатар: Уул уурхай, нүүрс, алтны үнэ өсөхөөр л дагаад урсгал зардлаа нэмдэг жишгийг халснаараа хэмнэлтийн төсөв боллоо
  • "Хүүхдүүдэд илгээсэн захидал бол зөвхөн Г.Занданшатарынх биш, Засгийн газрын захидал" гэв
  • Д.Баттүвшингийн удирддаг Хөтөлийн “Цемент шохой” ТӨХК-ийн ашиг 564 дахин буурчээ 
  • У.Хүрэлсүх: Монгол, Австралийн хооронд шууд нислэг үйлдэж эхэлснээр аялал жуулчлал, бизнесийн хамтын ажиллагааг өргөжүүлнэ
  • Энэ сард ордуудын амьдрал хэрхэн өрнөх вэ?
  • СУРВАЛЖИЛГА: Есдүгээр сарын нэгэн-Шинэ мөрөөдлийн эхлэл
  • Танилц: Энэ сард олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн хуваарь
24 баримт
  • А.Амартүвшин: Сандал, ширээ байхгүйн улмаас 5-6 мянган хүүхэд сургууль, цэцэрлэгтээ явж чадахгүй байна
  • 24 БАРИМТ: 15 жилийн дараа ДАШТ-д шөвгөрсөн Японы эмэгтэй шигшээ баг
  • Монголоор дамжин өнгөрөх "Сибирийн хүч-2" хийн хоолойн тухай та юуг мэдэх ёстой вэ?
  • БАРИМТ: Дэлхийн анхны "дархан цаазат" газар буюу Богдхан уулыг тахиж ирсэн түүх
  • Шинэ Зеландын Парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын дарга Жерард Браунли гэж хэн бэ?
Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Нийгэм Дэлхий 24 баримт 24 фото Элчин сайд ярьж байна Спорт Видео Сошиал мэдээ
Холбоо барих Сурталчилгаа байршуулах Зар Вэб сайт хийх

Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан. Мэдээлэл хуулбарлах хориотой.

Вэб сайтыг хөгжүүлсэн: Sodonsolution ХХК